Có bốn con rùa cùng nằm trên một khúc gỗ khô trôi bồng bềnh giữa sông trò chuyện với nhau.

Con rùa thứ nhất nói:

– Khúc gỗ này thật kỳ diệu! Nó chuyển động như một vật thể sống.

Con thứ hai sửa lại:

– Anh bạn nói không đúng rồi. Thứ chuyển động không phải là gỗ mà là dòng sông. Nó đang chảy ra biển đấy. Chính nước sông đã đẩy khúc gỗ chuyển động.

Con rùa thứ ba tiếp lời:

– Cái chuyển động không phải khúc gỗ cũng không phải nước sông mà chính là cảm nhận trong lòng chúng ta thôi.

Ba con rùa tranh luận rất sôi nổi mà vẫn chưa thống nhất ý kiến. Thấy con thứ tư nãy giờ vẫn im lặng lắng nghe, chúng liền quay sang hỏi ý kiến.

Con thứ tư nói:

– Các anh nói đều đúng cả! Chuyển động là do cây gỗ, do nước và cũng do cảm nhận của chúng ta.

Ba con rùa còn lại giận tím mặt vì không con nào chịu rằng mình chỉ nói đúng một phần. Thế là cả ba con hợp sức đẩy con rùa thứ tư xuống sông.