Kế hoạch không thành vì thiếu sự hướng dẫn, nhưng nhờ nhiều nhà cố vấn, nó sẽ thành công. – CHÂM NGÔN 15:22 –

Tại sao bạn chỉ theo đuổi những ước mơ của mình với tốc độ quá chậm trong khi bạn có thể tăng tốc?

Ngay sau khi có bằng lái xe, tôi đã lái xe của chị gái mình trên một con đường ở Phoenix. Tôi đã thay đổi làn đường, tăng ga để vượt qua một chiếc chạy quá chậm phía trước. Vì mới biết lái xe nên tôi thích tận hưởng niềm phấn khích khi sử dụng bàn đạp và cảm thấy chiếc xe tăng tốc ngay lập tức. Tuy nhiên, lần này, có điều gì đó nghiêm trọng đã xảy ra. Khi đặt chân lên bàn đạp, thậm chí tôi không nghe thấy tiếng động cơ rú. Tôi tiếp tục sử dụng bàn đạp nhưng không có gì xảy ra cả. Tồi tệ hơn, chiếc xe bắt đầu giảm tốc độ. Tôi nhìn vào đồng hồ xăng và sửng sốt khi thấy kim chỉ xuống chữ E. Nếu bạn bị hết xăng, bạn sẽ hiểu được cảm giác của tôi lúc đó. Nhưng cảm giác xâm chiếm tôi nhiều nhất và rõ rệt nhất chính là sự bất lực khi tôi cứ nhấn mãi chân ga mà vẫn không thấy sự thay đổi nào.

Bây giờ, bạn hãy tưởng tượng nếu không có chân ga thì thậm chí ngay cả chiếc xe thể thao chạy nhanh nhất và đắt tiền nhất cũng trở nên vô giá trị. Dù nhiên liệu và động cơ của nó mạnh đến thế nào mà không có chân ga thì cũng không sử dụng được. Trái lại, nếu có chân ga, chiếc xe không chỉ chuyển động mà còn tăng tốc và cho phép bạn đến đích nhanh chóng. Tương tự, nếu thiếu chân ga của Solomon, bạn sẽ không bao giờ đạt được những ước mơ phi thường trong một khoảng thời gian hợp lý. Trên thực tế, bạn có thể từ bỏ tất cả những ước mơ bằng cách không làm gì và không có tiến bộ đáng kể nào. Hầu hết mọi người đều làm như vậy. Nhưng sự tăng tốc của Solomon sẽ thay đổi mọi thứ. Sử dụng nó hợp lý, bạn sẽ đạt được những mục đích, ước mơ với tốc độ không tưởng.

Thật không may, phần lớn mọi người dù đã trải nghiệm nhiều lại không áp dụng hiệu quả sự tăng tốc trong quá trình theo đuổi ước mơ của mình. Đơn giản là vì họ lười biếng. Trong khi đó, những người đạt được thành tựu xuất sắc trong lịch sử đều sử dụng sự tăng tốc để đạt được ước mơ. Không ai là ngoại lệ. Vậy sự tăng tốc là gì? Đó là chiến lược hợp tác hiệu quả của Solomon.

Đối tác là gì?

Trong Chương 2, chúng ta thấy hợp tác có hiệu quả là một trong bốn bước để áp dụng sự cần mẫn vào bất cứ lĩnh vực nào trong cuộc sống. Bạn không thể cần mẫn nếu không có sự hợp tác. Trong sách của mình, Solomon sử dụng các từ “nhà cố vấn” hoặc “cố vấn” để trình bày khái niệm hợp tác. Tôi thích các từ này bởi chúng mang ý nghĩa rộng hơn khái niệm hiện đại của chúng ta về đối tác. Khi định nghĩa về một đối tác, chúng ta thường nghĩ họ mang tư cách pháp lý. Trái lại, nhà cố vấn có thể là bất cứ ai cho chúng ta lời khuyên, chỉ dẫn cần thiết hay giúp đỡ ta trong quá trình theo đuổi một mục đích nào đó. Đó có thể là một đối tác mang tư cách pháp lý nhưng cũng có thể là một người bạn, vợ hoặc chồng, đồng nghiệp, một nhân viên chủ chốt, một cố vấn, một người đề ra phương hướng hay một tác giả. Theo định nghĩa này, khi nghiên cứu sách Châm Ngôn, bạn sẽ xem Solomon như nhà cố vấn của mình. Và khi làm theo lời khuyên của ông, bạn hành động như thể ông là đối tác của bạn vậy. Nói cách khác, bạn sẽ vinh dự có được một vị trí trong vương quốc của người giàu có và khôn ngoan nhất thế gian này.

ĐỐI TÁC (hay CỐ VẤN) là bất cứ ai có thể cho bạn những ý tưởng, lời khuyên, sự khôn ngoan hay bất kỳ sự giúp đỡ thiết thực nào để hành động hiệu quả, đạt được những dự án, những mục tiêu và những giấc mơ cụ thể.

Đáng buồn thay, hầu hết mọi người chỉ tìm đến cố vấn hay đối tác khi gặp vấn đề hoặc có những nhu cầu khẩn cấp mà bản thân không thể giải quyết. Điều này đặc biệt đúng đối với nam giới. Thậm chí ở trong một thành phố lạ, nam giới thường không bao giờ dừng lại hỏi đường cho đến khi bị lạc.

Solomon hiểu biết nhiều hơn chúng ta. Ông không bao giờ đưa ra quyết định hay thực hiện điều gì mà chưa tìm kiếm lời góp ý khôn ngoan. Theo Solomon, thu nhận sự giúp đỡ của những nhà cố vấn khôn ngoan và đối tác tốt là yếu tố quan trọng giúp bạn đạt thành công nhanh nhất. Ông biết rằng hợp tác hiệu quả mang lại hiệu quả lớn lao và cố gắng giải quyết bất cứ vấn đề nào mà không có nhà cố vấn hay đối tác là một việc làm ngu ngốc.

Những hậu quả của việc “làm một mình”

Tất cả chúng ta đều đã nghe câu “tôi làm tốt đến mức có thể”. Riêng tôi đã nghe câu này hàng nghìn lần, được diễn đạt theo những cách khác nhau: “Tôi không thể làm tốt hơn nữa”, “Tốt như nó có thể”, “Đó không phải là tôi”, “Tôi không bao giờ làm được điều đó.” Những lời tuyên bố này có thể đúng, bởi chúng phản ánh hạn chế của một cá nhân khi cố làm điều gì đó một mình. Tuy nhiên, chúng cũng hoàn toàn sai. Nếu người đó lựa chọn một cố vấn hay đối tác cho mình, họ sẽ đạt được thành công nhiều hơn tưởng tượng. Solomon cảnh báo, làm việc thiếu sự trợ giúp của nhà cố vấn hay đối tác sẽ hạn chế thành công của bạn. Dưới đây là những hậu quả có thể gặp phải:

Những kế hoạch và mục tiêu của bạn có thể bị trì hoãn

Năm 1974, tôi bắt đầu tự mình làm công việc tư vấn marketing. Nguồn thu nhập chính của tôi đến từ khách hàng duy nhất là một chuyên gia phát triển bất động sản thương mại. Sáu tháng sau, tôi mất khoản tiền này khi công ty của ông ta phá sản. Tiền tiết kiệm của tôi đủ để kéo dài công việc thêm sáu tháng nữa. Trong lúc đó, có hai dự án marketing có thể mang lại cho tôi cơ may kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng tôi chỉ đủ tiền để theo đuổi một dự án. Trong tháng đầu tiên, tôi nghiên cứu và lập kế hoạch cho cả hai ý tưởng. Tôi tìm kiếm lời khuyên của một người cho một trong hai ý tưởng trên. Khi ông ta nói một ý tưởng sẽ chẳng đi đến đâu, tôi nhanh chóng hoãn lại và dành thời gian cho kế hoạch kia. Tôi đầu tư từng đồng đô la để phát triển nó. Tôi cũng không tìm kiếm lời khuyên hay đối tác nào để giúp đỡ. Do đầu tư rất nhiều công sức, tiền bạc và thời gian nên tôi đã hết tiền trước khi đưa ý tưởng đó ra thị trường thử nghiệm. Tôi phá sản và nghèo khổ đến mức không đủ tiền để mua thực phẩm cho gia đình.

Trong Châm ngôn 15:22, Solomon nói với chúng ta rằng nếu không có cố vấn, những mục tiêu, kế hoạch, mục đích hay công việc của bạn sẽ phá sản, bị đình trệ hay chấm dứt hoàn toàn. Với trường hợp của tôi ở trên, tất cả những điều này đều đã xảy ra. Không ai nghĩ mình sẽ thất bại khi bắt đầu một dự án. Nhưng 70% công việc kinh doanh của chúng ta đều thất bại trong những năm đầu hoạt động. Tất cả các cặp vợ chồng bước vào hôn nhân đều tin rằng họ đang bắt đầu một cuộc sống “hạnh phúc mãi mãi”. Nhưng, hơn 50% đã ly hôn. Tuy nhiên, tỷ lệ thất bại trong kinh doanh và hôn nhân sẽ giảm 2/3 khi họ tìm đến những nhà cố vấn trước khi bắt đầu công việc kinh doanh hay trao lời thề ước hôn nhân.

Bạn sẽ bị vấp ngã

Bạn đã bao giờ vấp ngã chưa? Không ai lên kế hoạch để vấp ngã nhưng điều này vẫn xảy ra. Một lần tôi bước lên một tảng băng và bị trượt ngã. Khi đó, tôi rất đau đớn và hoàn toàn mất kiểm soát. Tôi đã hy vọng một phần cơ thể được quần áo che phủ sẽ chạm đất trước, sau đó mới đến đầu. Nhưng tôi không hề có cơ hội lựa chọn như thế. May thay, tay của tôi đã chạm đất trước và ngăn cho tôi không ngã xuống. Tiếp đó là đầu. Cả hai khuỷu tay tôi đều bị bong gân còn đầu thì sưng lên như quả bóng gôn. Tiến sỹ Robert Atkins, người nổi tiếng với việc sáng tạo ra những thực đơn ăn kiêng, không được may mắn như vậy. Tôi chắc rằng khi bước xuống thềm nhà, ông không hề nghĩ mình đang bước những bước cuối cùng của cuộc đời. Ông không bao giờ thấy được tảng băng làm mình trượt ngã. Ông đã bị chấn thương sọ não nghiêm trọng. Mặc dù được các bác sĩ giỏi nhất ở New York cố gắng cứu chữa nhưng Atkins không bao giờ tỉnh lại và qua đời sau đó mấy ngày.

Solomon nói trong Châm ngôn 11:14 rằng nếu không có sự trợ giúp của nhà cố vấn, bạn sẽ vấp ngã. Sự khủng khiếp của cú ngã là bạn sẽ không bao giờ lường trước nó sẽ đến. Bạn sẽ mất sự kiểm soát và chịu những vết thương ở mức độ nào đó. Theo Solomon, nếu không có nhà cố vấn hay đối tác, sớm hay muộn bạn cũng vấp ngã. Đây không phải là vấn đề “nếu” mà là vấn đề “khi nào”. Nói cách khác, không tìm kiếm lời khuyên trong công việc hay hôn nhân, bạn sẽ vấp ngã. Không tìm kiếm lời khuyên từ sự cộng tác, bạn sẽ chùn bước và không tìm kiếm lời khuyên từ những chuyên gia tài chính, bạn sẽ thất bại.

Bạn sẽ phải gánh chịu những thua lỗ về tài chính và sự nhục nhã trong đời sống cá nhân

Kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã.

– CHÂM NGÔN 13:18 –

Tôi từng có ba cơ hội kiếm tiền không thể bỏ qua được. Nhưng tôi quá tự tin khi cho rằng chúng là những “điều chắc chắn” nên đã từ chối lắng nghe cố vấn tài chính và đầu tư trái với lời khuyên của họ. Tôi quên những gì Solomon cảnh báo trong Châm ngôn 13:18 rằng kẻ bỏ qua lời giáo huấn sẽ bị nghèo khổ và nhục nhã. Kết quả là tôi đã mất trắng khoản tiền tiết kiệm của mình vào một trong ba lần đầu tư đó. Mỗi lần đầu tư, tôi đều ở bờ vực phá sản, bị gia đình và bạn bè nhạo báng. May thay, công việc kinh doanh của tôi lại được hợp tác rất hiệu quả và thành công đến mức tôi có thể bù đắp hầu hết các khoản thua lỗ.

Một người bạn của tôi không may mắn đã trắng tay khi kinh doanh nhà hàng. Anh ta theo đuổi mục tiêu nhưng không tìm kiếm lời khuyên từ người khác và đã mất mọi thứ mình có. Tồi tệ hơn, anh phải nhục nhã chạy trốn khỏi thị trấn. Hai chúng tôi có thể tránh được những thua lỗ tài chính và sự nhục nhã nếu khiêm tốn hơn và chịu tìm kiếm lời khuyên của người khác.

Phần thưởng của việc hợp tác hiệu quả

Bạn sẽ hoàn thành được những ước mơ, mục tiêu, kế hoạch của mình

Kế hoạch thành tựu nhờ cố vấn…

– CHÂM NGÔN 20:18 –

Theo Solomon, việc lựa chọn, tìm kiếm và sử dụng hiệu quả sự hợp tác, lời khuyên đúng đắn sẽ giúp bạn thực hiện được các mục tiêu của mình. Sự hợp tác hiệu quả còn đóng vai quan trọng trong thành công của bạn.

Sau khi thất bại cay đắng trong bảy công việc, đến công việc thứ mười, tôi hợp tác với nhà cố vấn của mình – người mang đến cho tôi hàng loạt đối tác sau đó. Kết quả hoàn toàn khác hẳn. Chúng tôi thu được hàng tỷ đô la doanh số và đạt hàng chục triệu đô la thu nhập cá nhân. Không thể xem nhẹ tầm quan trọng của việc hợp tác và những lời khuyên có hiệu quả.

Bạn sẽ giảm thiểu rủi ro

Một dân tộc sẽ sụp đổ vì thiếu chiến lược, nhưng nhờ nhiều cố vấn, nó sẽ chiến thắng. – CHÂM NGÔN 11:14 –

Chỉ tìm kiếm lời khuyên không đủ để tránh thất bại. Theo Solomon, chúng ta cần rất nhiều người góp ý nếu muốn có những quyết định tốt nhất trong bất cứ công việc gì. Một người hàng xóm của tôi được bác sĩ cho biết bà bị ung thu giai đoạn cuối và chỉ còn sống được sáu tháng.

Họ khuyên bà nên thu xếp mọi thứ sẵn sàng. Khi bà kể với một trong những người bạn của mình ở Texas, ông đã đưa bà đến gặp các chuyên gia ở Houston để kiểm tra. Họ đã tiến hành điều trị và cứu sống được bà. Hơn mười năm sau, bà đã khỏi bệnh và là người phụ nữ năng động, đáng yêu nhất ở tuổi 74 mà tôi từng gặp.

Tôi cũng từng chứng kiến các kết quả tương tự trong kinh doanh. Tôi có tám đối tác. Năm 1996, chúng tôi ở bờ vực phá sản vì những sai lầm trong thực hiện khâu marketing năm 1995. Chúng tôi chỉ đủ tiền tiến hành thêm một dự án. Những thử nghiệm thị trường không đủ để biến chương trình thành một chiến dịch tầm cỡ quốc gia. Dave Marsh, một trong tám đối tác của tôi, đã có hai ý tưởng khiến cho một dự án thua lỗ hàng triệu đô la thu về được hàng tỷ đô la. Nếu tôi chỉ có bảy đối tác mà không có Dave, công ty của tôi có thể đã phá sản. Tập hợp các đối tác không chỉ mang lại sự an toàn mà còn mang lại hàng chục triệu đô la lợi nhuận trong nhiều năm sau đó. Trong Châm ngôn 24:6, Solomon nói với chúng ta rằng: “Đánh giặc, con nhờ mưu khôn ngoan; chiến thắng, con nhờ nhiều cố vấn.”

Solomon rõ ràng đang nói về chiến tranh, nhưng lời khuyên của ông có thể áp dụng vào bất cứ hành động hay cuộc đấu nào. Bằng cách tìm kiếm lời góp ý khôn ngoan trước khi hành động, bạn sẽ khôn ngoan chiến thắng trong mọi trận đánh. Chúng ta thường gây mâu thuẫn với vợ hay chồng, con cái hay những người khác về các vấn đề không quan trọng. Những nhà cố vấn sẽ giúp bạn nhìn nhận vấn đề khách quan hơn. Họ sẽ giúp chúng ta tiếp cận và giải quyết mâu thuẫn với kết quả khả quan nhất. Tất nhiên, Solomon là một trong những nhà cố vấn tốt nhất mà chúng ta có thể có. Trong Chương 9, bạn sẽ học các lời khuyên của ông để chiến thắng và giải quyết những mâu thuẫn.

Sự khôn ngoan sẽ giúp ích cho phần đời còn lại của bạn

Người nào đi với người khôn ngoan sẽ khôn ngoan, nhưng làm bạn với kẻ ngu dại sẽ bị thiệt hại.

– CHÂM NGÔN 13:20 –

Năm 24 tuổi, tôi gặp Bob Marsh và một năm sau đó, gặp Gary Smalley. Họ là những người khôn ngoan nhất mà tôi từng biết. Thật may mắn cả hai đều là những nhà cố vấn, đối tác và người chỉ dẫn cho tôi.

Gary đã giới thiệu sách Châm Ngôn cho tôi. Lời góp ý khôn ngoan của ông đã giúp tôi giải quyết những khó khăn trong công việc và đời sống. Bob Marsh như người cha thứ hai của tôi. Ông dạy tôi về marketing và kinh doanh trong ba tháng. Những kiến thức mà tôi thu được từ họ nhiều hơn những gì tôi có thể học trong bốn năm ở trường kinh doanh và thực tiễn sáu năm kinh doanh của mình. Không có ngày nào trôi qua mà tôi không nhớ đến lời khuyên của Gary và Bob.

Bạn sẽ có ai đó giúp bạn vượt qua những thời điểm khó khăn

Hai người hơn một, vì làm việc chung có lợi cho cả hai. Nếu một người ngã, có người kia đỡ, khổ nỗi cho người đơn độc, khi ngã, không ai đỡ người lên.

− TRUYỀN ĐẠO 4:9-10 −

Không ai chèo lái cuộc đời mình mà không trải nghiệm những lần thử nghiệm và thất bại. Sớm hay muộn, chúng sẽ đến với chúng ta. Solomon nói rằng mọi người dường như đều bỏ qua một điều hiển nhiên, đó là một đối tác tốt sẽ luôn hỗ trợ và nâng đỡ bạn. Nếu không có đối tác, những gì là trở ngại tạm thời sẽ trở thành trở ngại vĩnh viễn.

Bạn có thể chiến thắng những trận chiến mà nếu làm theo cách khác bạn sẽ thua

Người đơn độc dễ bị đánh hạ, nhưng hai người chung sức chống cự, dễ ai đánh hạ được sao.

Dây ba tao không dễ gì bứt đứt.

− TRUYỀN ĐẠO 4:12 −

Từ năm 1979 đến năm 1985, tôi và các đối tác đã tạo ra hàng loạt chiến dịch marketing trên truyền hình cho một công ty bảo hiểm nhân thọ quy mô nhỏ. Chúng tôi tạo ra một liên doanh nhằm tăng số tiền cho chiến dịch vận động trên truyền hình. Công ty bảo hiểm cung cấp cho chúng tôi những chính sách bảo hiểm để người xem có thể phản hồi. Theo hợp đồng, chúng tôi được 50% lợi nhuận từ những chiến dịch này. Năm 1985, một công ty nước ngoài đã mua lại công ty đó. Công ty đã từ chối trả cho chúng tôi phần chia lợi nhuận. Họ tỏ thái độ “sẽ kiện chúng tôi” bởi biết rằng chúng tôi không có tiền để theo kiện trong vòng năm hay mười năm. Chúng tôi đã hoàn toàn mất trắng. Không những vậy, công ty cũng không hoàn lại hàng triệu đô la mà chúng tôi chi cho những chiến dịch trước đó. Chúng tôi đã sử dụng thẻ tín dụng để mua thời lượng phát sóng trên hàng trăm kênh truyền hình và giờ đây không có tiền để thanh toán.

Thật may, khi điều này xảy ra, chúng tôi đã thu nhận đối tác thứ bảy. Đó là vị cựu chủ tịch tài năng, trung thực của một công ty bảo hiểm. Anh ta tự nguyện dốc hết tài khoản tiết kiệm cá nhân để thanh toán cho đài truyền hình và mang lại cho chúng tôi một thương vụ với một công ty bảo hiểm khác. Sau đó, chúng tôi tiến hành chiến dịch để kiếm đủ tiền trang trải chi phí, trả lại tiền cho anh ta và duy trì công việc. Trong trường hợp của chúng tôi, một chiếc dây thừng tạo nên từ tám sợi dây đã giữ cho chúng tôi không bị lấn át và đổ vỡ. Chúng tôi tiếp tục thành lập nhiều công ty và cạnh tranh thắng lợi. Nhiều năm sau, chúng tôi mạnh hơn bất cứ công ty đại chúng nào trên thế giới. Nếu không có sự hợp lực, chúng tôi đã bị đánh bại và phá sản từ 20 năm trước.

Bạn sẽ đạt được thành công lớn hơn

Theo Solomon, với bất cứ thành công nào bạn có thể tự thân đạt được, nếu có sự cộng tác đúng đắn thì bạn sẽ còn đạt được mức độ thành công cao hơn rất nhiều. Hầu hết mọi người đều tự mình theo đuổi những giấc mơ cháy bỏng nhất của họ. Tại sao lại như vậy? Bởi họ không thấy được mọi điều sẽ tốt hơn khi có thêm đối tác theo đúng nghĩa.

Trong năm năm đầu sau khi rời trường đại học, tôi đã làm việc cho tám ông chủ khác nhau. Tôi đã “tự mình làm” tất cả những việc đó. Không có công việc nào kéo dài và tốt đẹp cả. Thu nhập của tôi không bao giờ được đến 1.000 đô la một tháng. Khi làm công việc thứ chín, tôi nhận sự giúp đỡ của một nhà cố vấn bán thời gian. Lương hàng tháng của tôi tăng lên mức

1.500 đô la và cùng lúc đó chúng tôi đã có thể nhân đôi doanh số của công ty từ 30 triệu lên 60 triệu đô la một năm. Đến công việc thứ mười, tôi hợp tác hoàn toàn với cố vấn của mình và chỉ một năm sau chúng tôi đã có thêm nhiều đối tác.

Vậy lời hứa của Solomon “có một sự hoàn lại tốt hơn rất nhiều” nếu xét về công sức mà chúng tôi đã bỏ ra liệu có đúng không? Công việc thứ mười kéo dài 29 năm và thu nhập của tôi đã tăng từ 1.000 lên 600 nghìn đô la mỗi tháng. Đó có phải là “một sự hoàn lại tốt hơn rất nhiều” cho những công sức mà chúng tôi đã bỏ ra không?

Bạn nói rằng: “Hãy đợi một chút, tôi và các đối tác đã đưa ra rất nhiều kinh nghiệm và những kỹ năng vào bàn đàm phán.” Không gì rõ ràng hơn sự thật. Tự tôi chưa bao giờ tạo ra một chương trình vận động hay một chiến dịch marketing thành công. Nhà cố vấn cho tôi là một doanh nhân 52 tuổi sắp nghỉ hưu. Những đối tác còn lại là một huấn luyện viên chó 27 tuổi, một công nhân dầu khí 24 tuổi, một nhân viên bách hóa 19 tuổi. Dù là thành viên duy nhất trong nhóm tốt nghiệp đại học nhưng tôi gặp nhiều thất bại hơn so với các thành viên còn lại. Bạn có thấy người nào trong nhóm này có tiềm năng để tạo ra hàng tá những công ty thu được hàng triệu đô la và hàng tỷ đô la doanh số? Câu trả lời là không thể vì tiềm năng đó không hề tồn tại khi chúng tôi là những cá nhân. Chỉ hợp tác với nhau mới mang đến cho chúng tôi tiềm năng. Đó chính là sức mạnh không ngờ tới của sự hợp tác.

CẢNH BÁO: Hãy thận trọng, tránh hợp tác không đúng người

Bất cứ khi nào tôi nói với mọi người về những phần thưởng không thể đếm được của sự hợp tác, chắc chắn sẽ có người đề cập đến hậu quả của sự hợp tác sai lầm. Họ thường đưa ra những cuộc tranh luận chống đối sự hợp tác. Nhưng không bao giờ Solomon nói rằng đối tác chỉ là một ai đó. Ông cảnh báo, đối tác là những người đáp ứng tiêu chuẩn: “Tin cậy một kẻ bất trung trong ngày hoạn nạn giống như nhai với răng đau hay đi với chân bại.” (Châm ngôn 25:19).

Con trai người hàng xóm của tôi đã gãy một chiếc răng khi nhai phải một viên sạn to trong đĩa đậu phộng. Chàng trai trẻ này là thành viên trong đội bóng đá ở trường đại học và đã phải chịu rất nhiều vết thương khi chơi bóng. Nhưng cậu ta nói rằng chưa bao giờ phải chịu đựng một cảm giác nào khủng khiếp như khi bị gãy răng. Cũng tồi tệ như thế, bạn hãy tưởng tượng bạn đang có một cái chân bị trật khớp. Mỗi bước đi sẽ là một sự đầy ải với bạn. Trong cả hai trường hợp, nỗi đau sẽ nhức nhối như thể chúng ta không thể thực hiện công việc hiệu quả được.

Đó cũng là hậu quả mà bạn có thể gặp phải nếu cộng tác không đúng người. Kiểu người không phù hợp cho hôn nhân hay kinh doanh có thể khiến cho cuộc đời bạn trở nên khốn khổ. Trong bất cứ lĩnh vực nào, chọn lựa không đúng đối tác có thể làm biến đổi cuộc sống của bạn. Solomon đưa ra bảy lưu ý để bạn cảnh giác khi chọn đối tác hay cố vấn:

1. Thiếu trung thực

Người nào tòng phạm với kẻ ăn trộm ghét linh hồn mình.

− CHÂM NGÔN 29:24 −

• câu châm ngôn trên, Solomon không chỉ hàm ý về kẻ ăn trộm tài sản của người khác. Đối với ông, kẻ ăn trộm là người có tính cách thấp hèn, thiếu trung thực vì luôn tìm mọi cách để thỏa mãn những tham vọng của bản thân. Một người sống dựa vào khoản thu nhập sau thuế, lừa dối vợ mình, hoặc có những thương vụ cá nhân ở công ty thì cũng giống như một kẻ giật túi, ăn cắp ôtô hay cướp nhà băng. Sự khác nhau duy nhất là mục tiêu và mức độ thiếu trung thực. Một người không trung thực với người khác, sớm hay muộn cũng không trung thực với bạn và khách hàng của bạn. Ai cũng từng nói dối hay có những hành vi lừa gạt ít nhất một lần trong đời. Nhưng hầu hết mọi người đều cảm thấy tội lỗi về điều này. Solomon không cảnh báo những người này mà cảnh báo những người nhanh chóng hợp thức hóa hay biện hộ cho sự thiếu trung thực của mình; những người luôn ứng xử thiếu trung thực. Nếu hợp tác với những người như vậy, bạn sẽ phải thỏa hiệp với bản thân và những giá trị của bạn.

Sự trung thực có lẽ là tính cách quan trọng nhất mà chúng ta tìm kiếm khi lựa chọn đối tác, một người đồng hành hay một cố vấn. Hôn nhân của một trong những người bạn thân nhất của tôi đã bị một nhà tư vấn bất lương phá hủy. Người này đã chọn giải pháp tha thứ, thay vì chỉ trích, việc vợ bạn tôi ngoại tình. Và cô vợ của bạn tôi đã bỏ anh ấy theo người đàn ông khác, người sau đó cũng bỏ cô ta khi cô muốn tiến tới hôn nhân. Bạn tôi, những đứa con và vợ cũ của anh ấy đều phải trả giá đắt khi chọn một chuyên gia tư vấn không trung thực và không khôn ngoan.

2. Cơn giận hay sự phẫn nộ ngấm ngầm

Chớ làm bạn với người nóng tính, đừng kết giao với kẻ hay giận dữ.

− CHÂM NGÔN 22:24 −

Có thể tránh được bao nhiêu vụ ly dị nếu con người chú ý tới lời khuyên của Solomon? Tiến sỹ Gary Smalley cho rằng cơn giận là nguồn lực duy nhất và có sức phá hủy lớn nhất đối với các mối quan hệ. Đôi khi chúng ta không kiềm chế được cơn giận của bản thân. Nhưng ở câu châm ngôn trên, Solomon nói về những người luôn luôn giận dữ. Những người như vậy rất khó kiềm chế vì họ không bao giờ giải quyết được nguyên nhân sâu xa của cơn giận. Trong Chương 11, chúng ta sẽ xem xét quan điểm của Solomon về sự nóng giận. Ở đây, tôi chỉ đơn thuần cảnh báo rằng không nên quan hệ hay hợp tác với một người thường xuyên giận dữ. Một người luôn nóng giận sẽ bỏ qua mọi lý do, trách nhiệm cá nhân và thậm chí là cả lương tâm nữa khi cơn giận nổi lên. Sớm hay muộn, cơn giận sẽ hạ gục họ và các đối tác của họ cũng phải trượt dốc theo.

Lời khuyên này của Solomon không có nghĩa là bạn không thể cư xử tốt hay dễ dãi với những người hay giận dữ. Nó đơn thuần chỉ cảnh báo rằng, chúng ta không nên tham gia vào bất cứ mối quan hệ nào với họ.

3. Sự ngu ngốc

Hãy tránh mặt người ngu dại, vì con sẽ không học được lời tri thức.

− CHÂM NGÔN 14:7 −

Solomon nói rằng nếu tìm kiếm lời khuyên và sự cộng tác với những người khôn ngoan, chúng ta sẽ có được sự khôn ngoan trong suốt cuộc đời mình. Trái lại, nếu cộng tác với loại người mà Solomon cho là ngốc nghếch, chúng ta sẽ mất khả năng thu nhận kiến thức thật sự. Nói cách khác, chúng ta sẽ không thể phân biệt ý kiến tốt hay ý kiến xấu. Khi tìm hiểu lịch sử của hàng trăm doanh nghiệp, tôi không tưởng tượng được rằng có các giám đốc điều hành làm những điều rất ngốc nghếch. Nhiều người trông có vẻ rất khôn ngoan nhưng đã mắc sai lầm khủng khiếp khi đưa ra quyết định liên quan đến cá nhân và công việc kinh doanh của mình. Nguyên nhân là do họ có quan hệ với những người ngu ngốc, đôi khi là các giám đốc điều hành khác, các cố vấn hay bạn bè họ.

4. Ai mời chào nhiều sẽ chỉ mang lại cho bạn rất ít

Nhiều người đưa ra những cơ hội hứa hẹn sẽ thu được lợi nhuận lớn chỉ với một khoản đầu tư nhỏ hay nỗ lực không đáng kể, những cơ hội mà thoạt nghe có vẻ dễ trở thành hiện thực. Solomon cho rằng không nên đi theo hoặc lắng nghe sự góp ý của những người đó cũng như không dính líu vào bất cứ mối quan hệ hay sự cộng tác có cam kết nào với họ. Trong Châm ngôn 28, ông cảnh báo nếu làm điều đó, chúng ta có thể phải đối mặt với sự nghèo đói. Tôi đã bỏ qua lời cảnh báo này và mượn hàng triệu đô la để đầu tư cùng người đã hứa hẹn cơ hội đó với tôi. Tiền của tôi chỉ giữ nguyên trong ba đến sáu tháng và sau đó tăng lên gấp bốn lần khi công ty niêm yết đại chúng. Đó là cách đây tám năm. Giờ thì công ty đã phá sản và tôi mất tất cả tiền của mình.

Không phải cứ là một tỷ phú bạn mới bị các kế họach làm giàu thôi thúc. Những nghệ sỹ trên truyền hình đã chỉ cho bạn hàng loạt cách kiếm tiền từ đầu tư bất động sản, buôn bán cổ phiếu,

• Bạn chỉ phải gửi cho họ vài trăm đô la để học cách làm thế nào. Những người yêu cầu bạn rất ít nhưng lại hứa hẹn mang lại cho bạn rất nhiều là những người không đáng tin tưởng. Hãy tránh xa họ.

5. Nịnh bợ thái quá

Kẻ nào nịnh hót người láng giềng, tức là giăng lưới dưới chân người.

− CHÂM NGÔN 29:5 −

Lưỡi dối trá ghét những kẻ nó chà đạp, miệng nịnh hót gây ra hủy hoại.

− CHÂM NGÔN 26:28 −

Có gì khác nhau giữa lời khen ngợi và lời nịnh bợ? Solomon dịch từ “khen ngợi” theo tiếng Do Thái có nghĩa là “ca ngợi” và từ “nịnh bợ” đồng nghĩa với “cách nói chuyện ngọt xớt”. Cách nói chuyện ngọt xớt nghĩa là thổi phồng bản ngã của bạn lên; khen ngợi có nghĩa là ca ngợi tính cách, những việc làm và nỗ lực đáng qúy của bạn. Bất cứ lúc nào “một kẻ nói chuyện ngọt xớt” nịnh bợ bạn, bạn hãy cảnh giác. Người hứa hẹn mang lại cơ hội có khoản tiền tăng lên gấp bốn đã nịnh bợ tôi trước rất đông khán giả. Trong khi vợ tôi không hài lòng trước những lời nịnh bợ đó thì bản ngã của tôi đã được tâng bốc. Và thế là tài khoản ngân hàng của tôi nhanh chóng cạn kiệt. Tôi phải gánh chịu một khoản nợ gần như đã phá hủy hoàn toàn sự nghiệp của mình.

6. Có xu hướng buôn chuyện và phóng đại

Kẻ ngồi lê đôi mách hay tiết lộ bí mật, vậy chớ giao du với kẻ hở môi.

− CHÂM NGÔN 20:19 −

Solomon không tin tưởng những kẻ ba hoa, nói nhiều làm ít. Thậm chí ông còn khuyên chúng ta chú ý tới điều mà những kẻ nói dối, buôn chuyện, nịnh bợ và tiết lộ bí mật của người khác nói ra. Khi đối mặt với người như vậy, bạn đừng đi theo, đừng tìm kiếm lời khuyên hay cộng tác với họ.

Trước khi đọc sách Châm Ngôn, đã hai lần tôi thuê một số trợ lý hay buôn chuyện, ba hoa và nịnh bợ. Một người đã đánh cắp các sản phẩm trị giá hàng nghìn đô la của công ty tôi và đổ lỗi cho một người ngoài công ty. Còn một người khác thì sử dụng thẻ tín dụng của công ty mua hàng cho mình với giá trị hơn một trăm nghìn đô la và chỉ trả cho công ty một nửa số đó. Giá như tôi biết câu châm ngôn này trước khi thuê họ.

7. Không tuân theo thói quen, quy định, luật pháp hay những nguyên tắc cá nhân

Ai tuân giữ Kinh Luật là đứa con sáng suốt, còn kết bạn với kẻ tham ăn uống làm nhục cha mình.

− CHÂM NGÔN 28:7 −

Bạn đã bao giờ biết người nào có suy nghĩ hoặc hành động như thể họ đứng trên luật pháp hoặc họ cảm thấy những nguyên tắc và luật lệ đó chỉ dành cho người khác chứ không phải họ? Mặc dù tính cách này có vẻ vô hại, nhưng thật ra không phải vậy. Những người như thế có thể biện hộ hay hợp lý hóa bất cứ điều gì họ làm. Họ thường là những người đạt được mọi thứ ở mức cao. Chúng ta rất dễ bị mê hoặc bởi lý lịch và những thành tích của họ mà không để ý đến tính cách của họ. Solomon cảnh báo rằng chúng ta không nên có những mối quan hệ hay hợp tác với loại người này, dù họ thành công đến mức nào. Sự bất chấp nguyên tắc và luật pháp sẽ khiến họ dễ dàng đổ lỗi hoặc lạm dụng những hành vi không đúng đắn với bạn, nhân viên hay khách hàng của bạn.

Làm thế nào để lựa chọn các cố vấn, đối tác và tránh cộng tác với những người không phù hợp

Sự hợp tác và cố vấn có hiệu quả đem lại lợi ích rất lớn. Ngược lại, lựa chọn sai các cố vấn và đối tác cũng gây ra hậu quả không nhỏ. Dưới đây là một số lời khuyên để chúng ta có thể lựa chọn chính xác đối tác và người góp ý.

1. Sử dụng bảy lưu ý mà Solomon vừa cung cấp làm thước đo để đánh giá tất cả các cố vấn, người góp ý hay đối tác tiềm năng. Loại bỏ người có xuất hiện bất kỳ một lưu ý nào.
2. Khi tìm kiếm người góp ý, nhà cố vấn, hãy xem xét “những bước đi” của họ trước khi nghe họ nói. Cuộc sống của họ thể hiện điều gì về lĩnh vực mà họ đang khuyên bạn? Ví dụ, tại sao chúng ta lại tìm kiếm những lời cố vấn về hôn nhân từ một bác sĩ trị liệu trong khi bản thân anh ta không có một cuộc hôn nhân hạnh phúc? Đây là nguyên tắc rất cơ bản. Thực tế có hàng triệu người đã làm theo lời cố vấn của những người thất bại trong công việc hay hôn nhân. Họ có thể làm đảo lộn cuộc sống của bạn. Vì thế, hãy tìm hiểu thật kỹ.
3. Đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Bạn không bao giờ cần một đối tác giống hệt bạn.
4. Xác định những khả năng, năng lực và điểm mạnh bạn cần có ở một đối tác hay cố vấn để bù đắp cho các điểm yếu của mình.
5. Hãy tìm kiếm một người có thể cùng chia sẻ tầm nhìn mà bạn vạch ra cho những ước mơ, mục tiêu, dự án hay công việc kinh doanh của bạn. Đối tác của bạn không những phải nhìn ra nó mà phải xác định nó và bị nó lôi cuốn.
6. Trong kinh doanh, hãy tìm kiếm một đối tác toàn tâm toàn ý cam kết đi theo tầm nhìn của bạn để đạt thành công. Nếu như bạn cam kết còn đối tác của bạn lại không thì sự cộng tác đó sẽ không lâu dài. Hãy nhìn vào cách anh ta thực hiện những tình huống khác. Anh ta chỉ cam kết trong chốc lát hay trung thành làm theo nó cho đến khi kết thúc?
7. Đối tác tiềm năng của bạn có phải là người tích cực hay không? Những người có cái nhìn tiêu cực thường là những đối tác tồi. Đối tác không cần phải tích cực hay lạc quan như bạn. Nhưng nếu anh ta nhanh chóng làm cho người khác nản chí hay có cái nhìn tiêu cực trong mọi vấn đề, có thể anh ta sẽ nhảy khỏi thuyền khi nó gặp chuyện không may. Tồi tệ hơn, anh ta có thể khiến nó đi chệch hướng.
8. Hãy nhìn vào những động lực và bản chất của đối tác tiềm năng của bạn. Anh ta/cô ta là người ba hoa, khoác lác hay là người chú tâm vào công việc? Làm thế nào bạn biết được điều đó? Hãy nhìn vào những việc họ làm, không chỉ là những gì người khác làm cho họ.

Dù bạn thành công trong công việc cũng như trong đời sống cá nhân đến mức nào thì việc tìm kiếm cố vấn và đối tác có hiệu quả sẽ nhân mức thành công của bạn lên gấp bội. Tôi thà phải cộng tác với hàng tá đối tác tồi để tìm thấy một đối tác tốt còn hơn là không bao giờ cộng tác với ai cả. Bằng cách làm theo lời khuyên của Solomon, bạn có thể tránh được những người không phù hợp và tìm ra những người phù hợp với mình.

Từ kiến thức đến sự khôn ngoan

NHỮNG CHIẾN LƯỢC VÀ CÁCH THỨC ĐỂ TÌM RA VÀ CHỌN NGƯỜI HƯỚNG DẪN

Một trong những kiểu đối tác quan trọng nhất mà chúng ta có thể lựa chọn là một cố vấn dày dạn kinh nghiệm. Đó là người đạt được những thành công vang dội trong lĩnh vực chúng ta muốn đạt thành công. Dưới đây là các chiến lược được nhiều người coi là hữu ích khi theo đuổi ước mơ của mình.

1. Xác định cụ thể ước mơ và lĩnh vực mà bạn muốn có người cố vấn. Bạn cần một cố vấn giúp bạn trong sự nghiệp nói chung hay trong một lĩnh vực cụ thể nào đó của công việc, sự nghiệp hay chuyên môn (ví dụ, những kỹ năng quản lý hay những kỹ năng về marketing)?

5. Lập danh sách các cố vấn tiềm năng cho từng lĩnh vực cụ thể. Lập danh sách những người bạn kính trọng nhất có thể mang lại cho bạn tầm nhìn, sự khôn ngoan và lời khuyên cho mỗi lĩnh vực bạn muốn cải thiện trong cuộc sống theo thứ tự ưu tiên. Khi đó, nếu bạn có thể lựa chọn bất kỳ ai bạn muốn thì nên chọn người đứng đầu mỗi danh sách.
6. Bắt đầu với những cố vấn ở đầu danh sách, viết ra tình trạng mối quan hệ hiện tại của bạn với họ. Đó có thể là ông chủ, bạn, người quen, người hoàn toàn không quen biết,v.v…
7. Viết ra những điều bạn biết về người đó qua các lần tiếp xúc cá nhân với họ hay qua nguồn thông tin của một người khác.
8. Nghiên cứu mọi điều bạn biết về những người cố vấn tiềm năng của bạn. Sở thích, đam mê của họ là gì? Họ đã sử dụng thời gian trong và ngoài công việc như thế nào? Họ có động cơ gì?
9. Nếu họ chỉ là những người quen thông thường hoặc người lạ, bạn có biết người nào biết họ không? Nếu có, hãy tìm tất cả các thông tin mà bạn có thể thu được từ người đó. Hãy coi việc tiếp xúc với người đó như một nguồn tham khảo để có sự tiếp cận ban đầu với người hướng dẫn tiềm năng.
10. Chuẩn bị tiếp xúc với người cố vấn tiềm năng trên điện thoại, hoặc viết một lời đề nghị hay yêu cầu ngắn gọn. Cho dù bạn có kế hoạch tiếp xúc với họ qua nói chuyện cá nhân, trên điện thoại, bằng thư, bạn cũng cần phải chuẩn bị tốt những đề nghị và yêu cầu trước đó. Nếu như bạn tiếp xúc với một người biết mối liên hệ của bạn nhưng lại không biết bạn, bạn nên đề cập đến người liên hệ của bạn trong câu mở đầu. Sau đó, hãy tìm hiểu những tiêu chuẩn và tính cách mà bạn rất ngưỡng mộ ở người này. Hãy giải thích ngắn gọn tại sao những tiêu chuẩn đó rất quan trọng đối với bạn và bạn muốn có được chúng. Hãy hỏi liệu người đó có thể dành chút ít thời gian mỗi tuần hay mỗi tháng (một bữa ăn trưa, bữa điểm tâm, uống cà phê, hay một trận đánh gôn) để bạn đặt ra những câu hỏi có thể giúp bạn phát triển trong một lĩnh vực cụ thể nào đó.

8. Liên hệ. Không gì bằng một cuộc hẹn cá nhân. Chiến lược này có thiết thực hay không tùy thuộc vào người cố vấn tiềm năng của bạn. Nếu bạn không hẹn gặp họ, cách liên lạc tốt nhất tiếp theo là gọi điện thoại. Nếu cả hai cách thức này đều không thực hiện được thì bạn mới nên viết thư. Dù liên hệ bằng cách nào, bạn cũng nên nói thật ngắn gọn và đúng trọng tâm. Người cố vấn nào cũng rất bận rộn và nếu họ nghĩ là việc tiếp xúc với bạn mất quá nhiều thời gian, họ sẽ nhanh chóng từ chối đề nghị của bạn hoặc tránh gặp bạn.

9. Ghi chép. Sau khi liên hệ với người cố vấn lần đầu tiên, hãy ghi chép tóm tắt những lời người đó đánh giá hay bình luận về điều gì đó đặc biệt.

10. Chuyển sang người tiếp theo trong danh sách. Nếu người cố vấn đầu tiên bạn lựa chọn từ chối gặp bạn, hãy tìm hiểu lý do. Sau đó, thực hiện một quy trình tương tự với người tiếp theo trong danh sách của bạn.