Thanh tra Grange vào biệt thự Resthaven để xin Poirot một tách trà, lại đúng là thứ trà ông ta ghét nhất: trà Trung Hoa và quá nhạt.
Ông Grange thầm nghĩ: “Người nước ngoài không biết pha trà, mà cũng không thể dạy họ được!”. Nhưng ông vẫn uống hết tách trà vì trong lúc bao nhiêu nỗi bất hạnh đổ xuống đầu ông thì một nỗi bất hạnh nhỏ đâu có đáng kể?
Thanh tra Grange nói:
– Ngày kia đã là cuộc thẩm vấn thứ hai rồi nhưng chúng tôi vẫn chưa tiến thêm được bước nào! Chưa tìm ra khẩu súng chết tiệt kia! Mà làm sao tìm được? Rừng tiếp nối rừng kéo dài hàng mấy cây số. Họa có cả một sư đoàn sục sạo, mà cũng chưa chắc đã tìm thấy! Tôi bắt đầu thấy ta nên xác định dứt khoát là khẩu súng ấy không thể tìm được!
Poirot nói giọng quả quyết:
– Ông sẽ tìm thấy!
– Mặc dù cho đến nay chưa thấy?
– Sớm muộn, nhất định ông sẽ tìm thấy! Và nếu chỉ nay mai thôi, tôi sẽ không ngạc nhiên.
Thanh tra Grange nhăn mặt nhấp một ngụm trà, rồi mệt mỏi nói:
– Tôi rất mong như thế, bởi vụ án này đang làm tôi mất hết uy tín! Các nhân viên của tôi thực hiện đầy đủ mọi nhiệm vụ tôi giao, vậy mà cứ mỗi lần tôi tưởng sắp thành công thì lại thấy mình đi vào ngõ cụt. Và mục tiêu lùi ra xa tít tắp!
Poirot gật gù. Thanh tra Grange nói tiếp:
– Thử lấy chuyện khẩu súng làm ví dụ. Nếu căn cứ vào khám nghiệm của bác sĩ pháp y thì nạn nhân bị bắn trước khi ông đến chỉ một hoặc hai phút. Ông có mặt ở đó cùng với phu nhân Lucy đang xách giỏ trứng, bà Henrietta Savernake xách giỏ hoa thược dược héo vừa cắt trong vườn, và cuối cùng là Edward Angkatell trong bộ đồ đi săn, túi đầy vỏ đạn. Họ có ba người và một trong số ba người đó hoàn toàn có thể mang đi khẩu súng gây án, vì các nhân viên của tôi lục soát rất kỹ xung quanh khu vực ấy nhưng không thấy nó. Kết luận: người ta muốn chúng ta nghi cho Gerda Christow là thủ phạm giết chồng! Nhưng “chúng ta” ấy là ai? Đến câu hỏi ấy thì tôi chịu cứng!
– Ông đã hỏi họ làm gì trong suốt buổi sáng hôm ấy rồi chứ? Họ trả lời có hợp lý không?
– Có! Họ trả lời rất thích hợp, không thể nào vặn vẹo họ được điều gì: Henrietta Savernake thì tỉa cây trong vườn hoa, phu nhân Lucy nhặt trứng dưới khu chăn nuôi, còn Edward Angkatell đi săn với Huân tước Henry. Họ chỉ chia tay trước đó một lát. Huân tước về thẳng nhà, Edward về theo lối rừng. David đọc sách trong phòng của cậu ta, cô Midge cũng làm việc ngoài vườn rau quả. Tóm lại mọi thứ đều hợp lý, ăn khớp, không có biểu hiện gì đặc biệt. Mọi thứ đều bình thường, nhưng chúng tôi lại không thể kiểm tra nổi. Bác quản gia đem rượu ra lầu bát giác khai cũng đúng như những người kia khai. Thế nhưng mỗi người chúng ta đều có thể nghi…
– Thật không?
– Chứ còn gì nữa? Trong bảng danh sách tình nghi, Veronica Cray đứng số một. Bà ta đã cãi nhau với John Christow trước đó một lát, cãi nhau dữ dội và rất có khả năng bà ta hạ John Christow! Nhưng chúng ta lại thiếu bằng chứng và nhiều chi tiết phản lại việc nghi cho Veronica Cray. Thí dụ chúng tôi không thấy có thể nghi bà ta ăn trộm khẩu súng trong phòng giấy của Huân tước! Rồi hôm ấy không ai nhìn thấy bà ta trong khu vực xung quanh bể bơi. Và tôi thì tin chắc rằng khẩu súng không phải của bà ta.
– Ông chắc chắn chưa?
– Rồi. Tôi có thể xin một giấy phép khám nhà Veronica Cray, nhưng không thấy cần thiết vì bà ta sẵn sàng để chúng tôi tha hồ lục soát nhà bà ta, cái nhà chỉ nhỏ như cái mù soa! Khi cuộc thẩm vấn được hoãn lại, tôi cho người theo dõi Veronica Cray và Henrietta Savernake. Nhân viên của tôi không lúc nào rời Veronica, thậm chí tôi còn bố trí một người đến cả những trường quay nơi bà ấy đóng phim, nhưng chưa thấy một cử chỉ thái độ khả nghi nào của bà ta…
– Còn Henrietta Savernake?
– Cũng vậy. Bà ta về thẳng nhà ở London và chúng tôi cũng theo dõi bà ta không rời mắt, khẩu súng đó bà ta không giữ và cũng không thấy có trong xưởng họa. Bà ta tiếp nhân viên của tôi rất niềm nở, thậm chí cậu ta còn bảo bà Henrietta Savernake thích thú được tiếp cậu ta. Lúc xong việc đi ra, cậu ta có vẻ hoang mang, tại sao những bức tượng xấu như thế mà có người mua? Toàn những hình thù kỳ quái, đặc biệt là tượng con ngựa, cậu ta nhận xét rằng hoàn toàn không giống con ngựa chút nào, và nếu như bà ta không nói đó là ngựa, thì cậu ta không biết.
Poirot cau mày:
– Con ngựa?
– Đúng thế, một con ngựa, nếu như có thể gọi đó là con ngựa! Lạ thật, định nặn con ngựa sao bà ta không chịu thử nhìn con ngựa thật một cái?
Poirot lẩm bẩm:
– Một con ngựa!
Thanh tra Grange ngẩng đầu nhìn nhà thám tử, hỏi:
– Sao ông ngạc nhiên? Tại sao?
– Một liên tưởng…
– Liên tưởng thế nào?
Thanh tra Grange suy nghĩ một chút rồi nói tiếp:
– Sau đó bốn mươi tám tiếng đồng hồ, Henrietta Savernake thu xếp hành lý để đến đây. Hiện bà ta đang ở đây, ông biết chưa?
– Biết. Tôi đã nói chuyện với bà ta. Hai chúng tôi gặp nhau trong rừng…
– Điều ấy tôi không lấy làm lạ. Bà Henrietta Savernake này đi lung tung ấy mà. Theo tôi bà ta có liên quan đến cái chết của John Christow. Lời cuối cùng ông ta nói lên trong lúc hấp hối là gọi tên bà ta. Rất có thể ông ta muốn tố cáo chính bà Henrietta Savernake đã giết ông ta! Chỉ phải cái chưa tìm ra chứng cứ nào để khẳng định như thế!
Poirot gật đầu.
Thanh tra Grange nói tiếp:
– Mặt khác, tôi còn cảm thấy dường như tất cả mọi người ở thái ấp Thung Lũng đều biết một điều gì đó. Phu nhân Lucy chưa trả lời được một cách hẳn hoi tại sao sáng hôm đó bà ấy lại lấy khẩu súng trong bộ sưu tập của ông Huân tước? Việc làm đó rất không bình thường… thêm nữa, đôi lúc tôi cảm thấy như đầu óc phu nhân không tỉnh táo, nếu không nói là tâm thần!
Poirot lắc đầu:
– Ông yên tâm, phu nhân Lucy không tâm thần chút nào đâu!
Thanh tra Grange nói tiếp:
– Về Edward Angkatell thì đã có lúc tôi nghi ông ta. Phu nhân Lucy có kể với tôi, hoặc có nói bóng gió như thế, là từ lâu Edward đã yêu Henrietta, cho nên tôi đã nghĩ, rất có thể Edward thủ tiêu John Christow để Henrietta mất người tình, sẽ chịu lấy ông ta. Nhưng vừa rồi tôi lại được biết là hiện nay Edward sắp cưới cô Midge Hardcastle. Nếu vậy làm sao nghi ông ta được?
Thấy Poirot chăm chú nghe và có vẻ tán thưởng, thanh tra Grange phấn khởi nói tiếp:
– Người còn lại cuối cùng là David Angkatell. Phu nhân Lucy kể cho tôi nghe rằng mẹ cậu David này đã chết trong một nhà thương điên. Bà ta mắc chứng hoang tưởng, lúc nào cũng nghĩ rằng mọi người muốn giết bà ta. Quy luật di truyền cắt nghĩa tại sao đầu óc David cũng không bình thường. Rất có thể David nghi bác sĩ John Christow là chuyên gia về bệnh tâm thần, đến đây để theo dõi cậu ta và cậu ta giết ông ấy. Tuy nhiên lập luận ấy hết sức phi lý.
Thanh tra Grange thở dài, kết luận:
– Ông thấy đấy, ông Poirot! Chúng tôi đặt ra bao nhiêu giả thuyết, nhưng tất cả đều mơ hồ và cuối cùng, đến nay chúng tôi vẫn chẳng đi đến đâu.
Poirot nói rất khẽ:
– Nói cho đúng hơn, “người ta” đã dẫn ông đi ngày càng xa mục tiêu… Ôi, đúng là như thế!
Thanh tra Grange ngạc nhiên nhìn nhà thám tử, rồi nói:
– Tất cả những người ở cái thái ấp Thung Lũng kia quả là không bình thường thế nào ấy! Đôi lúc tôi cảm thấy dường như họ đều biết rõ câu chuyện, nhưng không ai nói ra!
– Ông hãy tin rằng họ biết!
Câu khẳng định vừa rồi làm ông thanh tra bối rối:
– Có nghĩa họ thống nhất với nhau là giấu kín? Vậy thì không xong với tôi đâu! Nhất định tôi sẽ tìm cho ra! Việc đầu tiên là quyết tìm ra khẩu súng! Tôi sẵn sàng làm mọi thứ để trả thù họ!
– “Họ” là ai?
– Là tất cả bọn họ ấy! Họ dám trêu chọc, chế nhạo tôi! Họ nhử tôi đi tìm theo hướng này hướng nọ, giả vờ giúp đỡ tôi, nhưng cuối cùng chúng tôi không đi được đến đâu! Bây giờ tôi mặc xác họ! Tôi cố tìm cho ra một chứng cứ! Một chứng cứ chắc như đanh đóng cột. Khi ấy họ sẽ biết tay tôi!
Poirot đang đứng bên cửa sổ nhìn ra ngoài, lúc này quay đầu lại:
– Ông muốn có chứng cứ chắc như đanh đóng cột ư… Nếu tôi không lầm thì cái chứng cứ rắn chắc ấy nằm trong đám cỏ ngoài hàng rào nhà tôi kia kìa!
Hai người ra sân. Họ không phải tìm lâu. Thanh tra Grange thấy ngay một vật giống như thứ lâu nay họ đang tìm, lấp trong đám cỏ.
Thanh tra Grange quỳ xuống nhìn rồi ngước mắt lên về phía Poirot:
– Đúng là một khẩu súng ngắn!… Tôi trông thì thấy nó có vẻ chính là khẩu súng đang còn thiếu trong bộ sưu tập của Huân tước Henry. Xem số của nó ta sẽ biết được chính xác, có phải nó hay không. Sau đó chúng ta chỉ cần kiểm tra xem nó có đúng là khẩu súng đã giết John Christow không. Công việc còn lại sẽ hết sức đơn giản…
Thận trọng, lấy khăn mù soa bọc vào bàn tay, ông ta nhấc khẩu súng lên, bỏ vào túi.
Ông ta nói:
– Lần này tôi cảm thấy vận may đã đổi chiều!
– Ông sẽ cho tôi biết công việc tiến triển ra sao chứ?
– Tất nhiên, thưa ông Poirot! Tôi sẽ gọi điện thoại cho ông.
Thanh tra Grange giữ đúng lời hứa. Trong máy, ông ta mừng rỡ báo tin:
– Ông đấy à, ông Poirot?… Đây là tin tức tôi đã hứa báo cho ông. Khẩu súng ấy đúng là khẩu súng còn thiếu trong bộ sưu tập của Huân tước Henry và cũng chính là khẩu súng đã bắn chết John Christow! Không còn nghi ngờ gì nữa! Có dấu vân tay ngón cái, ngón trỏ và một phần ngón giữa… Vậy là tôi đã không sai khi tôi nói với ông rằng vận may đã đổi chiều?
– Ông đã xác định các dấu vân tay là của ai chưa?
– Chưa! Hiện mới chỉ biết đó không phải vân tay Gerda Christow là những vân tay hiện tôi đang có. Xét theo kích thước thì đây phải là vân tay của một nam giới. Sáng mai, tôi sẽ đến thái ấp Thung Lũng lấy vân tay tất cả mọi người ở đó. Hiện hãy tạm dừng lại ở kết quả này đã.
Poirot nói:
– Thành thật chúc ông thành công, thưa ông Grange!
Hôm sau thanh tra Grange lại gọi điện thoại đến Hercule Poirot. Niềm lạc quan của ông ta hôm nay đã tắt ngấm. Giọng ông ta nói nghe đầy thất vọng.
– Ông muốn biết thông tin mới phải không, thưa ông Poirot? Vậy thì các dấu vân tay trên khẩu súng không khớp với vân tay của bất cứ ai trong thái ấp Thung Lũng! Của Edward Angkatell, của David, cả của Huân tước Henry! Cũng không khớp với vân tay của Gerda Christow, của Henrietta Savernake, của Veronica Cray, của Midge Hardcastle, và cả của phu nhân Lucy! Thậm chí không khớp với bất cứ một gia nhân đầy tớ nào… Vậy là chúng tôi buộc phải kết luận hung thủ là người bên ngoài thái ấp, hắn đã lọt được vào phòng giấy của Ngài Huân tước lấy khẩu súng, rồi giết John Christow, sau đó quăng vào hàng rào nhà ông, rồi hắn biến đi mất tăm!
Poirot nói lắp bắp một câu chia buồn rồi hỏi viên thanh tra cảnh sát xem muốn có một bộ vân tay của ông không?
Viên thanh tra nói:
– Tôi không từ chối! Thú thật là suy đi nghĩ lại, tôi thấy ông có mặt tại hiện trường đúng lúc diễn ra vụ án, và có khi ông là người đáng nghi nhất trong vụ án này đấy!