Bay đến sự bền vững

HỎI: Dự án tiếp theo liên quan đến việc phát triển bền vững của ông là gì?

– Emily Lau, Mỹ

ĐÁP: Có hàng loạt dự án chạy song song, nhưng nếu tôi phải chọn một mảng kinh doanh cần một cú hích để tiến vào con đường bền vững thì đó có thể là ngành hàng không.

Ngành hàng không đang phải đối mặt với một thử thách khó khăn và thú vị: Tạo ra một cách làm kinh doanh mới sử dụng ít năng lượng hơn, dựa vào những nguồn năng lượng tái tạo và tối thiểu hóa hoặc loại bỏ các phế phẩm có hại – bắt đầu bằng việc chọn một giải pháp thương mại mang tính bền vững nhằm thay thế nhiên liệu máy bay hiện nay. Dưới mặt đất, mọi người có thể chọn xe tải, xe buýt, xe hơi chạy điện hoặc các loại xe lai để thay thế cho các phương tiện chạy bằng xăng, nhưng ở trên không, người ta không có những lựa chọn tương tự như vậy. Dù bạn lên máy bay ở Heathrow, JFK hay Narita, nó cũng luôn chứa đầy dầu hỏa.

Điều này cần phải thay đổi. Từ tháng 1 năm 2012, các hãng hàng không sẽ phải tham gia vào Hệ thống Giao dịch Phát thải của Liên minh châu Âu, qua đó, các hãng hàng không đóng tại châu Âu sẽ bị đội chi phí lên. Chuyển sang sử dụng nhiên liệu tái tạo nên là một mục tiêu trong hoạt động bay trên toàn cầu nhằm giảm phát thải cacbon. Chúng ta cần tìm ra cách làm giảm đồng thời cả lượng cacbon phát thải và chi phí nhiên liệu – và phải ngay lập tức.

Phần lớn mọi người trong ngành giờ đây đều biết rằng có thể bay bằng nhiên liệu tái tạo. Vào tháng 2 năm 2008, một trong những máy bay của Virgin Atlantic đã thực hiện một cuộc bay thử từ London đến Amsterdam sử dụng một loại nhiên liệu có thành phần 80% là dầu hỏa và 20% là nhiêu liệu sinh học – một loại nhiên liệu được chiết xuất từ dầu cọ và dầu dừa, cả hai đều được khai thác từ các cây trồng trong đồn điền. Vào lúc đó, CEO của BA, và hiện là giám đốc điều hành công ty mẹ của BA, tập đoàn Hàng không Quốc tế, Willie Walsh đã nhận xét rằng, “Đối với tôi, việc nói rằng có sẵn một loại nhiên liệu sinh học chỉ là một trò PR. Tôi không nói [nhiên liệu sinh học là đáp án] bởi tôi không tin điều đó.” Các hãng hàng không khác, gồm Air New Zealand, Continental Airlines, Japan Airlines, KLM và Thomson Airways của Anh cũng đã hoàn thành các cuộc kiểm tra tương tự. Thử thách thực sự là tăng quy mô sản xuất của một hoặc hai loại nhiên liệu có thể sử dụng và thuyết phục các hãng hàng không trên thế giới sử dụng chúng. Tại sao cụm từ “con gà và quả trứng” lại xuất hiện trong đầu tôi lúc này nhỉ?

Bạn thực hiện được sự đổi mới mang tính thay đổi toàn ngành bằng cách nào? Nó không xảy ra trong một đêm. Virgin đã đưa ra một cam kết sẽ kinh doanh “xanh” từ hơn năm năm trước, quyết định rằng đây là một lĩnh vực có lợi cho hành tinh (và hy vọng sẽ mang về lợi nhuận nữa), vì vậy chúng tôi đã liên hệ với với các công ty khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực này và theo dõi sát sao những phát triển mới nhất. Cùng lúc đó, Virgin Atlantic đã khẳng định đến năm 2020 sẽ giảm 30% lượng cacbon trên một ki-lô-mét vận chuyển hành khách, đồng thời, chúng tôi cũng cam kết phát triển và sử dụng nhiên liệu tái tạo, bền vững cho mọi máy bay của Virgin.

Trong năm năm qua, Virgin, Quỹ Xanh của chúng tôi và cá nhân tôi đã đầu tư vào rất nhiều sáng kiến như vậy, bao gồm các nhà máy ethanol ở Mỹ và các công ty nhiên liệu sinh học tiên phong như Gevo và Solazyme. Phát triển là một quá trình dài và phức tạp với nhiều trở ngại phải vượt qua: tìm kiếm các nguyên vật liệu bền vững, phát triển nhiên liệu có hiệu quả cao, sau đó kiểm tra và lấy chứng chỉ sử dụng nhiên liệu đó trong các động cơ máy bay.

Nhưng đôi khi, các bước đột phá cũng xuất hiện và vào cuối năm 2011, chúng tôi đã đưa ra thông báo về thứ mà tôi tin có thể là một trong những bước tiến lớn nhất trong cuộc đời tôi liên quan đến việc phát triển một loại nhiên liệu máy bay có hàm lượng cacbon thấp và có thể nhân rộng. Chúng tôi tin rằng loại nhiên liệu mà chúng tôi đang phát triển với LanzaTech, công ty có trụ sở ở New Zealand, sẽ giảm lượng cacbon của Virgin Atlantic đi một nửa. Nói một cách đơn giản: Chúng tôi đã tiến vào ngành kinh doanh tái chế, biến phần lớn chất thải từ ống khói lò sưởi thành nhiên liệu máy bay.

Quá trình sản xuất loại nhiên liệu mang tính cách mạng này đã giúp tái chế khí thải, gồm cả cacbon dioxide (CO2), mà thường sẽ bị thải vào khí quyển. Chúng tôi đã bắt đầu từ ngành thép và nhôm: Họ có kế hoạch thu khí thải từ gần hai phần ba số nhà máy nhôm thép trên thế giới và biến chúng thành nhiên liệu dành cho máy bay.

Trong lúc chờ đợi, mục tiêu của chúng tôi là để nhiều máy bay của Virgin Atlantic chạy bằng loại nhiên liệu mới có hàm lượng cacbon thấp trong ba đến bốn năm, bắt đầu với những chiếc bay từ Thượng Hải đến London và từ Delhi đến London, sau đó mở rộng ra toàn cầu.

Trong nhiều năm, mọi người đã nghi ngờ tính thực tiễn của việc sử dụng nhiên liệu bền vững – sẽ thật tuyệt nếu chứng minh được họ sai. Chúng tôi hy vọng các hãng hàng không khác sẽ nhanh chóng noi gương Virgin Atlantic và lượng cacbon thải ra của toàn ngành sẽ giảm triệt để.

Một nỗ lực đáng kỳ vọng khác của chúng tôi được thực hiện tại Úc. Virgin Australia đã ký một hiệp định thư với Dynamotive Energy Systems và Renewable Oil để phát triển một loại nhiên liệu sinh học bền vững cho máy bay. Liên doanh của chúng tôi dự định sử dụng công nghệ phân ly nhiệt tăng tốc để xử lý mallee, một loại bạch đàn có ở nhiều vùng tại Úc giúp kiểm soát độ mặn trong đất nông nghiệp và loại cây này có thể được khai thác bền vững. Một đơn vị thí điểm, chuyên sản xuất nhiên liệu sinh học dùng cho việc kiểm tra, lấy chứng chỉ và thử nghiệm trên diện rộng sẽ bắt đầu đi vào hoạt động trong năm tới và một nhà máy quy mô thương mại sẽ được vận hành vào đầu năm 2014.

Quan trọng là các kế hoạch phát triển nhiên liệu sinh học bền vững cho ngành hàng không cũng phải thực sự mang tính bền vững và đem đến các lợi ích lớn hơn; trong trường hợp này là cải thiện điều kiện kinh tế xã hội cho cộng đồng nông dân Úc và bảo vệ môi trường. Chúng tôi đã hứa phát triển các nhà máy nhiên liệu máy bay theo cách tối thiểu hóa ảnh hưởng đối với sự đa dạng sinh học và không làm cạn kiệt nguồn thức ăn hay nước uống. Chúng tôi cũng cam kết không bao giờ sử dụng các hệ sinh thái bản địa hay các khu vực có giá trị bảo tồn cao để phát triển nhà máy và hứa giảm tổng lượng khí thải nhà kính.

Tôi thường xuyên viết về nhu cầu tìm ra các cách kinh doanh mới, và tại Virgin, nhiều bước nhỏ qua nhiều năm của chúng tôi – tiếp cận những người có ý tưởng cách mạng, phát triển các ý tưởng cách mạng của riêng mình và xem các công ty của chúng tôi có thể làm việc cùng nhau như thế nào – đang bắt đầu biến thành sự đổi mới mang tính cách mạng ngành.

Có rất nhiều người làm kinh doanh nói những câu đại loại như, “Họ thực sự nên làm điều gì đó để phát triển các nhiên liệu thay thế.” Ồ, chúng tôi quyết định không thể đợi “họ” mà sẽ tự nắm lấy cơ hội. Nếu bạn đang hy vọng mang đến sự thay đổi cho ngành của mình, thay vì đợi người khác, tại sao bạn không làm như chúng tôi?