Tôi đã quá quen với việc bị người Pháp lảng tránh khi đề cập đến vấn đề quan hệ ngoài hôn nhân, vì vậy khi đến Moscow tôi cũng ngại trực tiếp hỏi về đề tài này. Thay vào đó, trong thời gian đầu, lúc phỏng vấn một chuyên gia tư vấn hôn nhân, tôi chỉ bảo mình đang nghiên cứu về “vấn đề hôn nhân” và sau đó dần dần chuyển sang đề tài ngoại tình.

Nhưng tôi sớm nhận ra rằng mình rụt rè là thừa, vì khi vừa nghe đến chuyện ngoại tình là cô chuyên gia này hào hứng hẳn lên.

“Thời này thì ai cũng phải quan hệ lăng nhăng như vậy cả. Đó là điều bắt buộc,” cô đột ngột phán rất quả quyết.

Cô ấy đang đùa đấy ư? Tôi nghĩ chắc hẳn giữa tôi và cô ấy có sự hiểu lầm, tôi phải hỏi lại người phiên dịch có phải cô ấy vừa bảo quan hệ ngoài hôn nhân là hiển nhiên không?

Cô chuyên gia này chẳng hề lưỡng lự : “Tôi nghĩ làm vậy là khôn ngoan đấy chứ!” Để minh chứng cho lời khẳng định, cô kể cho tôi nghe về những cuộc tình ngoài luồng của mình trong suốt 15 năm từ khi cô kết hôn, và số lượng này về sau phải giảm đi vì cô quá bận bịu công việc. Cô ấy còn bảo tôi ghi đích danh tính – Svetlana Artemova – và còn tự viết vào sổ tay của tôi để tránh nhầm lẫn.

Tôi từng nghe các nhà trị liệu tâm lý cho rằng chuyện ngoại tình có thể giúp cho quan hệ vợ chồng trở nên khắng khít hơn, nhưng chưa hề nghe ai khẳng định rằng quan hệ ngoài hôn nhân là một yếu tố thiết yếu cho hạnh phúc gia đình cả; rằng chuyện ngoại tình là một chuyện bắt buộc . Đây là góc nhìn lập dị của một bác sĩ tâm lý người Nga ư? Nhưng Anna, cô thông dịch viên của tôi, một mực khẳng định Artemova là một chuyên gia tâm lý có tiếng và rất đắt khách. Ngoài ra, Anna, nay đã ly hôn và sống cùng con trai đã trưởng thành, cũng đồng tình với tuyên bố của Artemova và chẳng lấy gì ngạc nhiên về điều đó cả.

***

MOSCOW có vẻ là nơi phù hợp cho nhiều thành phần phức tạp. Đầu tiên là đôi lúc trời đất bỗng tối sụp lại. Vào tháng 11, trời đất tối đến nỗi đèn flash máy ảnh của tôi phải lóe lên giữa ban ngày. Mọi chuyện vào ban đêm còn kì quái hơn: chỉ thấy toàn các quầy hàng bày bán đủ thứ rượu bia thắp sáng đường phố.

Chỉ sau một hai ngày dạo vòng quanh để phỏng vấn, tôi có một cảm giác rùng mình sởn gáy vì dường như ai cũng có xu hướng gạt gẫm, mặc dù chỉ vì một ít tiền. Tôi biết mình là người nước ngoài nên dễ trở thành con mồi ngon nhưng tôi chưa từng thấy ở đâu mà người ta không chừa một cơ hội nhỏ nào để kiếm tiền như vậy. Những người phụ nữ bán vé tàu điện nhiều khi trả lại thiếu tiền thối cho tôi, và đến khi tôi nhặng xị lên thì họ chỉ dửng dưng nhún vai rồi mới chịu đưa cho đủ. Một tài xế taxi hợp pháp ra giá 15 đô-la để đưa tôi về khách sạn, nhưng sau đó khi phát hiện rằng đích đến cách đó có bốn dãy nhà thì ông ta không chịu thương lượng lại và cũng không chịu mở cốp xe cho tôi lấy vali.

Mọi người ở đây đều là những con buôn. Khi tôi đón một chiếc taxi dù thì chỉ cần vẫy tay là có tài xế tấp vào ngã giá. Nhưng ngồi trên xe lúc nào cũng phải thắt chặt dây an toàn. Giao thông ở đây cực kì hỗn độn, những người đi bộ qua những giao lộ lớn phải chạy thục mạng mặc dù họ được quyền băng qua. Lề đường cũng không an toàn hơn là mấy. Vào ban đêm, nhiều nhóm thanh niên say xỉn cứ lảng vảng, và buổi sáng sau đó, tôi thường bắt gặp nhiều người đàn ông đi ngang qua trên mặt còn nguyên những vết thương mới tinh, có lẽ vừa xuất hiện sau những trận ẩu đả hay vấp ngã vì say rượu từ đêm qua. Tôi thì trố mắt cả ra, nhưng tất cả những người khác chẳng ai thèm đoái hoài gì cảnh đó.

Họ có thái độ liều lĩnh như vậy cũng dễ hiểu, khi đó hầu hết người dân Moscow chỉ kiếm được một khoản tiền chừng vài trăm đô-la một tháng, trong khi đời sống ở đây lại đắt đỏ, ngay cả tôi cũng chỉ dám lưu lại trong một nhà nghỉ hạng xoàng. Nhậu nhẹt say sưa ở đây chính là một trong những yếu tố tổn hại sức khỏe và dễ gây chết người nhất. Một người bạn của tôi hiện đang làm việc cho một hãng luật sư ở Moscow bảo rằng nhân viên quầy tiếp tân luôn chuẩn bị túi cứu thương trợ tim trên mặt bàn. Ngoài ra còn phải kể đến những mối đe dọa từ bên ngoài: một người đàn ông Anh quốc kể cho tôi biết rằng ngay sau khi vào nhận nhà, ông chủ nhà liền ghé ngang qua để “bảo kê” cho anh ta.

Moscow cũng có một tầng lớp trung lưu mới xuất hiện, nhưng chỉ một số ít dân chúng ở đây được liệt vào hạng này. Ngay cả những bác sĩ và giáo sư đại học cũng khẳng định mình không phải “tầng lớp trung lưu” vì họ không đủ tiền để mua xe hơi hay ăn ở nhà hàng và chỉ sống trong căn hộ nhỏ cùng gia đình, con cái. Mà họ cũng chẳng hi vọng tình hình sẽ tiến triển hơn như ở Mỹ. Trong thời Liên Xô cũ, hầu hết người dân của “nước Nga mới” đều sống trong duy nhất một căn hộ cả đời mình.

Nhìn qua bối cảnh ảm đạm này cũng chẳng có gì ngạc nhiên khi người Nga lấy chuyện quan hệ ngoài hôn nhân để làm niềm vui. Nhưng dù sao đi nữa, số lượng đồng tình chuyện này quá nhiều khiến tôi bị sốc. Từ trước đến nay chưa có một nghiên cứu về tình dục quốc gia chính thức nào ở đây cả, nhưng theo một cuộc khảo sát vào năm 1996 ở St. Petersburg thì có khoảng một nửa số đàn ông và một phần tư số phụ nữ đã ngoại tình trong thời gian đang kết hôn. Có nghĩa tỉ lệ thời gian ngoại tình trong cả đời – kể cả trong những mối hôn nhân cũ – là rất cao. Người dân thành thị ở Nga dường như có xu hướng ngoại tình cao nhất so với các nước công nghiệp khác.

Hay cũng có thể họ tự cho mình là như vậy. Biện pháp xử lý ngoại tình ở Nga quá kém, vì vậy tôi có cảm giác những người đàn ông nào không ngoại tình cũng tự nhận rằng mình từng ngoại tình nhằm làm cho bản thân có phong độ hơn. Trong một cuộc trưng cầu dân ý vào năm 1994, gần 40% người Nga cho rằng ngoại tình “chẳng có gì sai” hoặc “đôi lúc cũng không đúng” – con số này ở Mỹ chỉ khoảng 6%. Trong thực tế, người Nga có tỷ lệ thừa nhận mình từng ngoại tình cao nhất trong 24 đất nước được khảo sát. Đây là nơi đầu tiên tôi từng tới mà người dân lại khoe khoang về chuyện lăng nhăng của mình nhiều đến vậy.

Vậy có phải vấn đề ngoại tình này, có thật hoặc do tưởng tượng ra, là vấn đề của người Nga? Họ sẽ có thể trở nên khá giả hơn nếu không lang chạ với vợ ông hàng xóm hay không? Vì vậy tôi đã đến nước Nga, nơi được cả thế giới công nghiệp luôn xem là cái nôi của quan hệ ngoài hôn nhân này để tìm hiểu lý do mà người dân ở đây lại thừa nhận mình ngoại tình nhiều như vậy và hành động ấy giúp ích được gì cho họ.

***

KHI TÔI HỎI về tình dục ở thời Liên Xô cũ, người Nga luôn nhắc đến một câu đùa phổ biến trên toàn quốc là: “Không hề có tình dục ở Liên bang Xô-Viết”. Vào những năm 30 và 40, chính phủ thời Stalin cấm giáo dục giới tính và vì vậy ngay cả đến các bác sĩ phụ khoa cũng khó tìm được sách báo thuộc lĩnh vực này. Chính phủ gần như nghiêm cấm mọi thảo luận công khai về tình dục và cũng không cho các nhà khoa học nghiên cứu về nó. Ở trường, học sinh được giáo dục về sự cao quý của tình bạn trong sáng và hướng dân chúng chuyển nguồn năng lượng dành cho tình dục sang để cống hiến cho công cuộc xây dựng quốc gia. Chuyên viên tình dục học Igor Kon cho rằng chính phủ lo sợ vì tình dục là một trong những lĩnh vực khó kiểm soát. Kon từng viết trong quyển Cuộc cách mạng tình dục ở Nga rằng: “Mối nguy hiểm tiềm tàng cho chế độ lúc bấy giờ là hầu hết các mối quan hệ tình dục chỉ để thỏa mãn nhu cầu sinh lý chứ không xuất phát từ tình yêu chân thật.”

Dĩ nhiên từ những lời nói lý tưởng của chính phủ đến việc người dân chấp hành như thế nào là chuyện khác nhau một trời một vực. Những người có thế lực trong xã hội dùng công quỹ quốc gia đi nuôi tình nhân, tịch thu các sản phẩm khiêu dâm của phương Tây về làm của riêng và còn thỉnh thoảng tổ chức các cuộc thác loạn. Một Bộ trưởng Bộ Văn hóa dưới quyền của Nikita Khrushchev từng bị phát hiện giấu giếm rất nhiều tình nhân toàn các diễn viên trẻ đẹp. Khi ông Leonid Brezhnev, lãnh tụ sau này của Liên Xô, được giao nhiệm vụ tại Kazakhstan trong giai đoạn đầu của sự nghiệp thì ông dường như cũng đem theo rất nhiều nhân tình đi cùng mình.

Vào những năm 60, ai nghi ngờ bạn đời của mình ngoại tình thì đã có thể giao nộp họ cho những người đứng đầu địa phương. Họ sẽ triệu tập một cuộc họp, khi phát hiện ra ai “thật sự có tội” thì người đó sẽ bị khai trừ ra khỏi đảng và thậm chí không còn cơ hội kiếm được một công việc nào tốt hơn. Tùy vào tâm trạng, ban chấp hành đảng đôi lúc sẽ khoan nhượng đối với các thảo luận khoa học về tình dục. Kon nhắc lại chuyện một sinh viên đã tốt nghiệp của ông trong lúc đang dự định làm một cuộc khảo sát về thói quen tình dục của giới trẻ thì người đứng đầu đảng địa phương liền cấm cậu ta đưa vào câu hỏi: “Bạn có bao nhiêu bạn tình?” Ông ta hỏi, “Hỏi như vậy nghĩa là gì? Bản thân tôi đang sống với vợ tôi chứ ai,” Nhưng Kon bảo ai cũng biết tỏng rằng ông ta đồng thời cũng “đang chung chạ cùng với nhiều vũ công ba-lê thuộc Nhà hát Kirov.”

Có nhiều yếu tố cản trở người ta ngoại tình. Những người phụ nữ lăng nhăng có thể bị mang bầu và phải cắn răng đi phá thai vì đây là hình thức thông dụng nhất để hạn chế sinh đẻ. Còn những người lớn tuổi hơn thì nói với tôi vấn đề lớn nhất là khó tìm được chỗ để hẹn hò. Những người chưa kết hôn không được phép thuê khách sạn, nhất là trong thành phố họ đang sống; ngoài ra cảnh sát cũng hay đi rà soát các bãi đậu xe công cộng nên không thể hành sự trên xe. Còn ở nhà thì lại càng không thể: ngoài chuyện phải tránh trẻ con và họ hàng thì còn có rất nhiều người sống trong các căn hộ công cộng và phải chia sẻ bếp và phòng tắm với những gia đình khác. “Chúng ta được sinh ra ở tiền sảnh, chúng ta làm tình ở tiền sảnh và rồi cũng chết ở tại tiền sảnh,” một nhà điêu khắc ở Moscow từng bảo như vậy với nhà văn Mark Popovsky vào những năm 70.

Hơn thế nữa, dân Nga phải đi cả quãng đường dài để tận hưởng được một chút tự do ngoài tầm kiểm soát gần như hoàn toàn của chính quyền và sau những công việc thường nhật nhàm chán. Chuyến tàu tốc hành từ Moscow đến St. Peterburg được gán cái tên “Khách sạn di động” vì các cặp tình nhân có thể thuê những khoang riêng biệt. Dân Nga còn mượn nhà của bạn bè. Tiêu biểu như Marina, một bác sĩ nha khoa nay đã 64 tuổi và đang sống ở Moscow, bà trông không giống người thuộc phe chống đối cho lắm. Bà vẫn rất yêu công việc vào thời Liên Xô cũ. Nhưng vào những năm 80, bà từng có mối quan hệ kéo dài nhiều năm với một điệp viên KGB dù nó quá mạo hiểm cho cả sự nghiệp và gia đình của cả hai. Họ thường hẹn hò vào ban ngày trong căn hộ của một người bạn thân của Marina vì cô này hay đi vắng.

Vậy vì sao bà lại mạo hiểm như vậy?

“Có lẽ vì túng quá phải liều thôi,” bà đáp. Hơn nữa, rất nhiều bạn bè của bà cũng làm điều tương tự. Bà thường đụng mặt bọn họ cùng nhân tình trong những quán rượu thân mật, nơi nghệ sĩ hay tụ họp, và được xem là bãi đáp an toàn. “Tôi biết rất nhiều chuyện của người khác nhưng không nói ra thôi,” bà bảo.“Cô thấy đấy, từ “tình dục” nghe có vẻ rất đàng điếm. Nhưng chuyện tình dục thì lan rộng khắp mọi nơi.”

Artyom Troitsky, biên tập viên của tạp chí Playboy phiên bản Nga, bộc lộ quan điểm của mình một cách rõ ràng hơn: “Tình dục là điều họ không thể ngăn cấm, đó là lý do chúng ta quan hệ rất nhiều. Ai cũng ngoại tình. Moscow chính là thành phố đa tình nhất thế giới,” ông đã phát biểu như vậy với Derk Sauer, một nhà báo đầy quyền lực phụ trách chuyên mục của truyền thông Hà Lan, đang sống ở Moscow.

Người dân Liên Xô cũ cũng hay nói dối. Có một khẩu hiệu không chính thức như sau: “Chúng ta giả vờ làm việc và họ vờ trả công cho chúng ta.” Những lời nói dối trở thành công cụ kiếm ăn quan trọng đến mức chúng dường như trở thành điều tốt đẹp mà không cần suy xét về quan niệm đạo đức.

Thật ra có rất nhiều người tuân theo những quy định hà khắc của chính phủ. Giữa những năm 70, chuyên gia tình dục học Lev Sheglov chu du vòng quanh Liên bang Xô Viết cũ theo một chương trình phát ngôn của chính phủ. Ông giảng dạy về giới tính dưới cái vỏ của các chương trình mang tên “Vấn đề và tiềm năng của gia đình đương thời” và “Vợ chồng hòa thuận.” Tôi được gặp Sheglov trong căn hộ tiện nghi của ông ở St. Petersburg, hiện ông là viện trưởng của Học viện Tình dục học và Tâm thần học. “Vào những năm 60 thì không thể nào, nhưng vào giữa những năm 70, chế độ cai trị đã bị vôi hóa. Chẳng còn niềm tin nào trong đó cả,” ông cho biết. Thính phòng, nhà máy, và “những cung điện văn hóa” địa phương mà ông thường diễn thuyết luôn kín người. “Đây chính là cách duy nhất mà họ có được thông tin về giới tính. Đó là nhu cầu hiểu biết về giới tính thiết yếu vào thời ấy,” ông hồi tưởng lại.

Sheglov phải thận trọng không so sánh Nga với các nước phương Tây hoặc đề cập đến vấn đề tình dục ngoài phạm vi gia đình vì đôi lúc có gián điệp chính phủ ngồi nghe trong đám đông. Nhưng dù vậy, những buổi giảng của ông vẫn luôn vui nhộn, hấp dẫn. Một số người lớn tuổi thường đứng dậy và hét lên rằng ông đang làm suy đồi đạo đức. Nhưng hầu hết phần thời gian còn lại, khoảng một nửa khán giả cười khúc khích như trẻ con đi học, số còn lại thì ngồi say mê để đón xem ông nói gì tiếp theo. Sheglov còn nhớ có lần một người phụ nữ ở tỉnh thành bảo rằng cô đã nộp bạn trai của mình cho cảnh sát khi anh chàng này yêu cầu cô kích thích tình dục cho anh ấy bằng đường miệng. Cô muốn biết rằng Sheglov có thấy cô đã làm đúng hay không.

“Tôi cố gắng giải thích cho cô ấy hiểu rằng cô có thể làm hại cả cuộc đời của người đàn ông ấy,” ông hồi tưởng lại và phân trần thêm, “Tôi hiểu được chính cái xã hội cô ấy lớn lên đã tạo cho cô ấy tư tưởng như vậy. Chúng ta không thể phán cô ấy là kẻ ngu ngốc được.”

***

KHI LIÊN BANG XÔ VIẾT sụp đổ vào năm 1991, tình dục phút chốc bùng nổ. Nước Nga chuyển mình từ một đất nước mà người dân hiếm khi dám nói về tình dục trở thành một nơi tình dục được xem là hàng hóa. Bỗng chốc người dân Nga được xem mọi sản phẩm đồi trụy mà họ muốn, thuê phòng mà không bị trừng phạt, và lật báo ra là tìm được gái điếm. Chẳng cần có cuộc thảo luận quốc gia về tình dục nào hay giáo dục giới tính trong trường học, mà đơn giản là tình dục đã hiện hữu khắp nơi.

Rất nhiều người không kịp thích nghi với sự thay đổi này. Vào năm 1992, khi một vở kịch nhiều kì trên ra-đi-ô được lên sóng, diễn viên nữ chính đã từ chối khi phải nói câu thoại: “Em muốn lên giường với anh.” Vì vậy cảnh quay ấy phải được biên kịch lại. Cũng trong chương trình đó, một diễn viên nam đã nổi giận khi biết nhân vật của mình quan hệ tình dục ngoài hôn nhân đến nỗi phải tự tạo ra tai nạn xe hơi để anh không phải đóng vai này nữa. Nhưng đến cuối cùng, sau khi cân nhắc, anh ta lại nhận cát-xê và quyết định tiếp tục diễn.

Những quy định xã hội thay đổi nhanh chóng. Quan hệ tình dục đi từ chỗ là một phương thức để thoát khỏi viễn cảnh u ám của cuộc sống trở thành con đường tiến thân nhanh nhất cho các phụ nữ trẻ. Những người sống trong thời đại ấy bảo rằng: chỉ còn là vấn đề thời gian, vài năm hay vài tháng nữa thôi, chuyện một cô bé 19 tuổi ngả vào vòng tay của những ông già đáng tuổi cha mình sẽ trở thành chuyện bình thường. Có lẽ không phải người Nga nào cũng muốn con gái mình làm điều này, nhưng thật khó để chống lại lập luận mới của chủ nghĩa tư bản. Tỷ lệ ly hôn cũng đột ngột tăng cao khi người ta thoát khỏi những mối hôn nhân bó buộc họ từ những năm tháng của tuổi đôi mươi.

Khi dân Nga bỗng nhiên dễ dàng di cư, đàn ông nước ngoài lại tạo ra đường dây gái gọi. Tình yêu bây giờ chỉ còn là thứ yếu. Một giáo viên người Mỹ đang dạy tiếng Anh tại Moscow kể cho tôi nghe một nữ sinh thuật lại chuyện cô bạn Maria của mình đã kết hôn với một người Mỹ, có con rồi ly hôn như thế nào. Maria hiện sống ở Mỹ và đang nhận tiền trợ cấp thất nghiệp và tiền cấp dưỡng của chồng cũ. Trong cuộc thảo luận sau đấy, bạn học của nữ sinh đó khen ngợi Maria “thông minh’ và trách móc người chồng Mỹ dại dột vì để bị lừa gạt.

Trong xã hội vừa tái lập này, một là bạn phải gia nhập cùng với giới trung lưu mới hoặc sẽ bị tụt hậu và sống dựa một phần vào may mắn. Những người từng sống ở trung tâm Moscow đột nhiên trở thành chủ sở hữu của những bất động sản đắt giá. Một số khác chiếm đoạt những công ty tư nhân hoặc những khu công nghiệp của nhà nước. Những người chiếm đoạt được nhiều nhất, hầu hết bằng những giao dịch mờ ám, đã làm gương cho nhiều người khác hùa theo. Những tay “đầu sỏ” này vừa bị căm ghét nhưng cũng rất được ngưỡng mộ, họ đều bỏ rơi những bà vợ từ thời Liên Xô cũ để vui vẻ bên những người tình trẻ đẹp hay lao vào nhục dục với cả động gái điếm tuyệt mỹ. Những cuộc vui chơi chè chén trong nhà tắm công cộng của họ nhanh chóng trở thành truyền thuyết thành đô.

Không phải ai cũng có thể lên giường được với một tay đầu sỏ, nhưng các chủ nhà hàng, giám đốc quảng cáo, nhà thầu xây dựng, và nhân viên của các công ty điện thoại cầm tay dưới trướng của họ luôn sẵn sàng tạo điều kiện sống tốt đẹp nhanh chóng cho các cô em xinh tươi. Tôi được gặp rất nhiều các cô thuộc loại này, ai cũng mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười cả. Nhiều người bắt đầu từ vị trí thư ký (trên tờ quảng cáo tuyển dụng cho thư ký luôn yêu cầu ứng cử viên phải là người hấp dẫn). Yêu kiều nhất trong số họ phải kể đến Elena, một cô gái 28 tuổi với dáng người thon thả, làn da căng tràn sức sống và đôi mắt mèo xanh veo. Vào năm 1992, khi Elena 16 tuổi, cô rời vùng quê nơi mình trưởng thành và chuyển lên sống với bà dì ở vùng ven St. Petersburg. Cô nhanh chóng trở thành thư ký trong một hãng linh kiện máy tính, và chẳng lâu sau, ông chủ vào tuổi tứ tuần bắt đầu đưa đón cô đi làm và thuê nhà cho cô sống trong thành phố.

Khi ông đề cập đến vấn đề chung sống thì trở ngại lớn nhất chính là bà vợ và đứa con trai đã 16 tuổi của ông. Elena giải thích rằng vợ ông ta đã bị liệt nửa người vì tai nạn xe hơi, vì vậy chẳng khó hiểu khi ông ấy muốn rời bỏ bà. Nhưng Elena vẫn yêu cầu ông hoàn tất thủ tục ly dị vì cô không phải loại người thích vụng trộm với người có gia đình. Hơn nữa, cô đã mang thai.

“Hoàn cảnh lúc đó thật éo le,” cô kể với tôi, vẻ mặt trông cực kì đăm chiêu. “Tôi không muốn mình trở thành người xấu… Dĩ nhiên tôi cảm thấy không vui. Tôi không nỡ tàn nhẫn với người phụ nữ ấy. Có vẻ là sự đồng cảm giữa đàn bà với nhau.” Cơn bốc đồng về quyền bình đẳng cho nữ giới của cô chẳng chống cự lại nổi vấn đề kinh tế của nước Nga mới. Ông chủ hãng cuối cùng cũng bỏ rơi bà vợ tội nghiệp và kết hôn với Elena.

Tiền bạc trở thành đường ranh phân định rạch ròi trong nước Nga mới. Như Emil Draitser từng quan sát và ghi lại trong quyển sách của mình, Hãy chiến đấu và đừng màng đến tình yêu , những chuyện cười ngoại tình vào những năm 90 đều nói về những người đàn ông không may khi không có khả năng ngăn cản vợ mình chạy theo người đàn ông giàu có khác.

Một người đàn ông đến gặp bác sĩ: “Bác sĩ à, ông biết không, cứ mỗi lần tôi bắt gặp vợ mình đi cùng tình nhân tôi lại uống một ly cà phê.”

“Vậy ông định hỏi tôi điều gì?”

“Bác sĩ cho hỏi, liệu có quá nhiều caffeine trong người có sao không?”

Trong một câu chuyện về một anh chồng không may khác:

“Anh có tưởng tượng được không? Chiều hôm nọ tôi về nhà và bắt gặp vợ mình đang trên giường với một thằng người Thụy Điển.”

“Vậy anh đã nói gì với hắn?”

“Nói gì được mà nói? Tôi có biết tiếng Thụy Điển đâu.”

Ám ảnh của người Nga về tiền và tình dục, cộng thêm với việc thiếu dữ liệu đáng tin cậy về tình dục, có lẽ là nguyên dẫn đến sự ra đời của những Học viện Xã hội học ở St. Petersburg. Các công cụ quảng cáo cho rằng học viện thực hiện các cuộc khảo sát giới tính dựa trên “di sản kiến thức từ chuyện chăn gối của người Slavơ”. Giám đốc Học viện, Neonilla Samukhina, từng là một triết gia, khẳng định qua email với tôi rằng bà là một chuyên gia về lĩnh vực ngoại tình.

Phải mất nhiều tuần lễ và bao nhiêu email để tôi có thể hẹn gặp được họ, nhưng khi đến nơi, thì ra mọi hoạt động của học viện này chỉ gói gọn trong một căn phòng mờ tối. Samukhina có vẻ ngoài cứng cáp và trang điểm rất đậm; còn có một chuyên gia tình dục học thực tập với dáng người mảnh khảnh và trông có vẻ khó tính trong bộ vest đen, ông đang ngồi sau chiếc bàn dài, bên trên tô điểm bởi những bức tượng nhỏ về sinh sản. Bức tường trên đầu họ thoạt hình ban đầu có vẻ là một bức tranh trừu tượng màu hồng, nhưng khi nhìn kĩ lại mới nhận ra đó là bức tranh không gian ba chiều của âm hộ.

Buổi họp mặt của chúng tôi diễn ra trong khoảng hai giờ đồng hồ, nhưng đến phút cuối tôi vẫn không hiểu được hoạt động chính xác của học viện này là gì. Dường như nhiệm vụ chính của họ là làm cho người Nga có cái nhìn nghiêm túc hơn về tình dục, không còn kiểu “nghe rồi cười khúc khích” hay “nhìn nhận tình dục như một hiện tượng văn hóa”. Samukhina miêu tả lại nhiều bộ phận trong học viện này, hầu hết đều do bà đứng đầu. Bộ phận xuất bản khá thú vị: Bà đưa tôi xem quyển sách họ xuất bản khổ lớn được đóng bìa cứng, trong đó toàn hình ảnh của một cặp nam nữ da ngăm đang làm tình ở nhiều tư thế khác nhau được sắp đặt khá tự nhiên. (Tựa đề của các chương sách được đặt như: “Trên mặt đất,” “Trong rừng,” và “Trên bãi biển.”) Các chú thích bên miêu tả các hành động bằng những từ ngữ cực kì khiêu khích.

Phần hứa hẹn nhất của học viện này chính là “sự tư vấn”. Samukhina muốn trở thành nhà tư vấn cho các công ty về vấn đề quấy rối tình dục. Nhưng công việc của bà không phải là huấn luyện các sếp ngừng quấy rối nhân viên, mà để cảnh báo các thư kí rằng họ rốt cuộc cũng sẽ bị gọi lên để “thỏa mãn cho các sếp”. Lời khuyên của bà là nếu các cô không chấp thuận ngủ với các sếp thì tốt nhất là nghỉ việc vì họ chẳng được sự bảo vệ hợp pháp nào cả.

Chuyên môn của Samukhina về chuyện ngoại tình thì ra rất sơ sài. Suy nghĩ chính của bà là vụng trộm không chỉ là vấn đề về tình dục mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến quan hệ vợ chồng. “Người Nga thường quan niệm rằng: ‘Đừng có đứng núi này trông núi nọ,”’ bà nói.

***

MỘT LÝ DO dẫn đến tỷ lệ ngoại tình ở Nga rất cao là số lượng đàn ông rất ít. Từ những năm 80, tuổi thọ trung bình của đàn ông giảm từ 65 xuống còn 58. Họ chết vì rượu bia, thuốc lá, tai nạn nghề nghiệp và tai nạn xe cộ. Vào thời điểm con người cùng đến độ tuổi 65 thì chỉ còn 46 người đàn ông cho 100 người phụ nữ (con số này ở Mỹ là 72 nam cho 100 nữ).

Số liệu thống kê dân số không đồng đều giữa hai giới tính này đã ảnh hưởng đến tình yêu. Ở Moscow, tôi ăn trưa với một người phụ nữ độc thân khá giả đang trong độ tuổi 40 và bà bảo rằng nếu không qua lại với đàn ông có vợ thì chẳng còn ai để hẹn hò nữa cả. Trong thực tế, bà ta còn chẳng biết người phụ nữ độc thân nào mà lại không quan hệ với các ông chồng của người khác cả. Và cũng chẳng ai trong số họ giấu giếm điều này. Đối với phụ nữ Nga trong độ tuổi 30 và 40, chứ không cần xét đến người già hơn, thì một người đàn ông chưa vợ hay không rượu chè thật sự hiếm như trứng Phục sinh Fabergé.

Đàn ông ở đây luôn khoe khoang về thế mạnh vì mình là của hiếm. Một chuyên gia tâm lý tên Alexei Zinger giảng giải ý nghĩa của quy ước: “Tối thứ Bảy khi một người đàn ông không về nhà, anh ta sẽ bảo vợ rằng, ‘Đừng có gọi anh, anh đi chơi với bạn. Nếu gọi là làm phiền bọn anh đấy nhé.’” Ở Mỹ, nói như vậy là đủ để các bà vợ liên tục gọi điện thoại hay thuê thám tử để theo dõi chồng mình rồi. Nhưng theo Zinger thì các bà vợ ở Nga “lại cần phải chấp nhận chuyện này vì chồng nuôi sống họ, con cái và những người khác nữa. Họ cần một ông chồng mạnh mẽ, và đi mất dạng một hai đêm thì cũng không là vấn đề lớn lao gì.”

Những gì trong thực tế diễn ra thật sự làm tôi choáng váng khi đến phỏng vấn một nhà xã hội học ở nhà bà, nhưng rốt cuộc lại mất nhiều thời gian hơn để nói chuyện với cô con gái quyến rũ 18 tuổi tên Katya của bà. Katya có dáng người mảnh dẻ, mái tóc tém nghịch ngợm và nói tiếng Anh cực lưu loát. Cô bé rất sôi nổi và đầy tự tin, nhất là khi nói hình mẫu về người chồng lý tưởng: một người không rượu chè và đánh đập vợ con. Cô bé bảo chắc may mắn lắm mới tìm được người như vậy và cũng chỉ còn vài năm nữa là đến tuổi phải lấy chồng rồi. Mặc dù cô cũng có vài mối tình vắt vai nhưng chưa có một cái nhìn cụ thể nào về tương lai trước mắt. Những cậu trai trẻ cùng độ tuổi với cô bé thì “rất cộc cằn và suốt ngày bia rượu.” Những người đứng đắn hơn thì lại tập trung cho sự nghiệp hơn tình yêu, và xung quanh họ cũng có quá nhiều người tranh giành.

Katya tỏ vẻ phấn chấn hơn khi tôi khẳng định với cô bé rằng một ngày nào đó người đàn ông cô mong đợi sẽ xuất hiện. Nhưng thật ra, khi nhìn vào dân số như vậy, khả năng ấy là rất ít. Nếu cô bé thật sự tìm được người mình vừa ý thì cũng khó có thể giữ được sự thủy chung. “Đối với cháu, dĩ nhiên cháu muốn tìm một người chồng chung thủy và cháu cũng sẽ một lòng một dạ, nhưng mọi thứ còn tùy vào hoàn cảnh nữa. Nhưng nếu quan hệ của bọn cháu êm ấm, bọn cháu sẽ có con cái, và nếu như anh ấy có người phụ nữ khác thì cháu cũng sẽ có người đàn ông khác, cũng tốt thôi, đứa con sẽ được lớn lên trong vòng tay của hai cặp vợ chồng.”

Nói về nửa kia của dân số, một người như Sasha, 54 tuổi, chỉ cao khoảng 1,5m, chân ngắn và bụng phệ, thì ở những hoàn cảnh khác, quả thật ông ta thua thiệt rất nhiều điều. Là một diễn viên trong nhà hát ở Moscow, ông thường hay đảm nhận các vai mê đắm các phụ nữ đẹp rồi luôn chịu thua các nam diễn viên chính đẹp mã.

Mặc dù vậy, trong đời sống thực ở đây, Sasha lại được xem như một người đàn ông quyến rũ phụ nữ. Tôi gặp ông trong căn phòng thay đồ chật hẹp khoảng hai tiếng trước khi vở diễn bắt đầu. Tối hôm đó là buổi công chiếu đầu tiên của một vở kịch, nội dung xoay quanh một đoàn thủy thủ bị đắm tàu và trôi dạt lên một hòn đảo toàn những phụ nữ lõa lồ. Khi tôi hỏi về vấn đề ngoại tình, ánh mắt ông ta lập tức hướng về chiếc sofa bằng da màu đỏ trong góc phòng. “Chắc là khó tin nhưng mọi cuộc mây mưa của tôi đều xảy ra ở đó,” ông giải thích. Có vẻ trên mặt tôi hiện vẻ nghi ngờ nên ông mới đứng bật dậy để minh chứng. “Này, cô kéo mấy cái gối ôm này ra đi rồi sẽ thấy…”

Vợ của Sasha làm việc ngay trong bộ phận trang phục, nhưng cũng không cản trở được ông. Ông kể có lần ông vào họp và nhận ra cả ba người phụ nữ trong đó đều từng ngủ với mình. “Và sau đó là người thứ tư bước vào cũng vậy!” ông kêu toáng lên với điệu bộ rất kịch. “Thật là một cảm xúc tuyệt diệu, hoàn hảo – vì mọi người đều có liên hệ với nhau!” Hôn nhân của ông cũng chẳng lấy gì làm tốt đẹp. Sau khi đứa con ra đời, Sasha muốn chơi quần vợt, còn vợ ông thì cứ càu nhàu, “Ông xách cái vợt đó đi đâu đấy? Còn tôi cứ phải quanh quẩn ở nhà với thằng con này!” Thế là họ ly hôn.

Gần đây Sasha mới kết hôn lần nữa. Người vợ lần này là một vũ công ba-lê mới 20 tuổi, gần bằng với tuổi con trai ông. Từ đó đến nay ông vẫn chung thủy với cô nàng, nhưng chắc cũng chẳng được bao lâu. “Tôi cứ đắn đo, vì dù gì đây cũng là bản chất của đàn ông mà,” ông bảo. “Chúng ta thường nghĩ lần này mọi thứ sẽ khác, nhưng thực chất chúng cũng như nhau mà thôi.” Ông trích dẫn lại lời của một nhà thơ nổi tiếng của Nga, Aleksandr Pushkin. Người phiên dịch chuyển ngữ lại câu cuối cùng đại loại là: “Tất cả những gì chúng ta muốn là ăn trái cấm, nhưng lại là những trái cấm không nằm trong thiên đường dành cho chúng ta.” Sasha lại mỉm cười tinh quái rồi trích dẫn một câu nói phổ biến ở Nga, với hàm ý chính vì sự chênh lệch về dân số mà ông ta không phải cao lớn lên thêm làm gì: “Một con chó nhỏ cho dù già thế nào vẫn được nhìn như một chú cún con.”

***

TỶ LỆ DÂN SỐ và nền kinh tế vẫn chưa đủ để giải thích sự phổ biến của ngoại tình ở đây. Vì còn thêm một yếu tố nữa: giống như người Pháp, người Nga cũng không cảm thấy bị kích động khi bị lừa dối. Trong thời gian tôi lưu lại ở Moscow, phiên bản Nga của tạp chí Cosmopolitan , bán chạy nhất ở Nga, còn cho đăng tải những cách thức giúp các bà giấu giếm tình nhân của mình. Người viết đề nghị các bà tạo ra một thú vui giả tạo (ví dụ như trở thành hội viên của một câu lạc bộ không có thật mang tên “Hội vì sự nóng lên của toàn cầu”); rồi từ từ lấy thời gian đó đi ngoại tình để các ông chồng không nghi ngờ; và “đừng tỏ ra quá vui vẻ. Nếu trước giờ ít khi hát hò trong khi tắm thì bây giờ cũng cố gắng đừng làm vậy.” Ngoài ra người viết chẳng đề cập đến những vấn đề luân thường đạo đức gì cả. Bài báo cho rằng yêu đương vụng trộm sẽ làm cho các bà vợ thon gọn hơn, hạnh phúc hơn và còn tự tin vào bản thân hơn nữa.

Ngày nay, người Nga còn có những cơ hội khác để vụng trộm. Vợ chồng thường sống trong những khu chật hẹp, vì vậy chẳng lạ gì khi họ hay đi nghỉ mát cùng bạn bè thay vì với nhau. Đây là cơ hội không thể tuyệt hơn để lao vào những cuộc ngoại tình được gọi là kiểu La Mã, kiểu ăn chơi mà không hỏi, không khai thường bắt đầu và kết thúc trên các bãi biển Ai Cập hay các khu nghỉ mát ở vùng Biển Đen. Các cuộc tình kiểu La Mã này không gây tai tiếng hay ảnh hưởng đến hạnh phúc hôn nhân. Chúng đơn giản chỉ là cách để người ta giảm áp lực mà thôi.

Nhưng yếu tố chủ yếu được mọi người tin tưởng ở đây chính là đàn ông không bao giờ kiềm chế được dục vọng của mình. Tôi nghe mọi người trên khắp thế giới cho rằng đàn ông (và đôi khi cả đàn bà) sinh ra vốn đã không có quan niệm một vợ một chồng. Nhưng ở Mỹ và châu Âu, họ đều hi vọng mọi người biết kiềm chế không cho bản thân mình lạc lối. Tuy nhiên ở nước Nga này thì chuyện năm thê bảy thiếp lại thỏa sức phát triển. Phụ nữ ở đây bảo rằng mặc dù họ cũng muốn chồng họ chung thủy nhưng chắc chỉ là hi vọng mong manh. Thêm nữa khi nhìn vào thực tế con người ở đây vụng trộm quá nhiều lại càng khẳng định thêm rằng không có gì ngăn cản được tình trạng này cả.

Tôi còn nghe đồn rằng ở những nơi không phải thành phố lớn của Nga, các ông chồng thậm chí còn không màng giấu giếm các cô tình nhân. Cơ hội duy nhất để tôi tìm hiểu việc này là qua cuộc gặp gỡ với Vladimir, người tới từ một ngôi làng ở nội địa. Vladimir trông giống như một anh chàng Marlboro bị lão hóa với đôi vai rộng, gò má nhăn nheo và bộ ria mép muối tiêu rũ xuống hai bên. Ông cùng hai người con trai đang dành những tuần lễ cuối để tu sửa cho ngôi nhà ở ngoại ô của Anna, người phiên dịch của tôi. Khi tôi gặp họ ở ga xe lửa Moscow cũng là lúc họ đang chuẩn bị về nhà với những móng tay còn cáu bẩn đất cát.

Cơ hội được phỏng vấn Vladimir thật tình cờ và ngẫu nhiên, hơn thế nữa, thật thú vị khi hai con người ở hai thế giới hoàn toàn khác nhau có thề gặp gỡ và trao đổi về vấn đề tình dục như thế này. Vì vậy cuộc đối thoại bắt đầu khá ngượng ngùng còn Vladimir thì tỏ ra rất bối rối trước những câu hỏi của tôi. Sau khi nắm được những thông tin căn bản là ông ta đã kết hôn được 37 năm và có 5 mặt con, tôi liền đi thẳng vào vấn đề.

“Ông có nhân tình không?”

“Không.”

Tôi dừng lại một chút rồi hỏi lại. “Ông đã từng có nhân tình chưa?”

Lại ngập ngừng.“Có.”

Sau đó Vladimir im lặng một lúc lâu cứ như đang bận nhai một thanh xúc xích vậy (Anna đã dặn tôi rằng có thể ông ta sẽ yêu cầu một chai rượu, nhưng rốt cuộc ông ta chỉ cần một bữa ăn tối). Cả hai chúng tôi đều kiên nhẫn chờ đợi ông tiếp tục.

“Chuyện xảy ra cách đây mười năm ở làng tôi. Ai cũng biết chuyện cả, và bà ấy giờ vẫn đang sống ở đó.”

Tôi tóm tắt lại câu chuyện của Vladimir như sau: Nhân tình của ông là một người phụ nữ từng ly dị chồng và làm kế toán cho một nông trại của tỉnh, nơi Vladimir từng làm quản lý. Họ gặp nhau trong một buổi tiệc của nông trại. Bà ta “có tính khí rất thất thường”, nhưng ông lại rất ngưỡng mộ điều này. Họ đã làm tình với nhau ở nhà bà ta mỗi ngày. Sau hai năm rưỡi thì ông kết thúc mối quan hệ này “một cách thầm lặng” bằng cách bảo bà ta hãy đi tìm một người đàn ông khác. À, phải nói thêm rằng vợ của ông cũng biết về chuyện này từ những ngày đầu tiên.

Người Nga, cũng như dân Mỹ, có vẻ cũng tin rằng vợ chồng không nên giữ bí mật gì với nhau. Nhưng nếu ở Mỹ hành động này chỉ mang ý nghĩa cởi mở tâm tình và sự riêng tư một cách vô hại thì ở Nga nó thường có nghĩa là phơi bàynhững sự thật tàn khốc. “Tôi cho vợ mình biết ngay rằng mình có nhân tình,và bà ấy chẳng nói gì cả. Chắc hẳn bà ấy không thích thú gì, nhưng rốt cuộc cũng chẳng dám nói gì,” Vladimir phân trần. “Phải che giấu để làm gì? Về sau thế nào bà ấy cũng biết qua miệng của người khác, lúc đó thì mọi thứ còn tệ hơn.”

Theo lời Vladimir thì bà kế toán này không phải là nhân tình đầu tiên. “Tôi có một bà ở Kazakhstan, một ở Ukraine,” ông kể, giọng điệu lúc đó đã thoải mái hơn. Thật ra, vào những năm 80 khi ông làm việc ở Kazakhstan thì ở đó thừa mứa phụ nữ. Và hóa ra ông không chỉ có 5 người con mà còn có một cặp song sinh với một phụ nữ đã kết hôn ở đó. Vợ của ông cũng biết về điều này nhưng những đứa con khác, kể cả hai đứa đang ăn tối tại quán cà phê của nhà ga, cũng không hề biết gì.

Đổi lại, vợ ông cũng từng có nhân tình. Vladimir bảo ông cũng cho qua chuyện đó rồi vì: “Những gì được số phận sắp đặt thì một ngày nào đó cũng phải xảy ra thôi!”

Lúc này Vladimir đã ngồi xích lại gần tôi hơn và chúng tôi đang nhìn nhau cười toe toét. Thật kì lạ, tôi chợt nhận ra cả hai có vẻ đang tán tỉnh nhau. Thật ra, khi ông ta không nhe hàm răng lởm khởm ra thì cũng hấp dẫn bởi dáng người chắc nịch. Ông bảo chuyện vụng trộm chỉ là một cách để thư giãn. Ngoài ra còn một lý do nữa là: “Một khi người phụ nữ đã yêu cầu thì người đàn ông không thể chối từ, chỉ còn cách tiến tới thôi.” Đây cũng là lời trong một bài hát nổi tiếng của Nga. Vậy làm cách nào ông ta giữ vững được hôn nhân của mình? “Ba mươi bảy năm trôi qua rồi mà gia đình tôi vẫn êm ấm đó chứ. Vì nhân tình dù sao cũng chỉ là thoáng qua, vợ mình mới là mãi mãi.”

Tôi lấy làm lạ khi Vladimir lại thích những nhân tình có “tính khí thất thường”. Khi tôi đề cập điều này với một người bạn Nga, anh cười khúc khích có vẻ hiểu chuyện và cũng bảo rằng mình thích phụ nữ có “cá tính”. Những phụ nữ dễ bảo thì lại quá nhạt nhẽo. Michele Berdy, một người Mỹ đã sống ở Moscow suốt ba thập kỷ bằng công việc phụ trách chuyên mục ngôn ngữ cho tờ Moscow Times , bảo với tôi bà ly dị ông chồng người Nga một phần vì không thể chịu đựng nổi chuyện xung đột hằng ngày. “Họ thích được khùng điên liên, đối với họ cuộc sống tình cảm phải liên tục thăng trầm mới tốt,” bà bảo. “Họ muốn mình phải nổi cơn tam bành và hét lên, ‘Cút ra khỏi nhà ngay!’ thì mới hả dạ. Họ muốn bạn phải luôn đưa ra những tối hậu thư, họ thích cuộc sống có kịch tính và phải luôn nghĩ tới họ.”

Nhưng chẳng có người Nga nào bảo rằng họ ngoại tình để tạo ra kịch tính trong cuộc sống cả. Họ mong mỏi được đắm chìm trong tình yêu và đê mê trong nhục dục hơn. Tôi từng nghe chuyện một người đàn ông đặt cả cây đinh hương trước thềm nhà người phụ nữ mình đang theo đuổi. Đối với những thực trạng phũ phàng trong đời sống ở Nga thì chuyện cổ tích tình yêu này chắc chỉ có thể tin được trong chuyện yêu đương vụng trộm mà thôi. “Ở Nga người ta thường nói, ‘Một cuộc tình vụng trộm tốt đẹp sẽ làm cho tình cảm vợ chồng bền vững hơn,” Nicolas, một người bán sơn đến từ Saransk, sắp 30 tuổi, trần tình như vậy. “Hay nói cách khác, những mối quan hệ ngoài luồng hóa giải mọi vấn đề trong mối hôn nhân thiện tại. Sau khi ăn nằm với một phụ nữ khác, bạn sẽ cảm thấy có lỗi với vợ mình và sẽ đối xử với cô ấy tốt hơn. Đôi khi tôi cảm thấy nhớ vợ vô cùng và chỉ muốn trở về với cô ấy.”

Không giống như những người Pháp tôi từng tiếp xúc, những người Nga không tưởng tượng rằng họ được đặc quyền làm bất cứ điều gì mình thích miễn là bạn đời của mình không phát hiện ra. Một khi chuyện ngoại tình bị phanh phui thì kế tiếp đó chắc chắn sẽ là những bi kịch trong cuộc sống. Nga là nước duy nhất bên cạnh Mỹ mà đàn ông dám thú nhận với vợ rằng mình ngoại tình khi bản thân họ không thể che giấu điều này trong lòng lâu hơn được nữa. Điểm này có ích cho việc họ dũng cảm đối mặt với sự thật và thú nhận như kịch bản thông thường. Nhưng những người chịu thú tội ở Nga không mạo hiểm để đánh mất gia đình hay chịu đựng những “lời trách móc” dai dẳng của bạn đời như ở Mỹ. Thực ra, càng tạo ra nhiều kịch tính, họ lại càng tạo thêm gia vị cho mối hôn nhân của mình hơn. Bất cứ lời hứa hẹn sẽ chung thủy có vẻ chỉ nhằm tạo thêm hiệu ứng gây xúc động. Như sau khi Nicolas thú nhận với vợ mình, ông sống thu mình một thời gian rồi lại tiếp tục hẹn hò với tình nhân. “Sự phản bội lớn nhất chính là phản bội từ trong tâm hồn chứ không phải qua thể xác,” ông giải thích. Chỉ nghĩ đến việc tất cả nhân dân của một quốc gia đều đồng loạt ủng hộ cho cái kiểu tình cảm lộn xộn như thế này thôi thì phải làm một ly mới bình tĩnh lại được.

***

NGƯỜI DUY NHẤT ở Nga bày tỏ thái độ day dứt về chuyện ngoại tình là Lev Sheglov, một chuyên gia tình dục học ở St. Petersburg. Ông thường khuyên khách hàng của mình nên biết điều độ chuyện ngoại tình cũng như các thói hư tật xấu khác. “Họ thường hỏi tôi thực hiện bằng cách nào, tôi thường trả lời như vầy: Con người phát minh ra rượu bia và thuốc lá là để vui vẻ thôi, nhưng đôi khi chúng lại gây ra hậu quả thảm khốc. Quan hệ ngoài hôn nhân không phải là điều nghiêm trọng hay ghê gớm gì, nhưng những người lành mạnh không nên vướng vào kiểu quan hệ như thế.”

Sheglov bảo, lý tưởng nhất là không ngoại tình. “Nhưng trong cuộc sống, chuyện này quả thật quá hiếm hoi,” ông nhận xét. “Có lẽ chúng ta nên đấu tranh để thực hiện nó, nhưng điều này quả là phi thực tế.”

Nếu có thể thì sao nhỉ? Nếu tỷ lệ ngoại tình của đàn ông là 50% có nghĩa một nửa còn lại không lăng nhăng. Vậy những người này đang ở đâu mà tôi không tìm thấy nhỉ? Trong quãng thời gian lưu lại ở Moscow, tôi không tìm được một ai thừa nhận mình chung thủy cả. Tôi đã tìm được người để trò chuyện về quan hệ ngoài hôn nhân. Nhưng trên đường tôi cũng gặp những người khác, nhưng chẳng ai chịu “thừa nhận” là mình chung thủy cả.

Rốt cuộc cũng có một người. Anh tên là Dolf, 24 tuổi và đang làm việc trong một trường đại học ở Moscow. Anh vừa cưới vợ cùng quê được một năm. Chỉ 5 phút sau bữa tối bắt đầu, anh tuyên bố ngay rằng mình chung thủy với vợ. “Tôi không lăng nhăng vì tôi rất yêu và tôn trọng vợ.