I

Sau một đêm ngủ không yên, Hercule Poirot dậy sớm.

Thời tiết tuyệt đẹp, ông ra đi ngay.

Theo đúng hành trình tối hôm trước, ông đi khắp các lối đi của đám vườn thứ nhất, nơi toàn trồng hoa, nhưng vẻ đẹp các khóm cây được bố trí khác sự ham thích của ông. Vườn hồng, trái lại làm cho ông rất thích. Ở đây tất cả đều đối xứng, kẻ vạch rõ ràng và đều đặn. Ông kết thúc cuộc đi dạo ở tại vườn cây núi cao, có bức tường cao mà ở phía bên kia là vườn rau.

Poirot dừng lại một lúc để nhìn một người đàn bà đang hướng dẫn cho một người đàn ông mà ông dễ đoán ra là xếp làm vườn. Người đàn bà mặc quần áo vải tuýt, có thân hình đẹp, cân đối một cách rất khoẻ khoắn. Bà có mái tóc và bộ lông mày rất đen và nói thong thả bằng một giọng đặc Xcotlen. Poirot tin là người xếp làm vườn ít thích cách nói chuyện của cô Helene Montressor. Ông tiếp tục di theo một hướng khác.

Khi ông tới gần, một người làm vườn – mà Poirot đoán chắc là đã ngồi nghỉ từ lâu – bắt đầu đào xới rất hăng. Poirot quan sát anh ta từ sau lưng rồi thốt ra một lời chào thân tình. Anh ta đáp lại mà không ngừng công việc. Điều đó làm cho Poirot ngạc nhiên, ông liền dừng lại. Dù có tỏ rõ lòng hăng hái đến đâu, người làm vườn nào cũng tranh thủ đặt dụng cụ xuống để thở một chút và nói chuyện, khi có người gọi anh ta, Poirot đã thường xuyên làm thí nghiệm để chứng minh điều này. Phải chăng anh kia là người loạn trí, thoát ra khỏi luật lệ, vả chăng anh ta hình như rất trẻ?

Poirot nhìn anh ta trong nhiều phút. Đôi vai này, hình như ông đã trông thấy chúng ở đâu đó. Ông nhầm chăng? Phải chăng ông đang mắc một tật tai hại là ở đâu cũng phát hiện những đôi vai và những giọng nói hình như quen thuộc với ông, trong khi ông không bao giờ thấy hoặc nghe cả? Vậy thì, có phải là ông đã bắt đầu già đi như ông đã sợ tối hôm qua?

Poirot rời vườn rau, bước mấy bước vào vườn cây ăn quả rồi một lúc sau, tới liếc nhìn một cách kín đáo vườn rau qua bức tường. Người làm vườn trẻ đã đứng dậy. Anh ta lấy tay quệt mồ hôi trên mặt. Poirot rời ngay trạm quan sát của mình.

– Thật lạ lùng và thú vị – ông nói khe khẽ, vừa lấy tay phủi những mẩu rêu dính vào mép lật của áo vettông.

Đúng. Thực sự là lạ lùng và thú vị về Frank Cater. Với chức vụ thư ký ở đâu đó, phụ thuộc ít hoặc nhiều vào chính phủ, lại đến làm việc như người làm vườn của Alistair Blunt.

Một hồi chuông vang lên từ xa. Hercule Poirot trở về nhà. Trên đường về, ông thấy chủ nhà đang to tiếng với cô Montressor, vừa ra khỏi vườn rau.

– Anh rất tốt, anh Alistair – cô nói – nhưng em không muốn nhận lời mời của anh tuần này vì đang có mấy người bà con ở Mỹ đến chơi.

Blunt thử nói có lý có lẽ với cô ta.

– Julia thiếu tế nhị, anh không chối cãi điều đó, nhưng điều đó không có nghĩa là…

Giọng đầy quyền uy, cô Montressor cắt lời ông.

– Em cho rằng thái độ của bà ta đối với em như vậy là không thể chấp nhận được. Phải chăng vì bà ta là người Mỹ mà em phải chịu đựng những lời hỗn láo của bà ấy.

Nói xong, cô ta đi sâu vào vườn rau, Poirot kín đáo đứng ở xa, đi lại gần. Alistair Blunt có vẻ tiu nghỉu và ngượng ngùng, như trường hợp thường xảy ra đối với một người đàn ông sau khi tranh luận với một trong những bà họ hàng.

– Các mụ đàn bà thực sự là những con quỷ! – Ông hét lên – Chào ông, ông Poirot. Ngày đẹp, phải không?

Họ cùng đi về nhà.

Blunt thở dài và nói:

– A! Tại tôi thiếu bà vợ!

Ngồi vào bàn, ông ta chạm trán với bà Olivera đáng sợ.

– Julia, tôi rất sợ là bà đã xúc phạm Helene đáng thương!

Bà to béo trả lời cụt lủn:

– Người Xcốtlen luôn luôn rất dễ tự ái.

Blunt nhìn Poirot một cách tuyệt vọng.

– Tôi tin rằng – Poirot nói – ông có một người làm vườn trẻ mới đến không lâu?

– Đúng đấy – Blunt đáp lại – Burton, người làm vườn thứ ba đã từ biệt chúng tôi cách đây khoảng ba tuần và chính chàng trai này đã thay anh ấy.

– Ông có biết anh này từ đâu đến không?

– Thực thà mà nói, tôi không biết. Chính là Mac Alister đã thuê anh ta… tôi nhớ lại rằng người nào đó đã yêu cầu tôi thuê thử. Người ta đã sốt sắng giới thiệu anh ta với tôi… và điều đó hơi làm cho tôi ngạc nhiên. Vì Mac Alister nói với tôi rằng anh ta không ra gì cả và ông ta rất muốn tống khứ hắn đi.

– Anh ta tên là gì?

– Dunning… Sunbury… cái gì giống như thế!

– Có phải là rất lố nếu hỏi ông rằng anh ta thu nhập bao nhiêu không?

– Chả có bao nhiêu – Blunt đáp lại, pha trò – Hai livre mười lăm, tôi nghĩ là thế.

– Không hơn thế à?

– Chắc chắn không… và hẳn là còn ít hơn!

– Này, thật là lạ nhỉ? – Poirot kết luận.

Alistair Blunt ngạc nhiên, sắp hỏi tại sao, nhưng Jane Olivera, vừa đọc nhanh xong tờ báo hàng ngày, chuyển hướng câu chuyện.

– Chú này – cô ta nói to – người ta bảo rằng sẽ còn có sự phản đối tập thể chống chú đấy?

Alistair Blunt mỉm cười.

– Cháu đọc bản tường thuật cuộc tranh luận ở Hạ nghị viện phải không? Cháu an tâm, không có gì nghiêm trọng cả, chỉ là vấn đề Archerton! Ông ta thích đánh nhau với cối xay gió. Đấy là một anh chàng kỳ dị, có những ý nghĩ ngộ nghĩnh về mặt tài chính, nếu người ta để cho anh ta làm, thì trong tám ngày, nước Anh sẽ vỡ nợ!

– Nhưng chú ơi, chú không hao giờ muốn thử một cái gì mới phải không?

– Không, cháu thân mến ạ. Nếu cái mới đó không tiến bộ hơn cái cũ.

– Nhưng, chú cũng không chấp thuận ngay cả ý nghĩ cho rằng cái mới đó có thể đánh dấu một sự tiến bộ?

– Chú nói: điều đó sẽ không ổn đâu!…

– Và chú cũng không thử nữa kia!

– Có những kinh nghiệm đã phải trả giá rất đắt.

– Đúng đấy! Nhưng làm thế nào mà chú có thể bằng lòng được với những sự việc như chúng tiến triển? Sự bất bình đắng về các điều kiện xã hội không làm cho chú phẫn nộ sao? Chú không tin rằng cần phải làm một việc gì đó hay sao?

– Trời ơi, cháu Jane thân mến, sau khi cân nhắc mọi lẽ thì ở cái xứ sở này, cái sự việc tiến triển rất tồi như người ta nói.

Với sự tự tin vốn có, Jane đáp lại:

– Điều mà chúng cháu muốn, đấy là một lý tưởng mới, một xã hội mới. Còn chú, chú yên lặng ngồi ở đấy, trước những quả bầu dục nướng của chú.

Cô ta đứng dậy và bước nhanh ra vườn.

Alistair nhìn cô đi ra hơi ngạc nhiên và khá khó chịu.

– Jane đã thay đổi nhiều trong thời gian gần đây – ông nhận xét – Nó đã đi tìm những tư tưởng ấy ở đâu?

– Chú đừng chú ý đến những điều mà cháu nó nói – bà Olivera trả lời – Jane là một con bé dại dột. Chú có biết con con gái bây giờ như thế nào không? Chúng đến những phòng khách kỳ cục, ở đấy chúng gặp bọn con trai thắt những chiếc ca vát kỳ cục, và khi chúng về nhà, chúng kể một đống chuyện bậy bạ.

– Tôi biết. Nhưng cho đến lúc này, Jane không thiếu lương tri…

– Đấy là một cái kiểu, một cái mốt Alistair ạ. Những tư tưởng ấy đều là bâng quơ.

– Tôi biết…

Bà Olivera đứng dậy. Poirot mở cửa cho bà. Bà ta không có vẻ nhận thấy điều đó, và đi qua trước mặt ông mà không có lấy một lời.

– Tất cả những điều đó cuối cùng bắt tôi phải phẫn nộ – Alistair Blunt kêu lên – Tất cả những câu chuyện ấy, mọi người đều nói, tôi biết hết sức rõ điều đó! Chúng không còn hợp lẽ nữa! Đấy là những điều phi lý… suốt ngày tôi đều nghe nói một lý tưởng mới và một xã hội mới. Điều đó nghĩa là gì? Chính chúng cũng không biết nữa. Chúng say sưa với những từ ngữ ấy, chỉ có thế thôi.

Ông ta mỉm cười buồn bã.

– Nếu ông đã bị… gạt bỏ, thì đã xảy ra điều gì? – Poirot hỏi.

Nét mặt của Alistair Blunt có một sự nghiêm trọng đột ngột.

– Ồ! – Ông ta trả lời – Rất đơn giản thôi. Một bọn điên rồ sẽ chiếm quyền và sẽ thử làm một loạt thí nghiệm phải trả giá đắt. Và thế là hết sự ổn định tài chính, những cách làm kinh tế đúng đắn và cả lương tri đơn giản. Thực tế, thế là hết nước Anh mà chúng ta yêu mến.

Poirot gật đầu đồng ý. Ông hoàn toàn đồng ý với nhà tài chính. Những nguyên tắc mà ông ta bảo vệ, cũng chính là những nguyên tắc rất cần thiết với ông và ông bắt đầu hiểu hơn cái mà Alistair Blunt đại diện một cách chính xác và chiến đấu vì nó. Ông Barnes đã nói với ông điều mà chính đến bây giờ, ông mới nhận thấy.

Và đột nhiên, ông cảm thấy băn khoăn…

II

Trong buổi sáng, muộn hơn một chút sau đó, Blunt rời khỏi bàn giấy đến gặp Poirot.

– Tôi đã xong công việc rồi, giờ tôi mời ông đi xem vườn.

Hai người cùng đi ra. Blunt nhiệt tình nói về sự ham mê quý báu của ông và họ dừng lại một lúc lâu ở vườn cây núi cao, ở đây ông ta đã thành công trong việc thuần hóa một số loại hiếm quý mà ông ta rất tự hào. Hercule Poirot, mà đôi bàn chân hoàn toàn vừa với đôi giày da hảo hạng, kiên nhẫn nghe ông ta nói. Ông đổi chân liên tục, thỉnh thoảng nhăn nhó vì ánh nắng nóng và ông có cảm giác rằng bàn chân ông bị sưng lên như những cái bánh pudding to tướng.

Họ tiếp tục cuộc dạo chơi. Các con ong bay qua vù vù. Có tiếng kéo cắt cây lách cách ở hàng rào cây thẳng. Tất cả đều yên tĩnh và giống như thiu thiu ngủ.

Blunt dừng lại và ngoái ra sau lưng. Tiếng kéo cắt cây bây giờ nghe rất gần mặc dầu người ta chưa thấy người cầm kéo.

– Ông nên đồng ý rằng cảnh bao quát là đẹp – nhà tài chính nói – Những quả lê này sẽ đẹp lộng lẫy. Tôi không nhớ có những quả đẹp đến thế vào mùa này trong năm. Và những cây đậu luôn đẹp mê hồn. Chúng không phải có màu sắc tuyệt đẹp hay sao?

Đột nhiên, tiếng súng nổ phá tan sự yên ắng của buổi sáng bình yên này.

Có tiếng gì đó rít lên tận không trung. Alistair Blunt ngơ ngác thấy ở không xa có một làn khói nhỏ bốc lên sau cái bình phong các cây thẳng. Rồi có tiếng cãi cọ, tiếng kêu và hàng rào cây hé mở dưới sức nặng của hai người đang vật nhau:

– Tao tóm được mày rồi, tên vô lại! – Một tiếng nói giọng Mỹ rất rõ, thét lên – Buông vũ khí ra!

Bây giờ hai người đánh nhau trước hàng rào. Poirot nhận ra người làm vườn trẻ đã đào xới rất hăng say khi ông quan sát anh ta và cả kẻ địch thủ của anh ta, một chàng trai to lớn cao hơn anh kia một cái đầu, và nhà thám tử, ngay trước khi chưa thấy anh này, đã nhận dạng được anh ta nhờ vào giọng nói của anh ta.

– Buông tôi ra – Frank Carter gào lên – Bởi vì tôi đã nói với ông là không phải tôi.

– Có thật thế không? – Howard Raikes đáp lại – Chẳng lẽ mày bắn chim sẻ?

Không buông người tù của mình, ông ta ngoảnh về phía Alistair Blunt và Poirot đang đi lại gần.

– Ông Alistair Blunt? Tên này vừa mới bắn vào ông. Tôi bắt được hắn quả tang.

– Không đúng! – Frank Carter kêu lên – Tôi đang tỉa hàng rào, tôi nghe tiếng một phát súng và một khẩu súng lục đã rơi xuống chân tôi. Tôi đã nhặt nó lên gần như một cái máy và ngay sau đó cái ông này đã xông vào tôi.

Howard Raikes nhún vai.

– Anh cầm khẩu súng lục ở đây, một điều chắc chắn là anh vừa dùng nó để bắn.

Anh ta đưa khẩu súng cho Poirot.

– Chứng ta sẽ chờ xem nhà thám tử nghĩ như thế nào về việc này! May sao là tôi vừa đến đúng lúc, vì anh ta phải có những viên đạn khác trong cái nạp đạn!

– Đúng dấy – Poirot nói.

Blunt chau mày, hỏi Carter.

– Chính xác thì anh tên là gì? Dumon? Dunbury?

Poirot trả lời thay cho người bị hỏi:

– Anh này gọi là Frank Carter.

Người kia ngoảnh về phía ông, điên tiết.

– Ông đi tìm tôi đã khá lâu rồi! Tôi hiểu điều đó, ngày chủ nhật trước, khi ông muốn làm cho tôi phải nói! Dù thế nào đi nữa, tôi xin lặp lại với ông điều này, không đúng đâu! Không phải tôi đã bắn!

– Thế thì ai? – Poirot nói với giọng dễ chịu – Anh hiểu rằng chúng ta ở đây chỉ có bốn người, không còn ai khác. Thế thì?