(Ta-nhi-a gửi Số Không)

Cuối cùng, đến lượt mình viết thư cho cậu đây. Phải đợi lâu, nhưng được cái là có chuyện để nói. Cậu biết không, bọn mình vừa đến thăm con đường một ray lơ lửng trên không. Lần đầu tiên trong đời đấy.

Thực ra hiện nay nhiều nơi cũng đã xây những con đường lơ lửng trên không rồi. Nhưng đây là một con đường đặc biệt, hết sức đặc biệt cơ. Chẳng biết rồi mình có tả cho cậu nghe được rành rọt không đây. Nhưng dù sao cậu cũng chịu khó đọc thật kỹ, Số Không nhé.

Dĩ nhiên mẹ cậu chẳng có thể căng được một sợi dây dài đến thế. Vả lại đây không phải là một sợi dây mà là một đường ray bằng thép kéo dài không biết tới đâu là cùng.Cậu hãy hình dung mẹ cậu vừa giặt xong một lô quần áo và định đem phơi. Thế là bà lấy một sợi dây đem căng thẳng tắp ngoài trời nhưng sợi dây này dài đến nỗi đầu dây mất hút, không nhìn thấy đâu nữa. Và đáng lẽ là quần áo phơi thì lại là những toa xe gòng nhỏ xíu đủ màu treo trên dây. Quần áo phơi, người ta thường dùng cặp giữ cho khỏi bay, nhưng các toa xe này thì mắc lên dây bằng một bánh xe nhỏ lắp ở trên mui toa.

Song song với đường ray và thấp hơn nó một chút là đường sân ga, cũng dài vô tận, trên đó gắn những con số xếp theo đúng thứ tự: một, hai, ba, bốn, năm…. đứng cách nhau đều tăm tắp, hệt như trên cái thước dẹt của bọn mình ấy.

Mỗi số có một cái thang hẹp bắc từ dưới mặt đất lên. Chỉ khác là các số trên thước dẹt toàn ghi từ số không về phía bên phải, còn ở đây thì ghi về cả hai phía. Ở giữa hai số một lấp lánh một số không to tướng, hệt như chữ M treo trên các ga xe điện ngầm ấy. Đó là ga Số Không.

Một em nói:Bọn mình tới đây lúc còn sớm lắm. Bọn mình leo lên sân ga vắng ngắt và dạo bước bên một hàng lan can thấp gồm những thanh sắt nho nhỏ. Nhàn rỗi quá, bọn mình xoay ra đếm số thanh lan can. Ở chỗ có ghi chữ số thì thanh lan can hơi cao lên một chút, tiếp theo là chín thanh thấp hơn rồi lại đến một thanh hơi cao đối diện với số tiếp sau. Cứ như thế kéo dài mãi. Bọn mình dạo bước đã khá xa ga Số Không thì bỗng nghe phía sau có tiếng trẻ con khóc. Ngoảnh lại thì thấy hai em bé Số Hai xinh xẻo đang ngồi bên cầu thang đánh số 2. Hai em mặc áo hoa đẹp lắm (nhất định mình cũng sẽ may một cái giống thế mới được) và đang khóc nức nở. Bọn mình chạy đến hỏi xem tại sao chúng khóc.

• Mẹ ra cho chúng em một bài toán, nhưng chúng em không giải được.

Em kia nhắc lại:

• Chúng em không giải được!

Rồi cả hai em bé lại khóc.

Những em bé đáng yêu quá! Mình thương chúng lắm. Mình hỏi đầu bài toán như thế nào. Bài toán kể cũng lạ: hai trừ ba bằng bao nhiêu? Hay các em nghe nhầm, phải là ba trừ hai chứ.

• Không, – em bé thứ nhất kêu lên, – ba trừ hai thì chúng em biết rồi.
• Như thế thì chúng em biết rồi, – em bé thứ hai cũng hưởng ứng

Bọn mình rất bực mình với cái bà mẹ đã làm khổ con vì những bài toán khủng khiếp như thế. Nhưng thật ra bà mẹ ấy không định làm khổ ai đâu. Bà ta chỉ đi đâu một lát rồi trở lại sân ga thôi.

Đó là một bà mẹ Số Hai rất dễ mến. Bà chào hỏi bọn mình niềm nở lắm. Xê-va, hừ cái cậu Xê-va ấy, chưa chi đã đề nghị bà kể cho nghe người ta xây đường một ray lơ lửng này như thế nào. Sao mà bất lịch sự thế! Mình đã khẽ giật áo cậu ta để ra hiệu. Nhưng bà Số Hai vui vẻ nhận lời ngay làm người hướng dẫn tham quan cho bọn mình. Bà giải thích:

• Cấu tạo của con đường này dính dáng trực tiếp đến những quy tắc mà cô sắp giảng cho hai đứa con sinh đôi kia của cô nghe đấy.

Bà dắt bọn mình trở về ga Số Không. Ở đây bọn mình thấy có một tấm bảng lớn trên có vô số nút ấn và phím bấm. Sao lúc nãy bọn mình không để ý tới cái bảng này nhỉ?

Ngoài nút ấn ra còn thấy có mi-crô nữa.

Chắc cậu muốn biết những cái ấy dùng để làm gì? Lát nữa mình sẽ kể cặn kẽ.

Xê-va mừng quýnh lên ngay:Vừa rồi, mình đã nói đường ray này là một đường đặc biệt. Không có bảng giờ tàu, không có đường tàu tránh, không có bến tàu đỗ. Không có người lái tàu, người bán vé, người bẻ ghi…, thậm chí các đoàn tàu cũng chẳng có nữa cơ. Hành khách muốn đi, bất cứ lúc nào cũng có thể gọi một toa và đi đến bất cứ đâu tùy ý. Các ga ở đây không có tên mà ký hiệu bằng số. Cậu muốn đến ga số 2782 phải không? Thế thì chỉ việc ấn vào cái nút “gọi tàu” và xướng con số ấy vào mi-crô. Lập tức ở ga Số Không sẽ xuất hiện một toa xe không màu sắc, hoàn toàn trong suốt, trong suốt đến nỗi cậu không nhận ra ngay được đâu. Cậu ngồi lên toa. Chỉ trong vài giây đồng hồ là đến nơi thôi.

• Hay lắm! Để cháu gọi một toa đến ga… hượm, ga nào nhỉ…, ga 75 chẳng hạn nhé!

Cậu ta ấn nút và gọi số. Một toa xe trong suốt xuất hiện ở ga Số Không ngay lập tức. Xê-va đã nhấp nhổm định nhảy lên, nhưng bà mẹ Số Hai đã nhanh tay kéo cậu ta lại.

• Chết! Cháu làm gì thế? – Bà hoảng hốt kêu lên – Nhảy tót lên ngay thì làm sao mà tới được.
• Sao cơ? Có xa xôi gì đâu cơ chứ! Ga 75 thôi mà.
• Đã đành là ga Nhưng toa sẽ không chạy về phía tay phải Số Không mà lại chạy về phía tay trái mất! Vừa rồi cháu vô ý gạt vào cái cần chuyển chiều mà.

Bà trỏ vào một dấu trừ rất lớn vừa bật sáng trên không trung ở bên trái Số Không đang lấp lánh.

• Cháu có biết đấy là cái gì không?
• Dấu trừ ạ.
• Không phải chỉ là một dấu trừ thường. Đây là tín hiệu mở đường đi về phía các số âm. Thế mà các cháu thì không bao giờ được bén mảng sang phía bên ấy cả.
• Tại sao lại như thế cơ chứ? – Bọn mình thất vọng hỏi.
• Vì những số âm là những số người ta tưởng tượng Chỉ có những người tí hon như các cô mới được phép qua lại tự do về phía trái số không thôi.
• Như thế nghĩa là chúng cháu không bao giờ được sang bên ấy chứ gì?

Bà Số Hai mỉm cười:

• Cũng có thể sang được, có điều là muốn sang phía bên ấy thì các cháu phải dùng một loại xe đặc biệt, đó là óc tưởng tượng.

Bọn mình buồn xỉu ngay. Nhưng bà mẹ Số Hai bảo rằng cuộc du lịch tưởng tượng đó cũng lý thú chẳng kém cuộc du lịch thực chút nào hết. Điều đó dĩ nhiên chẳng hợp ý anh chàng Xê-va của bọn mình rồi. Cậu ta liền nói:

• Những số tưởng tượng, những số không có thực thì cần quái gì cơ chứ?

Bà mẹ Số Hai nổi giận ngay:

• Sao cháu lại nói thế? Mà lại nói trước mặt trẻ con nữa chứ.

Các con đừng có nghe anh ấy!

Hai cô bé Số Hai ngoan ngoãn quay ra phía khác. Bà mẹ nói tiếp:

• Số âm rất cần. Cô sẽ giảng cho các cháu nghe ngay bây giờ.

Các con, quay lại đây nghe cả một thể.

Hai cô bé rụt rè không dám hỏi.

• Mẹ ra cho các con bài toán: hai trừ ba. Các con đã giải được chưa?
• Chúng con làm rồi, nhưng không giải được. – Em bé thứ nhất nói.
• Không giải được ạ! – Em bé thứ hai xác nhận.
• Mẹ sẽ chỉ cho các con cách làm vậy, – bà quay sang phía chúng tôi nói thêm, – lát nữa các cháu sẽ thấy đường ray của chúng ta không phải chỉ để cho tàu chạy, mà còn để người ta học làm nhiều phép tính với các con số nữa đấy.

Hai!Bà ấn vào nút, rồi nói khẽ vào mi-crô:

Bên phải ga Số Không bật sáng lên dấu cộng và đối diện với Số

Hai trên đường ray xuất hiện một toa xe, nhưng lần này không phải là toa trong suốt, không màu mà là một toa xe đỏ chói.

• Bây giờ ta sẽ trừ đi Thoạt tiên hãy trừ một đã.

Bà Số Hai ấn nút, và toa tàu dịch về bên trái, đến ga 1.

• Lại trừ 1 nữa.

Lập tức toa tàu biến mất.

• Thấy chưa, không còn gì nữa nhé! – Xê-va reo lên.
• Sao lại không còn gì? – Bà Số Hai phản đối – Cháu thử nhìn kỹ xem nào.

Thì ra, ở ga Số Không quả thật vẫn còn một toa. Có điều là nó đã từ màu đỏ biến thành không màu và trong suốt. Thành thử bọn mình không nhận ra được.

Nhưng Xê-va đâu có chịu lúng túng dễ như thế. Cậu ta gân cổ cãi:

• Vẫn thế thôi! Đồng ý là có một toa ở ga Số Không, nhưng số không là không có gì hết, là rỗng tuếch!
• Cháu lại nói bừa rồi! – Bà Số Hai tủm tỉm cười: – “Không” cũng là một số đấy.
• Dù thế nào đi nữa thì “không” vẫn nhỏ hơn “một”! – Xê-va phát cáu. – Sao lại đem nó trừ đi một được?
• Rồi cháu sẽ thấy ngay thôi. Nói xong bà Số Hai ấn nút.

Bên trái Số Không bật sáng lên dấu trừ. Trong nháy mắt, toa xe đã ở bên trái ga Số Không đối diện với số “trừ một”. Có điều bây giờ nó từ một toa không màu và trong suốt biến thành một toa màu xanh.

• Đáp số của các cháu đấy. Hai trừ ba bằng âm một. 2 – 3 = -1

Bây giờ các cháu hiểu số âm để làm gì rồi chứ?

Thật thà mà nói, bọn mình vẫn chưa hiểu tí gì hết. Chẳng qua đứa nào cũng khoái được xem các toa thay đổi màu nhanh như chớp mà thôi. Nhất là Xê-va, cậu ấy hỏi:

• Cháu cũng làm được chứ?

Và chẳng cần đợi được phép, cậu ta ra tay ngay. Thoạt tiên là ba trừ năm, được âm hai.

3 – 5 = -2

Rồi bảy trừ mười một, được âm bốn. 7 – 11 = -4

Mình với Ô-lếch cũng làm thử mấy lần. Lần nào bên trái Số Không cũng đều bật sáng dấu trừ, và toa xe màu đỏ sau khi chạy ngang qua Số Không cũng đều biến ngay thành màu xanh và dừng lại trước một số âm nào đó.

Ô-lếch lên tiếng:

• Thú vị quá! Năm trừ ba được hai mà ba trừ năm cũng được hai, chỉ khác ở cái dấu âm thôi. Vậy đem một số nhỏ trừ một số lớn cũng chẳng khác gì đem một số lớn trừ một số nhỏ. Chỉ cần thêm dấu âm đằng trước hiệu số mà thôi. Dĩ nhiên, – cậu ta nói tiếp – dấu âm, dấu dương trong trường hợp này không giống dấu phép trừ và dấu phép cộng chút nào cả.

Bà Số Hai liền khuyên:

• Cháu đừng hấp tấp, muốn khỏi nhầm cô khuyên các cháu lúc đầu đừng viết dấu âm và dấu dương ở bên trái các số mà viết ở bên trên. Như thế này này.

+2 – +3 = -1

Bỗng Pôn-sích từ đâu phóng như bay về. Vừa chạy nó vừa hoảng sợ sủa ầm ĩ. Có ai đó đang đuổi nó. Người ấy chạy nhanh lắm, đến nỗi bọn mình không kịp nhìn rõ mặt nữa. Chạy ngang qua tấm bảng, người lạ mặt ấn cái nút, quát vào mi-crô rồi nhảy phóc lên một toa xe. Qua khung cửa sổ chợt ló ra một cái mặt bị che một nửa sau tấm Mặt Nạ Đen. Toa xe vụt biến đi.Bà mẹ Số Hai định giảng giải tiếp thì đúng lúc ấy Xê-va làm luôn một tràng hắt hơi: “Hắt xì hơi! Hắt xì hơi! Hắt xì hơi!…”. Cái cậu này chuyên môn có những cử chỉ khiếm nhã, lúc thì cười hô hố, khi lại hắt xì hơi ầm ĩ. Cậu ấy rút khăn mùi soa ra lau mũi, thế là cái vỏ đậu bị rơi ra theo. Bọn mình đứa nào cũng buồn xỉu xuống, vì lại sực nhớ đến Người Mặt Nạ Đen. Nếu sự tình cứ như thế này mãi thì người ấy đến bị phù phép suốt đời mất thôi.

Xê-va hét toáng lên:

• Giữ hắn lại! Đích hắn rồi! Đích hắn rồi!

Bọn mình nhảy bổ đến bên tấm bảng để gọi một toa xe khác đuổi theo. Nhưng ngay lúc ấy cái vỏ đậu vụt bay lên và cứ quay tít như chong chóng trước mặt bọn mình làm cho bọn mình không tài nào ấn được cái nút gọi xe nữa. Bọn mình cố xua nó như xua ruồi mà nó vẫn cứ quay, quay tít…

Ô-lếch thở dài nói:

• Nó không muốn chúng mình đáp xe đuổi theo Người Mặt Nạ Đen đấy.

Dù muốn hay không bọn mình cũng phải nghe lời nó. Vỏ đậu yên ngay, và Xê-va lại cất nó vào túi. Bà mẹ Số Hai tỏ ra rất bình thản trước biến cố này. Thậm chí bà cũng chẳng buồn hỏi lí do vì sao có chuyện nhốn nháo như thế. Bà chỉ nói bâng quơ:

• Rau quả có vụ chứ!

Rồi bà bỏ đi, sau khi hứa với bọn mình là chỉ đi một lát thôi và bà sẽ trở lại giảng cho bọn mình nghe về quy tắc vận hành trên con đường một ray này. Thế là bọn mình vẫn chưa rõ câu nói của bà nhằm vào ai, cái vỏ đậu hay Người Mặt Nạ Đen!

Rồi đây thế nào, chờ thư sau cậu sẽ rõ. Nhưng từ nay cậu phải cư xử cho ra người đứng đắn đấy. Đừng quên rằng, bây giờ cậu không phải là chú bé Số Không quèn nữa đâu, mà là một đội viên chính thức của đội KBL đấy nhé!

Ta-nhi-a