Khi nào nên làm điều này?

HỎI: Ông sẽ làm gì nếu có một doanh nghiệp hợp tác 50/50 với bạn ông, nhưng sau 10 năm, nó không còn hiệu quả? Tôi không muốn phá hỏng tình bạn, nhưng việc kinh doanh đang bị ảnh hưởng nặng nề. Anh ta vẫn kỳ vọng sở hữu 50% doanh nghiệp. Theo kinh nghiệm của mình, tôi biết rằng anh ta sẽ không thay đổi quyết định. Quan điểm và giải pháp của ông là gì?

– P., Úc

ĐÁP: Thật buồn khi đây là một tình huống nhạy cảm, phổ biến và tôi thường xuyên nhận được câu hỏi về nó. Những người bạn thường thành lập công ty cùng nhau, và ban đầu, tình bạn cũng như sự tin tưởng giúp họ rất nhiều. Tuy nhiên, khi công ty phát triển và trở nên phức tạp hơn, những mối liên kết như vậy dễ dàng bị kéo căng và những ràng buộc của tình bạn có thể ngăn cản những người sáng lập đối mặt với các vấn đề và đưa ra hành động quyết định.

Nếu được giải quyết hợp lý thì tình huống này chưa chắc đã phá hỏng công ty hay tình bạn. Khi tôi gặp phải tình huống tương tự vào năm 1980, cuộc suy thoái ở Anh đang có ảnh hưởng tiêu cực đến Virgin Music. Doanh số sụt giảm với viễn cảnh kinh tế ảm đạm, các dự báo của chúng tôi cho thấy công ty có thể lỗ 1 triệu bảng vào năm đó. Căng thẳng leo thang và mối quan hệ của tôi với người bạn, người cộng sự tốt nhất, Nik Powell, đang bị phá hủy.

Nik là một trong những người đồng sáng lập Virgin Records. Cùng với người em họ của tôi, Simon Draper và tôi, anh có vai trò quan trọng đối với thành công ban đầu của công ty. Nhưng khi tình hình tài chính buộc chúng tôi phải đưa ra các quyết định khó khăn, chúng tôi phát hiện ra rằng chúng tôi ngày càng trở nên xung đột về chiến lược.

Nik muốn hợp nhất doanh nghiệp, trong khi Simon – người đang là giám đốc điều hành – muốn mở rộng con đường của chúng tôi đểthoát ra khỏi các rắc rối và ký một vài hợp đồng mới. Anh quan tâm đến hai ứng viên: Phil Collins và Human League.

Tôi đã làm tăng thêm khó khăn khi đơn phương quyết định mua hai câu lạc bộ đêm. Tôi cảm thấy rằng các thỏa thuận quá tốt đến mức không thể từ chối dù cho chúng làm tăng số nợ vốn đã đang ngày một leo thang của chúng tôi.

Mặc dù Nik điều hành tốt các cửa hàng băng đĩa và tạo ra lượng tiền mặt cần thiết để chúng tôi mở rộng thương hiệu âm nhạc của mình, nhưng tôi nhận ra rằng chúng tôi sẽ không thoát khỏi vũng lầy nếu chỉ dùng cách tăng biên lợi nhuận tại các cửa hàng băng đĩa. Chúng tôi cần làm gì đó mạnh mẽ. Chúng tôi cần hành động đột phá hơn nữa.

Với việc công ty đang gặp vấn đề còn ban quản lý thì xung đột, tôi phải chọn giữa hai cách tiếp cận và đã quyết định chọn Simon. Đây là một quyết định khó khăn, nhưng là một quyết định đúng, dù điều đó có nghĩa là chúng tôi phải hủy bỏ mối quan hệ hợp tác với Nik.

Sau khi tôi đưa ra lựa chọn, chúng tôi tiến lên rất nhanh. Tôi vay tiền để mua toàn bộ phần của Nik và để anh ấy lấy đi một vài doanh nghiệp mà anh ấy thích – ví dụ như công ty sản xuất phim của chúng tôi. Khi mọi thứ được dàn xếp xong, chúng tôi tổ chức tiệc chia tay tại một trong những câu lạc bộ mới.

Từ đó, tôi cũng hợp tác kinh doanh với bạn bè trong nhiều tình huống khác nhau, và khi nhìn lại hơn 40 năm, các bài học trở nên vô cùng rõ ràng. Không có gì sai khi kinh doanh cùng bạn của mình – thực tế, tôi còn khuyến khích việc đó. Tạo ra một môi trường mà những người bạn có thể làm việc cùng nhau và tình bạn thăng hoa là điều rất quan trọng. Tất cả chúng ta đều dành phần lớn quãng đời trưởng thành tại công sở nên hãy tận hưởng nó.

Tuy nhiên, đi kèm với điều này là sự cần thiết phải giải quyết nhanh chóng các vấn đề. Thực tế rằng cộng sự của bạn cũng là một người bạn không thể là cái cớ để bạn vờ như không thấy gì.

Trong tình huống của anh, P., anh cần đối mặt trực diện với vấn đề. Anh nên trung thực với người cộng sự về các khuyết điểm của anh ấy và hậu quả của chúng, nếu không, các vấn đề này sẽ “mưng mủ”. Các nhân viên nếu nhận thấy sự căng thẳng có thể chia phe cánh, tạo điều kiện cho sự thù địch xuất hiện. Nếu điều này xảy ra, mối quan hệ cá nhân của anh – và có lẽ cả doanh nghiệp của anh – có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến mức vô phương cứu chữa.

Nếu vấn đề được giải quyết nhanh gọn, trung thực và cởi mở, anh sẽ làm rõ cho bản thân và các nhân viên đâu là nơi doanh nghiệp hướng đến và tại sao lại như vậy. Một khi đã quyết định chấm dứt sự hợp tác, hãy hào phóng – mua toàn bộ phần của anh ấy nếu có thể. Nếu anh tìm ra một cách hòa giải và để cộng sự của mình ra đi trong tư thế ngẩng cao đầu thì anh sẽ có thể tiếp tục tình bạn và khiến nó bền chặt hơn theo thời gian.