Họ bắt tay từ giã El Sordo sau bữa cơm và bước xuống con đường mòn. El Sordo tiễn chân họ tới tận đồn canh phía dưới.

– Chào nhé! – Ông ta nói – Hẹn tối nay.

– Chào đồng chí. – Robert Jordan nói với ông ta và cả ba bước xuống con đường mòn trong khi ông ta đứng yên, dõi mắt nhìn theo. Maria quay đầu lại và vẫy tay. El Sordo cũng vẫy tay vừa dùng cánh tay làm cái cử chỉ nhanh nhẹn có ý nghĩa một sự tiễn biệt theo lối Tây Ban Nha, nhưng lại nhắc nhở nhiều hơn tới việc ném một hòn đá. Trong suốt bữa ăn, ông ta đã không mở nút áo vét da trừu và đã một mực tỏ ra lịch sự bằng cách luôn luôn cẩn thận quay đầu lại trong khi lắng nghe, ông ta lại khởi sự dùng thứ tiếng Tây Ban Nha dung dị để hỏi Robert Jordan một cách lễ độ về tình hình nền Cộng Hòa, nhưng điều trông thấy rõ là ông ta không muốn bận tâm đến nó.

Trong lúc từ giã, Pilar đã hỏi ông ta: “Có gì không, Santiago?”

– Không có gì, đồng chí ạ – Người đàn ông điếc trả lời – Rất tốt đẹp nhưng tôi đang suy nghĩ.

– Tôi cũng vậy. – Pilar nói và bây giờ bọn họ bước trên con đường mòn, trong chuyến đi bộ đầy khỏe khoắn và vui vẻ, xuyên những rặng cây thông, dọc theo con đường dốc mà mới đây họ đã nhọc nhằn leo lên, Pilar không nói gì. Robert Jordan và Maria cũng lặng thinh, và cả ba người dồn bước đi nhanh. Họ băng qua khoảng thung lũng có rừng cây thưa thớt, rồi vượt con dốc để tới một rùng cây lớn sau cùng họ tới vùng đất cao phủ đầy những đồng cỏ.

Trời oi bức vào buổi xế chiều một ngày cuối tháng Năm, và đến cái dốc sau cùng, người đàn bà bỗng dừng chân. Robert Jordan cũng đứng lại, quay đầu lại nhìn, thấy mồ hôi đổ hột trên trán Pilar. Chàng thấy khuôn mặt rám nâu của bà ta như xanh xao, nước da nhợt nhạt và đôi mắt thâm quầng. Chàng nói :

– Ta nghỉ một chút đi. Ta đi nhanh quá.

Bà ta bảo :

– Không. Ta tiếp tục đi thôi.

Maria nói :

– Chị hãy nghỉ mệt đi, Pilar – Maria nói – Trông chị không được khỏe.

Bà ta lại tiếp tục leo dốc con đường mòn nhưng khi tới chóp, bà ta bắt đầu thở dốc và người ta thấy rõ khuôn mặt dẫm mồ hôi của bà tái hẳn.

– Chị ngồi xuống đi, Pilar – Maria nói – Em van chị, em van chị, ngồi xuống đi.

– Ừ. – Pilar nói.

Cả ba người ngồi dưới một gốc thông và phóng tầm mắt qua khỏi đồng cỏ cao, nhìn những ngọn thông như trồi lên từ các thung lũng, phủ đầy một lớp tuyết sẽ ánh lên trong mặt trời buổi xế chiều.

– Tuyết trông bẩn thỉu nhưng lại đẹp làm sao – Pilar nói – Nó dễ gây ảo tưởng làm sao. – Bà quay sang Maria – Chị xin lỗi đã xử tệ với em, guapa. Chị không biết cái gì nó bắt chị bây giờ nữa. Chị không được vui.

– Em không bao giờ để ý tới những gì chị nói trong lúc giận dữ – Maria trả lời – Và chị thì thường hay giận dữ.

– Không, còn tệ hơn là giận dữ nữa lận. – Pilar vừa nói vừa nhìn về phía những đỉnh cao.

– Chị không được khỏe. – Maria nói.

– Cũng không phải như vậy đâu – Người đàn bà nói – Đến đây, guapa, kê đầu lên gối chị đây này.

Maria đến bên bà ta, dang tay ra, đoạn khoanh lại trong dáng điệu của người ngủ không có gối và nàng kê đầu trên vai người đàn bà. Nàng ngẩng mặt về phía Pilar và mỉm cười với bà ta, nhưng người đàn bà to khỏe thì mãi nhìn về phía bên kia đồng cỏ, phía những ngọn núi xa. Bà ta vuốt ve mái đầu người thiếu nữ trong khi vẫn không nhìn vào nàng, một ngón tay nhẹ lần lên trán, tiếp theo là vành tai, tiếp theo là làn tóc mọc sau gáy.

– Đồng chí sẽ được nàng trong một chốc lát, Inglés ạ. – Bà ta nói. Robert Jordan đang ngồi phía sau lưng bà.

– Chị đừng nói vậy. – Maria nói.

– Đúng vậy mà, hắn sẽ được cưng – Pilar nói và bà ta lần ngón tay quanh trái tai của cô gái – Nhưng chị lại rất ghen tuông.

– Nhưng mà, Pilar – Maria nói – Chính chị đã giải thích với em rằng giữa chúng ta không có chuyện đó.

– Luôn luôn có một cái gì giống như vậy – Người đàn bà nói – Luôn luôn có một cái gì lẽ ra không nên có. Nhưng với chị thì không có chuyện gì hết. Đúng ra, chị mong em có hạnh phúc và không mong gì khác hơn.

Maria im lặng và tiếp tục nằm dài như vậy, cố gượng để đầu nàng khỏi đè nặng xuống.

– Nghe đây, guapa, – Pilar nói, và bây giờ ngón tay bà ta lướt đi, e dè nhưng lại chính xác trên gò má – Nghe đây, em cưng, chị thương em, hắn có thể sở hữu được em, chị không phải một tortillera 1 mà là một người đàn bà sính đàn ông. Thật đó. Nhưng bây giờ thì chị khoái nói điều này giữa thanh thiên bạch nhật, rằng chị thương em.

– Em cũng thương chị.

– Qué va, đừng nói bậy. Em không hiểu chị nói gì mà.

– Hiểu, em hiểu chớ.

– Sao. Em hiểu à. Em thuộc về ông Inglés. Nó phải như vậy mà. Đó là điều chị mong muốn. Chị không cho phép điều gì khác. Chị không làm điều gì bậy bạ. Chị chỉ nói lên một sự thật. Không có bao nhiêu người dám nói sự thật với em, càng không có người đàn bà nào dám nói. Chị ghen và chị nói tuốt luốt cho em nghe.

– Chị đừng nói vậy – Maria nói – Chị đừng nói vậy, chị Pilar.

– Por qué 2 không nói vậy được – Người đàn bà nói nhưng vẫn không nhìn họ – Chị nói vậy cho tới khi nào chị không còn muốn nói nữa thì thôi. Và (bây giờ bà ta nhìn xuống cô gái) lúc đó đã tới: chị không muốn nói nữa. Chị không nói điều đó với em nữa, em hiểu chưa?

– Chị Pilar – Maria nói – Chị đừng nói vậy.

– Em là một con dê con kỳ cục – Pilar nói – Và bây giờ thì em hãy nhấc đầu lên đi. Những câu chuyện nhảm nhí đã qua rồi.

– Đó không là chuyện nhảm nhí – Maria nói – Và em thích tựa đầu như vầy.

– Không, nhấc đầu lên đi. – Pilar bảo nàng. Bà ta luồn đôi bàn tay mập bự dưới đầu cô gái và nâng nó lên – Còn đồng chí thì sao, hở Inglés? – Bà ta hỏi, hai tay vẫn nâng đầu cô gái và đôi mắt nhìn ra dãy núi xa – Bộ con mèo nó ăn thụt lưỡi đồng chí rồi à?

– Không, không phải mèo. – Robert Jordan nói.

– Vậy thì con gì nào? – Bà ta đặt đầu cô gái xuống đất.

– Không phải con gì hết. – Robert Jordan bảo bà ta.

– Vậy thì đồng chí đã nuốt chửng nó rồi hả?

– Có thể.

– Ngon không? – Bây giờ thì Pilar quay sang phía chàng và mỉm cười với chàng.

– Không ngon lắm đâu.

– Tôi nghĩ vậy – Pilar nói – Tôi nghĩ vậy. Nhưng tôi trả lại con dê con cho đồng chí đây. Hơn nữa, chị chưa bao giờ muốn đoạt hắn khỏi tay em đâu, con dê con của chị. Cái tiếng này hợp với nàng lắm. Tôi đã nghe đồng chí gọi nàng như vậy sáng nay.

Robert Jordan cảm thấy đỏ mặt, chàng bảo bà ta.

– Đồng chí là phụ nữ mà thô lỗ quá.

– Không – Pilar nói – Tôi đơn giản lắm và tôi cũng phức tạp lắm. Đồng chí không phức tạp lắm chớ, Inglés?

– Không. Tôi cũng không đơn giản lắm.

– Tôi thích đồng chí, Inglés ạ – Pilar bảo. Đoạn bà ta mỉm cười và nghiêng về phía trước, tiếp tục mỉm cười và lắc đầu – Và nếu tôi có thể đoạt con dê con của đồng chí và đoạt đồng chí khỏi tay con dê con thì sao?

– Đồng chí không làm nổi.

– Tôi biết – Pilar nói và bà ta lại mỉm cười – Và tôi cũng không muốn làm vậy nữa. Nhưng khi tôi còn trẻ tôi làm được.

– Tôi tin như vậy.

– Đồng chí tin như vậy à?

– Chắc rồi – Robert Jordan nói – Nhưng mà lối nói chuyện này nghe vô nghĩa quá.

– Chị không quen nói vậy tí nào. – Maria nói.

– Bây giờ thì chị không giống với chính chị lắm đâu – Pilar nói – Chị đã đổi khác lắm rồi. Cây cầu của đồng chí làm tôi nhức đầu đó, Inglés à!

– Người ta có thể gọi đó là cây cầu Nhức Đầu – Robert Jordan nói – Nhưng mà tôi sẽ làm cho nó rơi vào khe núi như một cái lồng chim bị đập vỡ.

– Tốt lắm – Pilar nói – Hãy tiếp tục nói như vậy đi.

– Tôi sẽ làm nó ngã xuống như người ta bẻ một trái chuối sau khi đã lột vỏ nó.

– Bây giờ tôi có thể ăn chuối được rồi – Pilar nói – Hãy tiếp tục đi, Inglés. Hãy tiếp tục nói một cách cương quyết như vậy.

– Không cần – Robert Jordan nói – Ta đi về trại đi.

– Nhiệm vụ của đồng chí, nó sẽ đến nhanh lắm – Pilar nói – Tôi đã nói rằng tôi sẽ để hai người tự do với nhau.

– Không, tôi có nhiều điều phải làm.

– Cái đó cũng lắm việc vậy và nó không làm mất thì giờ nhiều đâu.

– Chị im đi Pilar – Maria nói – Chị ăn nói thô tục quá.

– Chị thô tục – Pilar nói – Nhưng chị cũng tế nhị lắm. Soy muy delicada. Tôi để hai người tự do còn chuyện ghen tương kia là điều ngu xuẩn. Chị giận dữ với Joaquin bởi vì chị thấy mình quá xấu xí trong con mắt của cậu ta. Chị ghen bởi vì em mười chín tuổi, có vậy thôi. Đó không phải là cơn ghen kéo dài. Em sẽ không mười chín tuổi mãi mãi đâu. Bây giờ chị đi đây.

Bà ta đứng dậy, chống tay bên hông, nhìn Robert Jordan cũng đã đứng dậy. Maria tiếp tục ngồi dưới đất bên gốc cây, đầu cúi xuống thấp.

– Bọn mình cùng đi về trại đi. – Robert Jordan nói – Như vậy tốt hơn và mình có nhiều việc phải làm.

Pilar ngẩng cằm về phía Maria đang ngồi dưới đất và quay mặt đi, im lặng. Đoạn bà mỉm cười, khẽ nhún vai và nói :

– Các người biết đường đi chớ?

– Biết. – Maria nói, đầu tiếp tục cúi thấp.

– Pues me voy 3. Có mấy thức ăn bổ dưỡng cho đồng chí đó. Inglés à!

Bà ta băng qua đồng cỏ tiến về phía dòng nước lũ để tìm đường xuống trại.

Robert Jordan gọi bà ta lại.

– Chờ chút. Tốt hơn là mình cùng về chung với nhau.

Maria vẫn ngồi, không nói gì.

Pilar không quay đầu lại.

– Sao đi chung với nhau, à? – Bà ta nói – Tôi sẽ gặp lại đồng chí trong trại.

Robert Jordan đứng im. Chàng hỏi Maria :

– Bà ta khỏe chớ? Mới đây bà ta có vẻ bịnh hoạn.

Maria nói, đầu vẫn cúi xuống :

– Để chị ấy yên.

– Anh nghĩ mình nên theo bà ta.

– Để chị ấy yên. Để chị ấy yên.
— —— —— —— ——-

1 Người làm món ăn tortilla.
2 Tại sao.
3 Thôi, tôi đi đây.