Đi hết rồi… đi… tất cả đi trừ côn đồ cạo mặt, chó ngoài cửa, phòng ngủ, không riêng tư, ném xuống sàn… làm thức ăn họng… ăn hay không.

Vì điên.

Vì… điên.

Giường, tay trói chân buộc… buộc như cờ-on-con vật, béo hồng… đuôi xoắn. Từ ngữ biến mất, biến mất, luôn rất… xa. Đầu gã buốt nhói khi phải theo đuổi cái tên.

Vì… điên. Gã cố nói từ ấy thật nhỏ, uốn lưỡi nặn từng âm thanh.

Gã sợ cái lối nó vang vọng lên. Không, không, không – nó sẽ vang lên như thế đó.

Không nói chuyện, từ chối.

Thịnh nộ và kinh hãi quay cuồng bất tận trong gã. Tất cả đều nói quá nhanh, là vậy đấy; họ mấp máy, họ líu ríu, họ không cho gã một cơ hội để hiểu được.

Đặt tay – TA! Vì Chúa, không có quyền. Quái vật đần độn, đấm đá, lịch tắm chết tiệt, xiềng xích vườn người lạ nhìn; giận dữ, đánh, TỦI NHỤC; ghế trói; những tên điên kinh tởm, ồn ào, huyên thuyên – bị tước khỏi bạn bè gã, ngôi nhà của chính gã, cuộc đời gã.

Gã nằm dán mắt vào những cái bóng mờ tối trên trần thạch cao đẹp đẽ, dõi theo họa tiết hình ô van tới nơi nó nhập vào với tường và bị thô bạo chia nhỏ bởi bức vách ngăn phòng giam này ra khỏi thứ hẳn từng là một gian phòng lịch lãm. Ngoài sảnh, một trong những gã điên đang rên rỉ, âm thanh đó là Christian sợ hãi từ đâu đó thẳm sâu trong cổ họng và lồng ngực gã, bởi vì nó cũng giống như âm thanh gã muốn tạo ra, nỗi tuyệt vọng mà chỉ niềm kiêu hãnh và cơn thịnh nộ lạnh lùng mới níu giữ lại nổi bên trong.

Giam ở đây đủ lâu rồi… đủ lâu… tên điên.

Đôi khi gã cố gắng nghĩ đến điều đó, để xác định xem ai giữ gã ở đây, là ai, ai mong ước đẩy gã vượt qua bờ vực điên cuồng. Gã nhớ những khuôn mặt, đôi khi gã có thể đặt tên cho chúng, khi khác gã nghĩ về đúng các khuôn mặt ấy, nhưng những cái tên không còn ở đó.

Điều đó xảy ra Vì-điên. Gã đã nhìn nàng: trắng cứng đờ… thứ… cái từ chỉ thứ mà nàng đội trên đầu chập chờn bay biến mất. Nói anh, tôi. Biết, biết.

Lắng nghe. Nghe thật kĩ, thật kĩ.

Vì-điên dường như vừa đúng vừa không đúng. Quả thật, gã càng ngẫm nghĩ, nó càng có vẻ kì quái, nhưng khi gã cố gắng nghĩ về nó quá nhiều, cố hết sức lôi câu trả lời ra từ cái mê cung vừa nổi lên vừa tan biến trong đầu, gã lại cảm thấy buồn nôn.

Có tiếng bước chân cọt kẹt ngoài sảnh, giọng nói quen thuộc; cảnh giác, vì gã không bao giờ biết tiếp theo họ sẽ làm gì với mình. Ngọn đèn lắc lư, hắt những bóng người bị chấn song cắt dọc trong vệt sáng đảo qua đảo lại trên trần nhà. Gã nghe thấy tiếng khóa cửa lạch cạch, và âm thanh nặng nề khi tay hộ lí thức dậy.

Một tiếng thầm thì của phụ nữ, rồi dáng nàng trong ánh nến nom như nàng đang cúi về phía chiếc giường nhỏ trong góc. Nàng nói chuyện với khối thịt cục mịch ngồi ở đó. Hai người líu ríu những gì gã không hiểu trong một phút, rồi tên Đười Ươi đứng dậy lê bước khỏi phòng.

Nàng đặt nến lên bệ cửa, quay về phía gã. Quả không chịu đựng nổi khi bị nàng nhìn thấy trong tình trạng bị xúc phạm hèn hạ đến thế này, sự nô dịch tuyệt đối này; gã nhắm mắt vờ ngủ, xóa mọi thứ đi – thức dậy phòng ngủ; chó, tên, bản thân, TỪ NGỮ! Từ ngữ hiểu được, từ ngữ thốt ra – giấc mơ điên cuồng này sẽ qua.

“Ervoh,” nàng lẩm bẩm. “Anh con thuc khong?”

Nàng chạm vào vai gã. Nỗi hổ thẹn khiến gã nghiến răng quay đi khỏi nàng, lòng kiêu hãnh khiến gã siết chặt nắm tay và giật mạnh đống xiềng xích.

Tiếng loảng xoảng làm nàng giật mình, nàng rụt tay lại và sợ hãi nhìn gã. Gã cảm thấy thỏa mãn trước sự cảnh giác của nàng và trừng mắt với nàng đầy ác ý.

Nàng mỉm cười ân cần. “Phuong trinh sin,” nàng nói. “Chuoi vo han.”

Nàng đưa ra một tờ giấy. Trong ánh nến, nét mực sẫm và rõ ràng.

PHẢI!

Phải, phải, phải, gã muốn hét lên. Cô nghe thấy ta, cô hiểu; ta đây!

Nhưng gã không làm gì. Đột nhiên gã sợ cử động, sợ rằng gã sẽ khiến nàng sợ mà bỏ đi sau trò dọa nạt vừa nãy. Nàng trở nên quý báu, vô giá, một viên ngọc khôn sánh; gã không thể, không thể liều lĩnh làm gì sai lúc này.

Gã nhận ra mình bắt đầu thở gấp quá. Gã điều chỉnh hơi thở, tự kìm nén bản thân. Với một nỗ lực đầy ý thức, gã thả lỏng cánh tay và mở bàn tay đang siết lại ra, đặt hai bàn tay bị xích trên giường. Gã nhìn vào mắt nàng và mạo hiểm gật đầu một cái thật nhẹ nhưng rõ ràng.

“Phuong trinh sin,” nàng nói, hơi nhấn mạnh. “Phải không?”

Phải, gã nghĩ. Phải. Gã nghĩ gã nên nói phải, và rồi lại không dám liều lĩnh. Thật thận trọng, gã lại gật đầu.

Phuong trinh sin. Phuong trinh sin. Những từ ngữ quay quanh đầu gã. Phuong sinh, phuong dinh sim, phuong trinh sinh, nháo nhào, hai súc sắc, bánh xe, chóng mặt…

“Phuong trinh sin,” nàng lại nói, quỳ xuống bên gã, vẫy vẫy tờ giấy.

Gã nhìn vào những biểu tượng. Gã biết chuỗi số này, gã hiểu ý nghĩa của nó.

Và những từ ngữ xoay vòng rơi xuống, rớt vào cốc, ổn định lại.

Phương trình sin.

Tất nhiên rồi.

Phương trình sin. Gã khúc khích cười yếu ớt, ngơ ngác. Ánh nến đang chảy, hắt những cái bóng bập bùng lên mặt nàng trong khi nàng quỳ đó, chiếc mũ giản dị, hàng mi khêu gợi, đức hạnh, cô.

Gã liếm môi. “Sin,” gã nói khàn khàn.

“Phải rồi!”

“Phải.” Từ đó tuôn ra mạnh mẽ, như thể gã phải cố đẩy nó ra, để phá vỡ một bức tường. “Sin, phải.”

Nàng mỉm cười, như ánh mai trong bóng đêm, nó cào nát trái tim gã, gã thấy mình đang yêu, đang ở trong cơn đam mê ngây ngất.

“Phư… ơng… trình… sin,” người gã yêu nói.

Trẻ con, có phải trẻ con đâu, cứng nhắc ngu ngốc, đừng nhắc lại như trẻ con thế.

“Co,” gã nghiến răng. “Cosin.”

“Không. Sin.”

“Tang. Cotang. Góc.” Dễ quá. Toán học, hình học. “Tiên đề về đường thẳng song song; đồng dư thức, đường đồng phẳng, đường vuông góc.” Chúa ơi, hình học thật dễ; vì sao trước đây gã không nhớ ra nó dễ đến thế? Gã thử một thứ khó hơn. Gã chộp lấy dây xích trên cổ tay, cố gắng gọi tên nó. “A…” Đau quá, gã biết nó, nó chỉ không hiện ra. “A… cô. Cô! Vì… điên.”

Gã yêu nàng. Gã không muốn nàng rời đi một bước và bỏ lại gã cô độc ở chốn này.

Nàng nghiêng đầu trêu chọc. “Ai?”

Những ngón tay xòe ra của gã hầu như ve vuốt ngón tay nàng. Gã giơ tay hết độ căng của xích và dịu dàng di ngón cái dọc lòng bàn tay nàng. Gã nhìn đắm đuối vào mắt nàng, cố thốt ra chữ. Chạm tới từng từ đều thật đau đớn: bám vặn trượt đi bạc cá nắm – xô qua bức tường. “Tên!” Nó buột khỏi miệng gã. “Tên! Cô?” Gã chộp lấy tay nàng, siết chặt.

Nàng lại mỉm cười. “Maddy.”

Phải, đúng rồi. Maddy. Bé Maddy. Maddy. “Ưm…,” tiếng buột ra, gã liền nghiến răng bối rối.

“Maddy,” nàng nói.

Gã gật đầu. Gã sợ thế chưa đủ, chưa đủ để nàng biết rằng gã hiểu. “Sin, phải.” Gã nhắc lại từ gã đã nói đúng. “Cosin. Tang.” Ngón tay gã ve vuốt bàn tay nàng. Gã muốn nói “đừng đi,” nhưng thay vào đó nó bật ra thành “Không… không.”

Nàng khẽ thở dài và bắt đầu đứng dậy, nhận ra nàng chực đi, gã cuồng loạn lắc đầu. Đừng! Ở đây, đừng đi vội, không phải lúc này!

“Không, không, không, không.” Là những gì gã thấy mình gào lên rồi gã liền câm miệng, nghiêng đầu ra sau và giật mạnh xích xiềng trong phẫn nộ tột cùng.

“Xin dung on! Yen lang yen lang!” Nàng đặt ngón trỏ lên môi, đầu ngón tay kề dưới mũi nàng.

Gã ngây dại nhìn nàng. Nó có nghĩa gì đó, cử chỉ ấy, gã biết nó có nghĩa gì, nhưng gã không nghĩ ra. Tiếng vọng của âm thanh gã tạo ra tan dần, chỉ một chút náo loạn nho nhỏ trong ngôi nhà này cũng biến thành tiếng gầm của thú dữ.

Bàn tay nàng đặt trên vai gã. Gã xoay đầu, áp má mình lên mu bàn tay nàng. Ở đây, Maddy. Đừng rời bỏ ta.

Và tất cả những gì bật ra là, “Không. Ưmm. Không!”

Gã rên rỉ, quay đi khỏi nàng.

Nàng đón lấy khuôn mặt gã bằng những ngón tay mát lạnh. Nàng vuốt gọn tóc bết trên trán gã. Gã nhắm mắt, trong lòng rùng mình, cố kìm giữ cảm xúc dâng trào. Gã nằm yên.

“Sẽ ổn,” nàng thầm thì. “Moi thu roi se on thoi.”

Sẽ ổn. Sẽ ổn.

Moi thu roi se on thoi.

Mọi thứ rồi sẽ ổn thôi.

Gã vẫn chưa thực sự hiểu câu ấy, nó đến sau khi tâm trí gã dường như đã sàng lọc mớ âm thanh và cuối cùng xác định dựa vào trực giác.

Nhưng dù sao đi nữa, câu nói ấy cũng có nghĩa gì đó. Một thứ để giữ lại khi nàng đã quay đi lấy cây nến cùng tờ giấy. Một quả bóng thủy tinh nổi trên mặt nước để bám lấy khi gã đang chìm xuống: nàng nghĩ rằng mọi thứ sẽ ổn, và gã hầu như đã hiểu lời nàng khi nàng nói thế.

…

Maddy mím môi, cẩn thận kẹp cuốn giới thiệu về lâu đài Blythedale vào bức thư mà anh họ Edward đã đọc cho nàng viết gửi Công nương Scull, miêu tả bằng ngôn từ có cánh về liệu pháp đầy nhân ái và tình yêu mà em gái cô có thể nhận được ở Blythedale, tế nhị nhắc tới mức phí sáu ghi nê mỗi tuần và mời Công nương Scull tới thăm khi nào có thời gian. Trong cuốn giới thiệu, hình tòa dinh cơ nom tuyệt đối thanh bình với những cặp đôi đi dạo bên rặng liễu và hồ nước cùng bầy thiên nga.

Không chi tiết nào trong thư hay cuốn giới thiệu nhắc tới âm thanh nặng nề của kim loại vang dội khắp các gian phòng đã đánh thức mọi người sáng nay và kéo dài trong suốt bài giảng kiên quyết, đầy giận dữ của anh họ Edward về hành động điên rồ của Maddy, nàng đã đẩy Larkin ra ngoài bằng một lí do bịa đặt và bí mật thăm nom Công tước Jervaulx, bài giảng kéo dài suốt thời gian anh họ Edward đọc thư còn nàng phân loại thư từ, và tiếp tục trong lúc Maddy chép bức thư kia bằng những ngón tay run rẩy; âm thanh và tiếng gọi giữ dội cứ tiếp tục mãi, tiếp mãi, tiếp mãi: ruỳnh – Tang! –ruỳnh – Khoảng cách! – ruỳnh – Bình phương! – ruỳnh – Trừ! – ruỳnh – Y một! – ruỳnh –X hai! – ruỳnh – Mờ – cô! –ruỳnh – Mờ – cô! – Cô! – Cô! – Cô! – đầy oán hận, tuyệt vọng; tiếng gào cứ vọng, vọng ra mải ấy khản đặc và rin rít, van vỉ, não nùng, mòn dần thành một âm tiết ú ớ giữa mỗi tiếng rung chuyển của cánh cửa song sắt.

Tối qua nàng không nghĩ rằng gã điên, nhưng sáng nay thì có. Sự thực trong những lời cảnh báo của anh họ Edward là rõ ràng – nàng không nên làm phiền gã, không nên đi tìm gặp gã như vậy. Mọi người trong viện đều bị kích động, những bệnh nhân khác bị chọc giận, Maddy đã nghe thấy anh họ Edward chỉ thị cho Larkin giải thích với Christian rằng gã sẽ bị quản thúc, bị đưa tới phòng biệt giam nếu đến trưa mà gã vẫn không cư xử cho khá lên.

Maddy biết về phòng biệt giam từ trước. Đó là một phần thiết yếu trong liệu pháp hợp đạo đức được thực thi tại Blythedale, quản lí hành vi của bệnh nhân bằng cách kêu gọi nhân phẩm của họ, một sự cân bằng tinh tế giữa khuyến khích và đe dọa khi hoàn cảnh đòi hỏi. Anh họ Edward đã đưa nàng một bản sao Mô tả về trại tâm thần York của ngài Turke, đây là dưỡng trí viện Giáo hữu nổi tiếng ở York đã tiên phong trong những liệu pháp nhân đạo và hợp đạo đức với bệnh điên. Nàng mới có thời gian đọc vài đoạn trong đó, nhưng mọi người đều nghe nói tới trại này. Cuốn giới thiệu về Blythedale nhấn mạnh về sự huấn luyện tổng thể và những kinh nghiệm vô giá mà Edward đã có được trong tám năm làm việc tại đó dưới quyền bác sĩ Jepson. Người bệnh luôn được truyện trò cùng như thể họ là những người tỉnh táo bình thường để nuôi dưỡng mầm lương tri. Họ được đối xử dịu dàng và tử tế, nhưng cũng được giác ngộ rằng tình cảnh và tự do của họ phụ thuộc phần lớn vào khả năng tự kiềm chế bản thân. Giống như con trẻ, họ cần bị nhốt riêng một chỗ nếu không cư xử biết điều sau khi đã tạo cơ hội rộng rãi để làm thế.

Mười một rưỡi trưa, khi anh họ Edward tạm gác công việc để đi thăm vợ, khắp các gian phòng vẫn inh ỏi tiếng ruỳnh ruỳnh và tiếng gào man dại giờ đã hoàn toàn vô nghĩa, chỉ còn là tiếng gầm vỡ nát của thú dữ giữa tiếng vang rền của các chấn song sắt. Maddy thấy mình không nghe nổi nữa. Đó là lỗi của nàng, nếu gã có bị trừng trị, nàng đừng mong ngồi đó thờ ơ với những gì mình đã gây ra. Chẳng có mục đích rõ rệt nào ngoài việc trừng phạt bản thân vì sự chõ mũi ngu ngốc của mình, nàng hỏi một chị hầu gái về phòng biệt giam. Cô gái dẫn nàng xuống hầm.

“Cửa thứ ba bên tay phải, thưa cô. Ngay sau phòng tắm mới.”

Maddy xuống cầu thang. Mỗi khi nàng rẽ xuống, chuỗi âm thanh kinh hoàng trên kia lại nhỏ dần đi, cho tới khi nàng bước vào một hành lang tĩnh lặng. Không khí rất lạnh, nhưng hành lang đã được quét vôi và một nguồn sáng dư dả tỏa ra từ ngọn đèn xa xa cuối hành lang. Cửa thứ ba bên phải mở vào một gian phòng nhỏ, sàn bằng gỗ, không cửa sổ, một ghế băng được gắn liền vào tường.

Đây không phải gian phòng khủng khiếp như nàng tưởng tượng ban nãy. Nó chỉ là một căn phòng, rất sạch sẽ, khô ráo, lạnh lẽo nhưng không giá buốt. Một cuốn Kinh Thánh nằm trên ghế như thể mời gọi người ta đọc và suy ngẫm trong thinh lặng. Ngay tại gian phòng nhỏ này, Maddy bỗng thấy dáng nét Giáo hữu trong ông anh họ Edward, cái truyền thống gia đình mà dường như anh đã dạt khỏi rất xa trong cuộc sống thường ngày.

Gian phòng này thật giống với phòng Suy niệm. Một nơi để yên lặng và lắng nghe tiếng nói nhỏ nhẹ, vô thanh, Linh quang Nội tại. Khi nàng đứng giữa phòng, nàng nghĩ rằng ở đây Jervaulx sẽ không sao.

Và rồi, sự yên tĩnh của nó làm phiền nàng. Nàng đã dành phần lớn cuộc đời trong bầu yên lặng của những buổi Suy niệm và không bao giờ cảm thấy khó chịu. Nàng đã lắng nghe và chờ đợi, đôi lúc còn cảm nhận được những thứ mà nàng tin rằng chính là Linh quang Nội tại – mặc dù nàng chưa bao giờ được nó thúc đẩy để đứng lên phát biểu hoặc thuyết giảng. Và mặc dù tự tin tiên đoán những thứ như thế này là báng bổ, nàng vẫn thật khó tưởng tượng rằng có khi nào đó mình sẽ bị lay động mãnh liệt. Nàng không tự chủ và tự tin như Công tước.

Tự chủ như Jervaulx trước đây.

Nàng nghĩ tới gã hiện nay. Xiềng xích, cơn thịnh nộ trên gương mặt gã. Chuỗi âm thanh vỡ nát còn lại trong giọng gã.

Đêm qua, nàng không hề chợp mắt. Nàng nằm đó thức chong chong, như nàng nằm thức chong chong vào cái đêm mẹ nàng qua đời, cố chấp nhận thứ cơ hồ không thể chấp nhận nổi.

Yên lặng. Có đủ loại yên lặng: sự yên lặng mở lòng, chờ đợi trong buổi Suy niệm; sự yên lặng ấm áp của ngôi nhà và gia đình nơi từ ngữ không còn cần thiết; sự yên lặng của khu vườn không người đầy chim chóc và cỏ hoa.

Nhiều tháng liền, gã chưa từng mở miệng. Không một từ. Bản ghi chép kĩ càng của Edward lặp lại mỗi ngày: câm lặng, cau có, bất hợp tác, hung bạo.

Anh họ Edward gọi đó là chứng hưng cảm. Rối loạn về đạo đức, hạ cấp xuống bản năng của động vật.

Nàng nhìn cuốn Kinh Thánh nhưng không chạm vào. Nàng đã được nuôi dạy với tư tưởng rằng Thánh kinh là một từ thần thánh, một từ hữu dụng và cần thiết, nhưng không bao giờ vĩ đại hơn vị Chúa dẫn dắt trong trái tim mình. Trong sự tĩnh mịch của căn phòng này, nàng cảm thấy gai nhọn của sự thật lớn dần trong nàng, một nhận thức đang dần ló rạng rằng một trách nhiệm đã được đặt lên vai nàng, rằng người đàn ông trên gác đang cố phá lồng giam kia đang kêu gọi nàng, rằng với gã, gian phòng này sẽ không phải nơi tĩnh trí mà là nhà tù, một mối đe dọa để chống lại gã. Gã không hiểu sự câm lặng, gã không quen với nó như nàng quen.