Nếu chúng ta muốn tước bỏ lớp vỏ hàng nghìn năm văn hóa tác động và quy định cách nhìn tiền bạc, để xem xét đến nó một cách mới mẻ hơn, chúng ta có thể bắt đầu từ một số điểm rất đơn giản. Tiền không phải là một sản phẩm của tự nhiên. Tiền không mọc trên cây, cũng không rơi từ trên trời xuống. Đó là một phát minh của riêng con người. Đó hoàn toàn là sản phẩm của trí tuệ chúng ta. Chúng ta tạo ra nó, và rồi sản xuất nó hàng loạt. Nó là thứ vô tri vô giác trong lịch sử khoảng 2.500-3.500 năm qua đã xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau; có lúc là những miếng vỏ sò hay hòn đá, có lúc là những thỏi kim loại quý, lúc là một mảnh giấy và có khi là một chớp nháy trên màn hình máy tính. Ngay từ đầu, tiền được phát minh để hỗ trợ việc chia sẻ và trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa các các nhân cũng như các nhóm người. Đến nay, tiền vẫn giữ vai trò ấy, nhưng dường như trong quá trình đó, chúng ta đã trao cho tiền sức mạnh vượt quá vai trò thiết thực ban đầu của nó.

Giờ đây, thay vì coi tiền là thứ công cụ do chúng ta sáng tạo và điều khiển, chúng ta coi nó là một điều tất yếu của tự nhiên, một thế lực ta phải đương đầu. Thứ gọi là tiền, tiền quy ước hay tiền giấy được sản xuất hàng loạt với giá trị bản thân không lớn hơn một mẩu giấy viết hay tờ khăn giấy Kleenex, đã trở thành thế lực có sức kiểm soát lớn nhất trong cuộc sống của chúng ta.

Tiền chỉ mang sức mạnh mà chúng ta gán cho nó và chúng ta đã gán cho nó một sức mạnh gớm ghê. Chúng ta gần như đã trao cho nó quyền lực tối cao. Nếu chỉ nhìn vào hành vi, chúng ta sẽ thấy rằng chúng ta đã khiến tiền trở nên quan trọng hơn bản thân chúng ta và ý nghĩa hơn cuộc sống con người. Con người đã làm và sẽ còn làm những điều khủng khiếp chỉ vì tiền. Người ta giết người vì tiền, nô dịch người khác vì tiền và biến chính mình thành nô lệ của cuộc sống tẻ nhạt cũng chỉ vì theo đuổi đồng tiền.

Vì tiền, loài người sẵn lòng hủy hoại Mẹ Trái đất. Chúng ta đã tàn phá rừng, ngăn lấp sông, khai thác gỗ đến cạn kiệt, đánh bắt cá quá mức và làm nhiễm độc đất bằng chất thải từ công nghiệp và nông nghiệp. Chúng ta đã đẩy nhiều bộ phận trong xã hội xuống vị trí thứ yếu, dồn người nghèo vào các dự án nhà ở, để mặc các khu nhà ổ chuột trong các thành phố hình thành, bóc lột nhiều quốc gia để có lao động rẻ mạt hơn, và chứng kiến sự sa ngã của hàng nghìn – thực tế là hàng triệu người – trong đó có không ít là những người trẻ tuổi, bị cuốn vào nạn buôn bán ma túy để kiếm tiền, làm tổn thương người khác và từ bỏ chính hy vọng của mình trong cuộc sống tội lỗi, nô dịch hoặc tù đày. Chúng ta đã tiếp tục gán cho đàn ông và phụ nữ những quyền lợi khác nhau và không bình đẳng đối với tiền và sức mạnh của nó, nô dịch phụ nữ, bóp méo những trông đợi và nghĩa vụ của đàn ông bằng chính các đặc quyền của họ.

Trong cuộc sống, tiền hầu như không bao giờ có thể mang đến tự do, niềm vui hay sự minh bạch thật sự. Tuy thế, chúng ta vẫn cho phép tiền kiểm soát các mặt của cuộc sống và thường coi nó là thứ quan trọng hàng đầu khi chúng ta đưa ra những quyết định liên quan tới công việc, tình yêu, gia đình và tình bạn. Chúng ta ít khi chấp nhận tuyệt đối điều gì ngoài sức mạnh và quyền lực của đồng tiền, và những giả định về vị trí của mình trước tiền. Chúng ta dám thách thức các giả định về mọi mặt khác của đời sống: sắc tộc, tôn giáo, chính trị, giáo dục, giới tính, gia đình và xã hội. Nhưng khi đứng trước tiền, chúng ta lại chấp nhận nó không chỉ là thước đo giá trị kinh tế mà còn là cách đánh giá tầm quan trọng và giá trị của tất cả mọi người và mọi thứ khác trên đời. Khi chúng ta nói về thành công trong cuộc sống, tiền luôn luôn là thước đo đầu tiên và đôi khi là thước đo duy nhất chúng ta viện đến.

Trong cuộc sống riêng tư, chúng ta đều có lúc tự hạ thấp mình, lợi dụng người khác, hoặc dính líu đến những việc ta không lấy làm tự hào lắm chỉ để có hoặc giữ chặt lấy tiền hay sức mạnh mà ta tin tưởng tiền có thể mua. Chúng ta đã im lặng để tránh các xung đột hay tác động bất lợi về tài chính. Chúng ta đã tự mình hủy hoại các mối quan hệ khi dùng tiền làm công cụ để kiểm soát hoặc để trừng phạt, để trốn tránh hoặc mua chuộc tình cảm, hay để thay thế cho tình yêu. Trong các gia đình giàu có, nhiều người bị đầu độc bởi lòng tham, nghi ngờ và tham vọng điều khiển người khác. Cuộc sống nhiều đặc quyền đã tước đi của họ những cơ hội quý giá để trải nghiệm những giao tiếp bình thường của con người và những mối quan hệ chân thật. Còn với những người sống trong thiếu thốn triền miên, cuộc chiến ấy có thể dễ dàng trở thành một ám ảnh xuyên suốt, hạ thấp giá trị cá nhân, và xói mòn tiềm năng cơ bản của một con người, một gia đình, hay thậm chí cả cộng đồng và nền văn hóa. Đối với một số người, thiếu thốn vật chất trở thành cái cớ biện minh cho việc họ không tháo vát, hữu ích hoặc trách nhiệm như lẽ ra họ có thể.

Chúng ta được sinh ra trong nền văn hóa do tiền nhào nặn nên và mối quan hệ ban đầu của chúng ta với tiền chính là sản phẩm của nền văn hóa đó, bất kể ta ở đâu – nơi nghèo đói triền miên như Mozambique và Bangladesh, hay nơi thịnh vượng và sung túc như Mỹ hay Nhật Bản. Từ những trải nghiệm ban đầu ấy, chúng ta nhận thức được vị trí và sức mạnh của tiền trong gia đình, cộng đồng và trong chính cuộc sống của mình. Chúng ta nhìn thấy những người kiếm được tiền và những người không thể. Chúng ta thấy những điều cha mẹ chúng ta sẵn sàng làm và những điều khiến họ do dự khi kiếm tiền hoặc kiếm những thứ mua được bằng tiền. Chúng ta thấy cách thức tiền định hình quan điểm cá nhân và dư luận.

Trong nền văn hóa tiêu dùng mạnh mẽ của Mỹ, ngay cả những đứa trẻ cũng bị cuốn vào vòng xoáy dữ dội của tiền. Chúng ta trước đây từng trải qua, nhưng điều đó ngày nay thậm chí còn dữ dội hơn. Trẻ con lớn lên trên thế giới mà các phương tiện truyền thông và nền văn hóa đại chúng không ngừng nghỉ cổ vũ cho thói tiêu tiền và kiếm tiền không cần đoái hoài đến hậu quả gây ra cho con người hay môi trường. Những lệch lạc trong mối quan hệ của chúng ta với tiền nảy sinh từ những chuỗi ngày đều đặn tiếp xúc với những điều tưởng chừng vô thưởng vô phạt ấy trong một nền văn hóa (coi trọng) tiền bạc. Những vấn đề tài chính cá nhân cũng như những vấn đề trung tâm của nền kinh tế và môi trường như phát triển bền vững và bình đẳng xã hội, rõ ràng đều bắt rễ từ mảnh đất của mối quan hệ giữa chúng ta với tiền và nền văn hóa tiền bạc, nơi chúng ta sinh ra và dần dần chấp nhận như một lẽ tự nhiên.