Ba mua con thuyền Rena để thưởng chúng tôi đã học bơi. Đó là một thuyền buồm dài 20 bộ và chiều ngang cũng cỡ đó. Chiếc thuyền là một món đồ cổ, đĩnh đạc và ngoan ngoãn vâng lời.

Trước khi được bước chân lên thuyền, chúng tôi được ba dạy cho một khóa về hàng hải: từ vựng chuyên môn, thủy triều, cách dùng la bàn từ trường, cách lái thuyền, luật hàng hải. Chúng tôi tự hỏi không biết có người Mỹ nào, ngoài các sinh viên Học viện Hàng hải Hoa Kỳ, lại được qua một khóa huấn luyện về hàng hải trước khi lên thuyền như tụi tôi không.

Học lý thuyết xong, chúng tôi qua phần thực hành trên cạn tại trước cửa ngôi nhà “Chiếc giày”. Ba ngồi trên một cái ghế, tay cầm một cây gậy như thể đang lái thuyền, miệng quát lên những câu lệnh cho thủy thủ đoàn điều khiển con thuyền tưởng tượng trong một bến cảng đầy rẫy cạm bẫy.

Chúng tôi ngồi thành hai hàng dưới đất cạnh ba, giả bộ như đang cho thuyền dương buồm đón gió biển khơi. Ba đưa tay dụi mắt như thể bị muối biền bắn vào mắt và dõi mắt về phía chân trời tìm một con cá biển, hoặc một con tàu bị đắm, hoặc một mảng xám đang trôi trên mặt biển bạc trong ánh hoàng hôn.

Ba hô lớn:

Hải đăng Vịnh Lớn bên hướng đất liền. Cuốn buồm lại, chúng ta sẽ tấp vô thả neo tại đó.

Ba quay đầu gậy về điểm dừng tưởng tượng, và hai đứa trong chúng tôi cũng giả bộ cuốn buồm.

Ba lại ra lệnh:

– Phía trước tiến. Mau lên!

Chúng tôi lại làm bộ như cuốn dây chung quanh một cột mốc.

Ba lại hô to:

– Cẩn thận, chuẩn bị quay thuyền. Thả…

Lần này ba quay cây gậy hết cỡ theo hướng gió. Chúng tôi cúi rạp xuống và chạy dạt sang bên kia cửa để tạo đối trọng.

Ba giải thích:

Bây giờ chúng ta sẽ cập bến thả neo. Đây là một động tác luôn phải làm mỗi khi chấm dứt một chuyến đi biển. Những thủy thủ giỏi thành công ngay lần đầu. Chỉ có những thủy thủ trên bộ (ý ba nói thủy thủ kém tay nghề) mới phải làm đi làm lại mới xong.

Ba đứng phía sau (vị trí tốt nhất để quan sát mọi việc).

Cẩn thận. Thả buồm ra, Bill, Martha, ra đứng giữa con thuyền. Anne và Ernestine cầm neo và dụng cụ đo độ sâu chuẩn bị cho việc cập bến. Frank ra giữa, Fred…

Chúng tôi chạy vội vào vị trí của mình trước cửa nhà cho đến khi ba vừa ý và tin chắc là thủy thủ đoàn của ba đủ sức để ra khơi thật sự.

Không ở đâu làm ba vui hơn là ở trên thuyền. Ngay khi ba đặt chân lên cầu tàu dẫn từ đất liền lên con thuyền là ba như trở thành một người khác. Chúng tôi không còn là những khúc ruột của ba, mà là một thủy thủ đoàn gồm những tay tứ chiếng mà Thuyền trưởng đã tuyển trong những quán rượu trên bến cảng và những khu chợ lao động phương xa. Con thuyền Rena không còn là một chiếc thuyền buồm khiêm nhường mà là một thuyền hàng hải to sừng sững, lướt biển khơi với bốn cột buồm, rong ruổi vượt mũi Horn để tìm những gia vị quý hiếm và những châu báu vô giá của vùng Ấn Độ Dương. Ba bắt chúng tôi phải gọi ông là Thuyền trưởng, mỗi lời phải “Thưa ngài” thật lễ độ.

Ernestine than:

Y như lúc ba ở trong quân ngũ, mọi người còn nhớ không? Ba bắt Frank và Bill cắt tóc ngắn, bắt mọi người học cách viết báo cáo, chào theo kiểu nhà binh … và còn bị giam trong nhà lao quân đội khi làm sai!

Ba quát lên:

Im ngay, các con cua bấy kia. Không được thì thầm chuyện riêng trên boong sau như vậy.

Chị cả Anne được ba phong chức Thủy thủ trưởng.
Ernestine là Thủy thủ phó, Marth thứ ba, Frank thứ tư.

Những em nhỏ hơn là thủy thủ tập việc chuyên để sai vặt.

Ba ra lệnh cho chị cả Anne:

Này ông, hình như gió đã lên, ông cho giương cánh buồm lớn lên.

Tuân lệnh ngài Thuyền trưởng.

Lilli có ý kiến:

Ba, thuyền có mỗi một cánh buồm. Vậy phải nó là cánh buồm lớn không ba?

Im ngay, thủy thủ nước lợ (ý ba là thủy thủ kém tài), nếu không, Thuyền trưởng lại phát cho một roi bây giờ.

Đấy không phải là lời đe dọa suông. Tất cả thủy thủ đoàn đều đã nếm mùi roi quắn đít do ba quật ra trò nếu không nhanh chóng thực hiện lệnh của ba.

Noi theo gương ba, các phụ tá của ba nhanh chóng dùng ngôn ngữ dao búa để truyền lệnh sang cho đàn em. Chẳng mấy chốc con thuyền Rena như là một con tàu hải tặc.
Ba ra lệnh cho chị cả Anne:

Cho cuộn những dây xích lại! Anne truyền lệnh ngay:

Tuân lệnh Thuyền trưởng. Nhanh tay lên các chàng trai. Rề rà mãi ta lại cho cùm trong gầm tàu bây giờ.

Nếu con thuyền thật sự có gầm tàu với cùm sắt chắc sẽ có tên nào đó bị cùm vì lọng cọng không cập bến theo đúng ý ba. Nếu trong thủy thủ đoàn có ai phải hai lần mới làm xong động tác cập bến thì “chết” với ba. Ba coi đó là một sỉ nhục lớn lao, như thể mọi vận động viên đua thuyền buồm, mọi thuyền trưởng dày dạn đang cười vào mũi ba. Thế là ba hầm hầm bước đến tên tội đồ. Đã nhiều lần kẻ khốn khổ ấy vì hãi cây roi của ba quá nên nhảy ùm xuống biển lội vào bờ để gặp lại ba mình, thay vì gặp ông Thuyền trưởng quá dữ dằn trên boong sau của tàu.

Có một lần ba la tập thể thủy thủ đoàn vì đã không cập bến đúng cách, tay ba lăm lăm cây roi quất không từ một ai. Thế là tất cả thủy thủ đoàn hãi quá không rủ nhau mà cùng đào ngũ nhảy ùm xuống biển, bơi vào bờ. Truyền trưởng một mình đứng trên boong tàu, gào thét, đe dọa những hình phạt khủng khiếp nhất để trừng trị thủy thủ đoàn nước lợ. Tuy có một mình, Thuyền trưởng vẫn cho con tàu cập bến rất nghề. Điều này minh chứng cho mối nghi ngờ bao lâu nay của chúng tôi: Ba không cần đến chúng tôi phụ ba, nhưng ba thích dạy cho chúng tôi đi tàu và thích có một thủy thủ đoàn con dưới trướng mình.

Theo với năm tháng, Rena già nua và thân quen vẫn bình thản như không hề để tâm đến ông chủ hơi trái tính mà con thuyền phải chịu đựng trong tuổi xế bóng của nó.

Chỉ có một lần và lần ấy cũng chỉ trong thoáng giây lát, con thuyền bất mãn tỏ thái độ.

Sau một chuyến hải hành dài, sương mù lan tỏa và cầu tàu trơn như mỡ. Chúng tôi đã thất bại trong cố gắng đầu tiên để cập bến, và, Thuyền trưởng muốn nổi nóng rồi. Lần thứ hai chúng tôi thành công rất đúng bài bản. Như thường lệ, Thuyền trưởng vẫn đứng ở boong sau hò hét ra lệnh để thả buồm. Ngay trước khi cánh buồm hạ xuống, một luồng gió ào đến lắc mạnh Rena, khiến con thuyền phản ứng bằng cách để cây ngang của cánh buồm quét qua boong tàu. Thuyền trưởng ba nhìn thấy cây ngang đó nhưng không kịp tránh, bị nó quất ngang mặt một cái, hất tung lên, cắm đầu xuống biển.

Trong gần một phút không thấy tăm hơi Thuyền trưởng đâu cả. Thủy thủ đoàn tuy không mấy có cảm tình với Thuyền trưởng nhưng lại bắt đầu lo lắng cho ba mình. Chúng tôi định nhảy xuống biển tìm cách cứu ba thì thấy cặp giò của ba giơ cao, với các ngón chân ngọ nguậy như ba vẫn làm khi đi bơi. Lúc đó chúng tôi thở phào nhẹ nhõm. Sau đó ba trồi đầu lên. Ba bị chảy máu mũi nhưng vẫn cười vui và không quên phun một tia nước qua đôi hàm răng cắn chặt.

Ba thều thào:

Con chim mà người ta bảo là con voi. Thế là thủy thủ đoàn đã tìm lại ba mình. Nhưng không được lâu.
Ngay khi vừa lấy lại sức, ba đã hét lên:

Cái lũ tôm hùm luộc chín kia, có lẹ tay lẹ chân lên không thì bảo. Quăng một sợi dây cho Thuyền trưởng và giúp

Thuyền trưởng leo lên tàu cái coi. Mau lên nếu không muốn ta quất cho cái tên vụng về đã để cây ngang đập vào đầu ta một trận.