Suốt cả ngày hôm ấy chúng tôi đi theo con đường kì diệu thẳng về hướng tây bắc. Inphadux và Xcraga cùng đi với chúng tôi, còn đám tùy tùng của họ thì đi phía trước cách khoảng một trăm bước.

– Này Inphadux, – tôi nói với ông già sau một lúc im lặng. – Ông có biết ai đã làm nên con đường này không?

– Thưa ông chủ, nó đã có từ thời xa xưa. Không ai biết nó đã được xây dựng vào lúc nào và bao giờ. Cả Gagula, người đàn bà thông thái nhất, người đã sống qua rất nhiều thế hệ, cũng không biết được điều ấy. Thế thì hỏi chúng tôi biết làm sao được? Bây giờ không ai còn có thể làm được những con đường thế này, vì vậy mà đức vua bảo vệ nó để nó khỏi bị cỏ mọc che lấp.

– Thế ai đã khắc những hình như trên vách núi đá mà chúng tôi đã đi qua? – tôi hỏi, ý nói về những bức phù điêu giống như của người Ai Cập chúng tôi đã gặp trước.

– Chính những bàn tay xây dựng con đường này đã vẽ lên những hình thù kì diệu đó, thưa ông chủ. Nhưng chúng tôi không biết là ai.

– Thế người Cucuan đi đến đất nước này từ bao giờ?

– Thưa ông chủ, người Cucuan chúng tôi tới đây như hơi thở của cơn bão từ nơi cách xa đây mười con trăng, từ những vùng đất vĩ đại trên kia, – và ông ta chỉ lên phía bắc. – Như tổ tiên của chúng tôi, những người đã tới đây từ lâu, và Gagula, người đàn bà thông minh, người săn phù thủy đã nói: người Cucuan chúng tôi không thể đi tiếp được nữa vì gặp những dãy núi vĩ đại này chắn đường, – ông ta đưa tay chỉ những đỉnh núi phủ tuyết – Đất nước này rất tuyệt diệu, vì vậy tổ tiên chúng tôi đã ở lại đây, trở thành những người hùng mạnh, bây giờ đông như cát giữa sa mạc. Khi Tuala, vua của chúng tôi, tập hợp các chiến binh của mình lại, thì những chiếc lông chim cắm trên đầu của binh sĩ ngài che kín hết cả một vùng rộng mênh mông mà mắt người có thể bao quát.

Nhưng một khi đất nước được các dãy núi bao bọc xung quanh thì quân đội còn đánh nhau với ai?

– Không, thưa ông chủ, vẫn còn cửa thông ra ngoài, – và ông ta lại chỉ về phía bắc. – Thỉnh thoảng quân của một đất nước xa lạ nào đó lại ào xuống rất đông, và chúng tôi giết chết họ. Kể từ lần đánh nhau cuối cùng đến nay đã được một phần ba đời người. Hàng vạn người bỏ mạng trong cuộc chiến tranh ấy, nhưng chúng tôi đã giết chết những người tới đây để xâm chiếm đất nước Cucuan. Từ đấy chưa có một cuộc chiến tranh nào thêm.

– Thế thì quân đội của các ông chắc phải buồn lắm?

– Không, thưa ông chủ của tôi, ngay khi đánh thắng những người tấn công chúng tôi, ở đây lại xẩy ra đánh nhau. Nhưng nó là một cuộc nội chiến. Người ta lao vào nhau chém giết như những con chó điên.

– Tại sao vậy?

-Tôi sẽ kể cho ông nghe, thưa ông chủ. Đức vua của chúng tôi hiện nay là anh em cùng cha khác mẹ với tôi. Ngài có một người anh em cùng sinh một ngày, và cùng bởi một người đàn bà. Theo luật lệ của chúng tôi thì không được để cả hai anh em cùng sống – đứa yếu hơn sẽ phải chết. Nhưng mẹ vua đã giấu đứa con yếu hơn và sinh sau của mình, vì bà yêu quý nó. Đứa con ấy chính là Tuala, vua của chúng tôi. Tôi là em trai của ngài, nhưng sinh bởi một người đàn bà khác.

– Rồi sau thì sao?

– Capha, đức vua cha của chúng tôi, chết khi chúng tôi đến tuổi trưởng thành, và Imôtu, anh trai của tôi, được đưa lên làm vua thay cha. Ngài trị vì đất nước một thời gian và sinh được một người con trai với người vợ mà ngài yêu quý. Khi đứa bé tròn ba tuổi – là lúc vừa kết thúc cuộc chiến tranh vĩ đại, trong thời gian chiến tranh không ai có thể cày cấy được – một trận đói kinh khủng đã đổ xuống đầu đất nước chúng tôi. Nạn đói đã làm người Cucuan kêu ca và giận dữ như con sư tử khi đói bụng đang đi tìm mồi. Lúc ấy, Gagula, người đàn bà hiểu biết mọi điều và làm ai cũng phải run sợ, người đàn bà không bao giờ chết, đã nói với chúng tôi như sau: “Imôtu là vua không hợp pháp”. Lúc này Imôtu đang phải nằm yên trên giường vì bị thương trong trận đánh trước đấy . Sau đó, Gagula vào một trong những ngôi nhà và dẫn ra Tuala, người anh cùng cha khác mẹ của tôi, và là người em sinh đôi của Imôtu. Ngay từ khi mới sinh. Tuala đã được Gagula giấu kín trong khe núi, và bây giờ bà ta chỉ cho mọi người xem hình con rắn thiêng đang quấn quanh người ngài. Đó là cách người ta đánh dấu đứa con của nhà vua khi sinh. Gagula kêu to: “Hãy nhìn đây, đây mới chính là vua của các ngươi!.” Bị cái đói dày vò và hoàn toàn mất hết lí trí, không phân biệt được đâu là thật, đâu là giả, mọi người cùng đồng thanh đáp lại: ”Vua! Vua!”. Nhưng tôi thì tôi biết rằng không phải như thế, vì Imôtu mới là con cả, nghĩa là vua hợp pháp. Khi tiếng kêu và tiếng ồn lên đến đỉnh cao nhất, thì vua Imôtu, mặc dù đang rất yếu đã bước ra, tay dắt theo vợ mình. Theo sau họ là đứa con trai còn nhỏ tuổi Icnôzi (có nghĩa là tia chớp). “Có chuyện gì mà ồn thế? – Imôtu hỏi. – Sao các ngươi kêu” “Vua, Vua!”? Khi ấy, Tuala, người em trai của vua, cùng sinh bởi một người đàn bà và cùng một lúc, đã chạy đến, túm tóc vua rồi đâm một nhát dao găm vào tim ngài. Con người thường hay thay đổi và bao giờ cũng sẵn sàng cúi chào mặt trời mới mọc, vì vậy lúc ấy mọi người đã vỗ tay và kêu to: “Tuala là vua của chúng ta! Bây giờ chúng ta biết Tuala mới là vua!”.

– Thế còn vợ của Imôtu và Icnôzi, con trai họ thì sao? Không lẽ cũng bị Tuala giết chết?

– Không, thưa ông chủ của tôi, khi thấy vua bị giết, bà ta đã kêu rú lên rồi ôm con bỏ chạy. Hai ngày sau cái đói đã đưa bà ta đến một ngôi nhà nào đấy, nhưng bây giờ không còn ai muốn cho bà sữa hoặc một thứ thức ăn nào khác, vì nói chung con người thường ghét những người bất hạnh. Tuy nhiên, đêm đến, có một cô bé nào đó đã mang cho một ít thức ăn. Ăn xong bà ta cảm ơn đứa bé rồi dắt con đi về hướng núi cho đến khi mặt trời mọc. Có lẽ bà ta đã chết ở đấy. Từ bấy đến nay không ai còn nhìn thấy bà ta, cũng như Icnôzi, con trai bà.

– Nghĩa là nếu cậu bé Icnôzi ấy còn sống, thì cậu ta sẽ là vua hợp pháp của các ông?

– Vâng, đúng thế, thưa ông chủ. Quanh người của cậu ấy có vẽ hình con rắn thiêng. Nếu còn sống, cậu ấy sẽ là vua. Nhưng than ôi, cậu ấy đã chết từ lâu. Hãy nhìn kia, thưa ông chủ. – Và ông già chỉ tay xuống dưới, về phía cánh đồng, nơi có một nhóm những ngôi nhà đơn sơ được bọc quanh bằng một bờ dậu cao, phía ngoài còn đào một đường hào sâu bao bọc. – Đó là khu làng nơi người ta nhìn thấy hai mẹ con Icnôzi lần cuối cùng. Hôm nay, chúng ta sẽ ngủ qua đêm ở đấy, nếu các ông chủ của tôi… – Ông ta nói thêm với vẻ ít nhiều ngờ vực, – cũng nằm ngủ trên trái đất này.

– Khi đã đến với những người Cucuan, ông bạn Inphadux của tôi ạ, chúng tôi sẽ cư xử như những người Cucuan, – tôi nói một cách long trọng rồi quay lại định bảo một điều gì đó với Huđơ, người đang cau có đi theo tôi và phải luôn cố gắng một cách vô ích để giữ chiếc áo sơ mi khỏi bị làn gió buổi sáng thổi đi.

Quay lại, tôi ngạc nhiên vì suýt va phải Ambov. Anh ta đi kề sát tôi và hình như rất chăm chú lắng nghe câu chuyện giữa tôi và Inphadux, khuôn mặt của Ambov tỏ vẻ hết sức quan tâm. Trông anh ta giống một người đang cố gắng đến cao độ để nhớ, và chỉ nhớ một phần những gì đã bị lãng quên từ lâu.

Trong suốt cả quãng thời gian ấy, chúng tôi đi rất nhanh theo một vùng đồi tương đối bằng phẳng đang xuôi về phía dưới. Những ngọn núi khổng lồ mà chúng tôi đã vượt qua bây giờ đang treo cao, mờ mờ trên đầu chúng tôi; những cuộn sương mù như biết giữ ý đã bay đến che kín cặp Vú của Nữ hoàng Xava. Càng đi về phía trước, chúng tôi thấy phong cảnh càng đẹp hơn. Cây cỏ xanh tươi một cách đáng ngạc nhiên, nhưng hoàn toàn không phải là cây cỏ nhiệt đới. Mặt trời chiếu ấm áp nhưng không gay gắt. Đất nước này quả đúng là một thiên đường trên trái đất, và trong chúng tôi chưa ai từng được thấy một nơi nào có thể sánh cùng nó về vẻ đẹp, sự giàu có tự nhiên và khí hậu. Tơranxvaan là một xứ sở tuyệt vời, nhưng cũng không thể đem so với Đất nước Cucuan này được.

Khi chúng tôi vừa lên đường, Inphadux đã cho một người chạy về báo trước để dân làng chuẩn bị đón tiếp chúng tôi. Cần phải nói thêm rằng, làng này cùng nằm dưới quyền cai quản quân sự của ông ta. Người đưa tin chạy nhanh một cách khó tin nổi. Theo Inphadux nói thì anh ta có thể chạy với tốc độ ấy suốt dọc đường, vì tất cả những người Cucuan đều thường xuyên luyện tập chạy.

Chẳng bao lâu chúng tôi đã được tận mắt khẳng định rằng người đưa tin đã hoàn thành một cách xuất sắc nhiệm vụ được giao. Còn ở cách làng gần hai dặm, chúng tôi đã nhìn thấy các chiến binh đứng thành từng toán nối đuôi nhau đi về phía chúng tôi.

Henry để tay lên vai tôi và nói đó hình như là dấu hiệu báo trước rằng chúng tôi sắp được “đón tiếp nồng nhiệt”. Có cái gì đó trong giọng nói của ông đã làm Inphadux chú ý.

– Xin các ông chủ của tôi đừng thấy thế mà lo lắng, – ông ta vội nói, – vì trong trái tim tôi không hề có một sự phản bội nào. Những chiến binh này thuộc quyền tôi chỉ huy và theo lệnh tôi; họ đang đi đến đây để chào đón các ông.

Tôi bình thản gật đầu, mặc dù trong lòng không thật yên tâm lắm.

Cách cổng làng khoảng nửa dặm bắt đầu có một sườn đồi thoai thoải kéo dài theo dọc đường. Các toán chiến binh đã sắp hàng đứng trên sườn đồi đó. Đúng là một cảnh tượng hùng vĩ. Các toán quân (mỗi toán gần ba trăm người) nhanh chóng chạy lên sườn đồi và đứng nghiêm như tượng ở nơi đã được quy định. Các ngọn giáo của họ long lanh dưới ánh mặt trời; gió thổi làm rung rung các lông chim trang điểm trên đầu họ. Lúc ấy, khi chúng tôi đi đến sườn đồi, cả mười hai toán quân như thế, tức là ba nghìn sáu trăm chiến binh liền leo lên đứng ở chỗ của mình dọc hai bên đường.

Khi lại gần một toán, chúng tôi ngạc nhiên thấy tất cả các chiến binh đều là những người to cao, khỏe mạnh. Trước đấy, chúng tôi chưa hề gặp những người to cao tương tự, nhất là với một khối lượng lớn như thế. Tất cả họ đều khoảng bốn mươi tuổi, không một người nào thấp dưới một mét tám, và nhiều người còn cao hơn thế đến tám hoặc mười xăngtimét. Đầu của họ được trang điểm bằng những lông chim Xacubola cao, dày, màu đen. Cả những người đang đi cùng chúng tôi cũng thế. Tất cả các chiến binh đều quấn đuôi trâu trắng quanh hông, quanh chân phải mỗi người ở phía dưới đầu gối cũng có quấn những vòng đuôi trâu như thế. Tay trái mỗi người giữ một chiếc khiên rộng gần nửa mét.

Những cái khiên này rất đáng chú ý. Chúng là những tấm kim loại dát mỏng được phủ bằng da trâu màu sữa. Khí giới của các chiến binh đơn giản nhưng trông rất đáng sợ, gồm một chiếc giáo cán gỗ, mũi bằng sắt rất nặng, ngắn, có lưỡi sắc cả hai bên, chỗ rộng nhất đến mười lăm xăngtimét. Các cây giáo này không dùng để ném, mà sử dụng như dao hoặc dao găm trong khi đánh giáp lá cà. Những vết thương do giáo đâm thường rất kinh khủng. Ngoài ra mỗi chiến binh còn được vũ trang ba chiếc dao găm to và nặng, mỗi chiếc gần một kilôgam. Một chiếc giắt vào thắt lưng đuôi trâu, còn hai chiếc kia giấu trong mặt sau của khiên, loại dao này được người Cucuan gọi là tôlơ, thay cho loại dao ném của người Dulux. Các chiến binh Cucuan có thể ném trúng rất chính xác ở khoảng cách gần ba mươi mét, và trước khi lao vào đánh giáp lá cà, họ thường ném về phía kẻ thù hàng trăm nghìn những con dao như thế.

Các toán quân đứng lặng như những pho tượng bằng đồng nhưng khi chúng tôi đi đến gần, thì theo hiệu lệnh của người chỉ huy – dễ nhận ra vì khoác chiếc da báo – cả toán bước lên phía trước mấy bước, giơ cao giáo lên trời và từ ba trăm chiếc miệng bỗng bay ra tiếng chào chỉ được dùng cho nhà vua: “Kuum!”. Khi chúng tôi đi qua, cả toán quân liền đứng xếp hàng phía sau và hộ tống chúng tôi đi về phía làng. Cứ thế dần dần cả đội quân “Xain” (có tên gọi như thế vì họ mang khiên màu xám), đội quân tinh nhuệ nhất của toàn quân đội Cucuan, nối đuôi nhau bước theo chúng tôi theo nhịp chân bước đều, làm rung chuyển cả mặt đất.

Cuối cùng, tách khỏi con đường vĩ đại của vua Xolomon một chút, chúng tôi gặp một đường hào sâu bao bọc quanh khu làng có chu vi gần một dặm. Trong đường hào một bờ rào kiên cố được đóng bằng những khúc gỗ to và chắc. Cổng làng có một chiếc cầu thô sơ nâng lên hạ xuống được bắc qua hào. Đến nơi, chiếc cầu đã được lính quy hoạch một cách tuyệt diệu. Một con đường rộng chạy qua trung tâm làng, cắt vuông góc với những con đường khác nhỏ hơn, và bằng cách ấy chia làng ra làm nhiều khu, mỗi khu có một số nóc nhà nhất định, và cũng là chỗ ở của một toán quân.

Các ngôi nhà có mái hình cầu, và như nhà của những người Dulux, được dựng bằng những cành cây đẽo nhẵn quấn cỏ xung quanh rất đẹp, nhưng khác ở chỗ có cửa ra vào đủ cao, đi không cần cúi. Ngoài ra, chúng còn rộng hơn nhiều và có bờ hiên bao quanh rộng gần hai mét, được đổ bằng vôi độn rơm màu đỏ. Dọc hai bên đường chạy qua làng có hàng trăm phụ nữ đang đứng. Họ đến đây cốt để nhìn chúng tôi. Đối với người bản xứ thì họ quả là rất xinh đẹp. Người họ cao, cân đối và đầy đặn. Tóc để ngắn, uốn cong, nhưng không giống các sợi len. Nhiều người có nét mặt thanh tú và môi không dày như phần lớn các dân tộc khác ở châu Phi. Nhưng điều làm chúng tôi ngạc nhiên hơn cả là vẻ ngoài bình tĩnh và đầy tự trọng của họ.

Theo cách riêng của mình, họ là những người có giáo dục tốt, không kém đám khách thường xuyên của các phòng trà quý tộc châu Âu, và điều này đã nâng họ lên cao hơn hẳn phụ nữ Dulux hay phụ nữ bộ lạc Madai sống ở vùng đất phía Nam Danziba. Mặc dù họ đến đây vì tò mò chỉ để xem chúng tôi, nhưng không ai có một lời nào thô lỗ tỏ vẻ ngạc nhiên, không một nhận xét bất nhã nào khi chúng tôi mỏi mệt lê chân đi qua trước mặt họ. Thậm chí cả khi ông già Inphadux kín đáo đưa tay chỉ cho họ xem điều kì diệu nhất trong tất cả những điều kì diệu là “đôi chân trắng tuyệt vời” của ông thuyền trưởng tội nghiệp, họ cũng không cho phép mình bộc lộ thành tiếng sự ngưỡng mộ tột độ của họ đối với cảnh tượng có một không hai này. Chỉ đơn giản là họ không thể không dán đôi mắt đen của mình lên cặp giò trắng lốp xinh đẹp của người khách lạ. Nhưng đối với Huđơ, một người bản chất khiêm tốn, thì như thế cũng quá đủ.

Khi chúng tôi đến chính giữa làng thì Inphadux dừng lại bên cửa ra vào một ngôi nhà lớn có các ngôi nhà nhỏ khác bao bọc xung quanh ở một quãng xa nhất định.

– Hỡi những người con của các vì sao, xin mời vào – ông ta nói một cách long trọng. – Mời các ông chủ hạ cố nghỉ ngơi trong căn nhà tồi tàn của chúng tôi. Người ta sẽ mang đến đây một ít thức ăn để các ông chủ khỏi phải thít chặt dây thắt lưng vì đói, một ít mật ong và sữa, một hoặc hai con bò đực và dăm con cừu. Chừng ấy tất nhiên là rất ít, thưa các ông chủ của tôi, nhưng dù sao vẫn là thức ăn.

– Rất tốt! – Tôi đáp. – Inphadux, chúng tôi bay từ các vì sao tới đây đang rất mệt. Bây giờ hãy để chúng tôi nghỉ ngơi.

Chúng tôi bước vào nhà, trong nhà mọi thứ đã được chuẩn bị một cách chu đáo – hai chiếc giường to được trải bằng các tấm da thú, và nước để rửa ráy.

Bỗng bên ngoài có tiếng ồn vọng vào. Chúng tôi ra cửa xem và thấy một đoàn dài các cô gái mang sữa bánh ngô và một bình mật đến. Phía sau là mấy chàng trai đang dắt một con bò đực còn non, béo núng nính. Chúng tôi nhận thức ăn, sau đó một trong số các chàng trai rút dao và khéo léo chọc tiết con bò. Chưa đầy mười phút sau, họ đã lột xong da bò và bắt đầu chặt thịt ra từng khúc. Chỗ nào ngon được cắt dành riêng cho chúng tôi, phần còn lại, tôi thay mặt mọi người tuyên bố tặng cho các chiến binh đang đứng xung quanh. Họ nhận thịt rồi vui vẻ chia nhau “quà của những người da trắng”.

Ambov và một cô gái có vẻ ngoài rất dễ coi bắt tay vào việc. Họ nấu thịt trong một cái nồi đất lớn bắc trên đống lửa nhóm ngay trước nhà. Khi thịt gần chín chúng tôi cho người đi tìm Inphadux để mời ông ta và Xcraga, con trai của vua, đến cùng dự bữa tiệc nhỏ với chúng tôi.

Chỉ một lát sau họ tới, ngồi xuống hai chiếc ghế thấp (trong nhà có mấy chiếc như thế. Khác với người Dulux, người Cucuan không ngồi xổm) và tiếp chúng tôi ăn. Inphadux tỏ ra rất lịch sự và nhiệt tình, nhưng chúng tôi ngạc nhiên vì thấy Xcraga luôn nhìn chúng tôi với vẻ nghi ngờ rõ rệt. Như tất cả những người khác, hắn thật sự hoảng sợ trước màu da và các tài năng phi thường của chúng tôi. Nhưng tôi nghĩ khi thấy chúng tôi cùng ăn, uống và ngủ như những trần tục, thì trong hắn sự hoảng sợ đã bắt đầu nhường chỗ cho sự nghi ngờ khó chịu, điều đã làm chúng tôi phải cảnh giác.

Trong khi ăn, Henry nêu lên ý kiến về việc hỏi chủ nhà về số phận em trai của ông, xem họ có bao giờ thấy hay nghe gì về ông ta hay không. Tôi đáp có lẽ bây giờ không nên đả động đến vấn đề ấy.

Ăn xong, chúng tôi cho thuốc vào tẩu và bắt đầu hút. Điều này lại làm cho Inphadux và Xcraga rất ngạc nhiên. Có lẽ người Cucuan còn chưa biết đến hương vị thần kì của khói thuốc. Ởđây cây thuốc lá mọc đầy, nhưng cũng như người Dulux, họ chỉ hút và hoàn toàn không biết sử dụng nó dưới dạng đốt thành khói để hút.

Tôi hỏi Inphadux bao giờ sẽ lên đường đi tiếp, và rất sung sướng khi nghe nói rằng đang chuẩn bị để sáng mai xuất phát, và rằng đã cử người về báo với vua. Chúng tôi được biết vua Tuala đóng đô ở Luu và đang chuẩn bị để đón ngày lễ lớn hàng năm sắp tổ chức vào tuần đầu tiên của tháng sáu. Vào ngày lễ này thường có duyệt binh long trọng tất cả quân đội của đất nước, trừ những đơn vị đóng ở biên giới. Ngoài ra, còn tổ chức một cuộc săn bắt phù thủy rất lớn mà ở phần sau tôi sẽ nói đến.

Chúng tôi phải lên đường lúc rạng sáng, Inphadux người sẽ đi theo hộ tống chúng tôi, cho rằng nếu ngẫu nhiên không bị nước sông dâng cao cản trở, chúng tôi sẽ đến Luu vào đêm ngày hôm sau.

Báo cho chúng tôi biết tất cả những điều ấy xong các ông khách chúc chúng tôi ngủ ngon rồi ra về. Chúng tôi quyết định thay nhau canh phòng, rồi ba người lăn ra giường ngủ một giấc say sưa, còn người thứ tư thì thức để nếu có sự phản trắc nào cũng không bị bất ngờ…