Dick tới Innsbruck vào lúc hoàng hôn, gửi va-li khách sạn còn mình đi bộ vào thành phố. Trong ánh chiều sắp tắt, hoàng đế Maximilien bằng đồng đang quỳ cầu nguyện bên trên những chuyên viên khác cũng bằng đồng. Bốn cậu mới tu Giòng Tên đi bách bộ đọc sách trong sân Viện Đại học. Kỷ niệm những trận công hãm, những vụ hôn nhân, những năm lễ, tạc thành tượng đá, bị chìm xóa rất mau trong đêm xuống. Dick ăn một đĩa Erbsen Suppe mit Würstchen, một thứ súp có đậu hột với những lát xúc xích thả bên trên, uống bốn helles rượu bia ở Pilsen và từ chối một đĩa lớn món ăn tráng miệng mang tên Kaiser Schmarren, trứng tráng của nhà vua.

Mặc dù có núi, Dick có cảm tưởng xa Thụy Sĩ, xa Nicole. Bước đi trong vườn tối, một lát sau. Dick nghĩ tới Nicole một cách bình thản, để dành mối tình của mình cho những gì tốt đẹp nơi vợ, Dick nhớ lại ngày trên cỏ ướt, Nicole chạy lại đón, làm đẫm ướt sương sớm đôi giầy mỏng mảnh mang dưới chân. Cô gái kiễng chân lên để nép vào ngực y, ngước mặt lên như cuốn sách đã mở sắn.

– Anh cứ nghĩ coi đã yêu em như thế nào. Em không đòi hỏi anh cứ mãi mãi yêu em như vậy, nhưng anh đừng bắt đầu quên kỷ niệm đó. Trong em, trong thâm tâm em, mãi mãi vẫn còn con người của em hôm nay…

Nhưng Dick đã rời xa, để cho tâm hồn của y được yên, và Dick bắt đầu suy nghĩ về điểm đó. Dick đã mất sự làm chủ được chính mình, nhưng không sao nói được từ bao giờ, lúc mấy giờ, ngày nào, tuần nào, tháng hay năm nào. Trước kia bất kỳ trở ngại nào Dick cũng vượt qua, giải quyết những vấn đề của bịnh nhân. Giữa lúc Dick gặp một Nicole như bông hoa mới nở trên bờ hồ Zurich và lúc Dick gặp Rosemary, mũi dáo của Dick đã cùn.

Dữ kiện chứng kiến những tranh đấu và những khó khăn của cha tại những xứ đạo nghèo đã đưa vào trong bản chất không đam mê từ căn bản một lòng ham muốn mới về tiền bạc. Không phải sự ham muốn bình thường tìm yên ổn. Không bao giờ hơn thời kỳ cưới Nicole, Dick cảm thấy tin tưởng nơi mình. Vậy mà Dick đã chấp nhận gửi trong tủ sắt chôn dưới đất của gia đình Waren mọi vũ khí mà y có.

Dick tự nhủ: “Đáng lý ra người ta phải làm như ở lục địa, lập một phần hồi môn cho Nicole. Nhưng đâu đã hết. Ta bỏ phí mất tám năm dạy cho những người giàu học vỡ lòng về nhân cách con người. Nhưng ta đâu đã hết, ta còn quá nhiều cây bài tẩy trên tay, ta đâu đã đánh xuống”.

Dick thơ thẩn bên những khóm tường vi và những lùm thạch thảo ướt. Đối với một buổi tối tháng mười, trời rất nóng, nhưng Dick vẫn thấy cần khoác chiếc áo ngự hàn khá dầy bằng hàng tweed cài khuy đến tận cổ.

Một bóng người từ gốc cây đi ra, Dick đoán chừng đó là người đàn bà y ngó thấy nơi tiền đình khi bước ra ngoài. Dick bây giờ trở nên mê hết thảy những cô gái đẹp được gặp, mê những đường nét, ở xa, mê cái bóng của họ in trên tường.

Người đó quay lưng lại phía Dick đứng ngó những ánh đèn phố. Dick quẹt một que diêm. Cô gái phải nghe thấy nhưng vẫn đứng yên. Đó là một mời chào hay chứng tỏ một sự đãng trí? Đã lâu lắm Dick ra khỏi thế giới trong đó những ham muốn đều bình dị cũng như sự thỏa mãn những ham muốn đó, cho nên Dick cảm thấy vụng về và do dự. Trong sự khờ khạo của mình, Dick cho rằng phải có một thứ bí kíp giữa những người quen qua lại các trung tâm nghỉ mát có suối nước nóng giúp cho họ dễ nhận ra nhau.

Không chừng lúc này chính Dick phải làm một cử chỉ gì. Bọn trẻ con xa lạ mỉm cười với nhau và rủ: “Chúng ta cùng đi chơi đi”. Dick tiến lại gần. Bóng đen dường như lảng tránh sang bên. Có lẽ cần gửi trả về chỗ cũ. Tim của Dick đập mạnh trước sự mới lạ. Bỗng Dick quay lại, rời xa, đồng thời cô gái cũng tách khỏi đám lá cây u tối, xăm xăm đi vòng qua chiếc ghế dài và đi vào con đường mòn đưa tới trước của khách sạn.

Sáng hôm sau, Dick cùng một người hướng đạo và hai du khách khác đi leo núi Birkkarspitze. Khi tới bên trên những vùng chăn nuôi cao nhất, Dick cảm thấy thoải mái sung sướng lạ. Dick thưởng thức ngay từ trước, đêm sẽ qua, căn lều, sự mệt mỏi, uy tín của người hướng đạo và tính cách vô danh của mình. Nhưng, tới trưa thời tiết bỗng đổi: mưa đá, mưa đá nhỏ, sấm chớp. Dick và một du khách muốn cứ leo tiếp, nhưng người hướng đạo từ chối. Họ thầm tiếc cùng trở xuống Innsbruck, với ý định ngày mai sẽ tiếp tục.

Qua bữa tôi với nguyên một chai rượu nho địa phương khá nặng, Dick cảm thấy bị kích thích chẳng hiểu vì đâu, cho tới khi đi xuống vườn. Trước bữa tối, Dick có gặp lại cô gái ở nơi tiền đình và lần này cô gái ngó Dick không có giác cảm hết. Nhưng Dick tiếp tục thấy thắc mắc. Tại sao vậy? “Trong khi ta có thể có một phần ngon lành những người đẹp trong thời của ta. Tại sao mãi đến bao giờ mới bắt đầu? Với một ảo tưởng, một ham muốn đã suy giảm. Tại sao?” Tưởng tượng của Dick tiến xa; tinh thần đạm bạc xưa cũ và sự không quen đã vượt thắng. “Trời ạ, ta rất có thể trở lại vùng Riviera và ngủ với Janice Caricarnento hay con bé Wilburhazy. Nhưng xô ngã hết bấy nhiêu năm trời bằng một cái gì dễ dàng và rẻ tiền ư?”

Tuy nhiên vẫn còn bị xúc động, Dick rời ngoài hiên trở lên phòng mình để suy ngẫm. Một mình, cả thể xác lẫn tinh thần gây nên cảm giác vắng vẻ và cảm giác này lại gây nên nỗi cô đơn.

Trong phòng, Dick đi qua đi lại, suy nghĩ, rồi đem những quần áo leo núi ra phơi trên lò sươi. Dick tìm thấy bức điện tín của Nicole, còn dán kín, đó là cách để hàng ngày Nicole theo dõi hành trình của Dick, chàng đã bỏ qua không mở trước khi ăn tối, có lẽ vì vụ ngoài vườn. Nhưng đó là một bức điện từ Buffalo, được gửi theo từ Zurich:

“Cha anh đã bình yên lìa trần tối hôm nay. Holmes”.

Dick cảm thày đau nhói nơi tim; cố gắng thu thập mọi năng lực bên trong con người. Dick đọc lại bức điện, ngồi trên giường, hồi hộp đôi chút, tia mắt đăm đăm. Trước hết Dick nghĩ tới đứa con ích kỷ khi hay tin cha chết vội tự hỏi không biết cái chết đó sẽ ảnh hưởng tới mình như thế nào.

Nhưng ý nghĩ đó không kéo dài, Dick tiếp tục đi qua đi lại, thỉnh thoảng lại ngó tới bức điện. Holmes chính thức là trợ tế của cha Dick, nhưng trên thực tế từ mười năm nay ông ta đã trông nom toàn thể công việc trong xứ đạo. Ông cụ đã chết như thế nào? Vì già lão? Ông cụ bảy mươi lăm tuổi. Đời sống đã dài lắm. Nhưng Dick khổ vì cha chết có một mình. Ông cụ đã sống lâu hơn bà cụ và hết thảy những anh chị em khác của Dick. Dick có những anh em chú bác ở Virginia, nhưng họ đều nghèo và không thể có tiền đi một chuyến lên miền bắc. Vì thế cho nên Holmes phải ký tên trong bức điện.

Dick yêu thương cha. Thường thường, để định đoạt trong lúc suy xét, Dick hay tự hỏi cha mình sẽ nghĩ và hành động ra sao. Dick ra đời mấy tháng sau khi hai người chị gái chết, và ông cha đã cố gắng hết sức để Dick khỏi trở thành một đứa con được quá ư nuông chiều bằng cách đích thân đứng ra hướng dẫn Dick về phương diện tinh thần.

Mùa hè hai cha con cùng đi bộ ra tỉnh để mướn đánh bóng giầy. Dick trong bộ y phục thủy quân màu trắng mới ủi và ông cha bao giờ cũng một bộ y phục nhà tu may cắt rất khéo, cùng đi với nhau, người cha rất kiêu hãnh vì cậu con trai. Ông cha lại kể cho Dick nghe hết thảy những gì mà ông biết về cuộc đời. Có lẽ cũng chẳng có bao nhiêu, nhưng đó là những chuyện đơn giản và thật những nguyên tắc xử đối đúng ở trong cương vị một mục sư.

Một lần, tại thành phố xa, ít lâu sau khi cha được thụ phong, cha bước vô một căn phòng đầy người và chẳng biết ai là bà chủ nhà. Nhiều người cha quen biết chạy tới đón, nhưng cha làm bộ không trông thấy họ, vì cha đã trông thấy một bà cụ tóc hoa râm ngồi một mình bên cửa sổ ở mãi đầu đằng kia căn phòng. Cha đi tới trước mặt bà cụ và tự giới thiệu. Sau dịp đó cha đã có rất nhiều bạn tại thành phố đó.

Ông cụ đã xử sự như vậy do tâm tính tốt. Ông cụ trung thành với nền giáo dục của hai bà góa đã nuôi nấng ông và dạy cho biết không có gì tốt hơn “những linh tính tốt”, danh dự, lễ độ và can đảm.

Ông cha bao giờ cũng cho rằng vốn liếng nhỏ của bà mẹ phải dành con trai, cho nên trong thời kỳ cậu con ở trung học và lên đại học y khoa, cứ ba tháng, ông cha lại gửi cho con số tiền lời của cái vốn đó. Con người đó đúng là thứ người mà trong thời đồng tiền làm vua ai nấy đều bảo rằng đó là “hoàn toàn” một người quân tử, nhưng không có bao nhiêu tinh thần kinh doanh và không biết xoay xở.

Dick bảo đi mua một tờ báo. Dick lựa một chiến tàu để về Mỹ. Rồi cho gọi số điện thoại của Nicole ở Zurich, trong khi đợi liên lạc, Dick nhớ tới rất nhiều thứ và tự hỏi không hiểu mình có còn được tử tế như hằng mong muốn hay không.