Lý Nhạc đem quân đuổi theo xa giá, trá xưng là Lý Thôi, Quách Dĩ. Vua giật mình lo sợ.
Dương Phụng nói:
– Đây là Lý Nhạc đấy.
Phụng sai Từ Hoảng ra đánh, Lý Nhạc tự mình ra địch. Hai ngựa giao nhau, mới được một
hiệp, Hoảng chém một nhát búa, Nhạc chết ngã dưới chân ngựa. Bọn giặc còn lại chạy tan
tác cả.
Phụng bảo vệ xa giá đi qua Cơ Quan, thái thú là Trương Dương đem thóc lúa ra đón ở cạnh
đường, vua phong cho Dương làm đại tư mã. Dương từ tạ vua ra đóng đồn ở Giã Vương.
Vua vào Lạc Dương trông thấy nhà cửa bị đốt cháy hết cả: đường sá rập rạp; cỏ mọc cao lấp
mắt; trong cung điện chỉ còn có tường đổ, vách nát. Vua sai Dương Phụng cất tạm một cái
cung nhỏ để ở. Trăm quan triều hạ đều phải đứng trong đám gai góc.
Vua hạ chiếu đổi niên hiệu Hưng Bình làm Kiến An năm đầu.
Năm ấy mất mùa to. Dân Lạc Dương còn được vài trăm nóc nhà, cüng không có gì ăn, phải
ra ngoài thành, bóc vỏ cây, đào rễ cỏ mà ăn. Còn các quan thì từ thượng thư lang trở xuống
cüng phải ra thành hái rau. Có nhiều người bị đè chết ở những chỗ tường đổ vách nát. Khí
vận nhà Hán lúc bấy giờ thực là suy đốn, không khi nào người ta từng thấy những cảnh khổ
não nhường ấy.
Đời sau có thơ than rằng:
Máu long rắn trắng núi Mang Đường;
Cờ đỏ tung hoành khắp bốn phương.
Đuổi sộc hươu Tần, gây xã tắc,
Đạp quay ngựa Sở, mở phong cương.
Vua hèn nên để gian tà lắm;
Nước loạn sinh ra giặc giã hoang.
Trông thấy đôi kinh khi vận nạn,
Dẫu rằng dạ sắt cũng sinh thương.
Thái úy là Dương Bưu tâu với vua rằng:
– Trước bệ hạ đã giáng chiếu, chưa kịp sai ai mang đi. Nay Tào Tháo ở Sơn Đông, binh hùng
tướng giỏi. Nên truyền gọi y vào chầu để giúp nhà vua.
Vua nói:
– Trước ta đã giáng chiếu rồi, ngươi không cần phải tâu nữa. Cứ sai người mang đi lập tức là
xong.
Bưu lĩnh chỉ, sai ngay người sang Sơn Đông vời Tào Tháo.
Tào Tháo ở Sơn Đông, nghe tin xa giá vua đã về đến Lạc Dương, họp những mưu sĩ để bàn.
Tuân Úc nói:
– Ngày xưa, Tấn Văn Công phụng Tượng Vương vào làm vua, chư hầu ai cüng phục. Hán Cao
Tổ để tang Nghĩa Đế, ai cüng theo. Nay thiên tử mắc nạn, tướng quân nhân dịp này, cất
nghĩa binh, phụng thiên tử để theo nguyện vọng của dân chúng, sách lược rất hay. Nếu ta
không làm ngay, người khác sẽ làm trước ta.
Tháo mừng rỡ, đành thu xếp để cất quân đi thì có sứ giả nhà vua đem chiếu đến.
Tháo tiếp được tờ chiếu cất quân đi liền.
Vua ở Lạc Dương, trăm việc còn thiếu thốn cả.
Thành quách đổ nát cüng chưa sửa sang được. Chợt lại có người báo rằng:
– Lý Thôi, Quách Dĩ lại sắp kéo quân đến.
Vua sợ hãi mới hỏi Dương Phụng:
– Sứ Sơn Đông chưa về, nay quân Lý, Quách lại đến, làm thế nào bây giờ?
Dương Phụng, Hàn Tiêm đều nói:
– Hai chúng tôi xin hết sức đánh để bảo vệ bệ hạ.
Đổng Thừa nói:
– Thành quách không bền, binh lính lại ít, đánh ngộ thua thì làm thế nào? Sao bằng rước giá
tránh sang Sơn Đông có hơn không?
Vua theo lời. Ngay hôm ấy khởi giá sang Sơn Đông. Trăm quan không người nào có ngựa
cưỡi, đều đi bộ theo giá.
Vừa ra khỏi Lạc Dương, chưa đi được một bước đường nào, đã thấy ở đằng xa xa, bụi bốc
mù mịt, chiêng trống vang rầm, không biết cơ man nào là quân mã kéo đến. Vua và Hoàng
hậu run sợ quá không nói được, chợt thấy một tên kỵ mã đến, tức là sứ giả đi Sơn Đông trở
về. Sứ giả đến trước giá lạy rồi tâu rằng:
– Tào tướng quân khởi hết cả quân Sơn Đông, vâng chiếu mệnh đến ngay; và nghe thấy Lý
Thôi, Quách Dĩ xâm phạm vào Lạc Dương, cho nên trước hết sai Hạ Hầu Đôn làm tiên
phong, dẫn mười viên tướng giỏi và năm vạn tinh binh lại đây trước để hộ giá.
Vua nghe thấy thế, trong bụng mới hơi yên. Được một lát quả Hạ Hầu Đôn dẫn Hứa Chử,
Điển Vi lại lấy quân lễ yết kiến vua.
Vua úy dụ vừa xong, lại có người báo:
– Ở mặt đông có một toán quân kéo đến.
Vua sai Hạ Hầu Đôn ra xem ai. Đôn trở về tâu rằng:
– Đó là một bộ quân của Tào Tháo đã đến.
Được một hồi Tào Hồng, Nhạc Tiến, Lý Điển vào ra mắt. Ba người tâu xưng tên tuổi xong,
Hồng tâu rằng:
– Anh tôi thấy giặc sắp đến, sợ Hạ Hầu Đôn không đánh nổi, nên sai chúng tôi đi gấp đường
đến đây để giúp bệ hạ.
Vua mừng phán rằng:
– Tào tướng quân thế mới thực là bầy tôi xã tắc!
Vua phán rồi sai hộ giá để đi. Giữa lúc ấy lại có thám mã báo rằng:
– Lý Thôi, Quách Dĩ đem quân kéo tràn đến.
Vua sai Hạ Hầu Đôn chia quân làm hai cánh ra đón đánh.
Một bên Đôn, một bên Hồng, chia ra hai đường quân kỵ đi trước, quân bộ đi sau, đánh nhau
rất hăng với Lý Thôi, Quách Dĩ. Quân Thôi, Dĩ thua to; Đôn, Hồng chém được hơn một vạn
đầu giặc; vững thế rồi xin rước vua đi trở lại Lạc Dương. Vua trở về cung, Hạ Hầu Đôn đóng
quân ở ngoại thành.
Hôm sau, Tào Tháo tự lĩnh đại đội binh mã kéo đến. Lập trại đâu vào đấy rồi vào ra mắt
vua, lạy ở dưới thềm. Vua cho Tháo đứng dậy, tuyên dụ ôn tồn. Tháo tâu rằng:
– Tôi được nhờ ơn nhà nước, lúc nào cüng lo việc báo đền. Nay Lý Thôi, Quách Dĩ hai thằng
giặc đầy tội ác. Tôi có hai mươi vạn tinh binh, lấy chính nghĩa đánh gian tà, thế nào cüng
thắng, đánh tất phải được. Xin bệ hạ giữ gìn long thể, lấy xã tắc làm trọng.
Vua liền phong cho Tào Tháo lĩnh chức tư lệ hiệu úy, cho cờ tiết và lưỡi phủ việt, coi tòa
thượng thư.
Lý Thôi, Quách Dĩ biết Tháo từ xa mới đến, bàn nhau muốn đánh ngay. Giả Hủ can rằng:
– Không nên, Tào Tháo binh hùng, tướng düng. Không bằng đầu hàng may ra thì khỏi phải
tội.
Lý Thôi giận mắng rằng:
– Mày dám làm nhụt nhuệ khí của tao!
Rút gươm toan chém Giả Hủ. Các tướng cố sức ngăn can mới tha. Đêm hôm ấy Giả Hủ lên
ngựa một mình về thẳng quê nhà.
Hôm sau, Lý Thôi đem quân mã đến đánh quân Tào Tháo. Tháo sai Hứa Chử, Tào Nhân,
Điển Vi lĩnh ba trăm quân thiết kỵ đem ra diễu ở trước trận Lý Thôi ba vòng rồi mới bày
trận.
Ở bên giặc, cháu Lý Thôi là Lý Thiêm, Lý Biệt cưỡi ngựa ra trước. Chưa kịp nói điều nào,
Hứa Chử đã tế ngựa xông vào, đưa một nhát dao, Lý Thiêm chết quay xuống đất. Lý Biệt
trông thấy giật mình cüng ngã ngựa, rồi bị Hứa Chử chém nốt. Chử xách hai đầu chạy về.
Tào Tháo mừng vỗ vào lưng Chử nói rằng:
– Anh thực là Phán Khoái của ta.
Liền sai Hạ Hầu Đôn đem quân ra mặt tả, Tào Nhân lĩnh quân ra mặt hữu, Tháo tự lĩnh
quân xông vào trận. Một tiếng trống nổi lên, ba đội quân cùng tiến. Quân giặc chống cự
không nổi, thua chạy.
Tháo cầm thanh bảo kiếm thúc quân vào, đuổi giết suốt đêm. Giặc chết nhiều lắm, xin hàng
không biết bao nhiêu mà kể.
Thôi, Dĩ chạy trốn về phía tây, hớt hơ hớt hoảng, như chó lạc chủ; tự biết thân không còn
nương tựa vào đâu được nữa, hai đứa cùng trốn vào nơi rừng rú làm giặc cỏ kiếm ăn. Tào
Tháo đem binh về, đóng đồn ở ngoài thành Lạc Dương.
Dương Phụng, Hàn Tiêm hai người bàn với nhau rằng:
– Tào Tháo phen này có công to, tất sẽ nắm trọng quyền, sao còn dung bọn chúng ta?
Bèn vào tâu với vua, rồi mượn tiếng xin đi đuổi Lý Thôi, Quách Dĩ, kéo quân bản bộ của
mình sang đóng ở Đại Lương.
Một hôm vua sai sứ vào trại Tào Tháo, để vời Tháo vào cung bàn việc. Tháo nghe tin có
sứ đến, mời vào dinh thì thấy người ấy mày cong mắt đẹp, tinh thần sảng khoái. Tháo nghĩ
thầm rằng:
– Nay ở Đông Quận này trời làm đói kém, từ quân lính cho chí dân, ai ai cüng có vẻ đói, sao
người này béo tốt được như thế này.
Nhân mới hỏi ngay rằng:
– Tôi trông mặt ngài đầy đặn lắm, xin dám hỏi điều dưỡng như thế nào mà được như vậy?
Sứ thưa rằng:
– Thưa tôi cüng không có phép gì lạ cho lắm, vốn chỉ ăn nhạt ba mươi năm nay!
Tháo gật đầu hỏi rằng:
– Ngài hiện làm chức gì?
Sứ nói:
– Tôi vốn đỗ khoa Hiếu liêm, nguyên làm chức tùng sự theo Viên Thiệu và Trương Dương.
Nay nghe tin thiên tử đã về Đô, tôi đến chầu vua, được phong làm chánh nghị lang. Tên tôi
là Đổng Chiêu, biểu tự Côn Nhân quê ở Tế Âm, xứ Định Đào.
Tháo đứng dậy nói rằng:
– Tôi nghe tiếng ngài đã lâu, nay may được thừa tiếp ngài ở đây.
Nói rồi Tháo đặt tiệc rượu ở trong trướng để khoản đãi rồi lại gọi Tuân Úc ra cùng hội kiến.
Chợt tin báo có một đội quân đi sang phía đông, không biết quân nào.
Tháo sai người ra thám xem ai, Đổng Chiêu nói:
– Đấy là Dương Phụng tướng cü Lý Thôi và Hàn Tiêm ở Bạch Ba. Nhân thấy minh công đến
đây nên họ kéo quân về Đại Lương.
Tháo hỏi rằng:
– Họ có bụng nghi tôi chăng?
Đổng Chiêu nói:
– Chúng nó là lü vô mưu. Minh công hà tất phải lo.
Tháo lại hỏi:
– Thế còn Lý, Quách chuyến này chúng nó kéo đi thì rồi ra thế nào?
Chiêu thưa:
– Hổ long vuốt, chim gẫy cánh, chẳng mấy lúc sẽ bị minh công bắt được, can gì phải để ý.
Tào Tháo thấy Đổng Chiêu nói câu nào cüng lọt tai, bèn hỏi đến những việc lớn trong triều,
Chiêu nói rằng:
– Minh công cất quân nghĩa binh để trừ bạo loạn, vào triều giúp thiên tử, ấy là công nghiệp
của ngü bá. Nhưng các tướng mỗi người một bụng, vị tất họ đã theo phục cả. Nay minh công
ở mãi đây, tôi e có điều bất tiện. Chỉ có cách rước vua về Hứa Đô là hơn. Nhưng triều đình
xiêu dạt mãi, mới về được kinh đô xa gần trông mong, ai cüng muốn được yên ổn một chút.
Nay lại rời xa giá đi nơi khác, chắc lòng người cüng không phục. Nhưng ở đời có làm được
việc phi thường mới có công phi thường. Xin minh công quyết kế đi.
Tháo cầm lấy tay Chiêu cười nói rằng:
– Ấy vẫn là bản chí tôi đó! Nhưng tôi còn e rằng Đại Lương có Dương Phụng, ở trong triều
có các đại thần, đã chắc đâu không sinh biến được!
Chiêu nói:
– Lo chi việc ấy! Minh công nên đưa thư sang cho Dương Phụng để cho nó yên tâm, rồi nói
rõ cho các đại thần rằng kinh đô bây giờ không có lương. Rước xa giá sang Hứa Đô để được
gần Lỗ Dương, vận lương cho tiện, không đến nỗi xa xôi thiếu thốn như ở đây. Các đại thần
nghe rõ, đều vui lòng nghe theo.
Tháo nghe lời Chiêu, mừng rỡ quá chừng. Khi Chiêu từ biệt Tháo lại cầm tay nói rằng:
– Về sau tôi có việc gì xin ngài dạy bảo cho!
Chiêu tạ rồi cáo về.
Từ đó, Tào Tháo ngày ngày bàn mảnh với mưu sĩ về việc rời đô.
Bấy giờ thái sử lịch là Vương Lập, một bữa nói riêng với tôn chính là Lưu Ngải rằng:
– Tôi có xem thiên văn: Từ mùa xuân năm ngoái đến giờ sao Thái Bạch (sao kim) phạm vào
sao Trấn tinh ở khoảng sao Ngưu và sao Đẩu, rồi lại qua sông Ngân Hà; và sao Huỳnh hoặc
(sao Hỏa) lại đi ngược cùng với sao Thái Bạch gặp nhau ở Thiên quan. Kim với Hỏa hội với
nhau, tất nhiên có vua mới ra. Tôi xem khí vận nhà Hán đã hết, trong đất Tấn, Ngụy tất có
người nổi lên.
Vương Lập lại mật tâu với vua rằng:
– Mệnh trời đã đến, có đi, ngü hành thịnh suy bất thường. Thay Hỏa là Thổ, thay nhà Hán có
lẽ là ở đất Ngụy.
Tào Tháo nghe tin ấy, sai người bảo Lập rằng:
– Tôi cüng biết ông trung với triều đình, nhưng thiên cơ huyền bí lắm, xin ông chớ nói
nhiều.
Tào đem chuyện ấy thuật lại với Tuân Úc. Úc nói:
– Nhà Hán vốn lấy đức Hỏa làm vua, mà minh công lại mình Thổ. Hứa Đô cüng thuộc Thổ,
đến đây tất hay. Hỏa sinh Thổ, mà Thổ thì vượng Mộc. Chính hợp với lời Đổng Chiêu, Vương
Lập, minh công tất sau này phát lớn.
Từ ấy Tào Tháo nhất quyết thiên đô.
Hôm sau Tháo vào ra mắt vua tâu rằng:
– Đông Đô bị tàn phá đã lâu, bây giờ không sửa sang lại được, vả lại chuyển vận lương thực,
vất vả khó nhọc lắm. Hứa Đô gần Lỗ Dương; thành quách, cung thất, tiền lương, người, của
cải gì cüng đủ. Tôi xin rước xa giá về Hứa Đô. Ngửa trông lượng thánh ưng cho.
Vua phải nghe. Các quan ông nào cüng sợ Tào Tháo mạnh thế không ai dám ngăn điều gì,
liền chọn ngày để khởi giá. Tháo tự dẫn quân đi trông nom. Các quan cüng đi theo cả.
Đi chưa được vài dặm đến một chỗ gò cao, bỗng thấy tiếng reo ầm ầm, rồi thấy Dương
Phụng, Hàn Tiêm kéo quân ra chẹn đường. Từ Hoảng đứng đầu kêu to lên rằng:
– Tào Tháo cướp thánh giá đem đi đâu?
Tháo phóng ngựa ra xem, trông thấy Từ Hoảng uy phong lẫm liệt, có lòng khen thầm, liền
sai Hứa Chử ra trận. Hai người bên dao bên búa, đánh nhau hơn năm mươi hiệp chưa thấy
bên nào được bên nào thua. Tháo sai gõ chiêng rút quân về, gọi các mưu sĩ lại bàn rằng:
– Dương Phụng, Hàn Tiêm không đáng kể, chỉ có Từ Hoảng thực là tướng tài. Ta không nỡ
lấy sức mạnh địch lại, muốn dùng kế chiêu dụ thì hơn.
Hành quân tùng sự là Mã Sủng nói:
– Chúa công đừng lo. Tôi với Từ Hoảng có quen biết nhau. Tối hôm nay để tôi giả làm tên
lính, lẩn vào trại anh ta, tôi thuyết phục anh ta, anh ta sẽ sang hàng chúa công.
Tào ưng ý lắm, cho Sủng đi. Đêm hôm ấy Sủng ăn mặc giả làm tên lính, đi lộn vào đội quân
bên kia, lẻn đến trước màn Từ Hoảng, thấy Hoảng thắp nến mặc áo giáp đang ngồi. Sủng
đánh bạo xông đến tận trước mặt, vái rồi hỏi rằng:
– Cố nhân lâu nay vẫn mạnh khỏe?
Hoảng giật mình đứng dậy, nhìn kỹ Sủng rồi hỏi rằng:
– Anh có phải là Man Bá Minh ở Sơn Dương đó không? Có việc gì đến đây?
Sủng nói:
– Tôi hiện đang làm tùng sự ở dinh tào tướng quân, hôm nay ở trước trận, trông thấy cố
nhân, muốn dâng một câu nói, nên liều chết lại đây.
Hoảng mời ngồi, hỏi ý làm sao, Sủng nói:
– Ông là người düng lược, đời nay hiếm có, sao lại phải khuất thân đi theo bọn Dương
Phụng, Hàn Tiêm. Tào tướng quân là đấng anh hùng thời nay biết yêu người hiền, kính kẻ sĩ,
thiên hạ đều biết tiếng. Hôm nay ở trước trận thấy ông khỏe mạnh, trong bụng mười phần
kính yêu, không nỡ sai tướng khỏe ra để giết nhau. Bởi vậy Tào công sai tôi đến đây để mời
ông. Xin ông bỏ chỗ tối, qua nơi sáng, để cùng Tào công làm nên nghiệp lớn.
Từ Hoảng nghĩ ngợi một hồi, chép miệng than rằng:
– Ta cüng biết Dương Phụng, Hàn Tiêm không phải là tay lập được nghiệp, nhưng theo đã
lâu rồi, bây giờ không nỡ bỏ.
Sủng lại nói:
– Ông há lại không biết rằng: Chim khôn tìm cây mà đậu, người hiền chọn chủ mà thờ. Nay
ông đã gặp được chủ đáng thờ, bỏ lỡ mất cơ hội tốt sao gọi là người trượng phu?
Hoảng đứng dậy tạ nói rằng:
– Xin nghe lời ngài dạy.
Sủng nói:
– Đã vậy, sao ông không giết ngay Dương Phụng, Hàn Tiêm để làm lễ yết kiến.
Hoảng nói:
– Làm bầy tôi mà giết chủ, ấy thực là bất nghĩa, tôi quyết không làm.
Sủng nói:
– Ông thực là người nghĩa sĩ!
Từ Hoảng liền dẫn vài mươi tên kỵ mã, ngay đêm hôm ấy cùng với Mãn Sủng, chạy sang
trại Tào Tháo.
Có người báo với Dương Phụng, Phụng giận lắm đem ngay một nghìn quân kỵ mã đuổi
theo, gọi to lên rằng:
– Phản tặc Từ Hoảng đừng chạy nữa!
Trong khi đang đuổi, chợt nghe thấy một tiếng pháo nổ, trên núi dưới đồng, lửa đuốc sáng
choang; quân phục bốn mặt kéo ra. Tào Tháo tự dẫn quân đi trước, quát lên rằng:
– Ta đợi đây đã lâu. Chớ để cho chúng nó chạy thoát.
Dương Phụng khiếp đảm, chực thu quân về nhưng đã bị quân Tào vây bọc. May đâu, giữa
lúc ấy Hàn Tiêm kéo quân lại cứu. Hai bên đánh nhau: Phụng chạy được thoát; Tháo thừa
thế đánh dấn, quân sĩ Phụng, Tiêm đầu hàng quá nửa. Hai người thế cô, nhặt nhạnh quân
sót rồi sang với Viên Thuật.
Tháo thu quân về dinh, bấy giờ Mãn Sủng dẫn Từ Hoảng vào ra mắt. Tháo mừng rỡ, đãi Từ
Hoảng rất hậu, rồi rước loan giá về Hứa Đô sửa sang nhà cửa, cung miếu: Lập tôn miếu, xã
tắc, cùng các tòa, các dinh và các nha môn; lại xây thành quách, lập kho tàng.
Lü Đổng Thừa cả thảy ba mươi người, đều được phong làm liệt hầu. Thưởng người có công;
phạt kẻ có tội, các việc hết thảy đều do Tào Tháo coi xét. Tháo tự phong mình làm đại tướng
quân, Vü bình hầu; Tuân Úc làm thị trung thượng thư lịnh; Tuân Du làm quân sư; Quách Gia
làm tư mã tế hữu; Lưu Việp làm tư không duyện tào; Mao giới, Nhiệm Tuấn làm điển nông
trung lang tướng, coi về việc thúc đốc tiền lương; Trình Dục làm tướng ở quận Đông Bình;
Phạm Thành Đông Chiêu làm quan lịch ở Lạc Dương; Mãn Sủng làm quan lịnh ở Hứa Đô; Hạ
Hầu Uyên, Hạ Hầu Đôn, Tào Hồng, Tào Nhân đều làm tướng quân; Lã Kiền, Lý Điển, Nhạc
Tiến, Vu Cấm, Từ Hoảng đều làm hiệu úy; Hứa Chử, Điển Vi làm đô úy. Còn bao nhiêu tướng
sĩ cüng đều phong quan cả.
Từ đấy quyền to trong nước đều vào tay Tào Tháo. Nội các việc lớn triều đình, trước trình
Tào Tháo, sau mới tâu vua.
Khi Tháo đã định xong việc lớn, mới mở một cuộc yến ở hậu đường, họp các mưu sĩ lại bàn
rằng:
– Lưu Bị đóng quân ở Từ Châu, tự lĩnh chức, coi việc ở đó. Mới rồi Lã Bố nhân ta đánh thua,
cüng chạy về đấy, Bị cho ở Tiểu Bái. Nếu hai người ấy đồng tâm kéo đến xâm phạm vào Hứa
Đô, cüng là một điều nguy, ta vốn trong bụng vẫn lo việc ấy. Các ông có nghĩ kế gì trừ được
hai người ấy không?
Hứa Chử nói:
– Tôi xin lĩnh năm vạn tinh binh, đi chém được đầu Lưu Bị, Lã Bố vào dâng thừa tướng.
Tuân Úc lại can Hứa Chử rằng:
– Tướng quân thì khỏe thực, nhưng tướng quân không biết dùng mẹo. Nay Hứa Đô mới
dựng, chưa được vững vàng, chưa nên hấp tấp cất quân. Tôi xin hiến một kế, gọi là kế “Hai
hổ tranh ăn”. Lưu Bị bây giờ lĩnh ở Từ Châu, nhưng chưa có chiếu mệnh. Vậy minh công nên
tâu Hoàng thượng giáng chiếu cho y được thực thụ làm chức mục Từ Châu; nhân thể đưa
cho Lưu Bị một bức mật thư sai y giết Lã Bố. Nếu Lưu Bị tuân lệnh giết được Lã Bố thì y mất
tay phù tá; bằng y không giết nổi thì Lã Bố giết y. Thế gọi là cái kế “Hai hổ tranh ăn”.
Tào Tháo nghe kế ấy, liều tâu xin chiếu mệnh, rồi sai ngay sứ sang Từ Châu, phong cho Lưu
Bị làm chinh đông tướng quân, Nghi thành đình hầu, lĩnh Từ Châu mục, lại đưa thêm một
phong mật thư.
Lưu Bị ở Từ Châu, nghe tin vua dời đô sang Hứa Đô, sắp sửa dâng biểu chúc mừng, chợt có
người báo: Có sứ nhà vua đến. Bị ra đón rước vào thành, lạy tạ ăn mạng xong rồi, mở yến
thết đãi sứ giả.
Sứ nói:
– Ngài được án mạng này, đều là nhờ có Tào Tháo thừa tướng hết sức tiến cử.
Lưu Bị tạ ân. Sứ bấy giờ mới đưa mật thư ra, Lưu Bị xem xong thư nói rằng:
– Việc này xin để thong thả cho tôi bàn luận.
Tiệc tan, Bị mời sứ giả ra nghỉ ngoài quán khách, đêm hôm ấy bàn với các tướng.
Trương Phi nói:
– Lã Bố là người vô nghĩa, giết nó đi có ngại gì.
Lưu Bị nói:
– Người ta thế cùng về với ta. Nếu ta giết đi, thế là bất nghĩa.
Trương Phi nói:
– Làm người tốt khó lắm!
Lưu Bị nhất định không nghe.
Hôm sau, Lã Bố lại mừng. Lưu Bị cho ra mời vào. Bố nói:
– Nghe ngài mới được ân mệnh triều đình, nên tôi đến mừng.
Lưu Bị cám ơn. Trong khi ấy Trương Phi cầm gươm đợi ở cổng đường, định Lã Bố ra thì
giết. Lưu Bị trông thấy vội vàng ngăn lại. Lã Bố kinh hãi, nói rằng:
– Dực Đức chỉ lăm lăm giết ta, là cớ làm sao?
Trương Phi nói rằng:
– Tào Tháo bảo mày là thằng vô nghĩa, bảo anh tao giết mày.
Lưu Bị vội vàng quát Trương Phi ra, mời Lã Bố vào hậu đường, nói rõ đầu đuôi, rồi đưa mật
thư của Tào Tháo cho Lã Bố xem.
Lã Bố xem xong thư, khóc nói rằng:
– Ấy là thằng giặc Tào nó muốn cho hai chúng ta không được hòa với nhau đó.
Lưu Bị nói:
– Xin anh đừng lo. Tôi quyết không bao giờ làm điều bất nghĩa ấy.
Lã Bố hai ba lần bái tạ. Bị giữ Bố lại uống rượu mãi đến chiều mới về. Lã Bố về, Quan,
Trương mới hỏi Lưu Bị rằng:
– Huynh trưởng làm sao không giết Lã Bố?
Lưu Bị nói:
– Đấy là Tào Tháo nó sợ ta cùng với Lã Bố đồng mưu đánh nó, cho nên nó dùng kế ấy, để
cho hai bên giết lẫn nhau. Sao mình lại có thể để cho nó lợi dụng được.
Quan Công gật đầu bảo: Phải!
Trương Phi nói:
– Tôi chỉ muốn giết thằng giặc ấy để khỏi phải lo về sau.
Lưu Bị nói:
– Làm thế sao gọi là trượng phu?
Hôm sau Lưu Bị tiễn sứ giả về kinh; dâng biểu tạ ân và đưa thư trả lời Tào Tháo, nói xin để
thong thả sẽ làm. Sứ về kinh vào ra mắt Tào Tháo, thuật chuyện Huyền Đức không giết Lã
Bố.
Tào Tháo mới hỏi Tuân Úc:
– Kế ấy không xong làm thế nào?
Úc nói:
– Tôi lại có một kế nữa, gọi là kế “Xua hổ nuốt sói”.
Tháo nói:
– Kế ấy thế nào?
Úc nói:
– Tướng quân nên sai người đi hỏi thăm Viên Thuật, rồi mật bảo Thuật rằng: Lưu Bị dâng
mật biểu muốn lấy Nam Quận, Thuật tất giận đánh Lưu Bị. Minh công thì đưa chiếu rõ ràng
sai Lưu Bị đánh Viên Thuật. Hai bên đánh nhau, Lã Bố tất sinh bụng khác thế gọi là: Xua hổ
cho nó nuốt sói.
Tháo ưng ý lắm, một mặt sai ngay người đến Viên Thuật, một mặt lấy chiếu vua, sai đem
đến Từ Châu.
Lưu Bị ở Từ Châu nghe có sứ đến, ra thành mời đón vào. Bị mở chiếu ra đọc, chiếu sai Lưu
Bị khởi binh đánh Viên Thuật. Lưu Bị vâng lệnh, tiễn sứ về nước.
My Chúc nói:
– Đây lại là kế Tào Tháo!
Lưu Bị nói:
– Đánh là kế của Tào Tháo, nhưng có mệnh vua thì phải vâng theo.
Nói rồi lập tức điểm quân mã, ngay hôm ấy kéo đi.
Tôn Càn nói:
– Trước hết hãy nên cử người giữ lấy thành.
Lưu Bị hỏi Quan, Trương:
– Trong hai em, ai giữ nổi được thành? Quan Công thưa:
Em xin giữ.
Lưu Bị nói:
– Ta sớm tối nào cüng cần đến em bàn các việc, rời nhau ra làm sao được?
Trương Phi nói:
– Em xin giữ.
Lưu Bị bảo Phi rằng:
– Em thì giữ làm sao được! Một là em rượu vào hung hăng lên, đánh lính tráng, hai là em
làm việc gì cüng coi thường, không chịu nghe ai can gián. Ta không đành lòng.
Phi nói:
– Từ giờ trở đi em xin không uống rượu. Không đánh lính tráng, ai can bảo gì em cüng xin
nghe theo.
My Chúc nói:
– Tôi e rằng bụng nghĩ không được như miệng nói.
Phi giận mắng My Chúc rằng:
– Tao theo anh tao đã lâu năm, chưa từng có thất tín câu nào, sao mày lại dám khinh tao
như thế?
Lưu Bị nói rằng:
– Đã đành như thế, nhưng ta vẫn chưa yên tâm. Em nên mời Trần Nguyên Long lại đây để
giúp; sớm chiều từ nay em phải bớt uống rượu, đừng để hỏng sự mới được.
Trần Đăng vâng lĩnh lời, Lưu Bị dặn dò đâu đấy cả rồi, dẫn ba vạn quân mã bộ, rời Từ
Châu sang Nam Dương. Viên Thuật nghe thấy tin Lưu Bị dâng biểu muốn lấy châu huyện
mình, giận lắm nói rằng:
– Mày là thằng dệt chiếu, đóng dép, nay chiếm giữ được quận to, đứng ngang với các chư
hầu. Tao định đánh mày, mày nay lại định sửa tao à? Thực là tức quá!
Thuật nói rồi, liền sai thượng tướng là Kỷ Linh dẫn mười vạn quân kéo sang Từ Châu.
Hai bên gặp nhau ở Vu Thai.
Lưu Bị ít binh, dựa vào cạnh núi, men sông đóng trại.
Kỷ Linh là người ở Sơn Đông, sử dụng một thanh đao ba müi, nặng năm mươi cân, hôm ấy
kéo quân ra trận, quát mắng rằng:
– Lưu Bị là một đứa thôn phu. Sao dám xâm phạm vào đất ta?
Lưu Bị nói:
– Ta nay phụng chiếu của vua sang đây đánh kẻ nghịch thần. Sao mày dám kháng cự. Tội
mày đáng chết!
Kỷ Linh giận lắm, múa đao xông vào đánh. Quan Vü quát rằng:
– Thằng thất phu kia, chớ được cậy khỏe!
Nói rồi tế ngựa ra đánh nhau với Kỷ Linh. Đánh được hơn ba mươi hiệp, chưa phân bên
nào được bên nào thua. Kỷ Linh kêu to lên: “Hãy nghỉ!”. Quan Công quay ngựa trở về đứng
đợi ở cửa trận.
Kỷ Linh giao phó tướng là Tuân Chính ra. Quan Công không thèm đánh, bảo rằng:
– Mày về gọi Kỷ Linh ra đây!
Chính nói:
– Mày là vô danh hạ tướng, không xứng đánh nhau với Kỷ tướng quân.
Quan Công điên ruột, xông vào chém Tuân Chính chỉ một nhát chết ngay. Lưu Bị thúc quân
đánh tràn vào trận. Kỷ Linh thua to, lui về giữ ở cửa sông Hoài Âm không dám ra đánh nữa,
chỉ sai quân sĩ cướp dinh rình trại, nhưng hễ thò thằng nào ra thì quân Từ Châu đánh giết
phải thua chạy.
Nay ta hãy để hai bên chống cự nhau, mà nói chuyện Trương Phi ở nhà giữ việc Từ Châu.
Từ khi Lưu Bị đi, bao nhiêu việc tạp vụ, Trương Phi giao mặc Trần Đăng coi sóc, còn việc
quân cơ lớn thì tự mình suy xét làm lấy. Một hôm Phi mở một tiệc yến. Mời các quan đến ăn.
Các quan ngồi đâu đấy rồi, Trương Phi mới nói rằng:
– Khi anh tôi đi, có dặn nên bớt uống rượu, sợ rằng say sưa rồi hỏng việc, vậy tôi xin mời
các quan hôm nay uống một bữa thực say, rồi từ mai trở đi, cấm hẳn không ai được uống
nữa, phải giúp tôi để giữ thành trì. Hôm nay phải uống cho thực say mới được.
Trương Phi nói xong, đứng dậy cầm chén mời các quan. Khi cầm chén đến trước mặt Tào
Báo, Báo từ chối rằng:
– Tôi theo thiên giới không uống rượu.
Phi nói:
– Những hảo hán đánh nhau giết người, sao lại không uống rượu. Hôm nay, ta muốn mày
uống một chén.
Tào Báo sợ quá cố uống một chén.
Trương Phi cầm chén mời tất cả các quan rồi rót một cốc thực to cho mình, hớp một hớp
hết nhẵn lại rót cốc nữa, làm một chập đủ mười cốc rượu đầy.
Lúc bấy giờ ý chừng say quá, Trương Phi lại đứng dậy cầm chén đi vòng mời các quan, khi
đi đến trước Tào Báo, Báo nói:
– Tôi thực không sao uống được nữa.
Phi nói:
– Mày vừa uống được sao bây giờ lại từ chối.
Báo nhất định không uống. Trương Phi bấy giờ say rượu nóng tính nổi giận mắng rằng:
– Mày dám trái tướng lệnh tao, đáng đánh một trăm roi.
Trần Đăng can rằng:
– Khi ông Huyền Đức đi dặn ông những thế nào?
Phi nói:
– Mày là quan văn, chỉ coi việc văn thôi, đừng có cai quản tao ở đây?
Tào Báo không làm sao được, kêu rằng:
– Xin Dực Đức nể mặt con rể tôi mà tha lỗi cho tôi!
Phi hỏi:
– Rể mày là ai?
Báo thưa:
– Lã Bố!
Phi giận lắm mắng rằng:
– Tao vốn không muốn đánh mày, nay mày lại đem Lã Bố dọa tao, thì tao đánh, tao đánh
mày cüng như đánh thằng Lã Bố.
Các quan xô cả lại can cüng không được.
Quân lính lôi Tào Báo ra đánh đến năm mươi roi, các quan nằn nì ngăn can mãi mới thôi.
Tiệc tan.
Tào Báo trở về, giận quá, ngay đêm hôm ấy sai người cầm phong thư, đi tắt đến Tiểu Bái,
vào ra mắt Bố, kể hết đầu đuôi chuyện Trương Phi vô lễ. Trong thư lại nói rằng:
“Lưu Bị đã sang Hoài Nam, đêm hôm nay nhân Trương Phi say rượu, kéo quân đến đánh úp
lấy Từ Châu, là một dịp ít có, không nên để lỡ”.
Lã Bố xem xong thư, cho mời Trần Cung đến bàn, Cung nói:
– Tiểu Bái không phải là nơi ở lâu được. Nay Từ Châu đã có cơ lấy được, không lấy ngay đi,
sau hối không kịp.
Bố nghe lời, lập tức mặc áo giáp lên ngựa, dẫn năm trăm kỵ mã đi trước, sai Trần Cung dẫn
đại quân đi sau. Cao Thuật cüng kéo quân đến theo.
Tiểu Bái cách Từ Châu có bốn năm mươi dặm, đi một thôi ngựa thì đến, Lã Bố đến dưới
thành, lúc đầu canh tư trăng sáng vằng vặc, trên thành không ai biết. Lã Bố đến tận bên
thành gọi rằng:
– Lưu sứ quân có việc cơ mật sai người đến.
Trên thành có quân báo với Tào Báo, Báo lên thành xem rồi sai quân sĩ mở cửa ra. Bấy giờ
Lã Bố mới nổi một tiếng hiệu, quân sĩ đều kéo ùa vào thành, tiếng reo kinh động.
Trương Phi say rượu đang ngủ ở trong phủ. Tả hữu vội vàng lay tỉnh dậy bảo rằng:
– Lã Bố đã lừa mở được cửa thành, quân nó kéo cả vào rồi.
Trương Phi giận quá, vội vàng mặc áo giáp, vác ngọn bát xà mâu, vừa ra được cửa phủ lên
được mình ngựa thì quân Lã Bố đến nơi. Bấy giờ Phi hãy còn say rượu, không đánh được
khỏe. Lã Bố cüng biết sức mạnh của Trương Phi, không dám đánh ráo riết quá.
Mười tám tướng kỵ mã nước Yên bảo vệ Trương Phi, chạy ra cửa Đông.
Vợ con Lưu Bị ở trong phủ, Trương Phi cüng không kịp nhìn đến.
Tào Báo thấy Trương Phi chỉ còn vài mươi người đi theo, lại khinh y còn say, đem hơn một
trăm người ra đuổi, Phi trông thấy Báo giận lắm, tế ngựa lại đánh, chỉ ba hiệp, Tào Báo thua
chạy, Trương Phi đuổi đến bờ sông cầm ngọn mâu từ đằng xa phóng lại trúng giữa lưng Tào
Báo, cả người lẫn ngựa chết lăn xuống sông.
Trương Phi đứng ngoài thành, hô gọi quân sĩ. Người nào ra được đều theo y đi sang Hoài
Nam.
Lã Bố vào được thành, phủ dụ dân rồi, sai một trăm quân giữ cửa nhà Lưu Bị, không cho ai
được vào.
Trương Phi dẫn vài mươi tên kỵ mã đi thẳng đến Vu Thai vào hầu Lưu Bị, nói hết cả chuyện
Tào Báo cùng Lã Bố, trong ứng ngoài hợp, đang đêm đánh úp lấy Từ Châu. Các quan nghe
chuyện ai cüng mất máu mặt, duy Lưu Bị chỉ than có một câu:
– Được cüng chẳng nên mừng, mất cüng chẳng nên lo!
Quan Vü hỏi:
– Thế còn chị đâu?
Trương Phi nói:
– Hãm cả ở trong thành.
Lưu Bị nín lặng chẳng nói câu gì.
Quan Công giẫm chân mắng rằng:
– Khi trước mày đòi giữ thành, nói những câu gì? Anh dặn mày những thế nào? Bây giờ
thành trì thì mất, chị lại bị hãm, thế ra làm sao?
Phi nghe anh mắng, sợ hãi không biết đường nào, rút ngay gươm ra định tự vẫn.
Thế rõ thực là:
Nghiêng bầu nốc rượu sao vui?
Rút gươm tự vẫn sự thôi đã rồi!
Chưa biết tính mạng Trương Phi ra sao, xem đến hồi sau sẽ rõ.