Một buổi nọ tôi và bố ngồi xem hai chú mèo con chơi với nhau. Chúng đang cắn cổ, cắn tai nhau, vật nhau, vờn nhau và thỉnh thoảng đá nhau. Nếu không biết là chúng đang giỡn với nhau thì hẳn là người ta sẽ tưởng chúng đang cắn nhau.

Người bố thông thái của tôi nói: “Những con mèo đang dạy cho nhau những kỹ năng sống đã được ngấm sẵn trong máu chúng. Nếu chúng ta trả những con mèo này về với thiên nhiên, không nuôi chúng nữa thì những kỹ năng sống mà chúng học được từ bây giờ sẽ giúp chúng sống được trong tự nhiên. Chúng đã học và giữ lại những kỹ năng này bằng cách chơi đùa. Con người cũng học theo cách giống như vậy.”

CÁC KỸ NĂNG SỐNG VỀ TÀI CHÍNH TRONG THỂ GIỚI THẬT

Một trong những điều khó khăn nhất tôi từng gặp là đóng cửa nhà máy của mình và cho nghỉ việc 35 nhân viên trung thành. Tôi có viết về thử thách trong những năm 1970 này trong một quyển sách khác. Tôi đã phải đóng cửa nhà máy bởi vì tôi không thể cạnh tranh nổi với châu Á và Mêhicô.

Nhân công và thuế má quá đắt đỏ. Thay vì chống lại những việc này, tôi quyết định gia nhập cùng đối thủ, buộc tôi phải chuyển công ty ra nước ngoài. Tôi thắng, nhưng những nhân viên của tôi thua. Khi người ta hỏi tôi tại sao tôi viết về tiền khi không cần đến nó, tôi thường nghĩ đến việc phải nói lời chia tay với những nhân viên vào ngày hôm đó… và đó là tất cả lý do tôi cần.

Khi đóng cửa nhà máy, tôi vẫn trả cho công nhân dưới 3,5 đôla một giờ. Ngày nay, sau gần hai mươi năm, những công nhân đó cũng chỉ kiếm được nhỉnh hơn 5 đôla một giờ một chút, hoặc lương chỉ ở mức tối thiểu. Họ có thể đã được tăng lương, nhưng tôi không nghĩ tăng lương sẽ tốt hơn. Họ chỉ biết chuyển từ công việc này sang công việc khác, làm việc chăm chỉ và cố gắng kiếm nhiều tiền hơn. Như người bố giàu đã dạy tôi: “Chỉ tiền thôi không làm cho con giàu, cũng như một công việc an toàn, đảm bảo không hẳn sẽ khiến con cảm thấy an toàn và đảm bảo.”

Để tồn tại và cảm thấy đảm bảo về tài chính, người ta cần nắm bắt các kỹ năng sống về tài chính trước khi bước vào cuộc sống thực tế. Nếu họ không có những kỹ năng này, thế giới thực tế sẽ dạy họ những bài học khác về tài chính. Và ngày nay, điều đó bao gồm cả hệ thống giáo dục. Rất nhiều thanh niên ra trường với khoản nợ vay vốn học tập của nhà trường. Do vậy, sớm dạy con cách quản lý tiền bạc rất quan trọng. Cách tốt nhất để dạy những kỹ năng đó là chơi với trẻ; chơi đùa là cách tự nhiên hướng tất cả trẻ em vào việc học…

DẠY CON BẠN LÀM GIÀU – VỪA HỌC VỪA CHƠI

Tôi học được rất nhiều về tiền bạc từ người bố giàu bởi vì Người làm cho việc học vui nhộn. Người luôn bày các trò chơi và không cố nhồi nhét thông tin vào đầu tôi. Nếu tôi không muốn học điều gì đó, Người để tôi chọn những thứ tôi thích học… hoặc Người làm cho những điều Người muốn dạy tôi trở nên sinh động hơn. Người luôn đưa ra ví dụ thực tế, cụ thể để tôi nhìn thấy được, chạm vào được và cảm thấy từng phần của bài học. Và quan trọng nhất là Người không làm mất tinh thần của tôi. Thay vào đó, Người khuyến khích để ý chí của tôi mạnh mẽ hơn. Khi tôi phạm sai lầm, Người khuyến khích tôi rút kinh nghiệm từ sai lầm đó hơn là cho tôi câu trả lời đúng. Người đã kiên nhẫn dạy tôi với tình yêu thương. Người làm hết sức để phát huy sự thông minh của tôi thay vì cho rằng tôi là một đứa trẻ kém cỏi, chậm chạp, hoặc gán cho tôi là không có khả năng học hỏi bởi vì tôi phải mất một lúc lâu mới hiểu được vấn đề. Người đã dạy tôi theo lịch học và ước muốn của tôi, mà không cần tôi phải vượt qua kỳ kiểm tra nào. Người không quan tâm đến sự cạnh tranh của tôi với những đứa trẻ khác về điểm số, như những bậc cha mẹ khác thường làm. Người bố thông thái của tôi cũng dạy tôi theo kiểu giống vậy.

NGƯỜI THẦY CẦN CÓ QUYỀN HÀNH HƠN

Hệ thống giáo dục hiện nay không cho phép người thầy dạy theo cách này hoặc cho người thầy thời gian để quan tâm đến từng học trò của mình. Hệ thống muốn người thầy xoay những đứa trẻ theo thời khóa biểu như dạng sản xuất hàng loạt, chứ không phải theo thời khóa biểu học của chúng. Nhiều thầy cô đã cố thay đổi hệ thống, nhưng như tôi đã nói, hệ thống giáo dục giống như một con cá sấu, một sinh vật được sinh ra để tồn tại chứ không thay đổi. Đó là lý do bài tập ở nhà quan trọng đến vậy, quan trọng hơn cả bài tập ở trường mà con bạn mang về nhà.

Tôi có nghe một chuyên gia ở một trường đại học lớn nó: “Lúc đứa trẻ chín tuổi, chúng ta sẽ biết ngay nó giỏi hay dở trong hệ thống của chúng ta. Chúng ta sẽ biết nó có phẩm chất mà chúng ta muốn hay không và có đủ thông minh để xử lý những khó khăn của hệ thống hay không. Không may, chúng ta không có hệ thống nào thay thế để những đứa trẻ không bị cuốn vào hệ thống của chúng ta.”

Khi còn nhỏ, nhà tôi đầy những người làm trong môi trường giáo dục. Những người này rất tốt. Khi tôi đến nhà người bố giàu, nhà của Người đầy những người trong thế giới kinh doanh. Họ cũng là những người rất tốt. Nhưng tôi có thể nói họ hoàn toàn không giống nhau.

CŨNG TỰ CHO MÌNH MỘT SỰ KHỞI ĐẦU THUẬN LỢI

Khi lớn lên, nhiều người hỏi tôi có muốn nối nghiệp dạy học của bố không. Là một đứa trẻ, tôi nhớ mình đã nói: “Không đời nào. Con sẽ theo nghiệp kinh doanh.” Mấy năm sau, tôi phát hiện mình thực sự yêu thích nghề dạy học. Năm 1985, tôi bắt đầu dạy kinh doanh và đầu tư cho những chủ doanh nghiệp và yêu thích công việc này. Tôi thích dạy học bởi vì tôi dạy theo phương pháp mà tôi học tốt nhất. Đó là qua các trò chơi, thi đua hợp tác, thảo luận nhóm, và các bài học rút ra được. Thay vì trừng phạt sai lầm,tôi khuyến khích phạm sai lầm. Thay vì yêu cầu học trò tự làm bài kiểm tra, thì tôi yêu cầu chúng làm theo nhóm. Thay vì im lặng, phòng học luôn xì xào thảo luận và nhạc rock-n-roll làm nền. Nói cách khác, hãy hành động, phạm sai lầm, rút ra bài học, và cười đùa.

Tôi dùng phương pháp trái ngược với phương pháp ở trường học. Tôi dạy theo cách của hai người bố đã dạy tôi ở nhà. Tôi thấy nhiều người thích học theo cách này hơn, và tôi kiếm được rất nhiều, tiền trong việc đi dạy, thường là hàng ngàn đôla từ mỗi học viên tham dự. Tôi áp dụng cách dạy của hai người bố với những bài học về tiền bạc và đầu tư của người bố giàu. Tôi tìm thấy mình trong nghề mà tôi đã thề không bao giờ bước chân vào. Có lẽ tôi đã ở trong ngành giáo dục, nhưng tôi chỉ dạy cho những người chịu học theo cách của tôi, như trong kinh doanh có câu “Có cầu là có cung.” Tôi đã tìm thấy một nhu cầu lớn, nhu cầu muốn học được nhiều kiến thức nhưng vui vẻ và hào hứng.

Lúc xây dựng công ty giáo dục này vào giữa những năm 80, vợ tôi, Kim và tôi tìm kiếm những giáo viên khác có cách dạy giống như vậy. Yêu cầu đầu tiên của chúng tôi là những giáo viên thành công thật sự trong cuộc sống và yêu thích nghề giáo. Những người như vậy thường khó tìm. Thực tế có nhiều người thích đi dạỵ, nhưng lại không thành công trong kinh doanh, tiền bạc, và đầu tư. Cũng có những người rất giỏi về tiền bạc, kinh doanh nhưng lại không phải là một thầy giáo giỏi. Cái chính là cố tìm được người đáp ứng được cả hai điều kiện đó.

NHỮNG THIÊN TÀI SINH VIÊN

Tôi có hân hạnh được học với TS R. Buckminster Fuller. Ông thường được nhắc đến như là một người Mỹ thành đạt nhất trong lịch sử Mỹ, vì không ai có sáng chế nhiều hơn ông. Ông còn được gọi là “thiên tài thân thiện của hành tinh.” Ông được Viện Kiến Trúc Mỹ công nhận là kiến trúc sư vĩ đại, mặc dù ông không phải là một kiến trúc sư. Đại học Harvard thường nhắc đến ông như một trong những cử nhân nổi tiếng của trường mặc dù ông chưa bao giờ tốt nghiệp trường Harvard. Ông bị đuổi khỏi trường hai lần và chưa hoàn tất được việc học. Lúc tôi học với ông, TS Fuller nói: “Sinh viên sẽ là những thiên tài nếu thầy giáo biết hết những gì anh ta đang nói đến.” Công việc của chúng ta không phải là tìm cho ra một thầy giáo mà là tìm người biết những gì họ đang nói và khuyên khích họ đi dạy.

CÀNG DẠY CÀNG THÔNG MINH

Ngoài chuyên thích đi dạy và kiếm được nhiều tiền từ việc đi dạy, tôi thấy có điều gì đó hơn cả niềm vui và tiền bạc. Tôi phát hiện ra rằng tôi học được nhiều hơn từ việc đi dạy. Khi tôi dạy học, tôi phải đào sâu vấn đề để tìm ra bài học mà cả lớp cần phải học. Tôi học được nhiều thứ từ việc tiếp xúc với các học viên, từ việc chia sẻ các quan điểm và khám phá. Do vậy, tôi khuyên các bậc bố mẹ dành thời giờ để dạy con, bởi vì bố mẹ qua đó sẽ học được nhiều hơn. Và nếu một vị bố mẹ nào muốn cải thiện tình hình tài chính cá nhân của mình thì hãy tìm các ý tưởng tài chính mới và truyền đạt nó cho con cái. Hãy xem các ý tưởng tài chính mới trước khi dạy cho con các ý tưởng cũ về tiền bạc. Nhiều người gặp rắc rối về tài chính bởi vì họ đang dùng các ý tưởng tài chính cũ, thường được truyền lại từ đời bố mẹ họ. Rồi họ lại dạy cùng ý tưởng đó cho con họ. Điều đó có thể giải thích tại sao người nghèo cứ nghèo hoài, còn người trung bình cứ phải làm việc cật lực và lún sâu vào nợ nần sau khi tốt nghiệp. Họ đang làm những gì họ học được từ bố mẹ họ.

Do đó, một trong những cách tốt nhất để học một điều gì đó là truyền lại những gì bạn muốn học cho người khác, như lời dạy: “Cho đi và con sẽ được nhận lại”. Bạn càng dành thời gian đầu tư vào việc dạy cho con về tiền bạc thì bạn càng thông minh hơn.

BA BƯỚC ĐỂ HỌC VỀ TIỀN BẠC

Người bố giàu đã dạy tôi ba bước để học về tiền bạc:

Bước 1: Phác họa đơn giản. Việc học của tôi bắt đầu với những dòng phác thảo đơn giản, chú trọng đến việc hiểu các định nghĩa.

Bước 2: Chơi. Như tôi đã nói, tôi học tốt nhất bằng cách làm, cho nên trong một số năm, người bố giàu đã bắt chúng tôi điền vào các bản báo cáo tài chính. Đôi khi chúng tôi chơi cờ Tỉ phú, Người đã bắt chúng tôi dùng 4 ngôi nhà màu xanh và 1 khách sạn màu đỏ và đặt chúng vào bản báo cáo tài chính của chúng tôi.

Bước 3: Thực tế. Cuộc sống thực tế bắt đầu khi Mike và tôi khoảng 15 tuổi, lúc chúng tôi điền các bản báo cáo tài chính và nộp chúng cho người bố giàu. Giống như một thầy giáo tốt, Người chấm điểm nó, cho chúng tôi thấy cái nào chúng tôi làm tốt và cái nào cần phải cải thiện. Tôi đã tiếp tục việc học của mình và các bản báo cáo tài chính trong cuộc đời cho đến nay đã gần bốn mươi năm.

BẮT ĐẦU DẠY CON VỀ TIỀN BẠC THẾ NÀO

Tôi khuyên các bậc bố mẹ nên bắt đầu ở bước 2. Mặc dù người bố giàu đã khởi động ở bước 1 – các phác họa đơn giản, nhưng tôi vẫn thận trọng nói với những đứa trẻ về các khái niệm trừu tượng như bảng kê thu nhập và các bảng cân đối. Khi tôi dùng các phác thảo này với một số người lớn, họ tròn xoe mắt. Thực ra, tôi không thể bắt đầu từ bước 1 khi tôi chưa chắc là họ có quan tâm hay đã sẵn sàng để học các khái niệm chưa. Tôi đã được dạy theo cách ở trên bởi vì tôi là đứa tò mò, cho nên người bố giàu đã chọn dạy tôi theo cách dó.

Tôi quen khuyên người ta bắt đầu bằng việc chơi cờ Tỉ phú. Tôi đã để ý thấy một số đứa trẻ thực sự thích trò chơi này,trong khi những đứa khác chơi nhưng không thực sự quan tâm lắm. Nhiều người bạn của tôi là những nhà đầu tư hoặc những người thầu khoán cho tôi biết là họ cũng say sưa chơi cờ Tỉ phú hàng giờ. Không có sự say sưa này, tôi sẽ không ép các bạn trẻ học các vấn đề về tiền bạc, đầu tư và các bản báo cáo tài chính.

CASHFLOW DÀNH CHO TRẺ EM

Năm 1996,sau khi tôi phát triển CASHFLOW 101, một bàn cờ dạy các nguyên tắc của bản báo cáo tài chính cho người lớn, phản hồi của thị trường cho thấy một trò chơi tương tự cũng cần cho trẻ em. Cuối năm 1999, chúng tôi giới thiệu CASHFLOW dành cho trẻ em. Bàn cờ của chúng tôi chỉ là những trò chơi dạy cho trẻ con những điểm cơ bản của bản báo cáo tài chính, học bạ của trẻ sau khi ra trường, và cách quản lý lưu lượng tiền mặt.

DÙNG TRONG CÁC TRƯỜNG HỌC

Một thầy giáo có nhiều sáng kiến ở Indianapolis, bang Indiana, tên Dave Stephan đã bắt đầu sử dụng CASHFLOW 101 trong các lớp trung học của ông và thành công mỹ mãn. Ông nhận thấy trò chơi làm thay đổi thái độ đối với cuộc sống của nhiều học trò. Một học sinh cá biệt David đã kể cho chúng tôi nghe là xém bị đuổi khỏi trường vì bị điểm kém và không chuyên cần. Chơi CASHFLOW đã làm thay đổi lớn trong cuộc sống của cậu. Đây là những dòng chữ của sinh viên nọ:

Tôi từ một kẻ hư hỏng, hút xách, rượu chè… trở thành một học sinh rất tập trung và ham học, với tham vọng ngày nào đó trở thành một người thành công như người đã tạo ra trò chơi tôi đang chơi và học hỏi!… Tôi không nhớ lắm những ngày đầu mới chơi, nhưng tôi nhớ đó là trò CASHFLOW. Đó là một trò chơi tuyệt vời đã đem lại cho tôi những ý niệm kiếm tiền trong thực tế mà tôi chưa biết đến, nó bộc lộ sự dễ hiểu và tài năng của những ý tưởng! Trò chơi đã mở ra cho tôi một cánh cửa khác với những gì trong cuộc sống của tôi từ trước đến nay. Nó cho tôi lý do để đến trường và sự khao khát hiểu biết! Như các bạn thấy, CASHFLOW đã cho tôi ánh sáng mới mẻ để hướng tới thành công. Điểm số, thái độ, cách sống của tôi cũng đã thay đổi đáng kể. Bây giờ tôi hướng tới tương lai với một sự háo hức học hỏi và dạy cho tất cả những ai muốn học những gì tôi biết. Đôi khi tôi thử thời vận và nó thay đổi mọi thứ!

Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến ông Kiyosaki và cầu nguyện cho ông – một ngày nào đó ông sẽ nhìn thấy được kết quả của tất cả những việc ông đã làm, và tôi hy vọng tôi đã là một trong những minh chứng đầu tiên cho sự hiệu quả của – phương pháp của ông. Điều này đã trở thành lời lẽ gần như sáo rỗng, nhưng nó tổng kết chính xác câu chuyện của tôi: “Có hai con đường trong một khu rừng, tôi chọn con đường ít người đi lại hơn, và điều đó sẽ làm nên tất cả sự thay đổi.”

Tôi muốn đáp lại với cậu sinh viên này là: “Ồ, thật là một bạn trẻ ấn tượng.” Tôi rất tự hào khi biết rằng các sản phẩm của chúng tôi đã giúp cho các bạn trẻ đổi hướng cuộc đời theo hướng tích cực hơn.

Sự hỗ trợ của Dave Stephen không dừng lại ở đó. Khi ông nghe nói về việc phát triển CASHFLOW dành cho trẻ em, ông đưa ra những sáng kiến khác. Ông định ra một chương trình trong độ các học sinh trung học đến trường tiểu học để dạy cho các em học sinh 7 đến 9 tuổi về CASHFLOW dành cho trẻ em. Kết quả đáng phấn khởi.

Trước tiên, một giáo viên tiểu học rất vui mừng có khoảng 8 học sinh trung học đến giúp họ vào mỗi buổi chiều. Mỗi học sinh trung học sẽ chơi CASHFLOW dành cho trẻ em với 4 học sinh tiểu học. Thay vì một cô 30 học trò thì tỉ lệ bây giờ là 1:4. Và kết quả tốt đẹp. Các học sinh tiểu học cũng như các học sinh trung học có được những giờ phút thoải mái, phấn chấn. Cái học được nhiều hơn cái cụ thể và cá nhân. Cả học sinh trung học và tiểu học đều học được rất nhiều trong một thời gian ngắn ngủi.

Các thầy giáo có mặt bị cuốn hút bởi các hoạt động học tập tích cực. Thay vì ru ngủ bằng các bài giảng hoặc ồn ào, nhốn nháo thì lớp học tràn ngập không khí vui vẻ, phấn chấn và háo hức học hỏi. Khi trò chơi kết thúc, các em học sinh đều kêu lên: “Chơi nữa đi.”

NHỮNG Ý KIẾN CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC

Khi tôi hỏi những học sinh trung học xem các bạn thu được gì từ những bài tập, ý kiến của họ như sau:

– “Em khám phá ra mình thích dạy học. Bây giờ em có thể xem việc dạy học như một nghề nghiệp.”

– “Em đã học được rất nhiều khi dạy những em nhỏ hơn.”

– “Em ngạc nhiên về khả năng học thần tốc của các em nhỏ.”

– “Em sẽ về nhà và cư xử với những đứa em của mình khác đi.”

Tôi chia sẻ những ý kiến này bởi vì tôi ngạc nhiên khi thấy các em học sinh trung học có thể chính chắn đến thế.

TÓM TẮT BƯỚC HAI

Chìa khóa của bước hai là hãy vui vẻ, chơi đùa và bắt đầu hướng sự quan tâm vào việc học về tiền bạc, quản lý tiền bạc và các bản báo cáo tài chính. Hãy xem Kim tự tháp học tập trong sơ đồ để bạn có thể thấy cách học hiệu quả hơn.

Bởi vì mỗi trò chơi là một công cụ giáo dục trực quan sinh động, nó liên quan đến bốn điểm trên Kim tự tháp học tập. Nó liên quan đến cảm xúc bởi vì nó rất vui vẻ và hào hứng. Các trò chơi dùng tiền giả thay vì bằng tiền thật, cho nên khi phạm sai lầm đỡ đau hơn về mặt cảm xúc. Nhiều người lớn ra trường rất sợ phạm sai lầm, đặc biệt là sai lầm về tài chính. Các trò chơi cho phép sinh viên mọi độ tuổi phạm các sai lầm tài chính và rút kinh nghiệm mà không bị đau khổ vì bị thua lỗ tiền thật. Một đứa trẻ biết nó có thể tồn tại về mặt tài chính sẽ tự tin hơn và đỡ bị phụ thuộc vào ý nghĩ phải có một công việc ổn đinh để đảm bảo về tài chính. Đứa trẻ có lẽ đỡ bị tổn thương hơn người lớn khi bị mắc nợ khách hàng. Quan trọng nhất là việc học cách quản lý tiền bạc và cách vận hành của các bản báo cáo tài chính, có thể làm tăng sự tự tin của trẻ khi nó chuẩn bị đương đầu với cuộc sống thực tế.

KIM TỰ THÁP HỌC TẬP

NHỮNG TRÒ CHƠI ĐÃ ĐƯỢC ÁP DỤNG NHIỀU THỂ KỶ

Hầu hết những trò chơi được bày bán trong cửa hiệu ngày nay là những trò giải trí. Nhưng hàng thế kỷ nay chúng là những trò chơi mang tính giáo dục. Hoàng tộc thường dạy con cháu óc suy nghĩ chiến lược qua cờ tướng. Trò chơi nhằm chuẩn bị cho các hoàng tử khả năng lãnh đạo quân đội trong chiến tranh. Cờ thỏ cáo thường được dùng để dạy suy nghĩ chiến lược. Có lần tôi đã đọc được rằng hoàng tộc thấy cần phải luyện tập cho trí tuệ cũng như cơ thể, và các trò chơi là cách họ tập luyện trí tuệ của họ. Họ muốn hậu duệ của họ tư duy hơn là chỉ học thuộc lòng những câu trả lời. Ngày nay, tuy chúng ta không cần tập cho con cái sẵn sàng chiến đấu, nhưng chúng ta cần dạy cho con cách suy nghĩ chiến lược về tiền bạc. Cờ tướng và trò CASHFLOW tương tự nhau ở chỗ chúng là những trò chơi không có câu trả lời. Chúng là những trò chơi được thiết kế để giúp người chơi suy nghĩ một cách chiến lược và lên kế hoạch cho tương lai. Chúng là trò chơi mà mỗi lần chơi kết quả mỗi khác. Với mỗi nước đi hoặc thay đổi thì chiến lược ngay lập tức cũng thay đổi để có kế hoạch làm việc lâu dài.

NHỮNG TRÒ CHƠI GIÚP CON BẠN THẤY ĐƯỢC TƯƠNG LAI

Có lần trong khi chơi cờ Tỉ phú, người bố giàu đã đưa ra một bình luận thú vị mà tôi không bao giờ quên. Chỉ vào một cạnh của bàn cờ, Người nói: “Con nghĩ xem mất bao lâu mới mua được hết cơ ngơi bên cạnh này của bàn cờ và đặt những khách sạn màu đỏ lên đó?”

Cả tôi và Mike đều nhún vai. Chúng tôi không hiểu ý Người muốn nói gì. “Ý bố là trong trò chơi hả?”

“Không, không,” người bố giàu nói. “Ý ta là trên thực tế. Chúng ta đã chơi hai tiếng đồng hồ rồi. Cuối cùng ta đã làm chủ được hết tất cả cơ ngơi trên cạnh bên này của bàn cờ, và ta đã đặt những khách sạn màu đỏ lên. Câu hỏi của ta là, các con nghĩ trên thực tế mất bao lâu để làm được như vậy?”

Mike và tôi lại nhún vai. Ở tuổi 11, chúng tôi có rất ít kinh nghiệm về chuyện này. Cả hai chúng tôi nhìn bên cờ của người bố giàu và nhìn thấy sáu khách sạn màu đỏ đã bị bố chiếm lĩnh. Chúng tôi biết mỗi lần chúng tôi đi ngang qua bên cờ của bố, thì thể nào chúng tôi cũng phải đậu trên cơ ngơi của Người và phải trả giá mắc mỏ. “Con không biết,” cuối cùng Mike nói.

“Ta nghĩ khoảng hai mươi năm,” người bố giàu nói.

“Hai mươi năm!” Mike và tôi há hốc miệng. Là những đứa trẻ mới lớn, hai mươi năm đối với chúng tôi quá dài.

“Năm tháng qua nhanh thôi,” người bố giàu vừa nói vừa cười vì bài học tiếp theo của Người. “Nhiều người để năm tháng trôi qua mà không chịu bắt đầu. Bỗng nhiên, khi đã quá bốn mươi tuổi, họ có nợ nần ngập đầu trong khi con cái chuẩn bị vào đại học. Họ để gần hết thời gian trong đời để làm việc cật lực vì đồng tiền, vì nợ chồng chất và để thanh toán các hóa đơn.”

“Hai mươi năm,” tôi lặp lại.

Người bố giàu gật đấu, để chúng tôi thấm ý. Cuối cùng Người nói: “Ngày mai bắt đầu từ hôm nay. Nếu con làm những gì bố con đang làm, làm việc chăm chi để thanh toán các hóa đơn, thì từ bây giờ con sẽ mất hai mươi năm và sẽ ở vị trí hiện tại của ông ấy.”

“Hai mươi năm lận,” tôi than thở. “Con muốn làm giàu nhanh chóng.”

“Thì ai cũng vậy,” người bố giàu nói. “Vấn đề ở chỗ, ai cũng chỉ làm theo những gì đã được dạy, đi học xong rồi kiếm việc làm. Điều đó trở thành tương lai của họ. Nhiều người làm việc hai mươi năm và cuối cùng chỉ trắng tay.”

“Hay là chúng ta có thể chơi trò chơi này trong hai mươi năm,” Mike nói.

“Các con trai, đó là lựa chọn của các con. Điều này có thể là một trò chơi hai tiếng, nhưng nó cũng có thể là tương lai của con trong hai mươi năm tới.”

“Tương lai của chúng ta là hôm nay,” tôi trầm tĩnh nói trong khi nhìn sáu khách sạn màu đỏ của người bố giàu.

Người bố giàu gật đầu. “Có phải trò chơi này chỉ là một trò chơi hay nó là tương lai của các con?”

SỰ THUẬN LỢI TÔI ĐÃ CÓ

Tôi tin rằng sự thuận lợi mà tôi đã có hơn những đứa trẻ khác cũng từng chơi cờ Tỉ phú là tôi hiểu được bảng kê thu nhập và bảng cân đối – kể cả bản báo cáo tài chính. Tôi hiểu biết sự khác biệt giữa tài sản và tiêu sản, kinh doanh, cổ phiếu, cổ phần. Năm 1996, tôi phát triển bàn cờ CASHFLOW thành một cầu nối giữa cờ Tỉ phú và cuộc sống thực. Nếu bạn hoặc con bạn thích cờ Tỉ phú và cũng quan tâm đến kinh doanh địa ốc hoặc đầu tư, thì trò chơi của tôi là bước kế tiếp trong quá trình giáo dục. Những trò chơi giáo dục của tôi hơi khó học và cần thời gian để thấm nhuần. Nhưng khi bạn đã học được chúng, bạn có thể nhìn thấy tương lai chỉ trong mấy tiếng đồng hồ.

BẢN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA BẠN LÀ HỌC BẠ CUỘC ĐỜI

Như người bố giàu của tôi thường nói: “Ngân hàng không bao giờ đòi xem học bạ của ta. Một trong những lý do người ta chật vật về tài chính là vì họ ra trường mà không biết một bản báo cáo tài chính là gì cả.”

BẢN BÁO CÁO TÀI CHÍNH LÀ CƠ SỞ ĐỂ GIÀU CÓ

Một nền tảng để tạo nên và giữ vững sự giàu có là bản báo cáo tài chính. Dù biết haỵ không, bạn cũng cần có một bản báo cáo tài chính. Một doanh nhân có một bản báo cáo tài chính. Một bất động sản có một bản báo cáo tài chính. Trước khi bạn mua cổ phần trong một công ty, thì bạn nên xem qua bản báo cáo tài chính của công ty đó. Bản báo cáo tài chính là nền tảng cho mọi vấn dề liên quan đến tiền bạc. Nhưng hầu hết sinh viên khi tốt nghiệp lại chẳng biết một bản báo cáo tài chính là gì. Đó là lý do tại sao, đối với nhiều người, cờ Tỉ phú chỉ đơn thuần là một trò chơi. Tôi đã tạo ra trò chơi CASHFLOW của mình để dạy cho những người quan tâm đến bản báo cáo tài chính, cách sử dụng nó, và cách họ có thể điều khiển tương lai của họ trong những lúc chơi đùa. Trò chơi của tôi là cầu nối giữa cờ Tỉ phú và cuộc sống thực tế.

KẾT LUẬN

Bước hai là phần quan trọng nhất để học. Vừa học vừa chơi nhưng hiệu quả cao rất quan trọng. Cách học này về tiền bạc tốt hơn việc học qua những nỗi sợ bị mất tiền. Thay vì nói tới tiền bạc là nói tới những niềm vui và phấn khởi thì tôi thưởng thấy các bậc bố mẹ e ngại và suy nghĩ tiêu cực. Ngày nay tiền bạc luôn là đề tài tranh cãi số một trong gia đình. Một đứa trẻ học cách liên tưởng nỗi e sợ và giận dữ với tiền bạc. Trong nhiều gia đình, trẻ con được dạy rằng tiền bạc rất khan hiếm và khó kiếm và phải làm việc cật lực mới có được. Đó là những gì tôi thường được học khi tôi ở nhà với bố mẹ. Khi tôi ở bên người bố giàu, tôi đã học được rằng kiếm tiền chỉ là một trò chơi, và Người thích thú chơi trò chơi đó. Tôi chọn cách biến việc kiếm tiền thành trò chơi trong đời tôi và thích thú chơi.