Họ đổ bước về cửa hang. Có ánh sáng lọt qua bên rìa một chiếc mền căng trước cửa ra vào. Hai cái ba lô nằm bên gốc cây, dưới một tấm bạt. Robert Jordan quỳ gối xuống, vỗ nhẹ vào lớp vải ướt át và cứng đờ.

Trong bóng tối, chàng luồn tay dưới tấm bạt, lục trong chiếc túi bên ngoài của một cái ba lô, lấy ra cái bình bọc da và cho vào túi quần đùi. Mở cái khóa móc chạy qua những cái lỗ trên miệng ba lô và tháo những sợi dây nhỏ ra, chàng sờ soạng phía bên trong và dùng bàn tay kiểm soát lại đồ vật. Ở dưới đáy của một chiếc ba lô, chàng nhận ra những khối bọc trong những cái túi nhỏ, những cái túi nhỏ cuốn tròn trong túi ngủ. Sau đó, khi đã cột xong những sợi dây nhỏ bên trong và cài lại khóa móc của cái bọc thứ nhất, chàng luồn bàn tay vào trong cái bọc còn lại và chạm phải đường viền cứng cáp của chiếc hộp cây đựng kíp nổ và chiếc hộp xì gà đựng những thỏi cốt mìn. Mỗi thỏi nhỏ được quấn tròn nhiều lượt trong hai sợi dây của nó. Robert Jordan đã cẩn thận bao lại tất cả như ngày còn nhỏ chàng đã bao mớ trứng chim rừng. Bộ phận chính của khẩu tiểu liên, được tháo rời khỏi nòng súng, và cuốn tròn trong chiếc áo da, hai bánh đạn và năm gắp đạn lắp trong một cái túi bên trong ba lô, những cuộn dây đồng nhỏ và một cuộn dây lớn biệt lập trong một cái túi khác, tất cả vẫn nằm ở chỗ cũ, trong cái túi nhỏ, chàng nhận ra một cái kìm và hai cái dùi cây dùng để chọc thủng nơi đầu những thỏi mìn. Sau hết, từ túi trong cùng, chàng lấy ra một hộp thuốc lá Nga trong số những hộp mà chàng lấy ở Tổng Hành Dinh của Golz. Ấn chặt phía trong bọc xong, chàng cài móc, khóa nắp và trải lại tấm bạt trên hai cái ba lô. Anselmo đã bước vào hang. Robert Jordan đứng dậy để bước theo lão, sau đó chàng đổi ý, đỡ tấm bạt trên hai cái ba lô, xách chúng lên và rán sức mang chúng về phía cửa hang. Chàng đặt một trong hai cái ba lô nặng xuống và vẹt tấm man cửa cúi xuống, mỗi tay xách một cái đai da của chiếc ba lô và bước vào trong hang.

Bên trong, bầu không khí oi bức và đục lờ. Một cái bàn kê dọc theo vách với một cây đèn sáp dựng đứng trong một cái chai. Pablo, ba người đàn ông lạ mặt và tên du mục Rafael đang ngồi nơi bàn, ngọn đèn sáp hắt những cái bóng lên vách phía sau mọi người, Anselmo đứng phía bên phải của chiếc bàn. Vợ Pablo đang nghiêng xuống ngọn lửa than đang cháy trong lò. Quỳ gối cạnh bà ta là Maria đang quậy thức gì đó trong cái nồi sắt. Nàng cầm lên cái muỗng cây và nhìn Robert Jordan đang đứng trên ngưỡng cửa. Dưới ánh sáng ngọn lửa mà người đàn bà đang nhóm lên với một cái ống thổi, chàng trông thấy khuôn mặt cô gái, hai cánh tay của nàng và những giọt nước từ cái muỗng chảy xuống nồi sắt.

Pablo hỏi :

– Đồng chí mang cái gì đó?

– Đồ đạc của tôi. – Robert Jordan nói. Và chàng đặt hai ba lô xuống bên cửa hang ở chỗ đối diện cạnh bàn.

– Không để nó bên ngoài được à? – Pablo nói.

– Trong bóng tối, một người nào đó có thể dẫm lên nó. – Robert Jordan nói và chàng tiến lại bàn, đặt hộp thuốc lá trên đó.

– Tôi không thích có cốt mìn trong hang. – Pablo nói.

– Nó ở xa lửa mà, các đồng chí hút thuốc? – Chàng dùng móng ngón tay cái lướt dọc theo chiếc nắp hộp bọc bằng giấy, trên có hình một thiết giáp hạm lớn tô màu, và chàng đẩy hộp thuốc về phía Pablo. Anselmo mang đến cho chàng một cái ghế đấu bọc da thú, và chàng ngồi vào bàn.

Pablo nhìn chàng như sắp sửa nói với chàng điều gì nữa, đoạn thò tay lấy thuốc lá.

Robert Jordan chuyền hộp thuốc sang những người khác. Chàng không nhìn vào họ nữa. Nhưng chàng để ý một người nhận thuốc hút và hai người kia thì không. Tất cả sự chú ý của chàng tập trung vào Pablo.

Chàng nói với Rafael :

– Sao, khỏe chớ đồng chí du mục?

– Khỏe. – Tên du mục nói. Robert Jordan cảm thấy mọi người đang nói về chàng khi chàng bước vào đây. Ngay cả tên du mục cũng có vẻ ngượng nghịu.

Chàng hỏi tên du mục :

– Bà ta sắp sửa cho phép đồng chí ăn nữa chớ?

– Ừ, tại sao không? – Tên du mục nói. Họ không còn những câu nói đùa giỡn lúc ban xế.

Vợ Pablo không nói gì và tiếp tục thổi lửa.

Robert Jordan nói :

– Một đồng chí tên Angustin bảo chán chết trên kia kìa.

– Không chết chóc gì đâu – Pablo nói – Hắn chỉ khổ chút thôi.

– Có rượu không? – Robert Jordan hỏi bông lông, vừa nghiêng người về phía trước, hai tay đặt trên bàn.

– Không còn bao nhiêu. – Pablo nói với một vẻ mặt gắt gỏng, Robert Jordan quyết định tốt hơn hết là nhìn vào ba người kia để thử dò xét hắn.

– Thôi thì tôi xin một tách nước. Cô bé, – Chàng nói với cô gái – cô cho tôi một tách nước.

Cô gái nhìn người đàn bà đang im thin thít và ra vẻ như không nghe gì, đoạn nàng đến bên cái thùng đựng nước, nhúng một cái tách vào đó. Nàng mang tách nước đến đặt trên bàn, trước mặt chàng, Robert Jordan mỉm cười với nàng. Đồng thời chàng thót ruột và hơi xoay người về phía trái trên chiếc ghế đẩu để cho khẩu súng lục tuột dọc theo thắt lưng đúng chỗ như ý muốn của chàng. Chàng hạ thấp bàn tay xuống phía túi quần. Pablo nhìn chàng. Chàng biết rằng tất cả mọi người đang nhìn chàng, nhưng chàng chỉ nhìn vào Pablo. Bàn tay chàng rút từ trong túi áo ra một cái chai bọc bằng da. Chàng mở nút đoạn nâng tách uống cạn phân nửa và rót thật nhẹ vào tách một ít chất lỏng đựng trong chai.

– Cái này quá mạnh đối với đồng chí – Chàng nói với cô gái và chàng lại mỉm cười với nàng – Chỉ còn một ít, nếu không tôi mời đồng chí. – Chàng nói với Pablo.

– Tôi không thích rượu hồi. – Pablo nói.

Mùi vị hăng nồng tỏa khắp bàn và chàng nhận ra trong thức uống này cái chất duy nhất quen thuộc đối với chàng.

– Càng tốt, – Robert Jordan nói – bởi vì nó con rất ít.

– Cái gì đó? – Tên du mục hỏi.

– Một thứ rượu thuốc, – Robert Jordan nói – đồng chí muốn thử không?

– Chữa cái gì vậy?

– Cái gì cũng được cả – Robert Jordan nói – Nó chữa trị đủ thứ. Đồng chí đau gì nó trị cũng khỏi.

– Cho tôi thử coi. – Tên du mục nói.

Robert Jordan đẩy chiếc tách về phía hắn. Chất lỏng trộn với nước đã thành một màu ngà ngà, và chàng đinh ninh tên du mục sẽ không uống quá một ngụm. Chàng chỉ còn lại một ít và một tách nước này thay thế cho những tờ nhật báo xuất bản vào buổi chiều, cho tất cả những chiều nào ngồi trong quán cà phê, cho tất cả những cây dẻ hẳn đang trổ bông vào tháng này, cho tất cả những con ngựa chậm chạp bước đi trên các đại lộ bên ngoài, cho những tiệm sách, những gian hàng, những viện bảo tàng, công viên Montsouris, vận động trường Buffalo và những gò Chaumont, Đại Công Ty Bảo Hiểm và cù lao Đô thị, khách sạn Foyot cũ kỹ và nỗi khoan khoái được nằm đọc sách báo và nghỉ ngơi vào buổi chiều, tất cả những điều chàng đã yêu thích và đã quên lãng, nhưng vẫn trở lại với chàng mỗi khi chàng thưởng thức cái thứ rượu đục lờ, gay gắt làm tê lưỡi, làm nóng đầu, thiêu đốt bao tử và làm lung lay ý tưởng kia.

Tên du mục nhăn mặt, trả lại cái tách cho chàng. Nó có mùi rượu hồi, nhưng lại đắng hơn mật, hắn nói.

– Tôi thà chịu bệnh hơn là uống thuốc này.

– Đây là rượu ngải – Robert Jordan bảo hắn – Đây là rượu ngải, thứ thiệt đó. Người ta nói nó phá óc não nhưng tôi không tin. Nó thay đổi thần trí. Phải rót nước vào rất nhẹ, từng giọt một. Nhưng tôi thì tôi lại rót rượu ngải vào nước.

– Đồng chí nói gì? – Pablo nói bằng giọng khó chịu vì cảm thấy mình bị chế nhạo.

– Để tôi nói về thứ thuốc này cho đồng chí ở đây nghe – Robert Jordan bảo, hắn vừa mỉm cười – Tôi mua nó ở Madrid. Đây là chai sau cùng và tôi uống đã ba tuần rồi đó.

Chàng hớp một ngụm lớn và nghe đầu lưõi tê mê dịu dàng. Chàng nhìn Pablo và lại mỉm cười :

– Công việc ra sao rồi? – Chàng hỏi. Pablo không đáp. Robert Jordan chăm chú nhìn vào ba người đàn ông khác đang ngồi quanh bàn. Một người có khuôn mặt to tướng, bẹt và nâu sẫm chẳng khác gì một thỏi ram bông ở tiệm Serrano, với một chiếc mũi tẹt và gãy, một điếu thuốc Nga dài và mỏng nằm thẳng góc với khuôn mặt đó, khiến cho nó càng bẹt hơn nữa. Người đàn ông đó có mái tóc muối tiêu hớt ngắn, và những chồm râu rậm cũng màu muối tiêu. Hắn mặc chiếc áo bờ-lu quen thuộc, gài nút ở cổ. Hắn ta nhìn xuống mặt bàn trong khi Robert Jordan nhìn hắn nhưng trông hắn vẫn bình thản và không chút chớp mắt. Hai người kia thì trông rõ là anh em với nhau. Họ giống nhau như tạc, cả hai đều nhỏ người, vạm vỡ, tóc đen mọc thấp xuống trán, hai mắt âm u, da ngăm nâu. Một người mang một vết thẹo nơi trán ở phía trên con mắt trái. Khi chàng nhìn họ thì bắt gặp đôi mắt họ thản nhiên nhìn trả lại. Một người tuổi độ hai mươi sáu hay hai mươi tám, còn người kia thì lớn hơn khoảng đôi ba tuổi gì đó.

– Đồng chí nhìn gì đó? – Một trong hai anh em lên tiếng, người có thẹo.

– Nhìn đồng chí. – Robert Jordan nói.

– Bộ lạ lắm sao?

– Không. – Robert Jordan nói – Một điếu thuốc nghe?

– Tại sao không? – Hắn nói. Khi nãy hắn chưa rút điếu nào – Thuốc này trông giống thuốc của anh chàng kia lắm. Anh chàng trong lần đánh xe lửa ấy mà.

– Đồng chí có mặt trong trận xe lửa à?

– Mọi người đều ở đó – Hắn ôn tồn nói – Mọi người, trừ lão già.

– Bây giờ cần phải làm một công việc như vậy – Pablo nói – Thêm một chuyến xe lửa nữa.

– Ta có thể làm một vụ như vậy – Robert Jordan nói – Sau vụ cây cầu.

Chàng trông thấy vợ Pablo đang quay mặt khỏi bếp lửa và lắng nghe. Khi chàng đề cập tới hai tiếng cây cầu thì mọi người đều giữ im lặng.

– Sau vụ cây cầu. – Chàng lặp lại thật chậm, và chàng uống một ngụm rượu ngải. Tốt hơn nên nói toạc ra, chàng nghĩ. Dù sao điều đó phải đến.

– Về vụ cây cầu, tôi không đồng ý – Pablo nói vừa nhìn xuống mặt bàn – Tôi và những người của tôi.

Robert Jordan không đáp. Chàng nhìn Anselmo vừa nâng tách.

– Vậy thì lão đồng chí, hai ta sẽ làm công việc đó. – Chàng nói và mỉm miệng cười.

– Không cần tới tên nhát gan này. – Anselmo nói.

– Đồng chí nói sao chớ? – Pablo nói với lão già.

– Không mắc mớ gì tới đồng chí. Tôi không nói tới chí. – Anselmo bảo hắn.

Robert Jordan nhìn bên kia mặt bàn, nơi vợ Pablo đang đứng cạnh bếp lửa. Bà ta vẫn chưa nói lời nào, cũng không biểu lộ một dấu hiệu gì. Nhưng bây giờ thì bà ta nói gì với cô gái và chàng không nghe được; cô gái đang quỳ bên ngọn lửa bếp, chợt đứng dậy, đi theo vách, gạt chiếc mền treo trước cửa hang bước ra ngoài. Robert Jordan nghĩ, bây giờ thì đã đến lúc rồi đây. Chắc là xong rồi đây. Tôi không thích câu chuyên tiếp diễn như thế, nhưng dường như nó không tránh khỏi.

– Vậy thì chúng tôi sẽ làm vụ cây cầu mà không có sự giúp đỡ của đồng chí. – Robert Jordan bảo Pablo.

– Không – Pablo nói, và Robert Jordan thấy khuôn mặt hắn ướt đẫm mồ hôi – Đồng chí sẽ không phá cây cầu ở đây.

– Không à?

– Đồng chí không được phá cầu. – Pablo nói một cách hằn học.

– Còn đồng chí thì sao? – Robert Jordan nói với vợ Pablo đang đúng cạnh ngọn lửa, thân thể đồ sộ và lặng lẽ. Bà ta quay sang bọn họ và nói: “Tôi đồng ý vụ cây cầu”. Dưới ánh sáng của ngọn lửa hắt lên, khuôn mặt bà ta có vẻ nóng rục và âm u, bây giờ thì trông nó đẹp ra, dưới ngọn lửa.

– Bà nói gì chớ? – Pablo hỏi bà ta. Robert Jordan trông thấy cái nhìn của hắn lạc lõng và mồ hôi trán hắn vã ra khi hắn quay đầu lại.

– Tôi đồng ý vụ cây cầu và tôi chống lại ông – Vợ Pablo nói với hắn – Chỉ có vậy.

– Tôi cũng vậy, tôi đồng ý vụ cây cầu. – Người đàn ông có khuôn mặt bẹt và mũi gãy nói, vừa dụi đầu điếu thuốc lên bàn.

– Với tôi thì tôi cóc cần tới cây cầu – Một trong hai anh em nói – Tôi chỉ biết ủng hộ vợ Pablo mà thôi.

– Tôi cũng vậy. – Người còn lại trong hai anh em nói.

– Tôi cũng vậy nữa. – Tên du mục nói.

Robert Jordan quan sát Pablo và trong khi quan sát hắn, chàng hạ bàn tay phải mỗi lúc một thấp hơn, trong tư thế sẵn sàng nếu thấy cần thiết, chàng hy vọng một phần câu chuyện sẽ xảy ra như thế. Có thể chàng cảm thấy việc đó dễ dàng và đơn giản hơn cả, đồng thời chàng cũng không muốn làm hư công việc đang tiếp diễn tốt dẹp, chàng thừa biết cả một gia đình, cả một phe nhóm, cả một đảng có thể tức thì quay ra chống lại kẻ lạ mặt trong một cuộc tranh luận, tuy nhiên, chàng cũng nghĩ rằng việc tự tay chàng thực hiện được sẽ là điều giản dị nhất, tốt đẹp nhất và đúng theo phẫu thuật thì đó là điều lành mạnh nhất, chàng nghĩ thế, bây giờ khi cơ sự xảy ra; chàng cũng thấy vợ Pablo đứng đó, và chàng nhìn bà ta đỏ mặt lên một cách tự phụ và lành mạnh trước những biểu lộ về sự đồng tình kia.

– Tôi thì tôi ủng hộ nền Cộng Hòa – Vợ Pablo nói một cách hoan hỉ – Và nền Cộng Hoa chính là vụ cây cầu. Sau đó mình sẽ có đủ thì giờ thực hiện những kế hoạch khác.

– À, lại bà. – Pablo nói giọng gay gắt. Bà với cái đầu bò mộng và cái bụng đĩ điếm của bà! Bà tưởng còn có một cái “sau đó” tiếp theo vụ cây cầu à? Bà có một ý nghĩ nào về chuyện xảy ra không?

– Chuyện phải đến, – Vợ Pablo nói – chuyện phải đến sẽ đến.

– Và bà không hề hấn gì khi bị xua đuổi như một con vật sau cái vụ vô tích sự này à? Và bà không nguy hiểm với tính mạng nữa à?

– Không – Vợ Pablo nói – Ông đừng có rung cây nhát khỉ, đồ hèn nhát.

– Hèn nhát – Pablo cay đắng nói – Bà cho là hèn nhát, một người biết nghĩ đến chiến thuật, biết thấy trước những hậu quả của một hành động điên khùng à? Nhận ra cái gì điên khùng không phải là hèn nhát.

– Và nhận ra cái gì hèn nhát cũng không phải là điên khùng. – Anselmo nói, lão không kềm giữ nổi ý muốn ném ra câu nói đó.

– Đồng chí muốn chết à? – Pablo hỏi lão bằng một giọng nghiêm nghị, và Robert Jordan hiểu ngay rằng đó không chỉ là một cách nói mà thôi.

– Không.

– Vậy thì hãy giữ mồm giữ miệng đó. Đồng chí nói quá nhiều điều mà đồng chí không hiểu cái mẹ gì cả. Đồng chí không thấy chuyện hệ trọng à? – Hắn tiếp lời với một giọng điệu thương hại – Có phải chỉ có mình tôi thấy được tính cách nghiêm trọng của vấn đề thôi sao?

Robert Jordan nghĩ, tôi tin điều đó, Pablo, đồng chí thân mến, tôi tin đồng chí thấy điều đó, tôi cũng thấy nữa, và người đàn bà cũng đã mường tượng ra điều đó trên bàn tay tôi, nhưng bà ta vẫn chưa nhìn ra. Chưa, bà chưa trông thấy.

– Có phải tôi chỉ là một thủ lãnh bù nhìn hay không? – Pablo hỏi – Tôi biết tôi nói gì. Còn các người, các người không biết. Lão già kia chỉ nói nhảm. Đó là một lão già, một người đưa tin, một người hướng đạo cho những kẻ lạ mặt. Còn kẻ lạ kia tới đây để làm một công việc chỉ có lợi cho những người lạ. Vì quyền lợi của hắn, bọn ta phải bị hy sinh. Tôi, tôi nhất quyết đứng về phía quyền lợi và sự an toàn của tất cả mọi người.

– An toàn! – Vợ Pablo nói – An toàn là điều không có. Hiện có lắm kẻ tìm kiếm sự an toàn ở đây mà cả lũ phải chịu nguy hiểm. Ông còn tìm kiếm sự an toàn tức là ông mất hết rồi đó.

Bây giờ thì bà ta đang đứng bên chiếc bàn với chiếc muỗng trong tay.

– Sự an toàn, có chớ – Pablo nói – Trong gian nguy người ta được an toàn nếu biết những sự rủi ro nào đang chờ đợi. Một người đấu bò biết mình làm gì. Nếu hắn không liều mạng, ấy là để được an toàn.

– Cho đến khi hắn bị đâm lòi ruột – Người đàn bà nói với một giọng cay đắng – Đã bao nhiêu lần tôi nghe những anh đấu bò nói như vậy trước khi bị banh ruột. Đã bao nhiêu lần tôi nghe Finito nói rằng tất cả điều đó chỉ là vấn đề thông hiểu và con bò mộng không hề húc banh ruột ai cả, rằng đúng ra chính người ta tự banh ruột mình trên sừng con bò mộng. Luôn luôn trong sự ngạo mạn của họ, họ nói như thế trước khi banh ruột. Sau đó người ta đi viếng thăm họ trong nhà thương. – Bây giờ thì bà nhại lại một cuộc thăm viếng bên đầu giương của người bị thương. “Chào ông bạn, chào”, bà nói sang sảng, đoạn: “Puenas, Compadre 1. Thế nào, Pilar?”, bà bắt chước giọng nói yếu ớt của người đấu bò đang nằm. “Cơ sự xảy ra thế nào? Finito, Chico? Tai nạn bẩn thỉu đó xảy ra thế nào?”, bà nói bằng một giọng rõ ràng của chính bà, đoạn nhỏ lại: “Không có gì, mụ ạ, không có gì. Lẽ ra nó không xảy ra như vậy. Tôi đã giết nó chết, mụ biết chớ. Không ai có thể giết nó kỹ hơn. Tôi đã giết nó một cách chính xác, y như nó phải như thế. Nó chết hẳn, nó đứng run rẩy và sẵn sàng ngã ập xuống, lúc đó tôi tách ra khỏi nó với rất nhiều bay bướm và kiểu cách và rồi từ đàng sau, nó đã húc sừng vào giữa hai mông đít của tôi và luồn qua gan”. Bà bật cười, bỏ lửng việc nhại giọng và nói – Ông và sự an toàn của ông! Tôi đã sống qua chín năm trời với ba trong số những người đấu bò được trả lương tệ nhất thế giới, tôi biết thế nào là sự sợ hãi và sự an toàn. Còn ông! Những ảo tưởng tôi đã nuôi nấng về ông, và những gì chúng đã trở thành: qua một năm giặc giã, ông trở nên lười biếng, một thằng say rượu, một kẻ hèn nhát.

– Bà không có quyền nói vậy – Pablo nói – Càng không hơn nữa trước nhiều người và trước mặt kẻ lạ mặt.

– Tôi muốn nói thì tôi cứ nói. – Vợ Pablo tiếp tục – Ông không nghe à? Ông tưởng ông chỉ huy ở đây à?

– Ừ – Pablo nói – Chính tôi chỉ huy đó.

– Đùa – Người đàn bà nói – Chính tôi chỉ huy! Ông không nghe à? Ở đây không ai chỉ huy ngoài tôi ra. Ông có thể ở lại nếu ông muốn, ông cứ ăn nhậu, nhưng không được say sưa và làm việc với tụi này nếu ông muốn. Nhưng ở đây tôi chỉ huy.

– Tôi phải giết cả hai, bà và người lạ mặt. – Pablo nói với một dáng vẻ hắc ám.

– Thử coi xem sao. – Người đàn bà nói.

– Cho tôi một ly nước. – Robert Jordan nói, đôi mắt không rời người đàn ông có cái đầu nặng nề, gắt gỏng, và người đàn bà tự phụ, tự tin, đang cầm chiếc muỗng to như một cây gậy chỉ huy.

– Maria! – Vợ của Pablo gọi. Cô gái bước vào – Nước cho đồng chí kìa.

Robert Jordan thò tay nắm lấy chai rượu trong túi đồng thời tháo nhẹ khẩu súng lục ra khỏi bao, và kéo nó lại gần thêm trong tầm tay. Chàng rót một lần thứ nhì rượu ngải vào tách, đón lấy nước của cô gái mang tới và bắt đầu rót vào rượu ngải từng giọt một. Cô gái vẫn đứng bên cạnh và nhìn chàng.

– Ra ngoài đi. – Vợ của Pablo bảo nàng với một cái khoác bằng chiếc muỗng.

– Bên ngoài trời lạnh. – Cô gái nói, má nàng kề bên má Robert Jordan, và nàng nhìn vào cái tách nơi chất lỏng làm thành một đám mây.

– Có thể – Vợ của Pablo nói – Nhưng ở đây lại quá nóng. – Đoạn bà ta nói tiếp, dịu giọng – Không lâu đâu…

Cô gái gật đầu, bước ra ngoài. Robert Jordan nhủ thầm, tôi không nghĩ hắn chịu đựng nhiều hơn nữa. Một bàn tay chàng cầm tách và một bàn tay bây giờ đặt hẳn trên khẩu súng lục. Chàng đã tháo khóa an toàn và chàng nghe một cảm giác yên tâm và thân mật khi chạm vào báng súng kẻ ô vuông đã mòn cũ, gần như nhẵn bóng. Pablo không nhìn chàng nữa mà chỉ nhìn vợ hắn. Bà ta nói tiếp: “Nghe tôi này, tên say rượu, ông biết ai chỉ huy ở đây không?”.

– Chính tôi.

– Không. Nghe đây. Hãy cạy bỏ cái chất ráy trong hai cái lỗ tai lông lá của ông đi. Hãy nghe kỹ đây. Tôi, chính tôi chỉ huy.

Pablo nhìn bà và người ta không thể nào đọc được tư tưởng trên khuôn mặt hắn. Hắn nhìn bà thật lặng lẽ, đoạn đảo mắt về phía cạnh bàn kia, phía Robert Jordan. Hắn ngắm chàng một lúc lâu, dáng điệu trầm tư, đoạn lại nhìn vợ hắn.

– Tốt lắm. Chính bà chỉ huy. – Hắn nói – Và nếu bà muốn, hắn cũng có thể chỉ huy nữa. Và các người, cả hai, có thể cút đi. – Hắn nhìn thẳng vào mặt vợ hắn, không chút nhượng bộ trước sự áp đảo của bà ta và không tỏ ra bối rối lắm trước những điều bà ta đã nói với hắn – Có thể tôi lười biếng và tôi uống rượu nhiều. Và bà có thể xem tôi như một tên hèn nhát, tuy rằng bà đã lầm, nhưng tôi không ngu – Hắn ngừng lời giây lát – Bà cứ chỉ huy cho bằng thích. Và bây giờ, nếu bà vừa là một người đàn bà vừa là một lãnh tụ, thì hãy cho chúng tôi ăn đi.

– Maria! – Vợ Pablo lên tiếng gọi, cô gái vén màn ló đầu vào – Bây giờ hãy tới đây và dọn súp ra đi.

Cô gái bước vào, đến gần chiếc bàn thấp cạnh lò sưởi, lấy ra những cái chén tráng men, dọn ra chiếc bàn lớn.

– Có đủ rượu cho tất cả mọi người – Vợ Pablo nói với Robert Jordan – Đừng để ý tới lời lẽ tên say rượu này. Khi vụ này xong, ta sẽ có vụ khác. Đồng chí hãy nốc cạn cái chất nước kỳ dị mà đồng chí đang uống đi và dùng một tách rượu.

Robert Jordan nốc một hơi phần rượu ngải còn lại và nghe nó tỏa trong chàng một hơi ấm dịu dàng, tinh nguyên, mơ hồ ẩm ướt, tạo nên những phản ứng hóa học, và chàng chìa tách ra để đón nhận rượu. Cô gái rót đầy tách và mỉm cười.

– Vậy thì đồng chí đã trông thấy cây cầu rồi chớ? – Tên du mục hỏi.

Những người khác không ai hé môi từ khi câu chuyện dịu lại, giờ đây đang nghiêng người lắng nghe.

– Rồi – Robert Jordan nói – Dễ ợt, đồng chí muốn tôi chỉ cho đồng chí thấy không?

– Muốn, ông bạn à. Tôi muốn biết lắm.

Robert Jordan móc ra cuốn sổ tay trong túi áo và chỉ cho hắn xem những phác họa.

– Hãy nhìn cái này xem, – Người đàn ông có khuôn mặt bẹt nói – người ta gọi hắn là Primitivo. Trông giống hệt cây cầu.

Robert Jordan dùng đầu bút chì, chỉ cách phá sập cầu và giải thích chỗ đặt những thỏi cốt mìn.

– Giản dị thật! – Người có thẹo tên là Andrés nói – Và bằng cách nào đồng chí làm nổ tung chúng đây?

Robert Jordan cũng giải thích điều đó. Chàng cảm thấy cánh tay cô gái đặt lên vai chàng trong lúc nàng mải mê nhìn vào sổ tay. Vợ Pablo cũng nhìn, chỉ có Pablo là không lưu tâm gì tới, hắn ngồi tách xa khỏi tách rượu mà hắn mới múc đầy trong cái cốc lớn do Maria chiết ra từ cái vò rượu treo bên trái cửa ra vào.

– Công việc này đồng chí đã làm nhiều rồi à? – Cô gái dịu dàng hỏi Robert Jordan.

– Ừ.

– Và tôi xem có được không?

– Đồng chí sẽ thấy – Pablo nói từ đầu bàn – Sẽ thấy mà, tôi chắc chắn như vậy.

– Thôi im đi – Vợ Pablo nói, và chợt nhớ điều đã thấy được trong bàn tay chiều hôm nay, bà nghe nổi lên một cơn giận man rợ và mù quáng – Im đi, đồ hèn nhát. Im đi, đồ xui xẻo. Im đi, đồ sát nhân.

– Được rồi – Pablo nói – Tôi im. Bây giờ chính bà chỉ huy và bà có thể tiếp tục nhìn ngắm những hình ảnh đẹp. Nhưng bà nhớ cho là tôi không ngu đâu!

Vợ Pablo cảm thấy cơn thịnh nộ của bà ta biến thành sự buồn rầu và thành một tình cảm chán nản xóa tan mọi hy vọng, mọi hứa hẹn. Từ ngày còn trẻ bà ta đã biết đến tình cảm này và trọn đời, bà ta biết lý do của nó. Tình cảm đó chợt xâm chiếm lấy bà ta, nhưng bà ta đánh đuổi nó đi, bà ta không muốn tổn hại tới bà ta, hay tới nền Cộng Hòa. Bà ta nói :

– Bây giờ hãy ăn đi. Hãy múc đồ ăn trong nồi ra đầy các chén đi, Maria.
— —— —— —— ——-

1 Chào bạn.