Vào một buổi chiều chủ nhật cuối tháng ba, Octavia đứng trong nhà bếp nhìn xuống sân sau . Đúng hơn là sân trong vì dãy nhà cho mướn ở đại lộ số 10 căn nào cũng xây ba mặt quây lấy một mảnh sân lộ thiên ở giữa . Sân còn chia ra nhiều khoảng có rào gỗ phân biệt .

Nhà thành phố dĩ nhiên phải là sân xi măng . Có lẽ ông bà nào nhớ gốc nông dân nên xây cái chậu nhỏ đổ đất vào để trồng cây chơi . Có một nhánh cây mọc lên nhưng thân khẳng khiu, gân guốc đâm ra mấy nhánh cũng có ít chiếc lá song vàng úa hết . Ánh sáng bàng bạc soi rõ một chậu hoa bỏ không sơn đỏ nổi bật trên nền xi măng ! Từ trên nhìn xuống muốn hoa mắt vì một rừng dây phơi đồ chăng tứ tung trong một đầu buộc vào cửa sổ còn đầu kia đã có cột đỡ .

Octavia mệt mỏi kinh khủng . Có lẽ vì trời lạnh u ám quá, ít thấy mặt trời và làm việc quá nhiều . Gặp kinh tế khủng hoảng mức lương cứ xuống dần . Làm nhiều thêm mà tiền ít đi . Đêm nào mẹ chẳng thức khuya để lãnh đơm những khuy áo vào vỉ giấy cứng kiếm thêm ít tiền ? Bọn con nít thỉnh thoảng cũng xúm vào làm đỡ nhưng chúng chê trả rẻ quá: Có một xu tiền công một vỉ thì thèm vào làm; Octavia chỉ cười: bọn chúng có quyền chê nhưng người lớn thì chẳng dám .

Nàng thấy tức ngực, đầu nhức mắt hoa và toàn thân nóng hâm hấp . Đầu óc lúc nào cũng vương vấn mối lo: Tiền lương Larry không có nữa thì làm sao nuôi nổi bốn đứa nhỏ ? Hồi này tuần nào chẳng phải ra bưu điện rút tiền tiết kiệm phụ vào mới đủ xài . Đã không gửi

Nàng thấy tức ngực, đầu nhức mắt hoa và toàn thân nóng hâm hấp . Đầu óc lúc nào cũng vương vấn mối lo: Tiền lương Larry không có nữa thì làm sao nuôi nổi bốn đứa nhỏ ? Hồi này tuần nào chẳng phải ra bưu điện rút tiền tiết kiệm phụ vào mới đủ xài . Đã không gửi thêm vào được lại rút tiền ra hoài thì biết bao nhiêu năm nữa mới tậu nổi nhà ?

Quang cảnh chung quanh buồn bã quá . Thấy một con mèo mon men đi trên hàng rào nàng chợt nghĩ đến thằng Gino, thằng Sal … Không lẽ đời chúng sau này vẫn lại cứ phu phen ngu ngốc, bần tiện suốt đời chui rúc nhà ổ chuột và con cái cũng nghèo mạt rệp ? Nàng rùng mình sợ hãi, kinh tởm . Chúng lại sống bám, lại van xin lòng từ thiện của xã hội, hệt như bố mẹ ngày trước … miễn sao cho sống được thì thôi ?

Còn thằng Vincenzo ? Octavia bàng hoàng, đau khổ vì điệu này đời nó làm sao khá nổi ? Kể như chết tương lai vì nó sắp phải bỏ học đi kiếm tiền phụ với mẹ nuôi các em . Còn cách nào khác ?

Thằng khốn nạn Larry thì kể làm gì . Nó chọn đúng lúc cần sự đóng góp của nó nhất để thình lình bỏ đi ở riêng . Vậy mà còn hèn hạ vác mặt từ tầng hai lên nhà mẹ ăn cơm được ! Nhưng xét ra đàn ông bần tiện như vậy hết ! Tự nhiên nàng tưởng tượng ra hình ảnh bọn đàn ông: người ngợm thô lỗ, lông lá dễ sợ … như nhau hết . Đúng là … đực rựa ! Ý nghĩ đó làm nàng thẹn đỏ mặt và người thì mệt rã rời đúng không nổi .

Vào nhà bếp ngồi, Octavia thấy đau nhói ở giữa ngực . Đau chịu không thấu . Vậy là ốm nặng rồi sao ? Nguy quá đi !

Thằng Gino là người đầu tiên vào trong bếp và thấy chị Octavia nằm gục đầu mép bàn khóc nức nở vì đau ốm, vì kinh sợ . Nàng lại khạc những bãi máu nho nhỏ làm đỏ hết chiếc khăn bàn trắng sọc sanh . Nàng thì thào: “Sang kêu mẹ đằng nhà dì Louche” .

Gino hoảng quá, không nán lại một giây mà quay ngoắt đi vùn vụt chạy . Lúc mụ Lucia về thì Octavia đã gắng gượng ngồi dậy được nhưng mấy vết máu trên mặt bàn vẫn để nằm nguyên chỗ . Nàng đã định lau đi, nhưng lại thôi . Phải để đó cho bà mẹ thấy tận mắt, ít nhất nếu không thương hại thì cũng không nghi ngờ là trốn việc, trốn trách nhiệm ! Dĩ nhiên bà mẹ phải hốt hoảng .

Quả nhiên lúc chạy theo Gino về nhà, thấy Octavia ngồi ngơ ngẩn ở bàn nhà bếp và mấy dấu máu văng tùm lum, mụ Lucia hốt hoảng la “Trời đất ơi … con tôi” rồi cuống quýt khóc òa lên . Thấy mẹ làm dữ quá Octavia đâm bực bội và thằng Gino cũng nín thinh .

Mụ cuống cuồng: “Con … con làm sao đấy ? Trời ơi !” nhưng chỉ một lát thôi . Ngay sau đó mụ lấy lại bình tĩnh và biết ngay phải làm gì … bèn dắt Octavia vào phòng ngủ, bắt nằm xuống đàng hoàng miệng la Gino chói lói: “Mau lên … ba chân bốn cẳng chạy đi mời bác sĩ Barbato mau lên !”.

Nhà có chuyện và được mẹ giao phó trách nhiệm quan trọng như vậy, dĩ nhiên Gino hào hứng để đâu cho hết ? Nó chạy như bay .

Đặt Octavia lên giường trong khi chờ đợi bác sĩ tới, Lucia Santa đâu biết làm gì ngoài việc ngồi canh chừng con và lấy chai cồn đỏ ra xoa tay xoa trán, xoa mặt cho đỡ nóng ? Sau khi cố trấn tĩnh, Octavia ngước mắt lên nhìn rõ ràng bắt gặp một nét đau khổ, lo lắng cực kỳ trên khuôn mặt nhìn đăm đăm của mẹ . Nàng phải gắng gượng nói đùa một câu cho mẹ yên trí đỡ sốt ruột:

– Mẹ làm gì mà bấn lên vậy ? Con có làm sao đâu nào ? Ít ra cũng không đến nỗi … không chồng mà chửa ? Đâu đến nỗi …

Octavia tính lầm . Mụ Lucia đâu thể cười nổi trong hoàn cảnh này ? Thấy tình trạng xem bộ nguy hiểm mụ biết ngay chứ ? Kinh nghiệm quá mà ? Lẽ ra nó có mệnh hệ nào …

Mặt âu sầu buồn bã, mụ Lucia ngồi ghé xuống giường con . Mụ cố đoán bệnh trạng và ước lượng tầm quan trọng của chứng bệnh ghê gớm này . Số mạng sao quá khắt khe, dồn dập toàn những tai họa ? Nào ông chồng nằm nhà thương điên, nào thằng Larry lấy con vợ con nít, nào kinh tế khủng hoảng tiền kiếm không ra và bây giờ đến lượt đứa con gái cưng cần câu cơm của cả nhà nằm lăn ra ốm !

Lucia Santa thẫn thờ suy nghĩ . Octavia bây giờ nằm bệnh đâu phải cá nhân nó nguy ? Nó bệnh là cả nhà bệnh hết ! Bệnh của nó là mối lo chung của cả gia đình . Nó có bề nào thì cả nhà này không chết đói cũng cất đầu không nổi . Bởi vậy mụ không cuống cuồng sao được ?

Này đây thằng Gino đã đưa bác sĩ Barbato tới . Kẻ trước người sau đã đi thẳng đến bên giường bệnh . Chiều nay sao ông bác sĩ ăn diện thế này, hàng ria con kiến o bế đàng hoàng .

Trong túi đã có giấy đi xem đại nhạc hội ở viện Brooklyn, ông bác sĩ nôn nóng quá … đã định từ chối, bảo thằng nhỏ về nói người nhà đưa người bệnh tới nhà thương Bellevue .

Vừa thấy mặt con bệnh Octavia, bác sĩ Barbato bèn nhăn nhó . Bệnh này thì không đi nhà thương mời bác sĩ tới chữa ở nhà sao nổi ? Biết thế này thì sửa soạn ở nhà đi xem hát sướng hơn !

Tuy nhiên đã lỡ đến thì phải xem bệnh . Bác sĩ Barbato ngồi ghé mép giường . Octavia xem bộ ngượng ngùng vì sắp bị ông bác sĩ quá trẻ khám người, dù bà mẹ vẫn xớ rớ đứng một bên canh chừng . Hắn nghĩ thầm: “Đến ghét mấy thứ dân ngu này ! Tụi nó làm như mình sắp đè bệnh nhân ra quất đến nơi chắc” . Tuy nhiên hắn kéo tấm ri đô rồi cố ôn tồn bảo bà mẹ:

– Cô con bà cần phải khám cẩn thận cả người . Bà bảo thằng nhỏ đi chỗ khác chơi .

Quay lại thấy Gino nãy giờ cứ đứng sững giương mắt nhìn, Lucia Santa bực quá bèn dộng cho nó một tát tai nên thân . “Cút ngay … Tao cho đi chơi đấy !”. Bị cái tát tai đau điếng Gino lủi ra ngoài nhà bếp .

Xem bệnh xong bác sĩ Barbato kéo mền đắp lại cho Octavia . Hắn bảo: “Bệnh cô không đáng ngại đâu … Đừng sợ …”. Hắn đứng lên định vẫy bà mẹ qua phòng bên thì Octavia đột ngột cất lời:

– Nếu bác sĩ có nói gì với mẹ tôi thì cứ việc nói ở đây đi . Đàng nào mẹ tôi cũng phải cho tôi biết mà ? Mẹ tôi đâu biết gì …

Bác sĩ Barbato khựng lại chút xíu nhưng hiểu ngay . Đối với những típ người thực tế, nhà quê này khỏi cần tế nhị, khỏi cần “bí mật” nghề nghiệp ! Do đó hắn phải cho hay:

– Bệnh của cô sưng màng phổi, không có gì đáng ngại, nhưng phải nằm bệnh viện để rọi kiếng và dưỡng sức . Ho ra máu như vậy là phải để ý . Có thể đau phổi .

Có lẽ ý nghĩ đau phổi, lao phổi khiến ông bác sĩ sực nhớ lại vở ca kịch sắp đi xem . Vở kịch lâm ly, vai đào chánh cũng vướng chứng ho lao trầm trọng nhưng đau khổ vì tình phụ nên nhất định lên sân khấu trình diễn đến hơi thở cuối cùng . Một cái chết ghê gớm quá, bác sĩ Barbato bèn nói thực:

– Mấy người đừng hốt hoảng, đừng sợ vô lý ! Cho dù có đau phổi thực, đau phổi nặng cũng điều trị dễ mà . Phiền phức nhất là chỉ phải nghỉ làm ít lâu, chứ bệnh có gì đâu mà lo ? Mai bà đưa cô ấy tới Bellevue đi . Còn tối nay tôi sẽ cho ít thuốc xài đỡ .

Bác sĩ Barbato lấy ra một vỉ thuốc của mấy dược phòng biếu làm mẫu đưa cho bà mẹ và dặn dò lần chót:

– Nội ngày mai bắt buộc phải đưa cô ấy tới Bellevue . Nhà này sưởi không đủ ấm, con nít phá suốt ngày mà cô ấy lại cần nhất nghỉ ngơi . Còn phải chiếu điện nữa . Bà đừng sợ … nhưng đừng quên nghe ?

Bác sĩ Barbato hối hả ra về . Không biết hắn ghê tởm hay hài lòng nữa ! Thay vì lấy tiền khám bệnh hai đôla quèn … có thể đập mười lăm đôla như chơi chứ ? Chỉ cần bảo tới phòng mạch, để rọi kiếng và điều trị cỡ một tuần là ăn chắc .

Có điều gia đình nhà Lucia Santa này xem bộ nghèo . Đập nhiều không nỡ mà ít thì lại tiếc cho công khó bao nhiêu năm ăn học tốn kém . Bác sĩ chữa bệnh mà chịu “ăn rẻ” thế sao ? Ông bố đã chịu bao nhiêu nỗi cực nhọc cho con ăn học thành tài chỉ để mong hốt bạc sau này mà lại hốt ít thế, hốt có hai đôla thay vì mười lăm đôla sao ?

Đột nhiên bác sĩ Barbato có cảm giác có quyền xử dụng máy chém mà không nỡ xuống tay . Hắn muốn “chém” bao nhiêu mà chẳng được ? Giả thử Octavia là con cưng của lão chủ lò bánh mì xem ? Hắn sẽ đập thẳng tay, đập bằng thích . Đập cho lão xính vính, bắt buộc lão phải nhả ra tới đồng bạc cuối cùng mà vẫn là chính đáng, lão có muốn kêu ca cũng không thể kêu ca vào đâu được kìa !

Thôi biết vậy . Nếu để ý tìm thì ít lâu nữa thế nào chẳng mở được phòng mạch ở một khu béo bở nhất, tha hồ chém bệnh nhân mà không hề thắc mắc, ngần ngại . Bác sĩ Barbato đâu phải thầy thuốc của nhà nghèo ? Thấy cảnh nghèo nào khổ sở, đánh hơi thấy sự không tiền … là khỏi chịu nổi . Xưa nay hắn vẫn vậy nên lâu lâu lỡ bị tình cảm lấn át một lần là hắn dám buồn tới mấy ngày sau ! Theo Barbato thì tình cảm hay tử tế chỉ có hại không thể tốt đẹp .

Trong bếp nãy giờ hai anh em Vincenzo, Sal đi xem xi-nê suốt chiều chủ nhật về đang ngồi ăn đỡ mấy miếng bánh mì đổ dầu giấm . Gino ngồi một góc bàn lo làm bài trường .

Lucia Santa bước vào nhìn quanh một lát rồi bảo:

– Cho mày một cắc đây … mở ví tao mà lấy . Rồi chạy xuống kêu Lorenzo lên mẹ bảo . Đi liền đi, Gino !

Thằng nhỏ đứng phắt dậy làm đúng như lời mẹ bảo . Lucia Santa thấy thương nó vô cùng . Có nó cũng đỡ mà vừa rồi khi không bị một tát tai oan uổng, nó cũng không dám cưỡng lại lời mẹ một giây .

Sáng sớm hôm sau Lucia Santa có một quyết định quan trọng nhưng ngược đời làm bà con chòm xóm buồn kinh khủng, dù chẳng ai thương hại hoàn cảnh mẹ con mụ . Bồ bịch như dì Louche cũng bất mãn mà đến ông bác sĩ Barbato cũng phải chửi thề một phát .

Từ ngày vào học trường thuốc có bao giờ Barbato dùng tiếng mẹ đẻ chửi thề bao giờ ? Vì Lucia Santa làm vậy là ngược ngạo quá, dù có thương con cách mấy cũng quá lố, chướng đời không chịu nổi .

Xưa nay dân xóm này đau yếu nặng là chỉ có nhà thương thí Bellevue . Bây giờ Lucia Santa là cỡ gì mà dám bày đặt sai thằng Larry đánh xe đưa Octavia lên tận bệnh viện tư của Pháp ở mãi đường 30 kìa ? Vừa xa xôi, vừa tốn tiền quá lắm !

Nằm nhà thương tư là phải mất tiền, tốn kém kinh khủng … dù chỗ nằm có sạch sẽ, bác sĩ có tận tâm và y tá thì săn sóc rất đúng mức . Ngay mấy người nhận bệnh cũng lịch sự, đàng hoàng chứ đâu có lối bắt người bệnh gần chết nằm chờ cả giờ đồng hồ mới cho một chỗ nằm ? Biết là tốn tiền chứ … nhưng Lucia Santa vẫn nhất định cho con nằm bệnh viện Pháp .

Phải nói đây là một quyết định liều lĩnh, gần như muốn thách thức số mạng ! Tiền dành dụm được bao lâu nay Octavia nằm bệnh không đi làm được đã hao hụt quá nhiều, hồi này kiếm tiền quá khó thì nằm nhà thương tư khác nào đốt bạc ?

Lucia Santa biết cả . Đau xót và lo sợ lắm nhưng để nó nằm nhà thương thí thì không nỡ . Suốt đêm mụ không chợp mắt nổi, mơ mơ màng màng toàn ác mộng . Một đứa con nhỏ như Octavia nỡ lòng nào để nó đã đau ốm còn bị hành hạ trong cái địa ngục Bellevue, vào thăm muốn tìm cũng khó quá và ai muốn chửi lên đầu cũng đành ráng chịu . Một đứa con ngoan dễ thương, xinh tươi như nó … mà đau ốm bắt vô nhà thương thí sao ?

Vả lại Lucia Santa còn mê tín dị đoan . Chồng mụ đó, vào nằm Bellevue đã thấy ra đâu ? Mà chính mắt mụ thấy rồi, vào đấy khác nào chui vào lò sát sinh ! Chết chắc . Mà chết rồi thân xác nào đã được yên ? Họ mổ xẻ, họ cưa ra từng mảnh … dám Octavia sẽ biến thành những bộ phận ngâm trong các bồn, các hũ ở phòng thí nghiệm lắm !

Vậy thì thây kệ thiên hạ chê cười, bà con thân thích dèm pha cũng được ! Mình thấy phải làm thì cứ việc làm . Họ dâu biết mụ đã ngồi âm thầm khóc bên cạnh giường con, khóc ngấm ngầm một mình vì biết trông cậy vào ai, có còn ai đâu để mà trông cậy ? Mụ đâu thể để người ngoài nhìn thấy … đành chịu khổ một mình, chẳng cầu mong ai bố thí tình cảm .

Suốt đêm Lucia Santa đã đau khổ với tâm trạng trên . Sáng dậy thì chẳng còn gì thắc mắc . Mụ đã quyết định rồi vàvô cùng tự tin, chẳng cần ý kiến ai hết .

Đợi bọn con nít đi học hết, Lucia Santa kêu Larry lên . Octavia đã được bận đồ ấm rồi nhưng hai mẹ con vẫn trùm mền kín mít, đỡ xuống thang gác ra xe của thằng Larry . Nó leo lên cầm tay lái thì mụ thản nhiên bảo: “Mày cho tao lên nhà thương Pháp” . Lập tức Octavia ngóc cổ dậy phản đối “Đừng … đừng mẹ” . Mụ nạt lớn: “Im cái mồm ! Khỏi có cãi tao . Đi lên nhà thương Pháp” .

Dĩ nhiên thể thức nhập viện mau cấp kỳ . Octavia được đưa ngay vào một căn phòng yên tĩnh, sạch sẽ, duyên dáng . Một cô gái nhỏ nằm chung phòng, trên vách phòng còn treo hình .

Trên đường về nhà Larry xưa nay vẫn có ý nghĩ ganh với chị mà cũng phải hứa mỗi tuần sẽ đưa cho mẹ năm đôla đến khi Octavia khỏi bệnh đi làm trở lại . Mẹ nó đưa tay lên nắm vai nó khen một câu bằng tiếng Ý:

– Vậy mày mới là đứa con ngoan, Lorenzo .

Mẹ nói vậy nhưng Larry thấy ngay là nó chẳng được tin cậy, vị nể, trọng vọng chút nào trong cảnh “gia đình khủng hoảng” này . Nó không thể xem được bằng Octavia . Có điều nếu được ở địa vị của chị thì chắc chắn nó không chịu ngã bệnh rồi .