Có một mối liên hệ trực tiếp giữa suy nghĩ nội tâm, cảm giác và sự thôi thúc – ý thức của con người – và hoàn cảnh, sự kiện của môi trường xung quanh. Hoàn cảnh bên ngoài là sự mở rộng của ý thức nội tại được biểu hiện ra bên ngoài… Bản ngã đóng vai trò như một điểm nút phân tách cá nhân với thế giới xung quanh, phân tách nội tâm và ngoại cảnh… Động lực của một người càng cao, càng rộng mở, càng ít tính cá nhân thì người đó càng trưởng thành, càng đón nhận được nhiều hơn.

—Gary Jacobs

Bước tiếp theo trong quá trình tự rèn luyện và phát triển bản thân là thực hiện Thẻ điểm cân bằng cá nhân (TĐCBCN) mà bạn đã lập. Điều này rất cần thiết để bạn phát triển dần ý thức, kỹ năng và trở nên sáng tạo hơn trên nền tảng của TĐCBCN. Tôi xin giới thiệu một chu trình học hỏi mới để thực hiện điều này, chu trình Lập kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá – Thử thách (chu trình LTĐT) sẽ được giới thiệu sau đây (xem Biểu đồ 3.1). Để phù hợp với TĐCBCN thông qua việc sử dụng kết quả của chu trình LTĐT cho việc học hỏi theo chu kỳ và một quá trình từng bước một, qua đó hạnh phúc, ý thức, sự hứng thú, niềm vui và sự sáng tạo trong công việc cũng như trong thời gian rỗi đều tăng lên. Trên hết, khi con người có thể kiểm soát hành động của mình và sẵn sàng đối mặt với thử thách, họ sẽ thấy vui vẻ hơn. Chu trình LTĐT bao gồm bốn bước sau đây (Rampersad, 2005).

Lập kế hoạch – Hình thành hoặc cập nhật TĐCBCN của bạn, tập trung vào công việc cũng như thời gian rỗi. Trước khi bắt đầu, hãy luyện bài tập thở và giữ yên lặng nhằm cung cấp nhiều năng lượng hơn – điều bạn cần để biến hoài bão cá nhân thành hành động (thông qua mục tiêu cá nhân, các tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả và mục tiêu) có chủ đích và quyết tâm.

Thực hiện – Bắt đầu bằng một mục tiêu đơn giản trong TĐCBCN và hành động tự hoàn thiện tương ứng, luôn ghi nhớ các thứ tự ưu tiên đã được định ra. Mỗi sáng thức dậy, hãy luyện bài tập thở và giữ yên lặng, tập trung thực hiện một hành động tự hoàn thiện đã chọn trong cả ngày. Hãy thực hiện với tất cả tấm lòng, sự tự tin, sự sẵn sàng và tập trung. Điều này phải phù hợp với các kỹ năng bạn đang có. Hãy can đảm thực hiện mục tiêu liên quan, kể cả khi bạn gặp phải trở ngại. Hãy xác định rõ các mục tiêu cá nhân và đừng bỏ cuộc. Hãy chia sẻ những dự định tốt đẹp của mình với một người đáng tin cậy (bạn đời, bạn thân, đồng nghiệp hoặc cấp trên), người sẽ hỏi, thảo luận và đưa ra những phản hồi trung thực. Chủ động kế thừa và nỗ lực thực hiện mục tiêu của bạn. Thường xuyên hỏi người đáng tin cậy về các phản hồi để bạn có cơ hội đánh giá mức độ tiến bộ. Hãy bắt đầu với những thói quen đã hạn chế bạn, ảnh hưởng không tốt đến cuộc sống của bạn và đem lại kết quả xấu.

Đánh giá – Xem xét các kết quả dựa trên các tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả và mục tiêu đã định trước, đánh giá tiến trình và kiểm tra xem bạn đã thực hiện được đến đâu các mục tiêu cá nhân. Kiểm tra xem liệu hành động tự hoàn thiện có hiệu quả không và hãy hành động nếu nó không hiệu quả. Nếu bạn vẫn chưa thể thực hiện mục tiêu của mình, đừng lo lắng về điều đó. Hãy bắt đầu lại. Bạn sẽ dần hoàn thiện đều đặn. Nó sẽ trở thành một thói quen làm mọi việc đúng ngay từ đầu nếu bạn đánh giá TĐCBCN mỗi tháng cùng với người bạn tin cậy và rút kinh nghiệm. Hãy nghĩ đến ba người bạn có thể tin tưởng, những người cho bạn cảm hứng và động lực để thực hiện các mục tiêu và các hành động tự hoàn thiện. Lên kế hoạch để thường xuyên gặp một người trong số họ. Lắng nghe họ nhiệt thành, cùng động não với họ và nghe họ tư vấn. Phát triển kỹ năng và năng lực để đạt được những mục tiêu mà bạn đã chọn. Nhận thức trách nhiệm của bạn để không ngừng phát triển cá nhân. Thực hiện những hành động tự hoàn thiện bản thân, đánh giá các kết quả cá nhân, ghi lại những gì đã học được, tiếp tục hoàn thiện và giám sát hành động, suy nghĩ. Đồng thời, hãy nghĩ đến việc cân bằng hoài bão và hành vi cá nhân ‒ điều sẽ ảnh hưởng đến hành vi đạo đức của bạn. Sau một vài tuần, bạn sẽ nhận ra một số khác biệt nhỏ trong bản thân mình. Trong hai tháng, sự thay đổi về hành vi sẽ trở nên bền vững. Sau năm tháng, các phẩm chất quan trọng mà bạn khát khao có được sẽ là của bạn. Trong giai đoạn này bạn cũng cần luyện bài tập thở và giữ yên lặng.

Thử thách – Chấp nhận những thách thức lớn hơn bằng cách đặt ra mục tiêu khó hơn và hành động tự hoàn thiện tương ứng từ TĐCBCN và hành động dựa trên đó. Hãy chú tâm khi chọn lựa một mục tiêu nhiều thử thách hơn về phía những kỹ năng đã được cải thiện khi hành động cải thiện hiện tại bắt đầu trở nên buồn tẻ. Tận hưởng trải nghiệm, ghi lại những gì đã học và chưa học được trong suốt quá trình thực hiện hành động tự hoàn thiện. Thường xuyên cải tiến và xem xét TĐCBCN của bạn.

Tóm lại, bạn cần hình thành hoài bão cá nhân dài hạn và những mục tiêu SMART ngắn hạn với các hành động tự hoàn thiện tương ứng, thường xuyên thực hiện bài tập thở và giữ yên lặng, tập trung năng lượng tinh thần vào hành động tự hoàn thiện, chọn một người đáng tin cậy, tiếp tục thực hiện hành động tự hoàn thiện với sự cống hiến và lòng quyết tâm, yêu cầu sự phản hồi và chú ý rằng hành động hoàn thiện và thử thách mới liên quan đến các kỹ năng của bạn. Vì tiếp tục thông qua chu trình LTĐT, bạn tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự phát triển và hạnh phúc tối đa của cá nhân. Qua đó, bạn có thể làm việc với lòng đam mê hướng vào những trải nghiệm nội tại và khách quan, quyết định số mệnh của chính mình và trở nên tự tin hơn. Bạn cũng có thể tạo ra một cảm giác an toàn về tinh thần. Bạn cũng sẽ trở nên hoàn thiện hơn trên nền tảng sự giao thoa giữa hoài bão và hành vi cá nhân, cùng với sự kết hợp luyện tập thở và giữ yên lặng. Thực hiện TĐCBCN cùng với những kết quả của chu trình LTĐT trong một quá trình liên quan tổng thể đến cuộc sống, bạn sẽ cảm thấy sẵn sàng với hoạt động thử thách và vượt qua mọi rào cản. Quá trình này được nhà tâm lý học nổi tiếng người Mỹ gốc Hungary, Mihaly Csikszentmihalyi gọi là Dòng chảy (flow). Dòng chảy là kết quả của một sự nỗ lực có ý thức để chinh phục thử thách; đó là kết quả của việc tìm kiếm những kinh nghiệm tốt nhất, không ngừng khám phá những thử thách mới và sự phát triển liên tục những kỹ năng mới. Theo Csikszentmihalyi, một người sẽ thuộc vào dòng chảy khi cả thách thức và kỹ năng đều cao, khi đó mọi người đều cảm thấy hạnh phúc hơn, vui vẻ, mạnh mẽ, chủ động, sáng tạo và thỏa mãn hơn. Người ta đã đưa ra giả thuyết rằng những người vui vẻ có thể khỏe mạnh hơn cả về tinh thần và thể chất so với những người kém hạnh phúc hơn. Xem xét mười nguyên tắc cơ bản về hạnh phúc của Robin Sharma:

• Theo đuổi một cuộc sống hữu ích, lý thú và năng động;

• Tham gia các hoạt động có ý nghĩa;

• Phát triển một cách sống có tổ chức, có kế hoạch;

• Đặt ra những mục tiêu thực tế;

• Suy nghĩ một cách tích cực;

• Tránh lo lắng vô ích vì những vấn đề vặt vãnh;

• Dành thời gian để vui chơi;

• Phát triển một nhân cách nồng nhiệt, thân mật với lòng yêu thương con người chân thành;

• Tập thói quen cho đi nhiều hơn nhận lại;

• Học cách sống với hiện tại. Quá khứ chỉ là dòng nước trôi bên dưới cây cầu cuộc sống.

Csikszentmihalyi gợi ý những điều cần thực hiện để nâng cao tính hiệu quả cá nhân: “Mỗi tối trước khi đi ngủ nên dành ra mười phút để tự suy xét. Nghĩ về những việc tốt bạn đã làm được trong ngày và những hành động xấu có thể bạn mắc phải mà bạn cần thay đổi để vượt trội và trưởng thành. Những người thành công thường chín chắn hơn người khác. Suy ngẫm hàng ngày sẽ giúp sớm loại trừ những tính xấu và giúp trí tuệ nhạy bén hơn. Sau quá trình tập luyện đều đặn, bạn sẽ phạm ít sai sót hơn và sức mạnh bản thân sẽ đạt đến mức cao nhất.”

Việc áp dụng phương pháp TĐCBCN và thực hiện cùng với chu trình LTĐT sẽ cho ra dòng chảy. Bạn sẽ mở rộng nhận thức cá nhân thành nhận thức chung và làm chủ được bản thân. Điều này sẽ mở ra những chân trời mới cho bạn để khỏe mạnh và hạnh phúc nhất. Bằng cách áp dụng TĐCBCN vào gia đình, bạn có thể nhận ra mục tiêu chung của gia đình và cải thiện mối quan hệ với những người bạn yêu thương.

Sự hình thành và thực hiện hoài bão cá nhân cùng với chu trình LTĐT cũng giúp bạn làm chủ trực giác một cách hiệu quả. Weston Agor đã nói: “Các nhà lãnh đạo tương lai sẽ đối mặt với những tình huống cực kỳ phức tạp mà họ phải đưa ra quyết định trong những trường hợp trong khi các dữ liệu hoàn chỉnh cần thiết cho quá trình ra quyết định truyền thống không có, không đầy đủ hoặc quá đắt để tập hợp một cách nhanh chóng. Họ sẽ đối mặt với một thế giới đang thay đổi và một lực lượng lao động với nhu cầu tham gia thật sự vào quá trình ra quyết định ngày càng tăng. Các nhà quản lý sẽ ít dựa vào quyền hạn chính thức mà sẽ dựa vào đánh giá trực giác nhiều hơn để đối phó với sự chuyển dịch, đến quá trình thông tin theo chiều ngang của tổ chức bằng sự nhạy cảm và sức thuyết phục. Họ sẽ cần một loạt những kỹ năng mới để đương đầu với môi trường đầy biến động này. Cho đến giờ, cách tiếp cận quản lý đang chiếm ưu thế là phong cách quản lý logic, dựa vào phân tích, duy lý… Trực giác sẽ ngày càng có giá trị hơn trong giai đoạn nhiều bất ngờ, phức tạp và thay đổi nhanh chóng sắp tới. Trực giác sẽ trở nên hiệu quả hơn khi chúng ta cởi mở hơn với các cảm giác và có nhiều khả năng đưa ra các cách xử lý đúng đắn hơn. Nguyên tắc đầu tiên là tin tưởng vào trực giác. Nguyên tắc thứ hai là việc thực hành sẽ hoàn thiện trực giác. Với sự cố gắng và kiên trì, chúng ta có thể phát triển trực giác. Nguyên tắc thứ ba là tạo ra một môi trường hỗ trợ trong đó những kỹ năng trực giác được coi trọng.”

Phần trình bày trong khung dưới đây chỉ ra một số hoạt động liên quan đến quá trình hoàn thiện bản thân liên tục phù hợp với TĐCBCN (xem thêm ở Chương 9).

Cấu trúc TĐCBCN

Dựa trên hệ thống TĐCBCN, tôi đã giới thiệu một quy trình huấn luyện cho các huấn luyện viên, với một quy trình huấn luyện TĐCBCN gồm mười giai đoạn. Quy trình này chú trọng huấn luyện về cuộc sống và công việc, huấn luyện về quản trị. Huấn luyện về cuộc sống và công việc dựa trên TĐCBCN liên quan đến tính hiệu quả và sự phát triển trong cuộc sống cá nhân. Nó đóng vai trò quan trọng trong mọi việc bạn làm, trong việc đưa ra những chọn lựa đúng đắn cho tương lai, có một cuộc sống hạnh phúc và hoàn thiện hơn. Quản lý TĐCBCN tập trung vào những nhà quản lý muốn phát triển kỹ năng lãnh đạo; nâng cao thành tích, sự tận tụy của nhân viên; trao quyền cho nhân viên; xây dựng một tổ chức tin cậy và học hỏi thật sự; tăng trách nhiệm cá nhân và sự hứng thú trong công việc của nhân viên; nâng cao tính hiệu quả bền vững của tổ chức. Quy trình TĐCBCN gồm mười bước, với các bài tập, công cụ và hoạt động toàn diện hỗ trợ trong từng bước, được sử dụng để huấn luyện cho cá nhân và các nhà quản lý.

Mười bước trong Quy trình huấn luyện Thẻ điểm cân bằng cá nhân

1. Tìm một nơi yên tĩnh, thực hiện bài tập thở và giữ yên lặng với khách hàng để giúp người đó suy ngẫm các câu hỏi về hoài bão cá nhân.
2. Đóng vai trò như một người hướng dẫn TĐCBCN đáng tin cậy và hỏi/thảo luận những câu hỏi về hoài bão cá nhân của khách hàng.
3. Hướng dẫn khách hàng phác họa hoài bão cá nhân (nhiệm vụ, tầm nhìn và những vai trò chủ chốt của cá nhân) dựa trên câu trả lời cho những câu hỏi này. Cần chắn chắn rằng tất cả bốn khía cạnh của TĐCBCN (yếu tố nội tại, yếu tố khách quan, kiến thức và việc học tập, yếu tố tài chính) và cuộc sống riêng, công việc cũng cần được tính đến.
4. Hướng dẫn khách hàng trong quá trình nhận biết và chọn lọc những yếu tố quan trọng dẫn đến thành công trong hoài bão cá nhân và giúp họ chuyển hoài bão thành mục tiêu cá nhân với các tiêu chuẩn đánh giá, mục tiêu và hành động tự hoàn thiện tương ứng. Cần thực hiện điều này trong mỗi khía cạnh của TĐCBCN: yếu tố nội tại, yếu tố khách quan, kiến thức và sự học hỏi và yếu tố tài chính.
5. Hướng dẫn khách hàng của bạn trong quá trình không ngừng hoàn thiện bằng cách thực hiện TĐCBCN theo chu trình Lập kế hoạch – Thực hiện – Đánh giá – Thử thách. Giúp anh ấy/ cô ấy thực hiện những hành động tự hoàn thiện với lòng nhiệt tình và quyết tâm dựa trên chu trình LTĐT này.
6. Gặp khách hàng thường xuyên, lắng nghe và đưa ra phản hồi. Hỗ trợ khách hàng suy ngẫm và cập nhật TĐCBCN dựa trên phản hồi trong từng thời điểm. TĐCBCN là một tài liệu sống.
7. Hướng dẫn khách hàng nuôi dưỡng sự an bình trong tâm hồn và tính toàn vẹn cá nhân bằng cách hướng dẫn họ kết hợp hoài bão với hành vi cá nhân. Quá trình tự nhận thức này dựa trên những yêu cầu về tính toàn vẹn từ cuốn sách này.
8. Hướng dẫn khách hàng hòa hợp hoài bão cá nhân với hoài bão chung, thông qua cuộc thảo luận về hoài bão. Đây là một cuộc trò chuyện định kỳ, thân mật, tự nguyện và bảo mật giữa khách hàng của bạn và cấp trên, với chủ đề là TĐCBCN.
9. Giúp khách hàng chủ trì những cuộc họp về hoài bão thành công. Giúp họ hiểu cách hướng dẫn các thành viên trong nhóm dựa trên TĐCBCN của họ và tạo ra không khí tin cậy trong nhóm.
10. Khuyến khích khách hàng chia sẻ TĐCBCN với các đồng nghiệp và cấp trên để biết và hiểu nhau hơn. Điều này tạo ra một nền tảng vững chắc cho sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau và học hỏi theo nhóm tốt hơn.