Khi đã kể cho các bạn nghe cuộc đàm thoại với Kaghamisham, Sam thú thật không hiểu tên Da đỏ có những dự định gì.

Ông già Smith cũng nhận:

Thật vậy, không biết nó muốn gì ? Nó đã đoán được điều gì ? Nếu không phải vì lòng trả ơn thằng Sam thì tại sao tự nhiên nó lại rộng rãi như vậy ? Cánh đồng lửa ấy tôi biết từ lâu. Tụi Da đỏ cho nơi đó là thiêng liêng. Mà tại sao nó lại đem cho chúng ta một cách dễ dàng như vậy ?

Đại tá hỏi:

Cánh Đồng Lửa đó là cái gì vậy ?

Hoggan đã nói với ông. Trên một khu mênh mông vừa đất vừa đá có những ngọn lửa bốc lên. Đi ngang qua được, nhưng tất nhiên là thế nào cũng cháy da! Người ta cứ tưởng lầm rằng tụi Da đỏ sợ cánh đồng ấy lắm. Nhưng không. Từ hồi nào tới nay, tụi nó quen rồi. Chúng tưởng tượng là linh hồn các chiến sĩ anh hùng đã đốt cánh đồng ấy, có vậy thôi. Thật kỳ dị.

Đại tá nói:

Kỳ dị! Nhưng có điều này là chúng đã cho phép ta lại cắm trại thì đi lại đó chắc không sao. Tôi muốn lại coi. Anh Sam theo tôi nhé?

Dạ.

Câu chuyện ngừng ở đấy.

*

**

Mặc dầu vắng Sam, họ vẫn làm việc. Ống dò đã xuống tới 231 thước. Đại tá muốn đào một giếng khác cách nơi đó vài thước, nhưng ông Smith nhất định tiếp tục đào cho tới khi nào không xuống được nữa mới thôi.

Mà ống dò cũng đã gần xuống hết cái hạn của nó rồi. Đại tá nghĩ ống chỉ xuống được chừng mười thước nữa, nếu không thấy dầu, thì sẽ đào giếng khác ; như vậy ông Smith sẽ không cằn nhằn. Bất quá Đại tá chỉ còn phải đợi vài ngày nữa là cùng.

Hôm sau, khi mọi người khởi sự, đại tá bảo trước khi đào giếng mới, ông phải đi thăm cánh Đồng Lửa.

Ông già Smith phát giận:

Ông hãy làm xong công việc đương làm đi đã nào!

Thì chính vậy. Khi không xuống nữa, sẽ phải đổi chỗ trước khi rời đi nơi khác, tôi muốn biết cánh Đồng Lửa ra sao. Vậy các bạn làm việc đi và mau mau một chút nhé.

Và cái máy lại đều đều, không ngừng, kêu: lắc cắc, lắc cắc…

Tới trưa, ông già đòi nghỉ.

Đại tá đáp, giọng càu nhàu:

Ông đi ăn đi, để tôi quay cho. Ông không thấy rằng ăn uống mất thì giờ quá ư ?

Ông muốn làm sao mặc ông. Nhưng ông biết rồi chứ, không ăn uống đàng hoàng thì sẽ đau, phải nghỉ, và như vậy mới mau dữ đa!

Ông về ăn đi, bảo cô Marjorie để phần tôi. Khi ông ra tôi sẽ về.

Bữa đó, ai nấy đều ăn vội để ra thay phiên đại tá. Khi hai cha con anh Sam tới máy, giục đại tá về ăn, thì thấy lưỡi đào xuống tới 232 thước rưỡi.

Đại tá đi rồi, ông già càu nhàu:

Ông điên: một mình mà làm gấp hai người khác. Cứ cái đà ấy thì chịu lâu sao nổi ? Thôi, chúng ta bắt tay vào việc đi.

Ông già quay máy. Sam cho mỡ vào các bánh xe có răng rồi lại giúp cha.

Nắng như thiêu. Hoggan và Kent chưa ra. Buổi sáng, bị Đại tá thúc giục, họ đã gắng quá sức của họ và phải nghỉ ngơi một lúc rồi mới ra thay hai con chàng Sam được.

Ông già quen nặng nhọc từ hồi nhỏ, làm đua với con ; nhưng dù bền sức và chịu khó tới đâu thì ông cũng phải thua chàng trai trẻ và đưa cán quay cho Sam.

Ông thấy đau thắt ngang lưng. Mồ hôi rỏ giọt, ở trán đầy những bụi xám. Trong khi ông đưa tay áo lên lau mồ hồi mặt, Sam quay máy và thấy máy xuống nhẹ hơn thường ngày, dễ dàng lắm, như gặp đất mềm vậy.

Chàng ngờ đó chỉ là một ảo tưởng, nên không cho cha hay. Ông già cầm bình rượu tu. Thình lình máy quay nhẹ hồng. Sam ngừng lại.

Có cái gì hư chăng ?

Chàng đi vòng quanh xem xét ; không có chi lạ hết.

Chàng lại tiếp tục quay.

Không. Không phải chàng mê ngủ mà! Rõ ràng không cần quay mà lưỡi đào cũng xuống.

Chàng kêu:

– Ba!

Ông già làm thinh, không ngoảnh lại.

Chàng lại vặn máy, cán quay tự nhiên quay ba bốn vòng.

Chàng nghĩ:

Chắc lưỡi đào gãy rồi.

Chàng xem xét máy một lần nữa.

Thì lạ chưa! Có mùi băng phiến nồng nặc ở dưới giếng đưa lên. Chàng cúi xuống để hít. Một luồng hơi độc phì vào mặt chàng, chàng vừa lùi lại một bước thì một thứ nước đen và nhờn vọt lên khỏi mặt đất.

Chàng kêu vang lên:

– Dầu! Dầu! Ba! Dầu!

Ông già ngoảnh lại, sợ con ông thình lình hóa điên. Nhưng ông cũng thấy một tia nước ở giếng đưa lên, thành một suối nhỏ, tràn trên mặt đất và làm dơ hết cả các bánh xe có răng.

Ông kêu thất thanh:

– Dầu lửa!

Quả là dầu lửa. Nhưng họ đã mong lâu quá, đã gắng sức, hy sinh nhiều quá, cho nên lần này thấy kết quả, họ ngạc nhiên tới nỗi không tin là dầu lửa thật.

Ông già vốc dầu đương chảy thành suối rồi đưa hai tay lên mũi ngửi. Mắt ông sáng lên một cách kỳ dị, còn Sam thì cảm động quá, tái mặt đi, lảo đảo, tim đập thình thình.

– Phải cho Đại tá hay.

Nhưng mắt chàng không thể rời vũng dầu đương loang trên mặt đất.

Ông già nắm tay áo chàng, lắc mạnh, la:

– Chạy về cho Đại tá hay.

Lúc ấy chàng mới như tỉnh mộng, đáp:

Con đi đây.

Đại tá! Dầu! Chúng ta đã thắng. Đại tá lại coi mau! Dầu đương chảy.

Ông Drake miệng đương nhai, Hoggan, Marjorie và Kent, cả bốn người cùng hiện ra ở bực cửa.

Marjorie làm ra vẻ tự chủ được, hỏi:

Anh điên sao đó ?

Nhưng Sam không đáp, chỉ kêu, một tay chỉ về phía máy.

– Dầu! Dầu! Dầu!

Bây giờ dầu mạnh mẽ phun lên, thành vòi có tua.

Ông già la:

Coi đó! Coi đó!

Và không nói thêm được một tiếng nào nữa.

Ai nấy đều ngó trân trân vòi dầu. Đại tá cũng làm lại cử chỉ của ông Smith mà không ngờ: ông lại nhúng hai bàn tay vào dầu, đưa lên hít, nếm nữa, rồi nói:

– Quả là dầu!

Hoggan và Kent đứng trơ như khúc gỗ trước cảnh tượng cảm động ấy. Marjorie mừng quá, rưng rưng nước mắt.

Đại tá dở chiếc nón lớn đương đội, nói:

Dở nón chào đi các bạn. Các bạn đương đứng trước một kỳ quan của vũ trụ. Thượng đế cho chúng ta được cái vinh dự hiến cho thế giới sự phát minh này, nó sẽ làm cho nhân loại sung sướng hơn.

Ai nấy đều cảm động vâng lời ông.

Marjorie lại gần Sam nói:

Anh Sam, em đã bất công với anh. Xét kỹ thì chính nhờ anh mà Đại tá đã thành công. Và em có lỗi khi em chế nhạo Đại tá và anh vì hai người có cao vọng muốn xáo trộn thế giới. Anh tha thứ cho em chứ ?

Sam mỉm cười, mấp máy môi như muốn đáp, nhưng không thốt được lời nào hết. Chàng cũng thấy muốn khóc mà không sao nén được, có cái gì làm nghẹt cả cổ và tim chàng.

Nàng bèn tiến sát, kiễng chân hôn lên má chàng rồi chạy trốn, làm cho “Mắt Đại bàng” vui sướng tới đỏ mặt, tía tai.

Trong lúc ấy, Hoggan qua phút ngạc nhiên rồi lại máy, quay vài vòng.

Dầu, từ trước không lên cao mấy, bỗng mạnh mẽ vọt lên trời, thành một cây dầu cao tới năm thước, ai nấy vội vàng lùi lại.

Đại tá hét:

– Mang thùng lại! Bất kỳ cái gì! Chứa cho đầy hết đi.

Họ chạy tán loạn khắp phía. Kent và Hoggan chạy cả vào làng kiếm thùng ton-nô để chứa thứ dầu quí báu ấy. Chậm một giây là mất một số dầu ; nhưng Đại tá không cần, ông chỉ nghĩ tới một điều là ông đã thành công và ông say mê ngắm sự thắng trận của ông.

Tin tức đồn khắp làng, mau một cách lạ lùng. Từ trước dân làng không sao đoán được tụi “lạ mặt” tới đây làm gì. Nhưng khi họ hay rằng Đại tá và bọn của ông đã làm cho dầu lửa vọt từ dưới đất lên, thứ dầu mà họ cứ tưởng rằng chỉ có ở trên dòng suối dầu và trên mặt hồ Erié thôi, thì họ hoan hô nhiệt liệt.

Tất nhiên là không ai đoán được sự phát minh ấy sẽ ích lợi ra sao. Họ chưa thấy những cây đèn dầu mà dược sư Kier đã bán ở Pittsbusgh. Họ cũng không thấy cây đèn của Hoggan đã chế. Mà có thấy thì họ cũng không đoán được thứ đèn ấy ích lợi ra sao. Họ quen sống đời cực khổ ghê gớm ở giữa rừng, trong một cảnh hoang vu, cho nên yên phận, có cái gì thì dùng cái đó, không bao giờ nghĩ rằng đời sống có thể dễ chịu hơn được nữa.

Nhưng họ thấy mặc dầu bị vài kẻ phỉ báng, Đại tá đã hạ được tên du côn John River, bây giờ lại mới có một công nghiệp lớn lao nữa, thì họ coi ông như một vĩ nhân liền.

Bữa ấy, Marjorie nấu những món thật ngon để ăn mừng sự thành công. Trong khi họ đương ăn thì đoàn đại biểu hăng hái của dân làng tới. Bọn người này muốn xem vòi dầu lửa ở dưới kẹt đá vọt lên và cái máy kỳ dị để đào sâu trong lòng trái đất.

Ông Drake vui vẻ chỉ cho họ và giảng giải thêm. Ông nói:

Thưa các ông, tôi không dám tự khoe, nhưng tôi tin chắc rằng sự phát minh này sẽ làm cho xứ sở của các ông phong phú.

Ông đi kiếm cho cây đèn do Hoggan chế tạo, đốt lên, chỉ cho họ thấy ánh sáng rực rỡ của nó, rồi ông nói lớn:

Đó, dầu dùng được vào việc ấy. Tất cả nhân loại từ nay sẽ có những ngọn đèn cực sáng và đời sẽ thuận tiện hơn, nhờ những mỏ dầu ở dưới đất làng Titusville này. Tôi chưa nói tới những phát minh khác do phát minh này mà có. Các người Da đỏ, cũng như các ông, tưởng dầu này là một vị thuốc trị bá chứng. Có thể như vậy được, nhưng cũng có thể rằng các nhà bác học sẽ lọc cho nó trong hơn và làm thành một chất giúp cho nhân loại được nhiều việc lớn lao. Các bạn! Chúng ta nên cảm ơn Thượng Đế đã cho ta thấy ngày hôm nay.