Có người gọi trẻ em hiện đại là “thiếu niên trong nhà kính”, hiện nay càng ngày càng nhiều trẻ bị phát hiện mắc bệnh tự kỉ, ngày càng nhiều trẻ vốn nên ở độ tuổi trong sáng vui tươi không ngớt kêu ca: “Cuộc sống này thật vô vị!”.

Trong thành phố toàn những tòa nhà bê tông cốt thép, sống trong những căn hộ như chiếc lồng chim, con người ngày càng không có hứng thú với các hoạt động ngoài trời, hoạt động ngoài trời của trẻ cũng dần bị coi thường và hạn chế. Trước đây tầm chiều tối, thường nhìn thấy một lũ trẻ nhảy dây, nhảy bao bố, chơi trò bịt mắt bắt dê, đến nay những cảnh tượng như vậy ngày càng khó gặp.

Ngoài nguyên nhân kiến trúc đô thị ngày nay ngày càng chi chít chằng chịt, không gian vui chơi của trẻ ngày càng bị thu hẹp, nguyên nhân chủ yếu khiến trẻ bị cướp đi quyền lợi được vui chơi hoạt động ngoài trời chính là tư tưởng của cha mẹ.

Đầu tiên, hiện nay mỗi gia đình chỉ có một đứa con, cha mẹ luôn cố gắng bảo vệ trẻ 24 tiếng một ngày. Muốn trẻ đi ra ngoài vui chơi, nhưng nhỡ bị ngã hoặc gặp tai nạn nguy hiểm hơn thì phải làm thế nào? Không chỉ vậy, đi ra ngoài chơi rất mệt, bên ngoài vừa có gió bụi lại không sạch sẽ… Tóm lại là để trẻ ở trong nhà là an toàn nhất, cha mẹ sẽ an tâm nhất. Thứ hai, trẻ em hiện nay chịu rất nhiều áp lực học tập, tan học về nhà thời gian làm bài tập còn không đủ, lấy đây ra thời gian để ra ngoài chơi? Điều thứ ba, ra ngoài chơi với ai? Trẻ em ở các gia đình khác cũng bị nhốt trong nhà, con mình một mình ở bên ngoài cũng chẳng có gì hay, tốt nhất là không ra khỏi cửa.

Có một người bạn từng than phiền với tôi, con của cô ấy muốn xuống dưới sân chung cư chơi, khổ nỗi không có bạn chơi cùng. Cô ấy liền gợi ý con gọi điện thoại cho bạn bè, rủ bạn bè cùng ra ngoài chơi. Kết quả là đứa trẻ gọi hơn 10 cuộc điện thoại, nhưng không thể rủ được một người bạn nào. Nếu không phải là vì cha mẹ không đồng ý thì là vì bài tập quá nhiều, kết quả là con cô ấy thất vọng hủy bỏ kế hoạch ra ngoài chơi, và không ngớt kêu ca: “Thật là chán!”.

Vì những nguyên nhân trên, cho dù trẻ có một chút thời gian để nghỉ ngơi thư giãn, cũng chỉ ở trong nhà chơi đồ chơi, xem tivi, chơi điện tử…

Trong nhà đã vậy, ở trường trẻ càng không có tự do ra ngoài hoạt động. Trước đây các trường học thường xuyên tổ chức hoạt động du xuân cho trẻ, hiện nay hầu như các trường đều không tổ chức hoạt động này nữa. Tại sao? Nguyên nhân rất đơn giản, một là tổ chức một lần hoạt động như vậy phải tốn rất nhiều thời gian, các trường lại không nỡ bỏ ra nhiều thời gian như vậy; hai là xét đến vấn đề an toàn của trẻ, tốt nhất nên để trẻ ở trong lớp học.

Kết quả là cả ngày trẻ từ nhà đến trường, sống một cuộc sống như trong lồng. Có người gọi trẻ em hiện đại là “thiếu niên trong nhà kính”, hiện nay càng ngày càng nhiều trẻ bị phát hiện mắc bệnh tự kỉ, ngày càng nhiều trẻ vốn nên ở độ tuổi trong sáng vui tươi không ngớt kêu ca: “Cuộc sống này thật vô vị!”.

Trong giai đoạn mầm non, nên dành nhiều thời gian đưa trẻ ra ngoài trời hoạt động, như cho trẻ ra ngoài phơi nắng, chơi cầu trượt, cùng bạn bè đi dạo chơi ở những khu vui chơi, như vậy cơ thể trẻ sẽ được rèn luyện tốt; cũng có thể tận dụng kì nghỉ đưa trẻ ra ngoại ô chơi, leo núi, đi chơi công viên, như vậy có thể giúp trẻ trải nghiệm sự mệt mỏi, sự gian khổ, cảm nhận cuộc sống ngoài vị ngọt còn có vị đắng và vị cay, giúp trẻ tôi luyện trong mọi môi trường.

Đông Tử luôn luôn kiên trì một quan điểm: Trong quá trình trưởng thành của trẻ, không thể thiếu được hoạt động ngoài trời. Cho nên không chỉ để trẻ chơi vui vẻ, mà còn để trẻ ra ngoài chơi ở một thế giới rộng lớn hơn.

Kiến nghị của Đông Tử dành cho những người cha

Đầu tiên là bởi hoạt động ngoài trời có thể tăng thời gian trẻ tắm nắng, hít thở không khí trong lành, giúp ích cho việc tăng cường thể chất của trẻ. Những đứa trẻ thường xuyên tham gia hoạt động ngoài trời thường có một thân thể rắn chắc, sức đề kháng cao, không dễ bị cảm cúm, cũng rất ít khi mắc các chứng bệnh khác. Còn những đứa trẻ cả ngày bị nhốt trong nhà, mùa hè sợ nóng, mùa đông sợ lạnh, càng được chăm sóc quá kĩ lưỡng, cơ thể càng yếu ớt, giống như bông hoa trong nhà kính, không thể chịu được chút gió mưa.

Thứ hai, đi ra ngoài, trẻ có không gian rộng lớn để tâm hồn được thoải mái tung bay, có được niềm vui, tâm lí và cơ thể đều được thư giãn, có ích cho việc thể hiện cá tính của trẻ, thỏa mãn được bản tính thích tự do, ham hiếu động, thích tìm tòi của trẻ, bồi dưỡng cho trẻ tính cách lạc quan yêu đời.

Thứ ba, vui chơi ở thế giới bên ngoài, có thể giúp trẻ có nhiều cơ hội tìm hiểu tự nhiên, tìm hiểu xã hội, giúp trẻ tăng cường hiểu biết, mở rộng tầm nhìn.

Thứ tư, hoạt động ngoài trời có thể giúp trẻ quen biết được nhiều bạn bè, trong quá trình trẻ chơi trò chơi với các bạn, trẻ sẽ học được cách sống với người khác, cách nhường nhịn, cách tuân thủ một số quy tắc khi giao tiếp với người khác…

Thứ năm, ra thế giới bên ngoài vui chơi có thể nâng cao khả năng độc lập giải quyết vấn đề của trẻ, rèn luyện nghị lực khi rơi vào hoàn cảnh khó khăn, và tăng thêm khát vọng học tập khám phá những điều mới mẻ…

Từ ngày có thể đưa Y Y ra ngoài chơi, mỗi ngày tôi đều kiên trì sắp xếp một khoảng thời gian nhất định đưa con ra ngoài chơi. Đợi đến khi con có thể tự mình xuống lầu chơi, hoạt động ngoài trời đã trở thành một nội dung quan trọng không thể thay đổi trong thời gian biểu của con. Sau khi con lên lớp, để đảm bảo thời gian vui chơi của con, tôi thường tìm đến trường, giúp Y Y giành được quyền giảm số lượng bài tập. Thế là mỗi ngày sau khi tan học, con làm xong bài tập được giao với tốc độ nhanh nhất, rồi xuống sân dưới chung cư vui chơi. Có thể là đánh cầu lông, đá cầu, nhảy dây… Cho dù là mùa đông hay mùa hè, con thường chơi đến khi ướt đẫm mồ hôi, sau đó vui vẻ trở về nhà.

Thế giới tự nhiên vô cùng thần kì và tươi đẹp, trong đó bao hàm những kiến thức rộng lớn, có thể nói trên thế giới không có người thầy nào tốt hơn thế giới tự nhiên. Chúng ta không nên để trẻ cách li khỏi thế giới ấy. Cuối tuần, hãy đưa trẻ đi khám phá tự nhiên. Trẻ bước vào thế giới tự nhiên, cảm nhận điều kì diệu của thế giới ấy, khả năng quan sát của trẻ ngày càng nhạy bén, trí tưởng tượng cũng ngày càng phong phú, sự nhận thức về thế giới tự nhiên, sự hiểu biết về các loài sinh vật cũng ngày càng tinh tế, khả năng cảm nhận về cái đẹp cũng ngày càng cao. Đồng thời những chuyến đi này sẽ giúp trẻ lưu lại những kí ức tốt đẹp trong cuộc đời, đây là một tài sản vô giá.

Cuối tuần, chỉ cần thời tiết đẹp, tôi liền đưa Y Y ra khu ngoại ô gần nhà chơi, hoặc là đi xe đạp, hoặc là đi bộ, hoặc là lái ô tô, đến mùa hoa nở, tôi cùng con leo núi, hái hoa, kết những vòng hoa tươi đẹp, cùng con đọc thơ; những ngày hè nóng bức, tôi đưa con đi biển, nghe tiếng sóng biển rì rào, xuống biển tắm, hoặc là đứng trên bãi cát bắt sò, bắt ngao; đến mùa thu mát mẻ, tôi cùng con đến những vườn quả ngắm nhìn những cành cây trĩu quả, cùng nông dân ở đó thu hoạch vụ mùa, cảm nhận niềm vui của một vụ mùa bội thu; đến mùa đông có tuyết rơi, tôi đưa con ra ngoài đắp người tuyết, trượt tuyết… Một năm bốn mùa đều có vô vàn trò chơi, đều có những niềm vui vô tận.

Ngoài việc lên rừng xuống biển, tôi còn đưa Y Y đi công viên, đi vườn thú… Ở những thành phố nơi chúng tôi từng sống, hầu hết tất cả mọi công viên, mọi vườn bách thảo đều lưu lại tiếng cười của Y Y.

Thế giới bên ngoài rất thú vị, nó có sức hấp dẫn vô cùng lớn đối với trẻ, trẻ luôn luôn muốn biết thế giới bên ngoài như thế nào, cho nên, bất luận người cha bận như thế nào đều phải dành thời gian đưa trẻ đi nhìn ngắm thế giới này. Cho dù chỉ một đến hai lần một năm, bạn hi sinh vài ngày, thu nhập ít đi một chút nhưng những gì mà trẻ có được sẽ lớn hơn rất nhiều so với những tổn thất về vật chất của bạn. Hơn nữa, đây cũng là khoảng thời gian tốt nhất để cha con ở cạnh nhau, tâm sự trò chuyện cùng nhau, cũng là cơ hội để bạn thư giãn, có thể gọi là một công đôi việc.

Muốn đi du lịch xa, kì nghỉ đông chính là cơ hội tốt nhất. Tôi luôn tin rằng đi một ngày đàng học một sàng khôn. Để Y Y biết thế giới bên ngoài rộng lớn, kì diệu như thế nào, trong khi những đứa trẻ khác bận rộn đi học các lớp học thêm, tôi đưa Y Y đi Bắc Kinh ngắm di dung của Mao chủ tịch, đi Đại Liên tham quan công viên hải dương ở bãi biển Lão Hổ, đi Tây An xem tượng binh mã ở lăng mộ Tần Thủy Hoàng, đi Thanh Đảo, Hàng Châu, Cáp Nhĩ Tân, Trường Xuân, Tế Nam… Hoặc là đi về quê nội, ngoại, thỏa thích vui chơi.

Trong 10 năm trở lại đây, tôi đã đưa Y Y đi thăm hơn 60 thị trấn làng quê của hơn 11 thành phố: Cát Lâm, Hắc Long Giang, Liêu Ninh, Sơn Đông, Giang Tô, Chiết Giang, Hồ Nam, Quảng Đông, Thiểm Tây, Bắc Kinh, Thiên Tân, trong khi vui chơi vui vẻ, con học được rất nhiều tri thức mà trên sách vở không có. Bởi vì đi nhiều kiến thức sẽ rộng hơn, khi con giao lưu trò chuyện với người khác, con có rất nhiều chủ đề để nói, khi con viết văn, nội dung cũng rất phong phú, mà điều quan trọng hơn cả là suy nghĩ của con khi nhìn nhận vấn đề ngày càng được mở rộng.

Rất nhiều phụ huynh chỉ chăm chú đến việc học của trẻ, thậm chí ngày nghỉ cũng không nỡ dành một chút thời gian cho trẻ chơi, càng không nói đến kì nghỉ đưa trẻ đi khám phá thế giới tự nhiên. Phần lớn thời gian trong kì nghỉ của trẻ đều dành cho các lớp học thêm, các lớp năng khiếu, được ra ngoài chơi chỉ là một giấc mơ.

Những người cha xin hãy rời mắt khỏi sách vở, cho trẻ một kì nghỉ thoải mái, vui vẻ, đồng thời cũng cho trẻ không gian để học tập nhiều tri thức hơn. Ngoài những điều trên sách vở, những thứ trẻ cần học còn rất nhiều, những kiến thức ấy ở trong thế giới tự nhiên, trong thế giới bên ngoài.