Đây là câu chuyện có thực, xảy ra ở Oklahoma. Trên vùng đất của một người da đỏ, người ta tình cờ phát hiện một mỏ dầu. Thế là người đàn ông đang sống trong cảnh bần cùng phút chốc trở nên giàu có. Việc đầu tiên ông làm là tậu ngay một chiếc Cadillac thời thượng nhất. Thời đó, các loại xe ô tô thường có hai bánh dự phòng gắn phía sau, nhưng ông muốn chiếc Cadillac của mình phải là chiếc xe dài nhất trong vùng nên ông cho gắn thêm vào đó bốn bánh nữa. Ông khoác chiếc áo đuôi tôm, cổ thắt nơ, đầu đội chiếc nón kiểu Abraham Lincoln và miệng luôn thường trực điếu xì gà thuộc loại to nhất. Ngày nào ông cũng lái chiếc Cadillac vào thị trấn bé nhỏ, đầy bụi bặm và nóng hầm hập. Thật ra ông chỉ muốn gặp gỡ mọi người và nhất là muốn mọi người có cơ hội ngắm nhìn ông. Vốn là người thích giao tiếp nên trong khi vòng vèo qua các đường phố trong thị trấn, ông thường thò đầu ra khỏi xe bắt chuyện với bất cứ người nào ông gặp trên đường. Điều kỳ lạ là tuy thường xuyên đánh xe vào thị trấn đông đúc đó nhưng ông chưa hề gây ra bất kỳ tai nạn nào. Lý do rất đơn giản, bởi vì chiếc xe Cadillac lộng lẫy đó được “vận hành” bởi hai con ngựa kéo!

KHỞI ĐỘNG TIỀM NĂNG CỦA BẠN

Các thợ máy trong thị trấn đã kiểm tra và xác nhận là động cơ xe không hề bị trục trặc gì. Rắc rối là do người đàn ông da đỏ kia không biết cách cắm chìa khóa vào ổ để khởi động máy nên ông ấy đã đóng hai con ngựa vào để kéo chiếc Cadillac vốn được trang bị một động cơ 100 mã lực. Thật ngạc nhiên là nhiều người trong chúng ta cũng chọn giải pháp như người đàn ông da đỏ kia, nghĩa là chúng ta chỉ mong tìm được hai sức ngựa bên ngoài trong khi lại bỏ quên cả trăm sức ngựa đang hiện hữu bên trong bản thân chúng ta. Chính vì vậy mà các nhà tâm lý học kết luận rằng con người chỉ mới sử dụng từ 2% đến 5% khả năng vốn có của mình.

Major Reuben Siverling từng nói: “Khi nằm hoen gỉ dưới đáy biển thì đồng 10 xu cũng giống như đồng 20 đô-la”. Giá trị chỉ khác nhau khi bạn nhặt nó lên và sử dụng nó. Đừng để đến khi đã đi hết cuộc đời chúng ta mới nhận ra sức mạnh của bản thân. Đó sẽ là mất mát lớn nhất đối với chúng ta. Hãy nhớ rằng năng lực tiềm tàng của bạn không giống như các nguồn tài nguyên thiên nhiên vốn rất hữu hạn trên hành tinh này, nó chỉ bị lãng phí và “cạn kiệt” nếu không được khai thác và sử dụng. Chính vì lý do đó, mục đích của tôi là giúp bạn biến khả năng thành hành động để bạn khơi dậy và sử dụng hết các tiềm năng của mình để trở nên khôn ngoan và giàu có thay vì lanh lợi nhưng túng bấn.

HAI LỐI TƯ DUY

Một triết gia nói rằng: “Bạn chính là điều bạn nghĩ và muốn”. Đêm nọ, tôi đang trên đường đi từ Birmingham, Alabama đến Meridian, Mississippi để dự hội nghị thì bị lạc. Tôi dừng lại hỏi đường và được một người hướng dẫn tận tình. Theo lộ trình anh ấy vẽ ra thì tôi sẽ kịp đến Meridian vào sáng hôm sau và vẫn còn đủ thời gian để nghỉ ngơi. Tôi theo lời người chỉ đường tốt bụng và một giờ sau, tôi đã trệch hướng Meridian khoảng 72 km! Dĩ nhiên, đó không phải là nơi tôi muốn đến, mà vì tôi đã nghe theo một chỉ dẫn sai. Có ai trong chúng ta muốn mình lâm vào hoàn cảnh tồi tệ: túng thiếu tiền bạc, quan hệ gia đình lỏng lẻo, công việc bấp bênh? Nhưng nếu bạn rơi vào tình thế đó, bạn có nghĩ rằng mình bị hướng dẫn sai bởi một ai đó có lối suy nghĩ tệ hại? Này, bạn đừng vội mừng vì có thể đổ lỗi cho người khác! Nếu bạn đặt quá khứ của mình vào lòng họ thì tương lai của bạn sẽ chồng chất lên đôi vai của chính bạn đấy!

Hai mươi lăm năm về trước, một trung tâm mua sắm lớn đã được xây dựng trên nền một núi rác cũ khổng lồ của thành phố. Hàng thế kỷ trước đó, không ai nghĩ rằng địa điểm này có thể làm gì ngoài việc là một bãi rác. Nhưng một số người có tầm nhìn khác hơn đã nghĩ rằng nơi đây sẽ là một khu thương mại sầm uất trong tương lai. Vì thế họ đề nghị mọi người ngưng đổ rác và bắt đầu đưa máy móc đến san lấp, tạo ra một nền móng kiên cố bằng chính khối rác khổng lồ đó. Và rồi, một trung tâm mua sắm hoành tráng mọc lên.

Tôi viết ra câu chuyện này với mong muốn gửi đến bạn một thông điệp, rằng: Dù bạn bị nhồi nhét hàng ngày hàng giờ bao nhiêu thứ “rác rưởi” vào đầu óc mình trong hàng chục năm qua, bạn vẫn có thể biến chúng thành “châu báu” ngay lúc này bằng cách phủ lên chúng tấm bạt mỏng của lối tư duy tích cực và một thái độ đúng đắn mà tôi sẽ trình bày ngay sau đây.

NGÀY MAI BẮT ĐẦU TỪ HÔM NAY

Các nhà khoa học vừa đưa ra một lĩnh vực nghiên cứu tâm lý hết sức mới mẻ và thú vị, đó là tìm hiểu và phân tích ý nghĩa của một thái độ sống tích cực, lạc quan yêu đời. Cụ thể hơn, đó là khả năng nhận thức và đưa ra giải pháp xử lý vấn đề, chứ không chỉ là nhận diện thực trạng vấn đề như trước đây. Và họ đã hết sức ngạc nhiên trước những kết quả thu được.

Cuốn sách Schools Without Failure (Trường học không có thất bại) của William Glasser cũng bàn về triết lý cơ bản này. Tiến sĩ Glasser tiến hành một cuộc khảo sát trên đối tượng là những bạn trẻ luôn cảm thấy thất vọng và chán nản do gặp quá nhiều thất bại hay luôn bị thua thiệt trong cuộc sống. Khi tiếp xúc với các bạn trẻ này, ông chỉ trao đổi và chia sẻ về những ước muốn và hy vọng của họ mà không hề hỏi han gì về khó khăn hay thái độ ứng xử trước đây của họ. Bằng cách tiếp cận vấn đề theo hướng tích cực và không ngừng khích lệ, động viên các bạn trẻ ấy, ông thu được những kết quả đáng kinh ngạc. Xét cho cùng thì con người vẫn bị tụt hậu 2.000 năm nếu so với những gì Thánh Paul đã khuyên bảo trong Kinh Thánh: “Chỉ khi nào quên hết quá khứ thì tôi mới có thể lao nhanh về đích”. Dù bị kết án tử hình trong ngục tù La Mã nhưng vị thánh tông đồ này luôn nhấn mạnh rằng ông vẫn tin vào chiến thắng cho tới hơi thở cuối cùng. Tôi cũng có cùng quan niệm như thế. Thực ra, chiến thắng không phải là tất cả, mà chính những nỗ lực tận cùng để vươn tới đích mới là điều quan trọng nhất.

LỐI SUY NGHĨ CỦA KẺ CHỦ BẠI

Hình như khi đã quen với lối suy nghĩ sai lệch, con người thường có nguy cơ trở thành kẻ bại trận. Nếu đã từng xem đá bóng, ắt hẳn bạn sẽ hiểu thế nào là kiểu suy nghĩ chủ bại. Đó là khi cầu thủ tiền đạo của đối phương băng lên từ phía sau, cướp bóng rồi dẫn nhanh về phía cầu môn đội nhà. Khi đó tiền vệ của chúng ta nhanh chóng đuổi theo, đến lúc chỉ còn cách khung thành khoảng 10 mét thì anh ta lại cho rằng mình không thể theo kịp tiền đạo kia nữa nên chạy chậm lại. Đó chính là sự từ bỏ một nỗ lực, một cam kết trước phút cuối cùng.

KHÁM PHÁ SỨC MẠNH BẢN THÂN

Để có thể khơi dậy và vận dụng những khả năng còn tiềm ẩn, bạn phải từ bỏ lối suy nghĩ của kẻ chủ bại. Đừng nói: “Tôi sinh ra không phải để làm công việc bán hàng, hay bác sĩ, kỹ sư, họa sĩ…”. Hẳn chúng ta đều biết rằng người mẹ chỉ có thể mang đến cho con mình một hình hài và hơi thở, còn việc sống ra sao và trở thành người như thế nào hoàn toàn tùy thuộc vào sự lựa chọn và rèn luyện của đứa con khi chúng bắt đầu có trí khôn.

Không ai sinh ra là người thành công hay kẻ thất bại. Tuy nhiên, nếu thành công, mọi người thường cho rằng đó là do chính họ làm nên. Còn khi thất bại, họ lại quy kết trách nhiệm thuộc về cha mẹ, thầy cô… Đôi khi họ đổ lỗi cho sự khác biệt màu da, do sự không hòa hợp về tôn giáo, do chưa được trang bị đầy đủ kiến thức hoặc do khiếm khuyết về thể chất. Thậm chí họ cho rằng mình thất bại là do tuổi đã quá già hoặc còn quá trẻ, quá thừa cân hay quá ốm yếu… Khó tin hơn nữa, họ còn tự an ủi rằng số mệnh của họ đã an bài như thế. Có người còn lên án xã hội đã không công bằng với mình. Bạn có quyền tự do trong suy nghĩ, tuy nhiên tôi muốn nhắc nhở bạn một điều, chính bạn mới là người quyết định hạnh phúc và thành công của mình. Khi bạn đọc những dòng này, tôi mong rằng bạn đã nhận ra những tiềm năng khổng lồ đang ngủ yên trong bạn.

ĐỪNG LÀM TÙ NHÂN CỦA HY VỌNG

Tôi sẽ rất buồn nếu ai đó trong số các bạn nói rằng “Giá như tôi có thể làm được như anh ấy/chị ấy…” bởi vì chắc chắn bạn sẽ không thể hoàn tất một việc đơn giản nào nếu không sử dụng thực lực của mình. Có phải bạn đang tự lừa dối mình? Nếu đúng như vậy thì bạn đã không trung thực và bạn bị thiếu mất một trong những viên đá nền của thành công. Đừng như những kẻ mơ mộng bên bờ biển, luôn ước ao con tàu của mình cập bến an toàn trong khi không bao giờ giương buồm ra khơi. Cuộc sống đã ban tặng bạn tất cả những điều kiện cần, giờ đây điều kiện đủ chính là bạn nhận ra được sức mạnh của bản thân mình. Kinh nghiệm cho thấy sức mạnh đó sẽ tăng lên gấp bội nếu được khơi dậy và sử dụng; còn nếu không, nó sẽ bị mai một nhanh chóng.

CÓ MỘT NGƯỜI THÀNH ĐẠT BÊN TRONG BẠN

Tôi không xem những người thường xuyên đi du lịch các nước, sống một cuộc sống vương giả là mẫu hình lý tưởng của người thành đạt, mà chính những con người bình thường nhất, những người phải gánh chịu nhiều trở ngại nhất về vật chất nhưng không bao giờ chùn bước hay bỏ cuộc là người khiến tôi ngưỡng mộ nhiều nhất. Họ luôn chọn cho mình cách nhìn lạc quan trước mọi tình huống của cuộc sống, bất kể sự khác biệt về chủng tộc, tôn giáo hay trình độ học vấn. Những khiếm khuyết về mặt thể chất không thể ngăn họ đến với thành công, và những nỗ lực mà họ đã thực hiện rất đáng được trân trọng. Đó là những người luôn tin chắc rằng: “Con người sinh ra để vươn đến sự toàn thiện, họ đã được phú cho khả năng thành công và được ban tặng những hạt mầm của sự vĩ đại”. Không có một ngoại lệ nào khác.

Một khi đã tin vào điều này, bạn sẽ không còn trách bất kỳ ai về bất cứ điều gì nữa. Bạn sẽ yên tâm đi tiếp con đường mình đã chọn vì biết rõ rằng không ai có thể thực hiện những việc đó tốt hơn chính bản thân bạn.

MỌI THỨ ĐỀU NẰM TRONG TAY TA

Có một câu chuyện ngụ ngôn như thế này: “Có một cụ già thông thái sinh sống trên một ngọn đồi cao nhìn xuống thành Venise xinh đẹp của nước Ý. Mọi người trong thành đều đồn rằng cụ có thể trả lời bất kỳ câu hỏi nào của người đời. Trong thành có hai cậu bé rất tinh nghịch, chúng muốn tìm cách bắt bí cụ già. Một hôm, chúng bắt một con chim nhỏ và đến gặp ông cụ. Một trong hai cậu bé cầm con chim trong tay và hỏi cụ con chim còn sống hay đã chết. Không chút suy nghĩ, ông cụ trả lời ngay: Cháu ạ, nếu ta trả lời rằng con chim còn sống thì cháu sẽ bóp chết nó ngay lập tức. Còn nếu ta bảo nó đã chết thì hẳn là cháu sẽ thả cho nó bay đi. Sự sống của con chim nằm trong tay cháu đó”. Bạn đã hiểu ý tôi chưa? Bạn có thấy rằng bạn đang nắm giữ quyền quyết định sự thành công hay thất bại của chính mình không? Bạn có thấy rằng cụ già ấy dù có thông thái đến đâu cũng không thể quyết định được một cơ hội đang nằm trong tay kẻ khác?

HÃY ĐỌC NHIỀU LẦN

Thật lòng, khi viết quyển sách này, tôi luôn tìm cách để thu hút sự tập trung của bạn. Bởi lẽ tốc độ tư duy của não (khoảng 800 – 1.800 từ/phút) luôn nhanh hơn rất nhiều so với khả năng di chuyển của mắt (200 – 400 từ/phút), nên thường có nhiều ý nghĩ đan xen trong đầu bạn trong lúc đọc. Giờ thì hẳn là bạn đã hiểu tại sao có những khi bạn không thể tập trung đọc hoặc không thể hiểu được nội dung mình đang đọc dù đã rất cố gắng, đó là chưa kể bạn phải tạm ngưng nhiều lần vì bị cắt ngang bởi việc này, việc khác. Hãy thử mở lại bất cứ trang sách nào bạn đã đọc qua và đọc kỹ lại một lần nữa xem, bạn sẽ ngạc nhiên khi phát hiện nhiều câu từ, ý tưởng thật mới mẻ và có vẻ như bạn chưa từng đọc thấy bao giờ. Kỳ thực điều này không phải do khả năng hiểu vấn đề của bạn kém trong lần đọc đầu tiên. Đôi khi nếu bạn càng thông minh thì điều này lại càng dễ xảy ra, chính bởi vì bạn không muốn phải mất thời gian đọc lại những gì đã đọc trước đó!

Vì vậy, hãy đánh dấu hay ghi lại những điểm cần lưu ý trong khi đọc. Chúng sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều mỗi khi xem lại. Một trong các trường đại học hàng đầu Hoa Kỳ khám phá ra rằng nếu các sinh viên được tiếp cận một lần với một tài liệu mới thì hai tuần sau họ chỉ còn nhớ được 2% thông tin trong đó. Nhưng nếu họ được đọc tài liệu đó trong sáu ngày liên tục thì họ sẽ nhớ đến 62% hai tuần sau đó. Số lần tiếp xúc với cùng một thông tin hay hình ảnh không chỉ tác động trực tiếp đến bộ nhớ mà còn đến mức độ tư duy, khả năng suy nghĩ và hiện thực hóa thành hành động cụ thể. Và đó là điều tôi mong đợi ở bạn. “Học mà không hành thì sự học là vô bổ”, bạn đã từng nghe câu này chưa?