Thành một tổ chức hoạt động vì mục đích tốt đẹp!

Ngày càng có nhiều người coi kinh doanh là “một tội ác cần thiết”, tồn tại chỉ vì lợi nhuận chứ không bao giờ mang lại những thay đổi tốt đẹp. Gần đây, một nhà báo nói với tôi rằng, thật “gây tranh cãi” khi tôi nói rằng tôi muốn kinh doanh giải quyết được các vấn đề môi trường và xã hội, cũng như theo đuổi và coi trọng các giá trị này hơn là tạo ra lợi nhuận. Nhưng cách duy nhất để một công ty thành công trong dài hạn là đem lại lợi ích cho cộng đồng – và vì các CEO và các doanh nhân đã bắt đầu nắm được thực tế thật sự đáng mừng này nên chúng ta đang bắt đầu thấy được những thay đổi thực sự.

Trong quá khứ, những nhà lãnh đạo kinh doanh giàu kinh nghiệm đã cảnh báo các doanh nhân trẻ không được làm theo chiến lược của tôi, vì việc thành lập doanh nghiệp cực kỳ khó và chỉ cần sống sót là đủ. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, chúng ta đã được chứng kiến sự ra đời của nhiều công ty vừa làm được việc tốt vừa thu được lợi nhuận và trong quá trình đó đã khiến thương hiệu của mình trở nên khác biệt so với đối thủ cạnh tranh.

Hãy xem xét trường hợp về TOMS, một công ty bán giày và kính. Cứ mỗi khi bán được một đôi giày hay một chiếc kính, TOMS lại tặng một đôi giày hoặc một chiếc kính cho một đứa trẻ thiếu thốn. Đến nay, TOMS đã sản xuất giày ở ba quốc gia và tặng sản phẩm của họ tại hơn 20 nước. Hay Patagonia, cửa hàng chuyên bán đồ thể thao ngoài trời chuyên được sản xuất từ các vật liệu tái chế hoặc thân thiện với môi trường. Nó tặng ít nhất 1% doanh thu cho các tổ chức hoạt động vì môi trường. Cả TOMS và Patagonia đều là những công ty đang phát triển và sinh lời.

Ngày càng có nhiều doanh nhân từ khắp nơi trên thế giới đến gặp tôi để trình bày ý tưởng về những công ty như vậy. Công ty đã chiến thắng cuộc thi “Screw Business As Usual” là Raise5, một diễn đàn gây quỹ trực tuyến do một nhóm doanh nhân đến từ Toronto, Canada, sáng lập. Trang web của họ cho phép tuyển các tình nguyện viên thực hiện mọi công việc, từ lập trình máy tính cho đến viết thư tình. Các tình nguyện viên làm việc vì những khoản quyên góp từ thiện nhỏ trị giá 5 đô-la (do đó nó có tên là Raise5) và những khoản này sẽ đi vào các tổ chức phi lợi nhuận.

Tại một cuộc thi “Pitch to Rich” gần đây, cuộc thi dành cho các ý tưởng kinh doanh do Pioneers của Virgin Media tổ chức ở Anh, các doanh nhân tiềm năng đã trình bày các kế hoạch kinh doanh cho một ban giám khảo gồm có tôi và Richard Reed của Innocent Drinks. Mặc dù cả bốn người lọt vào chung kết đều có những ý tưởng xuất sắc, nhưng chỉ có một ý tưởng thực sự nổi bật: SafetyNet Technologies đã phát triển loại lưới đánh cá công nghiệp cho phép những con cá nhỏ và chưa đến thời điểm đánh bắt thoát ra khỏi lưới, từ đó giảm tác hại đối với hệ sinh thái biển. Tôi thích tính đơn giản của ý tưởng này và việc sản phẩm này có thể được sản xuất rất nhanh ở gần như bất cứ đâu trên thế giới.
Nếu bạn sở hữu một công ty nhỏ hoặc đã thành lập một công ty khởi nghiệp, hãy xem các mục tiêu của bạn là gì. Việc cải thiện cộng đồng của bạn và môi trường không nên được thực hiện chỉ để làm đẹp hình ảnh công ty hay theo kiểu đóng góp ít tiền vào các quỹ từ thiện hoặc thực hiện vài ngày tình nguyện; nó phải là một phần không thể thiếu trong các kế hoạch cốt lõi của doanh nghiệp, gây ảnh hưởng đến các quyết định về chọn nhà cung cấp, sử dụng nguyên vật liệu, cũng như hình ảnh trong mắt khách hàng. Sau đây là sáubước để bạn đi theo:

1. Xác định mục tiêu cốt lõi

Hãy đánh giá nhu cầu về môi trường và xã hội của cộng đồng mà bạn định kinh doanh trong đó. Bạn có thể làm gì để giúp họ giải quyết các vấn đề lớn như thiếu cơ sở đào tạo hoặc chất lượng môi trường giảm sút? Bạn có thể xây dựng những doanh nghiệp nào để đáp ứng các nhu cầu này?

2. Xác định những gì bạn sẽ coi trọng, đo lường và báo cáo

Khi bạn lập ra một chiến lược để đáp ứng nhu cầu của cộng đồng, hãy đặt ra các mục tiêu rõ ràng cho công ty bạn, nhưng song song với việc khiến nhân viên tập trung vào “tội ác cần thiết” là đạt được chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận, hãy thách thức họ đạt được một chỉ tiêu tương tự về các mục tiêu xã hội và môi trường.

Như người ta vẫn nói, nếu không đo lường thì sẽ không có gì xảy ra cả, vì vậy, hãy bảo đảm thiết lập các hệ thống đo lường rõ ràng quá trình của bạn.

3. Vẽ ra các tài sản của bạn

Hãy lập ra một danh sách tất cả các nguồn lực bạn có thể sử dụng bất cứ lúc nào; mọi thứ, từ sức mua đến khả năng nhận diện thương hiệu; từ sản phẩm mới đến năng lượng và đam mê của nhân viên. Hãy đổi mới. Việc này bao gồm cả cách bạn loại bỏ sự lãng phí.

4. Huy động cộng đồng của bạn

Hãy gặp những người đứng đầu cộng đồng và giải thích những điều bạn hy vọng đạt được. Hãy chia sẻ các mục tiêu, miêu tả các hệ thống, nói về các tài sản của bạn và xin lời khuyên cùng kiến thức của họ. Nếu có thể, hãy đi đầu và dẫn dắt các doanh nghiệp địa phương cùng các tổ chức phi lợi nhuận khác thực hiện cùng bạn.

5. Đánh giá sản phẩm, dịch vụ và chuỗi cung ứng của bạn

Hãy định kỳ đánh giá sản phẩm, dịch vụ, chuỗi cung ứng, khách hàng và đối tác của bạn. Bạn có biết đủ về những người bạn đang làm việc cùng không? Sản phẩm hay dịch vụ của bạn có đang nhận được sự quan tâm tương tự không? Công ty của bạn có đang thật sự làm tăng thêm giá trị không?

6. Lớn tiếng hơn

Hãy bảo đảm cánh báo chí địa phương, các tập đoàn công nghiệp và các chính trị gia biết rõ tầm nhìn của bạn và liên tục thông báo cho họ về các thành tựu của bạn. Hãy giải thích cách bạn định vừa làm kinh doanh tốt vừa mang lại lợi ích cho cộng đồng; như Raise5 hay SafetyNet Technologies, bạn có thể thay đổi cách nhìn nhận của mọi người về kinh doanh.

Tôi đã từng viết về Ray Anderson quá cố, nhà sáng lập Interface Inc., người đã cách mạng hóa ngành thảm bằng cách đặt mục tiêu cho công ty của ông là đưa lượng chất thải về 0. Ông từng nói, “Đối với những ai nghĩ kinh doanh tồn tại để tạo ra lợi nhuận, thì tôi khuyên họ nên nghĩ lại. Kinh doanh tạo ra lợi nhuận để tồn tại. Chắc chắn nó phải tồn tại vì một mục đích nào đó cao thượng hơn thế.”

Ray mất vào năm 2011, nhưng những thế hệ doanh nhân hiện tại cũng như tương lai phải khắc sâu câu nói này của ông – có một mục đích cao thượng hơn và cùng với nhau, chúng ta có thể đi tới đó.