Việc người cha làm người bạn cùng chơi của trẻ, không chỉ giúp thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, mà còn có thể thúc đẩy sự phát triển tâm lí của trẻ tốt hơn.

Trong quan niệm của rất nhiều người, người cha yêu con tức là người cố gắng kiếm nhiều tiền, mua cho con những đồ dùng tốt. Một người đàn ông cứ suốt ngày ở nhà chơi với con, tham gia các hoạt động trong cuộc sống cùng con thì quá là đàn bà. Vì mang nặng tư tưởng nam quyền, nên những người cha đi làm về thường không muốn bỏ thời gian quan tâm con cái, như thể việc dạy dỗ, ở bên trẻ đương nhiên là trách nhiệm của người mẹ, còn người cha chỉ có trách nhiệm đảm bảo về mặt kinh tế. Vì thế trong các buổi họp phụ huynh và trong các hoạt động ở trường học, hầu như chúng ta chỉ thấy bóng dáng của những người mẹ. Người đưa trẻ đi công viên chơi hoặc tập thể dục ở các quảng trường, người đưa đón trẻ đi tham gia các lớp học thêm phần lớn cũng là người mẹ…

Một số tài liệu giáo dục cũng bỏ qua tác dụng của việc người cha chơi cùng trẻ, và thường chỉ nói chung chung về trách nhiệm của cha mẹ.

Thực ra, cuộc sống của trẻ không thể thiếu người cha, người cha phải tích cực tham gia mọi hoạt động cùng trẻ, bất luận là hoạt động trong gia đình hay hoạt động xã hội.

Việc người cha làm người bạn cùng chơi của trẻ, không chỉ giúp thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, mà còn có thể thúc đẩy sự phát triển tâm lí của trẻ tốt hơn. Không chỉ vậy, trong quá trình cùng chơi với trẻ bạn cũng có thể kịp thời phát hiện những hứng thú và tiềm năng của trẻ, từ đó hướng dẫn trẻ một cách có trọng điểm. Khi tham gia vào hoạt động của trẻ, người cha nên tìm hiểu hứng thú và sở trường của trẻ. Nếu như bạn hi vọng trẻ học được phẩm chất kiên trì bền bỉ, bạn phải dùng hứng thú và sự hướng dẫn độc đáo của bạn, làm gương cho trẻ. Ví dụ, nếu như bạn giúp trẻ học một trò ảo thuật, đầu tiên bạn cũng phải nắm rõ, sau đó mới có thể dạy trẻ, tiếp theo là khuyến khích trẻ luyện tập và biểu diễn. Nếu như trẻ lớn hơn, bạn nên đưa trẻ đi thư viện, tìm những cuốn sách liên quan đến ảo thuật.

Trong quá trình tham gia hoạt động cùng trẻ, người cha phải không ngừng khen ngợi và khích lệ trẻ. Khi trẻ thấy chán nản, mệt mỏi, nản lòng (điều này nhất định sẽ xảy ra), bạn có thể bảo con nghỉ ngơi vài phút, sau đó lại tiếp tục vận động. Không được nói với trẻ “Hôm nay đến đây thôi nhé”, hoặc là cho trẻ làm những việc khác mà trẻ thấy hứng thú. Bạn phải nhớ là, trẻ rất ngoan cường, bền bỉ, khi trẻ mệt mỏi nản chí, mà bạn lại dung túng nuông chiều trẻ, thì đồng nghĩa với việc làm hỏng ưu điểm này của trẻ. Bạn phải điều chỉnh phương pháp, phải có sự thay đổi về mức độ bạn tham gia vào hoạt động đó, đặc biệt khi sự tập trung của trẻ không được lâu dài, thiếu động lực.

Khi con gái Y Y của tôi tham gia một số hoạt động của nhà trường tổ chức, nếu điều kiện cho phép tôi cũng cố gắng đến tham gia, đương nhiên nhiều lúc tôi cũng chỉ là một khán giả bình thường, hoặc là thành viên trong đội cổ vũ cho Y Y. Cho dù như vậy thôi cũng truyền cho con một sức mạnh vô biên, đặc biệt là khi Y Y tham gia thi đấu thể thao, sự cổ vũ và an ủi của cha vừa là “chất kích thích”, vừa là “thuốc an thần” của trẻ.

Ở Mĩ, người cha thường xuyên tham gia hoạt động với trẻ. “ Nếu như bạn đồng ý làm huấn luyện viên trong đội bóng của trẻ, bạn nhất định phải dành thời gian cho trẻ”. Đây là phương pháp của một người cha tên là Jeffery sống tại California, Mĩ. Ông đã làm huấn luyện viên môn bóng chày 8 năm, ông chơi cùng 4 đứa con (từ 3 tuổi đến 15 tuổi). “Nếu như bạn không thể làm huấn luyện viên, thì bạn hãy tham gia vào đội cổ vũ”. Max là một luật sư, anh nói trong quá trình trưởng thành của con, anh muốn ở bên con nhưng anh lại không biết gì về thể thao. “Tôi không thể làm huấn luyện viên, nhưng tôi luôn ngồi xem các trận thi đấu của con, cổ vũ động viên con”. Anh và vợ đã quyết định tham gia các hoạt động ở trường của con từ rất sớm.

Nghiên cứu khoa học và thực tiễn xã hội đều chứng minh việc người cha tham gia hoạt động, vui chơi cùng trẻ, rất có lợi cho sự trưởng thành của trẻ.

Kiến nghị của Đông Tử dành cho những người cha

Trẻ em cần những tình cảm, sự bảo vệ và tình yêu ấm áp của cha mẹ. Là con một, trẻ em hiện nay vốn dĩ rất cô đơn, có mẹ ở bên cạnh là chưa đủ, trẻ cũng hi vọng cha sẽ tham gia hoạt động của trẻ. Nếu như người cha lấy đủ mọi lí do để không chơi cùng trẻ, không tham gia các hoạt động của trẻ, trẻ sẽ càng cảm thấy cô đơn.

Người cha có ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của trẻ. Trong giai đoạn sơ sinh, người cha đều thích dùng các hình thức vận động cơ thể để trêu đùa với trẻ, như cưỡi ngựa, cho trẻ ngồi lên cổ… kích thích trẻ bằng những hoạt động thân thể mạnh mẽ, từ đó có thể thúc đẩy sự phát triển cơ thể của trẻ. Khi trẻ bước vào độ tuổi đến trường, người cha có thể đưa trẻ đi tham gia các hoạt động ngoài trời nhiều hơn, như đánh bóng, leo núi, đi chơi ở những khu vui chơi giải trí, thăm thú thiên nhiên. Đây đều là những việc giúp trẻ rèn luyện sức khỏe.

Những đặc tính quan trọng của một người đàn ông như độc lập, tự tin, khoan dung, kiên cường, quả cảm có ảnh hưởng ngầm đến trẻ trong quá trình tiếp xúc với trẻ, từ đó làm cho trẻ cũng có những phẩm chất này. Những phẩm chất này được thể hiện thông qua những việc làm cụ thể, tham gia hoạt động cùng trẻ là cơ hội thể hiện tốt nhất.

Tôi thường xuyên tham gia một số môn thể thao cùng Y Y như lên xà, vòng treo. Chúng tôi thường xuyên nhìn thấy, có người rất cao lớn nhưng chân tay lại vụng về lóng ngóng, kéo hai cái là thở không ra hơi. Lúc này Y Y thường đẩy tôi ra thi với họ, để giữ thể diện cho đối phương, tôi thường đợi họ đi rồi mới bắt đầu thể hiện. Làm xong vài động tác có độ khó cao, Y Y lao tới ôm tôi như một người anh hùng và nói: “Cha thật giỏi!”, sau đó con bé cũng thử tập những động tác khó đối với lứa tuổi của mình. Kết thúc một động tác, chúng tôi đều đập tay và nói “Yeah”. Ở đây nhân tiện cũng nhắc mọi người, khi chơi thể thao nhất định phải chú ý đến sự an toàn, an toàn vẫn là hàng đầu.

Sự phóng khoáng của cha làm cho trẻ học được cách đối xử khoan dung với mọi người; sự tự tin của cha làm cho trẻ tràn đầy nhiệt huyết, biết cách vui vẻ chấp nhận bản thân.

Khả năng giao tiếp và thích ứng của Y Y thường được mọi người khen ngợi, tuổi còn nhỏ, đã sống ở rất nhiều nơi, đổi rất nhiều trường học, nhưng đi đến đâu con đều có thể nhanh chóng hòa đồng với các bạn. Tháng 8 năm 2006, Y Y từ Yên Đài chuyển trường xuống Đại Liên học trung học cơ sở, ngày đầu tiên đi học đã dẫn bạn học cùng lớp là Y Nham về nhà chơi. Tháng 10 năm 2008, đến Thẩm Dương học lớp 7, chưa đến ba ngày Y Y đã kết bạn với hầu hết các bạn cùng lớp. Tháng 10 năm 2008, sau khi chuyển trường đến Trường Xuân, rất nhanh Y Y trở thành bạn tốt của các bạn trong lớp. Hiện nay, cả nước có rất nhiều nơi có bạn học, bạn tốt của Y Y, bọn trẻ gửi thư, gọi điện thoại, giao lưu với nhau về học tập và về cảm xúc khi trưởng thành.

Nghiên cứu khoa học chứng minh rằng việc người cha giao lưu nhiều với trẻ, có thể giúp trẻ ngày càng nâng cao kĩ năng nhận thức, động cơ thành công, và sự tự tin với năng lực bản thân. Những trẻ thường xuyên ở bên cạnh cha, có thể học được nhiều kiến thức, kinh nghiệm, khả năng tưởng tượng và ý thức sáng tạo từ người cha, có lợi cho việc kích thích sự ham học hỏi, tính hiếu kì, sự tự tin của trẻ. Hơn nữa người cha còn là bạn chơi của trẻ khi trẻ nhàn rỗi, là người điều tiết tâm trạng trẻ khi trẻ thấy buồn bực, điều này có lợi cho sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Gia đình là nơi quan trọng để từ nhỏ trẻ học được quan niệm, hình thành ý thức về vai trò của bản thân, mô phỏng hành vi. Lúc đầu con trẻ sẽ mô phỏng hành vi của cha mẹ ở trong gia đình, sau đó là mô phỏng hành vi của những người khác ở bên ngoài, từ đó hình thành ý thức giới tính của mình. Nếu như thiếu đi nhân vật “người cha”, như vậy bé trai sẽ mất đi sự đồng cảm và đặc trưng nam tính, trở thành người yếu ớt, thiếu tính tự lập, tự chủ và sự bền bỉ, hình thành xu hướng nữ tính hóa, năng lực thích ứng với môi trường kém, không thể thích ứng với cuộc sống tự lập của nam giới; bé gái cũng quá mềm yếu, đồng thời vì xa lạ với nam giới nên khi trưởng thành sẽ có biểu hiện như lo âu, sợ hãi xấu hổ, bối rối khi giao lưu với nam giới.

Sự tồn tại và tình yêu của người cha là nguồn sức mạnh cho sự phát triển tâm lí, cá tính của trẻ, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự đúng đắn về giới tính, phương thức sống, giá trị quan và thái độ của trẻ. Chính vì vậy, người cha là nhân vật không thể thay thế trong quá trình trưởng thành của trẻ.

Tôi rất vui vì tôi không hề từ bỏ vai trò của bản thân trong việc giáo dục con gái. Điều cơ bản nhất mà tôi làm chính là mỗi ngày đều cố gắng dành một khoảng thời gian nhất định chơi cùng con, cùng con đọc sách, xem tivi. Đặc biệt là sau khi xác định tư tưởng “giáo dục tam tam”(*), tôi càng chú trọng việc ngồi cùng con khi con chơi, đọc sách và xem tivi. Sự thân mật này khiến con coi tôi là người bạn tri âm nhất.

Hãy tham gia các hoạt động của trẻ nhiều hơn, điều này cũng giống như người nông dân gieo hạt vào mùa xuân, mùa thu sẽ được thu hoạch.

____________

(*) Giáo dục tam tam nghĩa là ba nhiều, ba tốt, ba mạnh: Ba nhiều là chơi nhiều, xem tivi nhiều, đọc sách nhiều; ba tốt là văn tốt, chữ tốt, học tốt; ba mạnh là khả năng tự chăm sóc mình mạnh, ý thức tự chăm sóc mình mạnh, tố chất tâm lí mạnh. Hạt nhân của “Giáo dục tam tam” là niềm vui.