Những người bạn an ủi một Hạ sĩ như thế nào và, đổi lại, họ nhận được một bài học về tình cha con ra sao.

★★★

Jesus Maria Corcoran là một hình mẫu cho nhân loại.

Đau khổ chàng cố làm khuây; buồn phiền chàng cố an ủi; hạnh phúc thì chàng sẻ chia. Không tồn tại một chàng Jesus Maria thô bạo hay nặng nề. Tấm lòng chàng để ngỏ để ai cần thì dùng. Sức vóc và trí tuệ của Jesus Maria được dâng cho bất kỳ ai yếu đuối hay dại khờ hơn chàng tùy nghi sử dụng.

Chính chàng là người vác José de la Nariz đi bốn dặm khi José bị gãy chân. Khi bà Palochico mất con dê yêu quý, con dê ngoan cho sữa và phó mát, chính Jesus Maria lần theo dấu vết con dê ấy tới chỗ Joe Voi, ngăn chặn cú hạ sát và buộc Joe Voi trả nó lại. Chính Jesus Maria là người từng lôi Charlie Marsh ra khỏi một cái rãnh nơi lão nằm giữa chính đống chất thải của mình – một việc không chỉ đòi hỏi một tấm lòng ấm áp, mà còn một khứu giác mạnh khỏe.

Cùng với khả năng làm những việc thiện, Jesus Maria còn có biệt tài chuyên gặp phải những tình huống đòi hỏi người ta làm việc thiện.

Danh tiếng chàng lẫy lừng đến nỗi Pilon từng nói, “Tôi đảm bảo với quý vị, nếu anh chàng Jesus Maria ấy chịu vào Nhà thờ, Monterey hẳn đã có một vị thánh để đưa vào lịch.”

Từ một chiếc túi sâu hun hút nào đó trong tâm hồn, Jesus Maria lấy ra lòng tử tế không bao giờ cạn.

Jesus Maria có thói quen đến bưu điện hằng ngày, trước hết bởi vì ở đó chàng có thể gặp nhiều người quen biết, và thứ nhì bởi vì ở góc bưu điện lộng gió ấy chàng có thể ngắm giò của bao nhiêu cô gái. Chớ nên cho rằng trong mối quan tâm thứ nhì này có gì đó dung tục như một người ưa đi xem các triển lãm nghệ thuật hay các buổi hòa nhạc vội vàng chỉ trích. Jesus Maria thích ngắm giò các cô gái.

Một ngày kia khi chàng đứng tựa vào bưu điện suốt hai giờ đồng hồ mà không gặt hái được mấy, chàng chứng kiến một cảnh tượng não lòng. Một viên cảnh sát đi trên vỉa hè dẫn theo một cậu trai trẻ chừng mười sáu tuổi, cậu này ẵm một em bé nhỏ, quấn trong một mảnh chăn xám.

Viên cảnh sát nói, “Tôi không quan tâm đến việc tôi có hiểu cậu nói gì hay không. Cậu không thể ngồi dưới cống cả ngày. Chúng tôi sẽ tìm hiểu về cậu.”

Và cậu bé, nói tiếng Tây Ban Nha với một ngữ điệu đặc biệt, “Nhưng thưa señor, tôi không làm gì sai cả. Sao ông lại bắt tôi đi?”

Viên cảnh sát trông thấy Jesus Maria. “Ê, paisano,” ông gọi. “Cậu cholo[38] này nói gì?”

Jesus Maria bước ra nói với cậu trai. “Tôi có thể giúp gì cho cậu?”

Cậu bé tuôn ra một tràng. “Em đến đây để đi làm. Có mấy ông người Mễ nói ở đây sẽ có công việc, mà chẳng có gì cả. Em ngồi ở đây nghỉ thì ông này đến và lôi em đi.”

Jesus Maria gật đầu rồi ngoảnh sang viên cảnh sát. “Cậu nhóc này có phạm tội gì không?”

“Nhưng cậu ta ngồi dưới cống bên đường Alvarado cả ba tiếng đồng hồ rồi.”

“Cậu ta là bạn tôi,” Jesus Maria nói. “Tôi sẽ lo cho cậu ấy.”

“Cũng được, nhưng đừng để cậu ấy ngồi dưới cống nữa.”

Jesus Maria và người bạn mới đi lên đồi. “Tôi sẽ đưa cậu về căn nhà tôi ở. Ở đó cậu sẽ có đồ để ăn. Đứa bé này là thế nào?”

“Đó là con của em,” cậu bé đáp. “Em là một hạ sĩ, và nó là con em. Nó đang ốm; nhưng mai mốt lớn lên nó sẽ là một vị tướng.”

“Vì sao nó ốm, Señor Hạ sĩ?”

“Em không biết. Nó chỉ ốm thôi.” Cậu ta cho Jesus Maria xem mặt đứa bé, trông nó đúng là ốm rất nặng.

Lòng trắc ẩn của Jesus Maria dâng lên. “Ngôi nhà nơi anh sống là của Danny bạn anh, đó là một người tốt, Señor Hạ sĩ ạ. Người có thể trông cậy khi gặp rắc rối. Nào, ta sẽ đến đó, và Danny sẽ cho ta nơi nương tựa. Bà Palochico bạn anh có một con dê. Ta sẽ vay được ít sữa cho đứa bé.”

Gương mặt của cậu hạ sĩ lần đầu nở ra một nụ cười an lòng. “Có bạn thật tốt quá,” cậu ta nói. “Ở Torreón em có nhiều bạn bè sẵn lòng làm ăn mày để giúp em.” Cậu hơi khoe khoang một chút với Jesus Maria. “Em cũng có bạn giàu, nhưng dĩ nhiên bọn nó không biết em cần gì.”

Pilon đẩy cánh cổng sân nhà Danny, và họ cùng nhau bước vào. Danny, Pablo và Joe Voi đang ngồi trong phòng khách, đợi phép lạ thức ăn hằng ngày. Jesus Maria đẩy cậu bé vào phòng.

“Đây là một chàng lính trẻ, một hạ sĩ,” chàng giải thích. “Cậu ấy có một em bé, và nó đang ốm.”

Những người bạn sốt sắng bật dậy. Cậu hạ sĩ kéo tấm chăn xám xuống khỏi mặt em bé.

“Nó rõ là bị ốm,” Danny nói. “Có lẽ ta phải kiếm bác sĩ.”

Nhưng người lính lắc đầu. “Không cần bác sĩ đâu. Em không thích bác sĩ. Bé không khóc quấy, cũng không ăn uống gì mấy. Có lẽ nghỉ ngơi một chút nó sẽ khỏe lại.”

Ngay lúc đó Pilon bước vào và kiểm tra em bé. “Bé ốm rồi,” chàng nói.

Pilon ngay lập tức chỉ huy. Chàng sai Jesus Maria tới nhà bà Palochico để vay sữa dê; Joe Voi và Pablo đi lấy một thùng đựng táo, đệm cỏ khô vào và trải một tấm da dê lên. Danny đề nghị dùng giường của mình, nhưng bị từ chối. Cậu hạ sĩ đứng trong phòng khách dịu dàng mỉm cười nhìn những con người tốt bụng này. Cuối cùng em bé được đặt nằm trong thùng, nhưng mắt nó lờ đờ và không chịu uống sữa.

Cướp Biển về, mang theo một thùng cá thu. Những người bạn nấu cá rồi ăn tối. Em bé thậm chí không ăn cá thu. Cứ một lúc một trong số những người bạn lại nhảy lên và chạy đi xem em bé. Ăn tối xong, họ ngồi quanh bếp lửa và chuẩn bị cho một đêm yên tĩnh.

Cậu hạ sĩ vẫn im lặng, không kể gì về mình. Những người bạn hơi bị tổn thương vì điều đó, nhưng họ biết khi nào tới lúc thì cậu ta sẽ kể. Pilon, con người mà kiến thức đối với chàng cũng như vàng sắp được khai mỏ, thử làm vài mũi khoan thăm dò sự dè dặt của cậu hạ sĩ.

“Chẳng mấy khi lại thấy một người lính trẻ với một em bé đâu,” chàng gợi ý một cách tế nhị, Cậu hạ sĩ nhoẻn cười tự hào.

Pablo thêm, “Có thể đứa bé này được tìm thấy trong khu vườn tình yêu. Và đó là loại trẻ con ngon lành nhất, bởi vì chỉ có những điều tốt đẹp mới ở trong đó.”

“Bọn anh cũng từng là lính,” Danny nói. “Khi chết, chúng ta sẽ được đưa tới mộ trên một cỗ xe kéo pháo, và đội lính bồng súng sẽ bắn tiễn chúng ta.”

Họ chờ xem cậu hạ sĩ có cởi mở hơn chút nào sau khi họ đã mớm lời không. Cậu hạ sĩ trông có vẻ cảm kích. “Các anh đã rất tốt với em,” cậu nói. “Các anh tốt bụng và tử tế chẳng khác gì các bạn của em ở Torreón. Đứa bé này là con của em, con của vợ em.”

“Thế vợ em đâu?” Pilon hỏi.

Nụ cười của cậu hạ sĩ vụt biến mất. “Nàng ở Mexico,” cậu nói. Rồi cậu bỗng sinh động trở lại. “Em gặp một ông nọ, ông ta nói với em một điều lạ lùng. Ông nói chúng ta có thể biến các đứa bé thành người ta mong muốn. Ông nói, ‘Cậu cứ thường xuyên nói với em bé việc cậu muốn nó làm, thì khi lớn lên nó sẽ làm việc đó.’ Em lặp đi lặp lại với đứa bé này, ‘Con sẽ là một vị tướng.’ Các anh có nghĩ nó sẽ thành tướng không?”

Những người bạn gật đầu lịch sự. “Có thể,” Pilon nói. “Tôi chưa nghe nói tới tục này.”

“Em nói hai mươi lần một ngày, ‘Manuel, một ngày nào đó con sẽ là một vị tướng. Con sẽ có những ngù vai to và đai lưng. Kiếm của con sẽ làm bằng vàng. Con sẽ cưỡi một con kim mã. Đời con thật tuyệt, Manuel.’ Ông kia bảo nó chắc chắn sẽ thành một vị tướng nếu em nói thế.”

Mọi người dồn lại để xem công thức này có hiệu quả chút nào không.

Cướp Biển thầm thì, “Cháu sẽ thành một vị tướng,” và hắn băn khoăn không biết với chó thì phương pháp tương tự như vậy có hiệu quả không.

“Đứa bé rõ là bị ốm,” Danny nói. “Ta phải giữ ấm cho nó.”

Họ trở về ghế của mình.

“Vợ em ở Mexico…” Pilon gợi chuyện.

Cậu hạ sĩ nhíu mày suy nghĩ một hồi, rồi cậu mỉm cười rạng rỡ. “Em sẽ kể. Đây không phải là chuyện để kể cho người lạ, nhưng các anh là bạn em. Em là lính ở Chihuahua, em chuyên cần, sạch sẽ và luôn tra dầu vào súng trường nên em được làm hạ sĩ. Rồi em cưới một cô gái xinh đẹp. Em không nói là nàng cưới em bởi vì lon hạ sĩ của em. Mắt nàng sáng, răng nàng trắng muốt, tóc nàng dài và sáng. Chẳng bao lâu sau đứa bé này chào đời.”

“Thật là tốt,” Danny nói. “Anh nên giống như em. Không gì tốt đẹp hơn một đứa bé.”

“Vâng,” cậu hạ sĩ đáp, “em rất mừng. Và bọn em đi làm lễ rửa tội, em mang đai lưng, cho dù quy định trong quân đội không nói tới chuyện đó. Khi bọn em ra khỏi nhà thờ đó, một đại úy có ngù vai, đai lưng và một thanh gươm bạc nhìn thấy vợ em. Chẳng bao lâu sau vợ em đi mất. Thế rồi em đi gặp viên đại úy đó và em nói, ‘Trả vợ lại cho tôi,’ và hắn nói, ‘Mày không biết quý trọng mạng sống của mày sao mà dám ăn nói kiểu này với thượng cấp.’ Cậu hạ sĩ xòe hai bàn tay ra rồi nhún vai tỏ vẻ bất lực.

“Ôi, thằng ăn cướp!” Jesus Maria kêu lên.

“Chắc em đã tụ tập bạn bè rồi giết gã đại úy đó,” Pablo đoán.

Cậu hạ sĩ trông có vẻ lúng túng. “Không. Em chẳng làm gì cả. Đêm đầu tiên, có kẻ nhắm bắn em qua cửa sổ. Ngày thứ hai một khẩu pháo sơ ý khai hỏa và nó bay gần em đến nỗi sức ép quật em ngã xuống đất. Thế là em bỏ đi, và em mang đứa bé theo.”

Gương mặt những người bạn nổi lên nét hung tợn, và mắt họ ánh lên vẻ nguy hiểm. Cướp Biển, trong xó của mình, gầm gừ, và cả bầy chó của hắn cũng cảu nhảu.

“Lẽ ra chúng ta phải ở đó,” Pilon kêu lên. “Chúng ta hẳn đã khiến cho tay đại úy đó ước gì mình chưa từng sống. Ông của tôi đã từng bị hại bởi một tay thầy tu, và ông đã trói tay thầy tu trần truồng vào một cây cột trong một bãi chăn súc vật rồi thả một con bê con vào trong cùng ông ta. Ôi, lúc nào cũng có cách.”

“Em chỉ là hạ sĩ quèn,” cậu bé nói. “Em phải bỏ trốn.” Những giọt nước mắt tủi hổ ngân ngấn mi mắt cậu. “Không ai giúp một hạ sĩ khi một đại úy không ưa anh ta, nên em bỏ chạy, cùng với Manuel – con em. Tới Fresno em gặp nhà thông thái này, và ông ấy bảo em có thể khiến cho Manuel trở thành người mà em mong ước. Em nói với con hai mươi lần mỗi ngày, ‘Con sẽ thành một tướng quân. Con sẽ có ngù vai và mang kiếm vàng.’”

Đây là câu chuyện giàu kịch tính đến nỗi nó khiến những thử nghiệm của Cornelia Ruiz trở nên buồn tẻ và phù phiếm. Đây là một tình huống đòi hỏi những người bạn ra tay. Nhưng hiện trường sự vụ lại quá xa xôi khiến việc ra tay là không thể. Họ nhìn cậu hạ sĩ đầy ngưỡng mộ. Cậu ta quá trẻ so với một thử thách như vậy!

“Tôi ước gì,” Danny tinh quái nói, “bây giờ ta đang ở Torreón. Pilon sẽ lên một kế hoạch cho bọn ta. Thật tệ là chúng ta không thể tới đó.”

Joe Voi vẫn còn thức – bằng chứng cho sự hấp dẫn của câu chuyện của cậu hạ sĩ. Chàng bước tới thùng táo và nhìn vào trong. “Cháu sẽ là một tướng quân,” chàng nói. Và rồi, “Trông này! Đứa bé này cử động buồn cười quá.”

Những người bạn xúm quanh. Cơn co giật đã bắt đầu rồi. Hai cái chân bé xíu đạp xuống rồi giơ lên. Hai bàn tay cào cào bất lực, và rồi đứa bé quờ quạng và run lên cầm cập.

“Bác sĩ,” Danny kêu lên. “Ta phải có một bác sĩ.” Nhưng chàng và mọi người đều biết không ích gì. Tử thần khi đến gần luôn mặc một cái áo choàng không ai có thể nhầm lẫn. Trong lúc họ đứng nhìn, em bé cứng dần và sự vật vã chấm dứt. Miệng nó há hốc, nó đã chết. Danny tử tế lấy một mẩu chăn phủ thùng táo lại. Cậu hạ sĩ đứng thẳng đơ nhìn trừng trừng về phía trước, quá sốc nên không thể nói hay nghĩ ngợi gì.

Jesus Maria đặt một bàn tay lên vai cậu và dìu cậu tới một chiếc ghế. “Em còn trẻ quá,” chàng nói. “Em sẽ có nhiều con nữa.”

Cậu hạ sĩ rên rỉ, “Giờ nó đã chết rồi. Nó sẽ không bao giờ trở thành vị tướng với đai lưng và thanh kiếm ấy nữa.”

Nước mắt trào ra trong mắt những người bạn. Trong góc, bầy chó rên rỉ đau khổ. Cướp Biển vùi cái đầu to của mình vào bộ lông của Señor Alec Thompson.

Bằng một giọng rì rầm, gần như lời nguyện, Pilon nói, “Giờ thì đích thân em phải giết gã đại úy đó. Chúng tôi tôn trọng kế hoạch báo thù cao quý của em; nhưng kế hoạch đó đã kết thúc và giờ em phải tự tay trả thù, và chúng tôi sẽ giúp em, nếu có thể.”

Cậu hạ sĩ ngoảnh đôi mắt đờ đẫn sang chàng. “Báo thù?” Cậu hỏi. “Giết gã đại úy ư? Ý anh là sao?”

“Sao ư, thì kế hoạch báo thù của em rõ thế còn gì,” Pilon nói. “Đứa bé này sẽ lớn lên và sẽ trở thành một vị tướng; và rồi sẽ tới lúc nó sẽ tìm gã đại úy kia, và nó sẽ giết y một cách từ từ. Đó là một kế hoạch hay. Chờ đợi lâu dài, rồi ra đòn. Chúng tôi, bạn của em, tôn trọng em về điều này.”

Cậu hạ sĩ nhìn Pilon đầy kinh ngạc. “Cái gì thế này? cậu hỏi. “Em chẳng liên can gì đến tay đại úy này. Hắn ta là đại úy.”

Những người bạn nhổm dậy.

Pilon kêu lên, “Vậy cái kế hoạch biến đứa bé thành một vị tướng thì sao? Tại sao phải như vậy?”

Khi đó cậu hạ sĩ hơi bối rối. “Đó chỉ là nghĩa vụ của một người cha muốn làm điều tốt cho con mình thôi. Em muốn Manuel được hưởng nhiều điều tốt đẹp hơn em.”

“Chỉ vậy thôi sao?” Danny thốt lên.

“Thì,” hạ sĩ nói, “vợ em quá xinh đẹp, mà nàng cũng không phải là một puta[39] đâu. Nàng là một phụ nữ tốt, nhưng viên đại úy đó chiếm được nàng. Hắn chỉ có cầu vai nhỏ và đai lưng nhỏ, và kiếm của hẳn chỉ có màu bạc. Nghĩ mà xem,” cậu hạ sĩ nói và xòe hai bàn tay ra, “nếu viên đại úy đó, chỉ có cầu vai nhỏ và đai lưng nhỏ đã có thể chiếm được vợ của em, thì hãy tưởng tượng một vị tướng quân với đai lưng to và kiếm bằng vàng có thể chiếm được những gì!”

Một quãng im lặng kéo dài trong khi Danny, Pilon, Pablo, Jesus Maria, Cướp Biển và Joe Voi tiêu hóa nguyên tắc này. Và khi tiêu hóa xong, họ đợi Danny lên tiếng.

“Thật đáng tiếc,” cuối cùng Danny cũng cất lời, “là có rất ít bậc cha mẹ đặt lợi ích của con cái mình lên trên hết. Giờ đây hơn bao giờ hết chúng ta nuối tiếc vì đứa bé đã mất, vì với một người cha như thế, nó lẽ ra đã có thể có một cuộc đời vui sướng đến chừng nào.”

Tất cả những người bạn gật đầu thành kính.

“Bây giờ em sẽ làm gì?” Jesus Maria, người khám phá, hỏi.

“Em sẽ quay về Mexico,” hạ sĩ nói. “Trong tim em, em luôn là người lính. Có thể, nếu em cứ tiếp tục tra dầu cho khẩu súng của em, một ngày nào đó em sẽ trở thành sĩ quan. Ai mà biết trước được?”

Sáu người bạn nhìn cậu đầy ngưỡng mộ. Họ hãnh diện vì đã quen biết một con người như thế.