Không có một sự chuẩn bị tuyệt đối chu toàn nào dành cho bạn khi làm cha mẹ. Việc làm cha mẹ sẽ thử thách khả năng chịu đựng, thần kinh, cảm xúc của bạn mọi lúc, ngay cả khi tỉnh táo. Bạn bắt đầu từ việc băn khoăn làm thế nào để thay tã hoặc tắm cho bé mà không làm bé bị ướt và không bao lâu sau bạn phát hiện ra đó là việc dễ nhất trong những việc bạn cần làm. Và ngay khi bạn nghĩ giai đoạn đầu tiên trong thời thơ ấu của con đã qua thì con bạn lại lớn thêm lên và sau đó là cả một chuỗi sự kiện mới diễn ra. Chập chững tập đi, đi học, có người yêu, đến tuổi học lái xe – mọi việc chẳng bao giờ ngừng lại. Thật may là phần thưởng bù lại cũng rất lớn – niềm vui, những vòng tay âu yếm và sự gần gũi. Sự trưởng thành nhanh chóng của con thật đáng để bạn tự hào.

Khi nuôi dạy con, chắc chắn có nhiều khi bạn cảm thấy thất vọng, lo lắng, bối rối và phải tự vấn lương tâm để tìm ra những lời nói và việc làm đúng đắn giúp con trưởng thành, phát triển cân bằng và hạnh phúc. Đó cũng chính là nội dung của cuốn sách này.

Con đường mà bạn đang đi đã có rất nhiều người đi qua – hàng triệu người từng làm cha mẹ trước bạn. Những trải nghiệm và cả những sai lầm của họ đều có thể giúp ích cho bạn. Tôi cũng là một người cha. Trong gần 30 năm, tôi đã kết hôn hai lần. Điều đó có nghĩa là tôi đã có dịp mắc lại hầu hết các lỗi thông thường. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là thông qua bạn bè của tôi và của các con, tôi có cơ hội để ý, quan sát các gia đình khác và thấy được cách cư xử của các bậc cha mẹ khác. 

Ở một số bậc cha mẹ, dường như khả năng xử lý tốt mọi tình huống đã là thiên bẩm. Số khác có sai sót một chút, nhưng lại có khả năng xử lý một số vấn đề nhất định rất tài tình. Nếu bạn cũng dành thời gian nghiên cứu về các bậc cha mẹ, bạn sẽ tìm ra các kiểu mẫu – các phương thức, kỹ thuật và quy tắc cư xử giúp phát huy mọi khả năng của con trẻ và quan trọng là phù hợp với bất kỳ tính cách nào của trẻ. Những thái độ và quy tắc đó được chắt lọc trong cuốn Những quy tắc làm cha mẹ, chỉ dẫn cho bạn vượt qua những thời kỳ khó khăn, giúp bạn nuôi dạy con thành người tốt nhất có thể, đồng thời củng cố tình cảm giữa bạn và con trong suốt cuộc đời.

Những quy tắc làm cha mẹ không phải là một khám phá mới mẻ – mà chỉ là một lời nhắc nhở. Trong đó có nhiều quy tắc thông dụng nhưng bạn rất dễ bỏ qua khi nuôi dạy bé gái 2 tuổi đang nhõng nhẽo, hoặc đứa con đang tuổi vị thành niên vốn nghĩ rằng mọi thứ trong thế giới này tồn tại vì riêng mình. Chính vì vậy, bạn cần đọc và ghi nhớ mọi nguyên tắc.

100 quy tắc dường như là quá nhiều? Không hề nhiều, bởi thời hạn 18 năm là một hợp đồng khá dài đối với một công việc. Và sẽ là hơn 18 năm nếu bạn có hơn một con trở lên. Bạn phải cùng con trải qua các thời kỳ bú mớm, tã lót, tập đi, học nói, đến trường, kết bạn, yêu đương, lập gia đình, phạm sai lầm… Như vậy, 100 quy tắc không hề nhiều chút nào.

Tôi có thể phân biệt rõ bậc cha mẹ tốt. Ta chỉ cần nhìn vào con của họ. Một số cháu có thể phải trải qua thời gian đặc biệt khó khăn vì nhiều lý do, mà phần nhiều trong số đó ta không thể quy lý do là tại cha mẹ, nhưng tôi đã phát hiện ra khi các cháu sống riêng, ta có thể thấy cha mẹ các cháu đã thực hiện vai trò của mình như thế nào. Tôi muốn nói đến các bậc cha mẹ có con biết chăm sóc bản thân, biết hưởng thụ cuộc sống và làm cho những người xung quanh hạnh phúc, tốt bụng, chu đáo và biết bảo vệ chính kiến. Họ đã nuôi dạy đúng cách. Qua nhiều năm, tôi đã quan sát được mẫu hình cha mẹ sẽ tạo nên những người con trưởng thành sau 18 năm.

Khi bạn nghĩ về trách nhiệm lớn của vai trò làm cha mẹ, rất có thể bạn sẽ thấy chùn bước và mất nhuệ khí. Những gì bạn nói hay làm trong suốt những năm tháng ấy sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ tới con. Nhưng nếu bạn suy nghĩ tất cả những điều đó ngay từ bây giờ, bạn sẽ sửa được nhiều nhược điểm hoặc thói quen xấu, đồng thời luyện tập nhiều thói quen tốt mới (hữu ích cho cả bạn và con bạn).

Nuôi dạy con là cả một nghệ thuật. Bạn có thể điều chỉnh các quy tắc trong cuốn sách này cho phù hợp với bạn và con. Dừng áp dụng rập khuôn nếu bạn không muốn con trở thành người thất bại. Có nhiều bậc cha mẹ đã tìm ra cách độc đáo, sáng tạo và khác lạ khi nắm vững các quy tắc này. Họ hiểu được tinh thần của các quy tắc. Do đó, nếu có thái độ đúng đắn thì mọi việc bạn làm sẽ luôn đúng.

Bạn không thể cùng lúc áp dụng cả 100 quy tắc mỗi ngày trong suốt 18 năm. Mặt khác, tất cả các bậc cha mẹ tốt nhất mà tôi từng quan sát cũng có sai sót, cũng có lúc mắc sai lầm. Tuy nhiên, họ luôn nhận ra sai lầm của mình. Điều này rất quan trọng: nhận ra mình đã sai ở đâu và sửa chữa sẽ giúp bạn trở thành những ông bố, bà mẹ tuyệt vời.

Tôi cũng có thể nói với bạn rằng không có quy tắc nào trong cuốn sách này đòi hỏi bạn phải chải tóc cho con đều đặn hoặc luôn để cho con đi những đôi tất sạch sẽ. Tất cả các việc đó đều rất tốt, nhưng rất nhiều bậc cha mẹ đã nuôi dạy nên những đứa con thông minh cho dù các cháu đầu tóc rối và chân không hề đi tất.

Các quy tắc này nói về những điều quan trọng. Những điều cần làm đối với thái độ, giá trị và sự tự nhận thức về bản thân của con bạn, chứ không phải là điều cần làm đối với những đôi tất. Đây là các quy tắc giúp bạn và con yêu thương nhau, hưởng thụ cuộc sống và tôn trọng mọi người xung quanh. Các quy tắc này có phạm vi rộng, có thể áp dụng cho các gia đình hạt nhân truyền thống và cho cả kiểu gia đình có cha mẹ đơn thân hoặc gia đình có cha mẹ kế.

Tôi không cho rằng những quy tắc trở thành ông bố, bà mẹ tốt chỉ dừng lại ở 100 quy tắc và bạn không cần có thêm quy tắc nào nữa. Đây chỉ là những quy tắc quan trọng nhất. Hy vọng cuốn sách sẽ trở thành một người bạn, một người dẫn đường của các bạn trong quá trình nuôi dạy con trẻ.

Richard Templar