Dùng cụm từ ‘sự biến hóa về tinh thần’ Colin Wilson muốn nói đến sự phát triển thân phận liên tục từ việc tự cải tạo.

Thật vậy, trong sách Anatomy of Human Greatness (Phân tích sự vĩ đại của con người), Wilson đã nói “Việc từ chối thực hiện liên tục động tác biến đổi về tinh thần là nguyên nhân khiến tất cả nghệ sĩ vĩ đại đều ngừng phát triển.”

Giống như Picasso, người đã thụt lùi vào tính ấu trĩ (immaturity) trong các họa tác cuối. Giống như Elvis Presley, người đã theo đuổi hành trình ngược lại. Giống như Dylan Thomas, người đã bò trở lại hang động của bê tha rượu chè. Giống như Kurt Cobain, người cố dung hòa heroin, cái chết dù vẫn sống của anh ta, với tự vẫn, một hình thức ổn định hơn của cùng một thứ.

Sau chiếc mặt nạ thần chết của thân phận, vẫn có một thứ sinh lực đang giẫy chết để tự bộc lộ và để được hạnh phúc. Đó là tình yêu cuộc sống hết sức tự nhiên của trẻ thơ.

Cuốn tiểu thuyết hết sức mạnh mẽ của Amy Tan, The Joy Luck Club (Câu lạc bộ vận may vui vẻ) dựa trên cốt truyện của một nhóm phụ nữ có thật. Bạn của mẹ cô Amy thường tụ tập mỗi tháng một lần để chơi bài mạt chược. Họ đặt tên cho nhóm của họ là ‘Câu lạc bộ vận may vui vẻ’. Các bà, các cô biết mình cần niềm vui và sự phấn khích trong cuộc sống và họ cũng biết chính họ và không ai khác phải tạo ra những thứ đó. Từ đó, họ đã xác lập chúng thành công việc mỗi ngày dưới dạng một trò chơi vui nhộn mà không dự đoán được. Họ cho ra đời vận may và niềm vui riêng.

Ở tuổi thiếu niên, một cách vô thưc,sẽ chúng ta thường làm một chiếc mặt nạ thần chết để mang. Nó được tạo dáng theo những lúng túng có thật và cả tưởng tượng của chúng ta. Và ta gọi chiếc mặt nạ kia là thân phận của mình.

Chiếc mặt nạ che giấu tình yêu cuộc sống mà ta có ở tuổi thơ. Tình yêu đó là tất cả những gì ta có, nhưng giờ ta lại che giấu nó, phủ kín nó khiến không khí không thể len vào. Nhân cách không phải là thứ vui nhộn, biết rung động, nó là thứ chúng ta chui vào nó để mà chết.

Muốn giải thoát khỏi chiếc mặt nạ kia, cần có lòng nhiệt tình và sự phấn khích. Những điều này có thể được tìm thấy trong những sản phẩm tự chế với định hướng của tinh thần, mà cảm hứng được truyền đến từ một dự án, một mục đích hay một trò chơi ta xét thấy nên thắng (Trong các trò chơi, ta tìm lại được tình yêu cuộc sống đã bị mất trước đây).

Nếu chúng ta có thể biết hết các khả năng của tự sáng tạo luôn luôn phát triển thì ta sẽ tìm cách bộc lộ một cái tôi cứ mỗi lúc lại làm ta ngạc nhiên, một cái tôi mà ta chưa nhận thức hết hoặc chưa quen thuộc hoàn toàn, cũng giống như Oprah trong The Color Purple (Màu tím)hoặc Oprah chạy marathon trong cơn mưa.  

Bạn Kate của tôi là một ví dụ điển hình về tự cải tạo. Khi tôi gặp cô ấy lần đầu, có rất nhiều việc cô sợ phải làm, bao gồm cả việc cương quyết và nói chuyện trước đám đông. Nhiều người có thể đã gạch phăng đi, xem đó chỉ là một phần thuộc về thân phận. Họ có thể nói “Tôi hay thẹn thùng trước đám đông” để tự vỗ về mình trước điểm yếu của bản thân. Nhưng Kate là một người đề xướng làm phá sản thuyết thân phận từ lúc cô hiểu rằng mình cũng có thể làm được.

Hôm nay, cô đoạt giải tại Dale Carnegie nhờ buổi nói chuyện ứng khẩu hùng biện. Con người hầu hết chẳng ai muốn học để làm điều mình vốn sợ phải làm. Nhưng Kate là người cương quyết vận dụng mọi cơ hội có được để tự cải tạo mình và đi lên. Hiện nay, cô đang tập luyện hàng ngày trong một phòng tập thể dục, đơn giản chỉ vì cô không thích “con người cô từng là” về mặt thể chất. Vì thế cô cố gắng để thay đổi con người cô. Việc chúng ta có thể làm điều đó là bí mật vĩ đại nhất trong cuộc sống hiện đại.

Nhưng chúng ta chẳng cần phải làm điều trên một cách thật qui mô. Nên nhớ đôi lúc, càng nhỏ thì càng tốt. Những thay đổi nhỏ về thân phận đó đây có thể truyền cho ta sức sống phát triển một cách đều đặn. Truyền cảm hứng sẽ dẫn đến bùng phát ngọn lửa nhiệt tình.

Khi Emerson nói “Không thể tạo nên điều gì lớn lao mà không cần đến nhiệt tình”, ông ta đâu phải chỉ nói về công trình nghệ thuật, mà còn nói đến cả đời sống cá nhân.

Không ai có thể tạo nên một đời người vĩ đại mà không cần kết nối trở lại với nhiệt tình ở tuổi ấu thơ.

Và ai cũng có thể tạo kết nối này. Bất cứ lúc nào. Và không có gì liên quan đến tuổi tác cả. (Thật vậy, người đời thường dùng quá trình lão hóa như một câu chuyện bao trùm để che giấu ý đồ lẩn tránh nỗ lực này). Cũng chẳng có gì liên quan đến tình huống cả. Và nó cũng chẳng lệ