Từ tháng tám trở đi thì dân xóm đại lộ 10 mệt mỏi hết, trừ đám con nít . Suốt ngày hơi nóng bốc lên hừng hực, chịu hết nổi mùi nhựa đường, hơi xăng và cả mùi xú uế của phân ngựa bốc lên . Nhất là khu nhà ga, nơi gia đình Angeluzzi Corbo sinh sống thì ngoài hơi nóng của trời đất còn thêm hơi nước, hơi khói từ các đầu máy suốt ngày nhả ra . Không gian như nóng quá đứng sững luôn . Lại còn cái nạn tàn than bay mù mịt . Chiều chủ nhật là cái gì cũng nằm hết, những toa xe hàng phế thải màu vàng, màu nâu cũng như những đầu máy đen xì đều nằm trơ ra ăn vạ như những khối bất động giữa nắng vàng chói chang gay gắt và cả một biển sắt thép gạch đá . Đến những đường ray cũng sáng chói cả mắt .

Đại lộ số 10 chạy thẳng ra mé sông đụng đại lộ 12 đã không cây cối lại ít dãy nhà cao che bớt nắng nên càng nóng càng âm ỉ . Cứ đến trưa chẳng thấy ai ngoài phố . Bữa ăn trưa chủ nhật tha hồ mà kéo dài, tới bốn giờ chiều còn được . Có rượu chát, có đồ nhậu lai rai thì thiếu gì chuyện kể lể, tâm tình .

Dân xóm có lệ chiều chủ nhật là bỏ đi chơi, đi thăm viếng mấy bà con gặp may ăn nên làm ra giờ này đã tậu nhà tậu cửa bên Long Island hay bên Jersey . Hoặc dự lễ cưới xin, ma chay hay lễ rửa tội cũng được . Có bà con đau nằm bệnh viện Bellevue lại càng mau đi thăm hỏi, biếu xén nữa .

Những gia đình Mỹ hóa hơn một chút có thể đưa cả nhà đi chơi mát Coney Island nhưng một năm một lần thôi, xét vì chơi xa là tốn tiền, đủ mọi thứ tiền … dù thức ăn đồ uống có thể ở nhà xách theo .

Thật ra mấy tay đàn ông không khoái đi . Cả tuần làm quần quật ở Hỏa xa chịu nắng đã đời … Sức mấy có vụ vô lý ngày nghỉ đi “tắm nắng” thêm ! Họ chui vào nhà, vào vườn tránh nắng, giết thì giờ và tiêu khiển bằng một bộ bài vài chai rượu hay ngồi trơ ra nhìn mấy bà vợ tụ họp “tranh luận” . Đưa gia đình đi Coney Island chơi thì thà đi làm còn sướng hơn .

Chiều chủ nhật xét ra chỉ khoái ở chỗ có quyền xả hơi, khỏi phải làm gì . Đuổi mấy đứa con nít đi xem hát hết là bố mẹ có quyền nằm hú hí cho tiêu bữa cơm trưa, ăn nằm với nhau tự do, thoải mái .

Không lẽ làm hùng hục suốt tuần mà không được nghỉ ngơi lấy nửa ngày … nên chiều chủ nhật quý lắm ! Ít ra dân lao động cũng nhờ nó lấy lại sức, có dịp thuận tiện để vợ chồng “thông cảm”, đó là thời gian thú vị mà Chúa đã ban cho loài người chứ phải chơi sao .

Buổi trưa chủ nhật các con đường đổ về đại lộ số 10 vắng hết người nên nhìn thẳng băng, gọn ghẽ . Dân xóm hồi đó đâu đã có tiền sắm xe hơi nên chẳng có chiếc nào đậu chắn lối hay lác đác dọc đường do đó phân biệt rõ ràng: trên lề xi măng, dưới đường là đá đan đổ nhựa . Nhìn chỗ nào cũng nắng chói mắt, từ nhựa trải đường đến hàng rào sắt, bực thềm nhà đá ong . Tất cả họp thành một khối chói chang, đứng sững bất động trong ngày chủ nhật .

Vậy mà Lucia Santa đã cố tình canh đúng cái ngày ngưng hoạt động đó để “chơi” bằng được vợ chồng nhà Cinglata, “chơi” cho trở tay không kịp . Mụ đợi cho con chị Octavia dẫn hai em nhỏ Sal và Lena đi chơi chiều chủ nhật như thường lệ, hai thằng Gino và Vincenzo đi xem hát bóng đá .

Phải cho thằng Lorenzo này một trận . Nó là con trai lớn nhất nhà, cha thì chết … chỉ trông vào mình nó là trụ cột gia đình . Vậy mà nó bê bối, nó dám xem thường cả mẹ đẻ . Bữa cơm trưa chủ nhật nó đâu thèm về nhà ăn ? Mà hai đêm liền không ngủ nhà, sáng ra mới bò về nói phải làm đêm và ở lại ngủ kế chuồng ngựa . Làm sao qua mắt nổi . Mụ Lucia Santa mở tủ xét thấy ngay nó đã mang đi bộ đồ chiến nhất, một trong hai chiếc sơ mi trắng và cả chiếc va li nhỏ . Vậy là quá rồi ! Sau khi rủa “đồ chó chết” là mụ quyết định làm liền .

Thế này là nó xem rẻ con mẹ nó quá . Chưa đủ mười tám tuổi chưa có vợ và còn ở nhà với mẹ và còn mẹ … ai cho phép nó tự ý đi hoang ? Người ta cười vào mặt cả nhà và lối xóm còn xem con mẹ nó ra gì ? Dầu sao thì mụ cũng là mẹ nó, mụ có quyền . Nó không có phép làm ngang .

Ở nhà đi, Lucia Santa ăn bận đồ đen chỉnh tề, có mũ có khăn choàng che và xách ví đàng hoàng . Đi giày là phải có tất, dù chân mụ ngắn và dây nịt giữ đôi tất xiết lẳn vào đùi . Dù trời nắng mụ cũng đi bộ từ nhà lên đường 36, vừa đi vừa bực bội, suy tính sửa lưng cho con mụ Cinglata một trận rõ đau .

Hồi nhớ cảnh tượng hai mươi năm về trước mụ lại nổi sùng dữ . Con ranh con hồi đó khóc sướt mướt ngay buổi lễ cưới nhà thờ, ra điều phải lấy một thằng chồng chưa hề biết mặt . Điệu bộ thế đó mà bây giờ, trời ơi, nó dám làm vậy …

Mụ nhếch mép cười chua chát . Đến ghét những quân khoác vỏ đạo đức, làm bộ làm cao . Thứ đàn bà như nó làm điếm mới đúng ! Người đàng hoàng lấy chồng phải có hôn thơ hôn thú, phải giữ tư cách để dám nhìn thẳng tận mặt thiên hạ, giàu nghèo thây kệ họ . Đó là điều quan trọng, chẳng ai dám xem rẻ . Và nếu bị hạ nhục còn có thể rửa nhục bằng máu mà không e ngại … Mụ hăng tiết lên nghĩ vậy nhưng đành dẹp qua một bên . Vì … đây đâu phải như quê hương mình ?

Phải rồi đây là đất Mỹ ! Ai muốn làm gì thì làm mà . Nó đâu phải con nít, nó đâu còn bố còn mẹ ? Bây giờ con Cinglata là bà rồi ! Một bà ra dáng lắm … nhưng bản chất vẫn là quân hà tiện .

Nhưng còn thằng Lorenzo ? Ở Mỹ hay không ở Mỹ, vị thành niên hay thành niên, đã đi làm ra tiền hay còn phải nuôi báo cô thì con vẫn phải là con . Nói không nghe là vả vỡ miệng ! Nếu thằng cha nó còn sống thì ăn đòn nát xương chắc … có điều nếu vậy nó đã chẳng dám đi ngủ hoang !

Dãy nhà mụ Cinglata đây, tới nơi thấy mát mẻ hẳn . Mụ Lucia Santa quyết định đứng ở hành lang nhà dưới nghỉ một lát sau vẫn cứ thấy cái mùi hang chuột vừa lấy sức lên thang gác và còn phải cho chúng một trận chứ ? Trong giây lát Lucia Santa cảm thấy cả một nỗi chán chường cho cái thân phận chẳng ra gì ở cõi đời này . Đám con lớn lên chẳng còn là con cái mình, mở miệng ra xài rặt tiếng Mỹ … Còn thằng chồng thì tính nết dấm dớ, tranh đua không lại với thiên hạ .

Ô hay, cứ lẩn quẩn những ý nghĩ chán chường ấy đâu được ? Vậy là hỏng ! Mụ bước lên thang . Con cái tao nhất định không lộn giống ăn cướp, không có thứ đĩ đực sống bám rút rỉa mấy con mụ già ! Mệt quá, cầu thang trôn ốc lên chóng cả mặt tự nhiên đầu óc mụ lởn vởn hình ảnh cái ghế điện, hình ảnh thằng con trai đầu lòng người đầm đìa những máu vì ăn dao của thằng cha già gốc Sicily hay của thằng chồng mọc sừng .

Cánh cửa nhà Cinglata mở bật ra là “chiến đấu tính” trong con người mụ Lucia Santa nổi dậy đùng đùng … để rồi hạ xuống liền khi thấy thằng chồng đứng lù lù .

Ô hay, sao lại thế này ? Rõ ràng thằng cha Cinglata ria mép rậm, sơ mi trắng, quần mang dây nịt treo đàng hoàng … mà mặt mũi chẳng xanh xao như vừa ở tù ra chút nào . Ủa, thằng chồng vừa ở tù về và hiện có mặt ở nhà thì thằng khốn Lorenzo cũng ở đây sao được ? Nó ở đây làm gì … hay tất cả chỉ là chuyện thiên hạ đồn nhảm ?

Mụ Lucia đã muốn khựng lại nhưng ánh mắt vừa chạm con mẹ Cinglata đứng bên cạnh bàn là chắc chắn chẳng “thiên hạ đồn” chút nào ! “Phải có một cái gì thì nó mới nhìn mình cái lối thù địch, ganh tức thế kia chứ ? Nó còn vênh mặt kên kên mà ?”

Nó cũng mặc đồ đen như Lucia, cũng cỡ tuổi mụ nhưng không mập bằng nên dĩ nhiên nhìn trẻ trung hơn . Dù sao nó cũng một cỡ với mụ … nghĩa là bằng tuổi mẹ thằng Lorenzo . Sao nó dám quyến rũ một thằng cỡ tuổi con nó và còn làm mặt tự nhiên, ngây thơ thế kia được ?

Thằng cha Cinglata lớn tiếng chào “Tưởng ai hóa ra chị Lucia . Mời chị vào chơi, uống với tụi tôi một ly rượu” . Nó đưa mụ tới một chiếc bàn mặt lót thiếc trắng, tự tay bưng vò rượu đặc biệt rót mời một ly, miệng nói tía lia mắt nháy nhó:

– Xin tiết lộ là năm ngoái bên mình được mùa nho . Rượu chát năm nay thơm lắm, rõ ràng mùi quê hương xứ sở . Dĩ nhiên đây chẳng phải thứ nhà bán thường ngày, chỉ đãi quý khách mới mang ra …

Mụ vợ bưng ra nguyên một đĩa bánh cay tarella nóng giòn và điểm ớt lấm tấm đỏ . Mụ đặt lên bàn mời khách rồi ngồi khoanh tay … vì mụ đâu biết uống rượu . Thằng chồng tự rót ly rượu, nâng lên mời rất lịch sự, quý trọng làm Lucia Santa có muốn nổi nóng tức khắc cũng cứ phải nhịn chút xem sao cái đã .

Lucia Santa bưng ly rượu lên uống . Giây lát sau mụ mới mở lời, giọng ngọt ngào chứ không cay đắng, gay gắt như đã dự tính từ nhà . Mụ nhóng hỏi :

– Tôi mấy bữa nay có nghe người ta nói thằng nhỏ nhà tôi ở bên đây … giúp đỡ chị tiếp khách . Hôm nay nhân thể rổi rãnh ghé qua xem thằng Lorenzo đi đâu mà hai đêm rồi không về nhà ngủ ? Chắc chủ nhật nhà đông khách lắm mới phải nhờ tới nó, phải không ?

Thằng cha Cinglata cười hề hề :

– Đâu có ? Chiều chủ nhật là tụi tôi nghỉ chứ ? Có bán cũng là bán tối thôi . Bà con mình mà … đâu phải dân Do Thái ?

– Tôi thấy phải xin phép nói ra điều này, mong anh hiểu cho nỗi lòng người mẹ . Thằng Lorenzo nhà tôi còn con nít, nó đâu đã đủ khôn ngoan để dính vào những vụ này ? Nó đâu đã biết suy nghĩ chín chắn … bằng không đâu dám đụng đến một ông già cỡ tuổi cha nó ? Ấy là tôi nghe nói vậy . Mà nó nhè đụng thứ dân Sicily dữ dằn, lúc nào cũng có thể giết nó như giết ruồi ! Vụ này chắc anh phải biết chứ ?

– Đúng thế ! Dĩ nhiên tôi phải biết . Thằng Lorenzo nhà chị vậy mà được . Nó ngoan đấy . Nó đã được chị nuôi dưỡng dạy dỗ đúng nếp sống xứ sở mình … nghĩa là biết kính trọng người già cả và gặp việc là mau mau giúp đỡ . Nghe nói lương nó lĩnh ra bao nhiêu đưa về cho chị đủ mà ? Con nít mới lớn lên mà được như vậy là nhất đấy ! Bởi vậy tôi mới thương nó, tôi hoàn toàn tin tưởng nơi nó nên xưa nay tôi ít chịu tin ai … mà nhà tôi chỉ riêng mình nó ra vào tha hồ, lúc nào cũng được . Tôi mà chịu nó thì thằng nhỏ phải có gì hơn người .

Nó nói dông dài nghe sốt ruột quá . Mụ Lucia buộc lòng phải cắt ngang :

– Cảm ơn anh khen cháu … Nhưng ngoan ngoãn hay “được” đến mấy thì còn con nít nó cũng phải vâng lời … và trước hết phải vâng lời, kính trọng con mẹ nó là tôi đây này ! Tôi nói vậy có gì sai quấy không ? Tôi thấy nó đi biệt hai đêm, xách theo cả quần áo … nên mới sang hỏi anh xem nó có ở lại đây đêm nào không ?

Khi không con mẹ Cinglata chen lời và ngay Lucia Santa cũng phải phục nó ở chỗ dám nói thẳng băng, trắng trợn bênh thằng Lorenzo chằm chặp . Nó bảo rằng:

– Ồ, tưởng gì … chứ thằng Lorenzo nhà chị xem vậy cũng lớn rồi chứ bộ con nít sao ? Nó đã biết đi kiếm tiền thiên hạ nuôi thân và còn giúp đỡ mẹ nuôi mấy đứa em nhỏ phần nào phải không ? Mình đang ở Mỹ chứ có phải ở bên Ý đâu … nên theo tôi “cai trị” có hơi khắc nghiệt đấy !

Lucia Santa cười nhạt “Mày nói vậy là mày hố với tao rồi ! Mày dám đụng chạm, phê phán đến quyền hạn của một người mẹ sao ? Mày dám chê tao khắc nghiệt ?” . Mụ nghĩ thế và cho là có quyền nổi nóng … nhưng cố nhũn nhặn lịch sự xem thử:

– À, bây giờ đến lượt chị cho là tôi khắc nghiệt ? Cũng may là chị không có đứa con nào … chứ gặp hoàn cảnh tôi thì … Vả lại chị đâu biết bọn con nít bây giờ tồi tệ quá ? Nên chị đỡ được hẳn những mối ưu tư, lo rầu của một người mẹ . Chẳng hạn như vụ thằng Lorenzo nhà tôi đi ngủ lang . Tôi là mẹ nó, tôi phải lo . Mỹ thì Mỹ … chứ ở Phi châu hay ở Ănglê đi nữa thì vấn đề vẫn vậy . Còn ở trong gia đình con cái đâu có quyền đi ngủ bậy ? Nó có nhà thì phải về nhà chứ ? Tôi là mẹ tôi không lo ngại sao được, khi không nghe thiên hạ đồn rùm là thằng Lorenzo nhà tôi đi ăn nhậu hay có chuyện đập lộn với dân ăn nhậu ? Lỡ ra một cái nó tù tội, nó lên ghế điện thì sao ?

Nghe Lucia Santa dồn một hồi, mụ Cinglata đâm nổi nóng và nạt lại:

– Xem, chị nói gì kỳ vậy ? Chị nói vậy, khác nào bảo thẳng vào mặt tụi tôi làm ăn bần tiện, bệ rạc và thằng Lorenzo không đáng ra vào nơi này ? Oai quá ta ! Nhưng xin hỏi … chị là ai mới được chứ, gốc gác chị cỡ nào mà cao sang thế ? Hồi còn ở bên nhà tôi có nghe nói dòng dõi quý tộc nào mang danh hiệu Angeluzzi hay Corbo quái đâu ! Tôi xin lỗi phải nói vậy vì bề nào thằng chồng tôi cũng đã từng làm ăn chung và là bạn thân thiết của bố thằng Lorenzo hồi đó . Gọi Bố già cũng không quá đáng mà . Vậy mà theo ý chị thì thằng Lorenzo không đáng đặt chân ra vào nơi đây, phải vậy không ?

Mụ Lucia Santa nghĩ thầm: ra con này lì lợm thật . Mụ muốn nói đốp vào mặt “Tao cấm con tao là vì không muốn cho nó gần mày … chứ như chồng tao thì có bao giờ có chuyện ?” . Nói vậy thì nó hết đường cãi song Lucia Santa không dám . Lỡ ra thằng chồng nổi giận “thịt” luôn cả con vợ ngoại tình lẫn thằng ranh đi ngủ bậy thì sao ? Cái đó nguy hiểm . Mụ đành giữ thế thủ trước:

– Tôi nói rõ lại nghe . Tôi đâu cấm thằng Lorenzo đi lại, đặt chân vào nơi đây ! Nhưng nó làm, nó đụng chạm với dân nhậu thì không được . Và ngủ lại qua đêm cũng không được .

Câu sau cùng mụ Lucia cố ý dằn giọng mà con mẹ Cinglata vẫn cứ cười:

– Cho chị hay là thằng Lorenzo ở lại đây chồng tôi biết, chồng tôi đồng ý mà ? Chồng tôi hiểu biết chứ đâu phải hạng người chỉ nghe “thiên hạ đồn” mà tin ngay được … là vợ nhà “ngoại tình”, thất tiết với một thằng bé con ? Dĩ nhiên là chồng tôi chịu nó là chịu ở chỗ nó dám bênh vực trong lúc mình vắng mặt . Nên mới thưởng cho nó hai chục đô la chứ ? Chị thấy chưa … hay chị cứ nhất quyết tin rằng thằng Lorenzo hư hỏng, nhân danh là mẹ nó ?

Bắt gặp ánh mắt thằng chồng gườm gườm nhìn ngay cổ họng con vợ, mụ Lucia cuống quít đáp:

– Tôi ấy à ? Người ta nói thì mặc người ta … nhưng tôi, tôi biết chứ . Anh ấy đâu phải người khờ khạo tin nhảm .

Miệng nói đẹp vậy, nhưng bên trong mụ muốn chửi ầm lên ! “Thằng ngu … thằng mọc sừng” . Còn nghĩ xấu cho chính thằng con lớn ư ? Còn ai đủ thẩm quyền bằng mẹ, người đẻ ra nó ?

Nhằm đúng boong lúc đó thằng Lorenzo ở đâu thò đầu vào . Nó vào tự nhiên … như nhà nó vậy, đâu thèm gõ cửa ? Nội cái vẻ sững sờ, nhột nhạt của nó cũng đủ để Lucia rũ sạch mọi nghi ngờ . Đừng hòng giấu giếm che đậy !

Nhìn thấy mặt mẹ nó ở đây mà thằng Lorenzo còn nhe răng cười được . Nó nhoẻn miệng cười với con vợ ngoại tình với cả thằng chồng mọc sừng . Và vợ chồng Cinglata còn cười đáp lễ mới lạ .

Chỉ bấy nhiêu thôi song con mắt sành sỏi của bà mẹ khôn ngoan đã phân tích rành rẽ: Thằng chồng cười là cười giả, cười gượng . Nụ cười của một thằng không mất mát cái gì ! Còn con vợ thì cùng chung lứa tuổi với mụ mà nó cười được vậy quả là dễ sợ . Nó cười bằng mắt với thằng bé . Cặp mặt ướt long lanh đa tình và môi con mẹ dâm thấy ghê !

Mụ Lucia lẳng lặng nhìn thằng con lớn . Mày bô trai đấy nhưng mày không tim, Lorenzo ! Xem, khổ người nó vạm vỡ lực lưỡng, mặt mũi đều đặn, mái tóc xanh đen và da thì rõ ràng là da con trai mới lớn … hừng hực những nam tính . Cái thằng dối láo quen, thấy mẹ ngồi đó làm bộ ngạc nhiên khéo lạ ! Chiếc va li nhỏ nó đang cầm nơi tay được đặt xuống và nói: