Mỗi ngày chúng ta đều trả lời trực tiếp hàng tá câu hỏi. Chẳng hạn, “Andrii, anh muốn uống trà hay cà phê vào bữa sáng?” “Tôi thích trà hơn,” hay “Andrii, mấy giờ rồi?” “Bây giờ là 8 rưỡi”. Chúng ta đã quá quen với việc trả lời trực tiếp đến nỗi khi được khán giả đặt câu hỏi, chúng ta thường có xu hướng trả lời trực tiếp bởi ta nghĩ đó là lựa chọn duy nhất.

Không ai có thể ép bạn trả lời một câu hỏi cụ thể nào cả. Chỉ bạn mới có quyền quyết định xem nên trả lời thế nào hoặc thậm chí là có trả lời câu hỏi đó hay không. Sẽ có vô vàn các khả năng có thể xảy ra: bạn có thể trả lời trực tiếp một câu hỏi, trả lời một phần câu hỏi đó, nói những điều không liên quan tới câu hỏi, nói “miễn bình luận” hoặc quyết định sẽ trả lời sau.

Những người ứng khẩu giỏi nhận thức được tất cả những lựa chọn đó. Nếu họ trả lời một câu hỏi ngay tức thì, đó là bởi họ đã quyết định trong ý thức rằng họ sẽ làm vậy, chứ không phải vì họ cho rằng đó là lựa chọn duy nhất. Nếu bạn muốn phát triển khả năng của một diễn giả ứng khẩu, bạn cần phải chấp nhận rằng những điều bạn nói không hề có giới hạn. Câu trả lời của bạn không nhất thiết phải thông minh, trung thực, thực tế hay liên quan đến câu hỏi. Quy tắc duy nhất đó là bạn cần ra quyết định trong ý thức xem bạn sẽ trả lời câu hỏi nào.

Hãy tưởng tượng trong trường hợp bạn được hỏi rằng: “Nếu bạn được bầu chọn cho người xuất chúng nhất thế kỷ XX, bạn sẽ bầu cho ai và tại sao?”

Những suy nghĩ đầu tiên đầu tiên vụt lên trong đầu bạn là gì? Đa phần mọi người sẽ nghĩ ngay tới một người nổi tiếng ở thế kỷ XX mà họ biết và cố gắng giải thích lý do tại sao người này lại là người xuất chúng nhất một cách hợp lý.

Hãy nhớ rằng có rất nhiều hướng đi khác cho câu trả lời của bạn và điều bạn cần làm là ra một quyết định trong ý thức về hướng đi của mình. Dưới đây là một vài lựa chọn cho việc bạn quyết định làm gì với câu hỏi bạn gặp-

Trả lời câu hỏi theo cách bạn hiểu

Đa phần các câu hỏi thường không rõ ràng. Chẳng hạn như câu hỏi: “Nếu bạn được bầu chọn người xuất chúng nhất thế kỷ XX, bạn sẽ bầu cho ai và tại sao?”. Khái niệm “người xuất chúng” khá mơ hồ.

Đối với một vài người, người xuất chúng nhất có thể là người có phát minh vĩ đại; với nhiều người khác, đó có thể là danh hài tài ba nhất. Bạn có thể xử lý một câu hỏi như vậy bằng cách xác định cách bạn hiểu câu hỏi đó và sau đó trả lời theo kiểu của bạn.

Ví dụ: “Đối với tôi, người xuất chúng nhất thế kỷ XX là người có ảnh hưởng lớn nhất tới cuộc sống của tôi và nếu không có người đó, cuộc đời tôi đã không được thế này. Người đó là bà tôi…”

Đầu tiên, bạn hãy định nghĩa xem người xuất chúng nhất đó có ý nghĩa như thế nào với bạn, sau đó nói về người bà của bạn.

Khi gặp một câu hỏi với những khái niệm mơ hồ, có thể bạn sẽ bị cuốn vào việc suy nghĩ thật kỹ xem người hỏi thực sự ám chỉ điều gì. Tuy vậy, điều này không quan trọng. Bạn chỉ cần giải thích cách bạn hiểu câu hỏi đó và trả lời nó theo cách hiểu của bạn.

Chọn một từ có trong câu hỏi

“Nếu bạn được bầu chọn cho người xuất chúng nhất thế kỷ XX, bạn sẽ bầu cho ai và tại sao?” Hãy chọn bất kỳ từ nào có trong câu hỏi này và nói về từ đó.

Ví dụ, nếu bạn chọn từ “bầu chọn”, câu trả lời của bạn có thể sẽ là: “Khi chúng ta quyết định xem ai là

người xuất chúng nhất thế kỷ XX, hoặc ai là ứng cử viên sáng giá nhất để trở thành tổng thống, chúng ta bỏ phiếu bầu. Tuy nhiên, liệu bầu chọn công khai có phải là cách tốt nhất để tuyển lựa hay không?” Sau đó bạn có thể nói về bầu chọn và những cách khác để tuyển lựa. Với phương pháp này, bạn có thể chọn bất kỳ từ nào có trong câu hỏi và nói về từ đó.

Trả lời bất kỳ câu hỏi nào bạn muốn

Với một sự chuyển tiếp hợp lý, bạn có thể bất cứ câu hỏi nào bạn muốn trả lời dù bạn được hỏi câu gì đi nữa.

Chẳng hạn như: “Andrii, nếu anh được bầu chọn cho người xuất chúng nhất thế kỷ XX, anh sẽ bầu cho ai và tại sao?”

Tôi có thể chuyển tiếp như sau “Ngày nay, người xuất chúng nhất thế kỷ XX không còn quan trọng, điều quan trọng là liệu hệ thống giáo dục hiện nay có thể giúp con cái chúng ta khiến cho thế kỷ XXI để lại nhiều dấu ấn hơn thế kỷ XX không” hoặc “Câu hỏi này nhắc tôi nhớ đến cuộc trò chuyện về người tôi muốn trở thành khi lớn giữa tôi và bố.”

Nếu bạn chuyển tiếp hợp lý, bạn hoàn toàn có thể nói về bất kỳ chủ đề nào bạn thật sự muốn nói bằng một hoặc hai câu. Dù câu hỏi ban đầu là gì, bạn vẫn có thể trả lời bất cứ câu hỏi nào bạn muốn khi sử dụng kỹ thuật này. Các chính trị gia thường xuyên sử dụng kỹ thuật này trong các cuộc phỏng vấn và các chương trình truyền hình.

Trả lời một phần của câu hỏi

Hãy thử tưởng tượng khi bạn được hỏi, “Bạn có đồng ý với câu nói của Max De Pree, ‘Bổn phận đầu tiên của một vị lãnh đạo là phải xác định được thực tế. Bổn phận cuối cùng là nói lời cảm ơn. Có phải từ đó ta suy ra được vị lãnh đạo ấy là một công bộc?” Bạn có thể chọn bất kỳ một phần nào của câu hỏi bạn muốn và trả lời nó. Ví dụ, bạn có thể trả lời câu hỏi, “Bạn có đồng ý rằng vị lãnh đạo đó là một công bộc hay không?” Hoặc thay vào đó bạn có thể trả lời câu hỏi, “Bạn có đồng ý rằng bổn phận đầu tiên của một vị lãnh đạo là phải xác định được thực tế không?” Bạn không nhất thiết lúc nào cũng phải trả lời toàn bộ câu hỏi, bạn được phép quyết định chỉ trả lời một phần của câu hỏi.

Như bạn thấy đấy, trả lời trực tiếp câu hỏi chỉ là một lựa chọn. Bạn cần nhận thức được rằng có vô số những lựa chọn khác và bạn được quyền sáng tạo khi lựa chọn câu hỏi cho câu trả lời ứng khẩu của mình. Hãy nhớ rằng mục đích duy nhất của bạn nên là lựa chọn câu hỏi một cách có ý thức và cho khán giả của bạn một câu trả lời có giá trị. Nếu bạn cảm thấy việc thay đổi câu hỏi một chút có thể giúp bạn truyền tải một câu trả lời giá trị hơn tới khán giả và thay đổi góc nhìn của họ, hãy làm như vậy.