BƯỚC THỨ NHẤT

Trước tiên hãy kiểm kê tài sản của bạn. Chẳng phải bạn đang cất trữ hàng khối của cải giá trị bên trong những tiềm năng của mình đó sao? Nó nhiều đến mức có lẽ bạn sẽ không bao giờ phá sản! Qua cuộc kiểm tra này, bạn có thể thấy rằng không ai trên đời này có thể làm cho bạn cảm thấy thua sút nếu không có sự đồng ý của bạn. Tôi tin rằng bạn rất yêu chính mình nên sẽ không cho phép bất cứ ai làm điều đó. Booker T. Washington[14] từng nói rằng: “Tôi không cho phép bất kỳ ai thu hẹp hay hạ giá tâm hồn tôi bằng cách làm cho tôi ghét nó”. Tôi vô cùng tán thành phát biểu này của ông.

Để tôi nói cho bạn ba lý do vì sao bạn cần phải yêu chính mình.

Thứ nhất, đó là vì lẽ sống thông thường đòi hỏi điều đó. Cách đây vài năm, một người phụ nữ ở Gary, Indiana nhận được 1.000.000 đô-la tiền bồi thường vì bị thuốc làm hư mắt. Số là cô ấy dùng thuốc để tẩy một vết thâm trên mặt và bị thuốc vây trúng mắt khiến cô mất 98% thị lực. Bạn có muốn nhận một triệu đô-la và sở hữu đôi mắt như cô ấy không?

Một phụ nữ khác ở California cũng từng nhận được 1.000.000 đô-la tiền đền bù vì bị gãy cột sống trong một tai nạn máy bay. Bác sĩ nói rằng chị sẽ không bao giờ đi lại được nữa. Vậy bạn có ý định hoán đổi vị trí với chị ấy không? Trước khi quyết định, tôi chỉ mong bạn nhớ rằng ngoài kia có hàng ngàn cơ hội có thể giúp bạn kiếm được hơn số đó gấp nhiều lần nếu bạn có một đôi mắt sáng và những bước đi hiên ngang, mạnh mẽ.

Nói thế nhưng tôi biết rằng tự thâm tâm mình, bạn sẽ không bao giờ đánh đổi sức khỏe của mình vì bất cứ thứ gì, kể cả khi bạn đang trong tình cảnh tuyệt vọng về tài chính. Betty Grable,[15] nữ minh tinh có đôi chân đẹp nhất Hollywood và được bảo hiểm với mức 1.000.000 đô-la. Tất nhiên cô ấy chỉ nhận được khoản tiền này khi nào đôi chân ấy được gắn thêm một vài con ốc vít bằng kim loại sáng loáng, hoặc khi đôi chân ấy không còn giúp cô đứng lên được nữa… Bây giờ, bạn hãy nhìn xuống đôi chân yêu quý của mình và ước lượng xem bạn có muốn đánh đổi nó để nhận một triệu đô-la không?

Vậy nếu bạn không nhận một đôi mắt chỉ còn 2% thị lực, một tấm lưng chỉ biết nằm bẹp gí xuống giường và một đôi chân bất động, bạn đã có ba triệu đô-la rồi đấy! Quả là đáng giá! Bạn đã thích bản thân mình hơn chưa? Thật ra, chỉ cần bạn xây dựng và phát huy ý chí, niềm tin, sự liêm chính, tình yêu thương, lòng trung thành và trung thực, bạn sẽ có tất cả (sức khỏe, của cải, hạnh phúc, bình an, bạn bè…).

NGƯỜI ĐỘC NHẤT TRONG 1 TỶ NGƯỜI

Có bao giờ bạn tự hỏi rằng: Vì sao trong số hàng triệu bức tranh được các họa sĩ sáng tác từ trước đến nay chỉ có một vài bức trị giá đến hàng triệu đô-la? Tôi từng có câu hỏi như thế về một bức tranh trị giá hơn một triệu đô-la của danh họa Rembrandt và đã tìm ra câu trả lời.

Một là, đó là một bức tranh độc nhất vô nhị của thế giới và của Rembrandt nên nó là vật quý hiếm! Hai là, thiên tài như Rembrandt phải hàng trăm năm mới xuất hiện một lần. Rồi tôi bắt đầu nghĩ đến mỗi người chúng ta. Trong hàng tỷ người đã và đang sống trên trái đất này, không có và cũng sẽ không bao giờ có một người nào giống như mỗi chúng ta, kể cả khi bạn có một người anh em sinh đôi cùng trứng giống nhau như hai giọt nước! Mỗi chúng ta là một người hiếm có, độc đáo, khác biệt và duy nhất trên mặt đất này.

Tuy nhiên, sự khác biệt tạo nên tên tuổi của Rembrandt là do ông đã cầm cọ rèn luyện và cho trí tưởng tượng của mình bay bổng mỗi ngày. Bạn cũng vậy, nếu bạn có một chiếc xe và đó là chiếc duy nhất trong thành phố của bạn thì quả là bạn đang sở hữu một vật hết sức giá trị. Song, nếu bạn cứ giữ mãi chiếc xe ấy trong ga-ra nhà mình thì giá trị của nó là con số không, vì không ai khác công nhận nó ngoài chính bạn. Vậy, hãy khởi động và sử dụng nó! Hãy nhớ rằng, tài năng mà bạn được ban tặng phải được mang ra sử dụng, chứ không phải để chôn vùi.

Lý do thứ hai bạn phải yêu chính mình là vì khoa học chứng minh rằng điều đó đúng. Nhiều công trình khoa học kết luận rằng giữa đôi tai của bạn là một “bộ nhớ” có khả năng lưu trữ thông tin gần như vô tận, nó thừa sức chứa đựng thông tin trong toàn bộ sách của Thư viện Quốc hội Mỹ! Các nhà khoa học nói rằng phải tốn hàng tỷ đô-la mới mong chế tạo ra được một bộ óc thông minh như của chúng ta. Hãy nhớ rằng mỗi khi bạn nói một từ, bộ óc vĩ đại của bạn phải kết hợp đến 72 sợi cơ một cách cực kỳ nhịp nhàng với nhau. Thế đấy, bạn còn cho rằng mình là người yếu kém nữa không? Xin mách nhỏ với bạn rằng có rất nhiều người kém hơn bạn nhưng họ đang leo gần tới đỉnh thành công rồi đấy!

TRÍ TUỆ CỦA BẠN GIÁ BAO NHIÊU?

Có lẽ bạn sẽ nói rằng: “Này Zig, tôi thừa khôn ngoan để không bị khánh kiệt, cứ yên tâm nhé!”. Bạn nói có lý, từ khi mới chào đời bạn đã được ban cho một trí khôn, nhưng bạn đã sử dụng nó một cách hiệu quả nhất chưa? Tôi nghĩ nếu tôi có sở hữu trí khôn của bạn thì tôi sẽ bán cho bạn với giá 100.000 đô-la, và chắc chắn bạn sẽ mua nó ngay. Sau đó, dù không nói ra nhưng tôi tin chắc rằng bạn sẽ nhìn vào gương và nói với kẻ trong gương rằng: “Này anh bạn, tôi đã đầu tư 100.000 đô-la vào anh bạn rồi đấy! Thật ra thì anh cũng tài giỏi và đáng giá đấy chứ!”. Và từ đó trở đi bạn sẽ không bao giờ cho phép ai “hạ giá” trí tuệ của bạn. Ở đây, tôi xin mở ngoặc rằng tôi không đề cập đến cái tôi cố hữu của con người, rằng “ta là số một”, mà tôi đang nói về việc phát triển một sự thừa nhận bản thân lành mạnh và tích cực.

BẠN LÀ NGƯỜI HOÀN THIỆN NHẤT

Lý do thứ ba và là lý do quan trọng nhất để bạn phải yêu quý bản thân mình đó là vì Kinh thánh đã xác quyết cho điều đó, rằng con người được tạo ra theo hình ảnh của Chúa.

Người dành cho chúng ta tình yêu thương như nhau mà không phân biệt tuổi tác, học vấn, giới tính, màu da, hay bất cứ điều kiện nào. Nếu bạn là bậc phụ huynh và bạn có những đứa con. Một hôm chúng nói với bạn rằng chúng cảm thấy mình thật nhỏ nhoi và yếu kém trên đời này. Lúc đó bạn sẽ nghĩ gì, bạn cảm thấy như thế nào về “sản phẩm” của mình? Bạn có hài lòng với suy nghĩ tiêu cực của con bạn về hình ảnh tự thân yếu kém của nó như thế không? Hay bạn tan nát trong thất vọng? Chúng ta không có quyền xem thường chính mình hay bất cứ ai khác.

THƯỢNG ĐẾ KHÔNG LÀM ĐIỀU VÔ NGHĨA

Có lần Ethel Waters hỏi Tiến sĩ Billy Graham rằng làm sao ông có thể được khán thính giả hưởng ứng nhiệt tình đến như vậy. Ông bảo rằng: “Này bạn yêu quý, Thượng đế không làm điều gì vô nghĩa cả!”. Mary Crowley, một nữ doanh nhân nổi tiếng ở Dallas cũng nói điều tương tự: “Chắc chắn Chúa đã tạo ra bạn với những phẩm chất đặc biệt bởi vì Người không dùng thời gian của mình để làm điều vô nghĩa. Một khi bạn nhận ra rằng mình có ý nghĩa như thế nào đối với Người, bạn không cần phải nói điều đó cho cả thế giới… Chúa đã tạo ra người đàn ông, sau đó Người ngắm nhìn tác phẩm của mình và nói: ‘Ta có thể làm tốt hơn nữa’, và tạo ra người đàn bà”. Tôi hoàn toàn đồng ý với Mary.

Bạn đã nhìn thấy kho tài sản cá nhân của bạn lớn đến mức nào chưa?

BƯỚC THỨ HAI

Khi trang điểm và ăn mặc đẹp, bạn sẽ tự tin và tự hào về chính mình hơn. Một đồng nghiệp của tôi có lần nói rằng khi phụ nữ bước ra khỏi các mỹ viện, họ có “những bước đi đầy kiêu hãnh”. Thật vậy, các nghiên cứu chỉ ra rằng sự tự tin và hình ảnh cá nhân thể hiện qua vẻ bề ngoài của chúng ta.

Điều này đúng với cả phụ nữ và đàn ông. Một chiếc váy may khéo, một mái tóc đẹp, một kiểu trang điểm phù hợp luôn làm phụ nữ dễ chịu và tự tin hơn. Nếu để ý chút nữa, bạn sẽ thấy họ hay cười hơn, nụ cười của họ rạng rỡ hơn và dường như cuộc sống trở nên đáng yêu hơn đối với họ.

Khi ăn mặc đẹp, con người thường có tâm trạng yêu đời và tỏ ra hiệu quả hơn trong mọi việc. Mọi ông chồng ở Mỹ đều nói rằng người bạn đời của họ trông hạnh phúc hơn, dễ thương hơn và hiệu quả hơn mỗi lần cô ấy bước ra khỏi mỹ viện hay mỗi khi cô ấy vận một bộ cánh mới mà cô ấy yêu thích. Các cô bảo mẫu thì nói rằng khi mặc quần áo mới, những đứa trẻ trở nên ngoan ngoãn hơn và ăn uống tốt hơn. Một nghiên cứu kéo dài sáu năm cho thấy nhóm nhân viên bán hàng mặc đồng phục đạt doanh số trung bình hàng năm cao hơn nhóm không mặc đồng phục đến 4.000 đô-la!

Rõ ràng là diện mạo của chúng ta có mối liên hệ trực tiếp với cách chúng ta cảm nhận về mình. Ngay từ bây giờ, hãy trang điểm và ăn mặc thật đẹp vào. Bạn sẽ thấy giá trị của mình tăng lên, tự tin hơn, và trong nhiều trường hợp bạn sẽ được thăng tiến nhanh hơn nữa đấy!

BƯỚC THỨ BA

Hãy đọc về những tấm gương thành công qua tiểu sử và tự truyện của các những con người nổi tiếng về ý chí vượt khó, tinh thần không chùn bước như Helen Keller, Beethoven, Henry Ford, Abraham Lincoln, Thomas Edison, Andrew Carnegie, Booker T. Washington… để tìm nguồn cảm hứng và xây dựng cho mình niềm tin và ý chí vươn tới thành công.

BƯỚC THỨ TƯ

Lắng nghe các diễn giả, giáo viên và những người có khả năng truyền cảm hứng. Khi nghe họ, bạn sẽ thấy mình được nâng lên. Bạn cũng có thể theo dõi các chương trình truyền hình, xem các bộ phim, nghe những băng đĩa có tác dụng khơi gợi, khích lệ tinh thần con người để xây dựng hình ảnh tự thân của bạn.

BƯỚC THỨ NĂM

Xây dựng hình ảnh tự thân tốt đẹp bằng từng bước nhỏ. Một trong những lý do khiến nhiều người không bao giờ dám thử những điều mới mẻ là do họ sợ thất bại. Tôi xin “bật mí” cho bạn một cách đơn giản thế này: hãy chia nhỏ cuộc phiêu lưu của bạn thành từng bước nhỏ trong khả năng của bạn. Bạn có thấy rằng một đứa trẻ sẽ đi từ phép cộng và trừ trước khi biết cách làm phép nhân và chia và rồi mới thông thạo đại số? Tương tự, một vận động viên nhảy cao sẽ nâng mức xà lên từng cen-ti-mét một trước khi lập một kỷ lục quốc gia hay kỷ lục thế giới. Một gợi ý nữa là hãy bắt đầu từ công việc mà khả năng thành công của bạn là cao nhất. Nhiều thành công nhỏ nối tiếp nhau sẽ đem đến cho bạn niềm vui và sự tự tin để tiến lên chinh phục các mục tiêu cao hơn.

BƯỚC THỨ SÁU

Hãy gia nhập “Câu lạc bộ Nụ cười và Lời khen”. Khi trao nhau nụ cười, chúng ta sẽ cảm thấy vui vẻ, thoải mái và thân tình với nhau hơn. Thật đáng buồn cho những ai không biết mỉm cười, vì người nghèo khó nhất trên đời là người không có nổi một nụ cười. Lời khen tặng cũng thế, mỗi khi bạn thật lòng khen ngợi hay tỏ ra ân cần lịch sự với ai đó, họ sẽ được hưởng lợi ngay lập tức (bạn có thể nhận ra điều này trên nét mặt rạng rỡ của họ) và thấy yêu mình hơn. Còn bạn sẽ hạnh phúc hơn khi đã mang lại niềm vui cho người khác. Một trong những cách hay nhất làm người khác thấy dễ chịu là bày tỏ sự lạc quan và vui vẻ. Việc này nằm trong tầm tay của bạn và bạn có thể làm thường xuyên trong giao tiếp hàng ngày với đồng nghiệp hay người thân trong gia đình.

Khi nhận được lời chào hỏi: “Xin chào, bạn khỏe chứ?”, bạn hãy đáp lại rằng: “Tuyệt vời! Ngày mai tôi sẽ còn trên cả tuyệt vời nữa đấy!”. Câu này là một liều thuốc tăng lực rất hiệu quả cho người đối diện và cho cả chính bạn!

BƯỚC THỨ BẢY

Để tăng cường sức mạnh hình ảnh tự thân của bạn, hãy giúp đỡ người khác. Viếng thăm một người đau yếu, đọc sách cho các cụ già trong viện dưỡng lão, giữ hộ đứa bé con nhà hàng xóm, tham gia các hoạt động thiện nguyện của các tổ chức từ thiện hay hội chữ thập đỏ… sẽ làm tăng giá trị hình ảnh tự thân của bạn. Khi thực hành điều này, bạn cần lưu ý hai điều: một là bạn không mong đợi sự đền đáp, hai là người được bạn giúp đỡ không ở vào thế phải trả ơn cho bạn. Chỉ có thế bạn mới thực sự nhận lại được nhiều hơn. Bạn sẽ trở nên vĩ đại trong mắt mình, và đó chính là phần thưởng vô cùng cao quý dành cho những ai biết sử dụng khả năng sẵn có của mình giúp đỡ người khác một cách không vụ lợi. Tôi xin mượn lời của Charles Dickens: “Không ai trên đời này vô dụng nếu chúng ta biết san sẻ gánh nặng cho nhau”.

BƯỚC THỨ TÁM

Hãy cân nhắc khi kết bạn. Hãy kết giao với những người có tinh thần lạc quan và có lối suy nghĩ tích cực vì bạn sẽ được hưởng lợi lớn. Tôi từng thấy hàng trăm người thuộc nhiều ngành nghề khác nhau gia nhập ngành bán hàng với đủ vẻ rụt rè, thu mình, thiếu tự tin nhưng chỉ trong vài tuần họ đã thể hiện một sự tự tin và năng lực bán hàng tuyệt vời. Sở dĩ trước đó họ như thế là vì họ sống giữa những người có đầu óc tiêu cực và bị nhồi nhét những ý nghĩ tiêu cực vào tâm trí. Sau khi gia nhập lực lượng bán hàng, họ được huấn luyện bởi các chuyên gia bán hàng, những người có khả năng truyền cảm hứng và sự tự tin bằng những lời nói và hành động tích cực. Rồi họ nhìn thấy những thành tích đáng ngưỡng mộ của đồng nghiệp nên dần dần họ thoát khỏi cái bóng tiêu cực của chính mình. Từ đó hình ảnh tự thân của họ cũng thay đổi theo. Hãy nhớ rằng, bạn sẽ chịu ảnh hưởng từ lối suy nghĩ, cách ứng xử và tính cách của những người xung quanh, bất kể họ là người tốt hay xấu.

Thậm chí cả chỉ số thông minh cũng bị ảnh hưởng bởi môi trường và những người sống quanh bạn. Các cuộc đánh giá cho thấy trẻ em Do Thái ở phương Đông có chỉ số thông minh là 84, trong khi trẻ Do Thái ở châu Âu trung bình có chỉ số thông minh là 115. Như vậy có phải trẻ Do Thái phương Tây thông minh hơn trẻ Do Thái phương Đông? Người ta kiểm nghiệm lại bằng cách cho trẻ Do Thái phương Đông sống trong một môi trường tích cực, có đủ mọi phương tiện để học hỏi và thăng tiến. Sau bốn năm, chỉ số thông minh của những đứa trẻ này đạt 115!

Khi sống giữa những người bạn, đồng nghiệp, người thân có suy nghĩ và thái độ sống tích cực, hình ảnh tự thân của bạn sẽ thay đổi theo và cơ hội thành công của bạn sẽ lớn hơn rất nhiều.

BƯỚC THỨ CHÍN

Hãy viết ra những phẩm chất tốt đẹp của bạn vào một tấm thẻ bỏ túi để có thể tự nhắc nhở mình vào bất cứ lúc nào. Và, để không bỏ sót một giá trị tốt đẹp nào đó, hãy mời bạn bè nói về những điểm tốt đẹp mà họ thích ở bạn. Bạn làm điều này vì mục đích gì? Xin thưa rằng tấm thẻ đó sẽ nhắc bạn nhớ rằng bạn luôn có quyền tự hào về chính mình.

BƯỚC THỨ MƯỜI

Lập danh sách thắng lợi để ghi nhớ những thành công đã qua. Danh sách này bắt đầu từ những thành tích học tập thời thơ ấu cho đến những thành quả hiện tại trong công việc của bạn. Điều này giúp bạn nhớ mình đã từng thành công trong những lúc khó khăn và sẽ không gì có thể gây trở ngại cho bạn ở hiện tại và tương lai, và bạn có quyền ngẩng cao đầu bước tới!

BƯỚC THỨ MƯỜI MỘT

Để xây dựng một hình ảnh tự thân lành mạnh, bạn còn phải tránh xa sách báo và phim ảnh khiêu dâm. Hãy nhớ rằng bất cứ điều gì đi qua tâm trí ta đều được lưu lại và ít nhiều gây ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta. Đó có thể là những kiến thức nền tảng hữu ích để phát triển tương lai, nhưng cũng có thể là những thứ có khả năng hủy hoại cuộc sống của bạn. Đa số người sau khi tiếp cận các hình ảnh thiếu lành mạnh đó đều thừa nhận rằng họ có ý xem thường bản thân mình hơn. Lý do rất đơn giản, đó là vì những cuốn phim và sách báo ấy phô bày những hình ảnh và hành động bản năng rất “xuống cấp”, rất thú vật của con người, thế rồi người xem cảm thấy chính mình cũng bị mất giá trị đi. Vì thế, hãy xây dựng một hàng rào phòng thủ cho chính bạn và nhất là con cháu bạn, vì các loại phim ảnh này thường được quảng cáo là “giải trí cao cấp” dành cho “người lớn” hay “người trưởng thành”, nhưng trên thực tế thì điều này diễn ra ngược lại. Chỉ thanh thiếu niên và những “người lớn nhưng chưa trưởng thành” mới là lớp khán giả chính và thường xuyên của những hình ảnh làm nghèo nàn, mục ruỗng đầu óc con người này.

Việc xem những bộ phim truyền hình nhiều tập ướt át, ủy mị đầy những cảnh yêu đương vớ vẩn, ganh ghét hại nhau, hiểu lầm và thù hận vô lối cũng làm người xem rơi vào tâm trạng và cách nghĩ của nhân vật. Một lúc nào đó, họ sẽ đem nhân vật của họ vào cuộc sống nội tâm, cuộc sống đời thực của mình và bắt đầu hành xử giống hệt như vậy. Bạn có nghĩ rằng họ sống có mục đích và cuộc sống của những người quanh họ có còn bình yên nữa không?

Mê tín dị đoan cũng gây tác hại không kém. Nhiều người cho rằng xem bói hay rút lá số tử vi là “vô hại” vì họ chỉ xem một lần cho biết mà thôi. Nhưng sự thực là trò bói toán có “ma lực” của nó và phần đông những người đã từng một lần gặp thầy bói sẽ tự tìm đến “thầy” lần thứ hai, thứ ba… Một khi sa vào trò này thì hoặc là họ sẽ tin lời, răm rắp làm theo những gì “thầy” nói và trong nhiều trường hợp họ trao cả “số phận” mình vào tay “thầy”, dù “thầy” có học vấn, kiến thức và sự khôn ngoan hoàn toàn thấp hơn họ; hoặc họ nửa tin nửa ngờ vào chính mình nên không dám làm gì để có một cuộc sống tốt đẹp hơn.

BƯỚC THỨ MƯỜI HAI

Học gương thành công của người khác vẫn chưa đủ, bạn hãy học cả những tấm gương “thất bại đầy thành công” của những người như Albert Einstein, Thomas Edison, Ty Cobb và Babe Ruth… Trong lịch sử bóng chày, chưa ai từng bị loại nhiều như Ty Cobb và chưa ai đánh hụt bóng nhiều hơn Babe Ruth, nhưng không ai xem họ là những người thất bại cả. Người ta chỉ biết rằng họ là những vận động viên bóng chày lớn nhất của mọi thời đại. Enrico Caruso thất bại trong việc tập các bài hát có nốt cao nhiều lần đến mức giáo viên thanh nhạc khuyên anh nên từ bỏ con đường của mình. Bạn nghĩ Enrico đã làm gì để sau đó trở thành ca sĩ có giọng nam cao hay nhất thế giới? Thời đi học Thomas Edison từng bị các thầy cô giáo cho là tối dạ và có lẽ ông “tối dạ” thật nên mới “quyết tâm chịu thất bại” hơn 14.000 lần để tạo ra bóng đèn điện đầu tiên của nhân loại nhằm đẩy lùi “bóng tối” trong đầu ông. Thiên tài Albert Einstein từng thi rớt môn toán thời còn đi học. Vậy, điều gì đã làm cho họ trở nên khác biệt nếu không phải là lòng kiên trì và dám thất bại để thành công?

BƯỚC THỨ MƯỜI BA

Cách nhanh nhất và hiệu quả nhất giúp cải thiện hình ảnh tự thân và hiệu năng của bạn là gia nhập một tổ chức xã hội có tôn chỉ hoạt động cao đẹp đồng thời có cơ hội giúp bạn nói trước đám đông. Bạn sẽ thấy khả năng diễn đạt của bạn sẽ được nâng lên rõ rệt.

BƯỚC THỨ MƯỜI BỐN

Hãy nhìn thẳng vào mắt người khác trong khi nói chuyện với họ. Lảng tránh ánh mắt người đối diện là biểu hiện của sự thiếu tự tin và đôi khi là tự ti. Nếu bạn gặp khó khăn này, bạn hãy tập nói trước gương, nhìn thẳng vào mắt mình và cố nhớ lại các thành công trước đó (sử dụng danh mục chiến thắng ở bước thứ mười). Những thành công đã qua và những lời khen ngợi của bạn bè về những phẩm chất tốt đẹp của bạn là những chất xúc tác giúp bạn xây dựng lòng tự tin và hình ảnh tự thân của mình. Bạn cũng có thể dùng cách nói chuyện với trẻ em để tự tin hơn khi nhìn vào mắt chúng. Sau đó thực tập “ánh mắt giao tiếp” với đồng nghiệp và cả nhân viên dưới quyền mỗi khi có dịp. Bạn sẽ thấy hình ảnh tự thân của mình trở nên mạnh mẽ hơn, bạn sẽ được nhiều người tôn trọng và yêu quý hơn.

BƯỚC THỨ MƯỜI LĂM

Thường xuyên thay đổi vẻ bề ngoài những khi có thể. Một thân hình gọn gàng, một khuôn mặt ưa nhìn, được chăm sóc kỹ lưỡng không những làm nhiều người thích giao tiếp với bạn mà bạn còn cảm thấy tự tin và yêu chính mình hơn. Nếu cần thiết, tôi cũng không phản đối việc giải phẫu thẩm mỹ nhằm “sửa chữa lớn” những khuyết tật quá mức.

Mười lăm bước xây dựng hình ảnh tự thân này nhằm giúp bạn chấp nhận chính mình. Một khi bạn đã yêu chính mình thì người khác cũng sẽ dễ dàng chấp nhận bạn và bạn sẽ được chào đón ở bất cứ nơi đâu. Điều đó đơn giản là vì họ nhận ra rằng con người thật của bạn tốt đẹp hơn nhiều so với con người “bên ngoài” mà họ thường thấy ở bạn. Lúc đó, một cách tự nhiên, hành vi cá nhân của bạn sẽ thay đổi tốt hơn nữa và nhiều cơ hội thăng tiến sẽ đến với bạn hơn. Và điều sau đây cũng không kém phần quan trọng: một khi đã thừa nhận mình, bạn rất dễ thừa nhận người khác và nhìn nhận vấn đề theo quan điểm của họ. Đó mới là điều thú vị của cuộc sống.

XÓA BỎ TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Thật ra hầu hết các vấn đề, dù là kinh tế, xã hội, hôn nhân… không phải là vấn đề mà chỉ là “triệu chứng” của vấn đề mà thôi. Các tệ nạn ma túy, nghiện rượu, tranh ảnh khiêu dâm, những phát ngôn hay cử chỉ thô tục, chứng béo phì, lối sống lang chạ… thường là triệu chứng của những rắc rối sâu xa hơn. Những thiếu niên thích ăn mặc “không giống ai” là vì các em muốn chứng tỏ cái tôi của mình và thường có ý nghĩ rằng: “Vì các người không chú ý đến tôi nên tôi phải làm gì đó để chứng tỏ sự hiện hữu của mình”. Nhiều thầy cô giáo nói với tôi rằng những học sinh hay đi trễ, quên sách vở, ưa tranh cãi, nói năng vô lễ, muốn tỏ ra nổi trội… chính là những em thiếu tự tin nhất. Thực ra các em chỉ muốn nhắc nhở người khác: “Xin chú ý tới tôi, hãy yêu thương, thừa nhận và thấu hiểu tôi”.

Trong nhiều trường hợp, nếu không được người khác thừa nhận và thông hiểu một cách đúng mức, nhiều người bắt đầu chọn cách thỏa hiệp từ bỏ chính mình.

Thử xét vấn đề nghiện ngập chẳng hạn. Hầu hết những người nghiện rượu hay nghiện ma túy đều là những kẻ thiếu tự tin trước đó. Họ mặc cảm với chính mình nên nghĩ rằng người khác cũng không thích họ. Thế là họ tìm cách thay đổi hình ảnh cá nhân của mình và cho rằng ma túy (hoặc rượu) là cách hay nhất. Nhưng họ đã nhầm, ma túy và rượu chỉ làm vấn đề của họ càng thêm phức tạp và thậm chí hủy hoại cuộc đời họ.

Thật không may là người không thể trở thành chính mình thì sẽ trở thành một người khác tồi tệ hơn. Bạn chỉ tuyệt vời nhất khi bạn thừa nhận hoàn toàn chính mình. Khi đó ngay lập tức các “triệu chứng” thô tục, báng bổ, ủy mị, lang chạ, mất tư cách đạo đức… sẽ biến mất, đồng thời “vấn đề” của bạn cũng chẳng còn.

BẠN CÓ QUYỀN LỰA CHỌN

Người Nhật thích chơi Bonsai, một dạng cây cảnh nhỏ chỉ cao vài mươi cen-ti-mét có hình dáng cổ thụ được trồng trong chậu. Ở California có loài cây khổng lồ tên là Sequoias với chiều cao gần một trăm mét và chu vi thân vào khoảng 20 – 30 mét. Thực ra, cả hai loài cây này đều có khởi điểm như nhau, tức chúng chỉ là những cái cây bé xíu. Nhưng khi lớn lên, chúng thật khác biệt và chúng ta có thể rút ra được từ đó một bài học cuộc sống.

Muốn có một cây Bonsai, người Nhật nhổ một cái cây họ thích và cho vào chậu sau khi cắt tỉa cành nhánh, và quan trọng nhất là cắt bỏ rễ chính cùng nhiều rễ nhánh to khác. Họ kiểm soát chặt chẽ và khống chế sự phát triển của nó. Kết quả là họ có những cây “cổ thụ tí hon” tuyệt đẹp. Còn hạt cây Sequoias thì rơi xuống vùng đất màu mỡ của bang California, nơi có đủ khoáng chất, mưa thuận gió hòa, nên lớn mạnh thành thân cây to lớn khổng lồ. Cây Bonsai và cây Sequoias đều không có quyền quyết định số phận của chúng, nhưng bạn thì khác – bạn có quyền lựa chọn trở thành người nhỏ bé hay vĩ đại.

DÁM CHẤP NHẬN CHÍNH MÌNH

Tôi muốn kết thúc chương này bằng cách lặp lại câu nói ở đầu chương: Không ai trên đời này có thể làm bạn cảm thấy thua kém nếu không có sự cho phép của bạn. Bạn và tôi đang trên đường đi tới chỗ không cho phép ai làm điều đó cả. Trước khi sang Phần 3, tôi khuyên bạn nên làm những điều sau:

1 – Nhìn kỹ nấc thang kế tiếp trên chiếc thang dẫn lên đỉnh thành công ở trang bên, viết thật lớn chữ “TỐT” bên cạnh chữ “HÌNH ẢNH TỰ THÂN” rồi đóng khung nó lại.

2 – Bạn hãy gấp sách, nhắm mắt lại và nghĩ rằng bạn đã có được một hình ảnh tự thân tích cực và tất cả những phẩm chất cần thiết khác để thành công.

3 – Đọc lại phần này và đặc biệt chú ý đến những hàng, đoạn bạn đã gạch dưới cùng với những nhận xét bạn đã ghi vào sổ tay của mình.

4 – Rõ ràng là muốn bảo dưỡng xe tốt, bạn phải có chỗ để xe đạt yêu cầu. Để chăm sóc hình ảnh tự thân của mình, bạn cũng phải có chỗ cho nó.

Bây giờ, bạn hãy sẵn sàng để bước lên bậc thang thú vị kế tiếp để lên tới đỉnh thành công.

CHUYỆN CỦA ZIG

Hơi khác thường khi tôi quyết định đem câu chuyện của mình vào đây, nhưng tôi thật lòng tin rằng câu chuyện của tôi cũng là câu chuyện của nhiều người trong số các bạn. Tôi sinh ra trong một gia đình đông con, năm tôi lên sáu thì cha tôi qua đời để lại mẹ tôi cùng 11 anh chị em tôi, trong đó có năm đứa còn nhỏ mà mẹ tôi phải gánh vác trọng trách nuôi dưỡng. Bà dành cho chúng tôi một tình yêu vô điều kiện. Bà chỉ học đến lớp 5 nhưng tốt nghiệp “Trường Đại học Cuộc đời” với tấm bằng hạng xuất sắc. Mẹ tôi là một con chiên ngoan đạo, tuy nhiên bà không bao giờ lẫn lộn giữa tình yêu Chúa và tình yêu sự thật. Bà thường bảo chúng tôi rằng: “Nếu các con biết làm một tấm gương cho người khác thì các con không phải đặt ra luật lệ.”

40 XU KHÁC BIỆT

Để phụ giúp mẹ gánh vác gia đình, tôi xin làm việc tại một cửa hàng rau quả vào các ngày thứ bảy trong tháng từ 7 giờ 30 sáng đến 11 giờ 30 tối và được trả công 75 xu mỗi tuần. Sau vài tháng, tôi được một hiệu bánh mì chào mời với giá 1,15 đô-la mỗi tuần, không những thế, thời gian làm việc còn ít hơn 3 giờ.

Đó là thời kỳ ngay trước Chiến tranh Thế giới II (1939) và 40 xu tăng thêm ấy nằm ngoài sức tưởng tượng của một đứa trẻ như tôi. Tôi nói với mẹ ý định rời cửa hàng rau quả của ông John Anderson để làm việc tại hiệu bánh mì nọ. Mẹ bảo tôi rằng 40 xu là một khoản tiền lớn, nhưng không quan trọng bằng ảnh hưởng của một người như ông Anderson đối với đứa con trai bé bỏng của bà, và điều đó không thể đo lường được bằng tiền bạc. Mặt khác, bà cũng không biết gì nhiều về ông chủ hiệu bánh mì ngoại trừ mấy lời đồn đãi rằng ông ấy bán cả bia rượu trong cửa hiệu của mình. Tôi nghe lời mẹ và ở lại với ông Anderson, người cha tinh thần của tôi, cũng là người thầy dạy kinh doanh đầu tiên của tôi. Lòng biết ơn và kính trọng của tôi đối với ông lớn đến mức sau này tôi đã đặt tên con trai mình theo tên ông: John Thomas (Thomas là họ của bố vợ tôi).

“GIAO DỊCH VIÊN” TẠI CỬA HÀNG RAU QUẢ

Tôi làm việc tại cửa hàng của ông Anderson từ năm học lớp 5 đến hết lớp 11, bắt đầu với chức danh “giao dịch viên”[16]. Ấy, bạn đừng quá ngạc nhiên, tôi chỉ “giao dịch” với khách hàng bằng những câu đại loại như: “Làm ơn tránh sang bên một chút để tôi lau sàn nào…”.

Năm cuối cấp tôi làm việc cho ông Walter Haining, cũng là một người có ảnh hưởng đối với tôi. Ông có một cửa hàng thịt tươi sống trong thị trấn chúng tôi. Ngay sau khi tốt nghiệp trung học, tôi đăng ký gia nhập Hải quân Mỹ. Vào đêm trước khi tôi lên đường nhập ngũ, ông gọi tôi đến dặn dò và mời tôi trở lại làm việc cho ông sau khi xuất ngũ. Thú thật tôi không thiết tha lắm với lời đề nghị tử tế của ông bởi lúc đó tôi đang làm việc 75 giờ một tuần và kiếm được 30 đô-la. Sau đó ông bảo rằng nếu tôi chịu làm cho ông hai năm sau khi rời Hải quân, ông sẽ truyền nghề và giúp tôi mở một cửa hàng cho riêng mình. Và, điều làm tôi hứng thú nhất là khi ông cho tôi thấy mức lãi ròng của ông trong năm trước đó là 5.117 đôla! Xin lưu ý bạn rằng đây là số tiền ở năm 1944.

Ngày 01 tháng 07 năm 1944, tôi vào Hải quân và xuất ngũ sau khi chiến tranh kết thúc. Tôi trở về thị trấn quê nhà Yazoo, Mississippi và sau đó mở cửa hàng thịt rồi thu được lợi nhuận ròng 5.117 đô-la ngay năm đầu tiên!

ĐỪNG ĐỂ BỊ NƯỚC CUỐN TRÔI

Tôi cưới “Tóc đỏ” vào năm 1946 đồng thời vào Đại học South Carolina. Tôi bán bánh mì trong ký túc xá để trang trải học phí. Một hôm “Tóc đỏ” đưa cho tôi một mẩu quảng cáo tuyển dụng nhân viên bán hàng có mức lương lên đến 10.000 đô-la một năm. Chúng tôi rất phấn khích và tôi gởi hồ sơ xin phỏng vấn. Nhưng rồi một tháng sau họ vẫn không trả lời. Tôi viết cho họ một lá thư và lúc đó họ mới hồi đáp rằng tôi không có năng khiếu bán hàng. Tôi thuyết phục họ đủ mọi thứ và rồi họ miễn cưỡng cho tôi vào học các khóa huấn luyện bán hàng của họ với tuyên bố rằng điều đó không có nghĩa là họ phải nhận tôi sau khi các khóa học hoàn tất. Song, sau khóa học họ vẫn cho tôi một cơ hội. Công việc là bán dụng cụ nhà bếp và hưởng hoa hồng trên doanh số bán hàng. Với sự giúp đỡ tận tình của sếp tôi, Bill Cranford, và tài năng bán hàng “xuất chúng” của bản thân, tôi đã bán được hai thứ đáng giá nhất: đó là chiếc xe hơi cùng toàn bộ giường tủ bàn ghế của chúng tôi! Họ đã đúng, tôi không có khả năng bán hàng.

Cavett Robert, một chuyên gia huấn luyện bán hàng, diễn giả đồng thời là bạn thân của tôi nói rằng: “Bạn không bị nhấn chìm vì ngã xuống nước, nhưng bạn sẽ bị chết đuối nếu không hành động gì cả!”. Bạn phải tin vào chính mình và tin vào khả năng bạn có thể biến cái không thể thành có thểtrong những tình huống nguy cấp.

Tôi từng phải trả bớt hàng cho siêu thị vì không đủ tiền; từng rút dây điện thoại và tắt đèn vì không thể trả nổi hóa đơn hàng tháng; từng phải bán hai món đồ mới có đủ 64 đôla thanh toán hóa đơn để đón hai mẹ con “Tóc đỏ” về nhà từ nhà bảo sinh khi nàng sinh hạ con gái đầu lòng của chúng tôi. Nghĩ lại, tôi thấy thật bối rối và xấu hổ nhưng đó không phải là điểm tận cùng của thế giới.

Chúng tôi lâm vào cảnh túng thiếu cơ cực vì tôi có một hình ảnh tự thân yếu kém và khả năng bán hàng của tôi quả là đáng ngờ. Tôi tự nhìn lại mình và bắt đầu tìm kiếm những phương cách mới. Nhiều người bán hàng có kinh nghiệm thường tổ chức các buổi ăn tối với khách hàng để thông qua đó giới thiệu sản phẩm của họ. Tôi học hỏi họ và buổi “ăn tối bán hàng” đầu tiên của tôi diễn ra sau đó với ba khách mời, trong đó có hai khách hàng tiềm năng là ông bà Clarence Spence và ông bà M.P. Gates. Khi tôi kết thúc phần trình bày, cả hai khách hàng đưa ra hàng tá lý do tại sao họ không nên mua sản phẩm của tôi nhưng may thay, kết luận:

“Chúng tôi sẽ đặt hàng”. Ngay thời điểm này, một người bán hàng tỉnh táo nào cũng nhanh chóng rút giấy bút ra và ghi nhận đơn đặt hàng ngay lập tức. Nhưng tôi thì không, tôi cảm ơn, tạm biệt họ và bước ra vì tôi còn một cuộc hẹn khác nữa. Rất may là sau đó tôi đã có được hai đơn đặt hàng, một của họ và một của khách hàng trong cuộc hẹn sau đó. Tuy nhiên, tôi luôn tự hỏi rằng nếu ở vào địa vị của tôi, có ai làm một việc ngớ ngẩn như thế hay không?

BẠN CÓ THỂ TRỞ THÀNH NGƯỜI VĨ ĐẠI NHẤT, NẾU…

Hai năm rưỡi làm nghề bán hàng và… không thành công, tôi quyết định tạo bước ngoặt trong đời mình và đây là câu chuyện tiếp theo. Tôi đăng ký một khóa huấn luyện kỹ năng bán hàng được tổ chức bởi chuyên gia Merrell tại Charlotte, North Carolina. Một sáng nọ, đồng hồ báo thức đổ liên hồi đúng 5 giờ 30 sáng như mọi khi và tôi cố ngồi dậy (tối đó tôi về trễ và chơi với con gái nhỏ của chúng tôi rất khuya) và nhìn qua ô cửa sổ. Tuyết đã rơi gần mười cen-ti-mét ngoài sân và tôi phải lái một chiếc xe không có máy sưởi suốt một chặng đường dài để tới lớp học. Tôi làm điều mà người thông minh nào cũng sẽ làm trong trường hợp đó: chui lại vào chăn ấm!

Tôi nằm trong chăn nhưng rồi thao thức không thể ngủ lại. Lời mẹ tôi bắt đầu vang lên trong đầu tôi: “Nếu con đã cam kết làm việc gì, con phải làm tới nơi tới chốn và làm hết sức mình trong mọi hoàn cảnh. Nếu không thì đừng làm gì cả!”. Tôi nhảy ra khỏi giường và thực hiện hành trình lạnh giá ấy đi Charlotte. Và, cuộc đời tôi sang trang từ đó.

Khi khóa học kết thúc, Merrell kéo tôi sang bên và bảo:

“Này Zig, tôi đã theo dõi từng bước đi của anh trong hơn hai năm rưỡi qua và chưa bao giờ thấy một sự phí phạm nào lớn hơn!”. Tôi giật mình hỏi lại ý ông ấy muốn nói gì. Ông ấy đáp: “Anh có rất nhiều khả năng, anh có thể trở thành một người bán hàng tuyệt vời, thậm chí là vô địch quốc gia nữa đấy!”.

Trong khi nét mặt tôi dãn nở và có phần cảnh giác trước lời khen bất ngờ thì Merrell nói tiếp: “Tôi hoàn toàn không nghi ngờ gì về điều đó nếu anh đi làm đúng giờ và tuân thủ chặt chẽ lịch làm việc của mình, đồng thời anh phải biết tin vào bản thân. Chắc chắn anh sẽ lên đến đỉnh cao nhất!”.

Nói thật với bạn, những lời nói đó đã làm tôi sững sờ. Cho tới lúc đó, trong đầu óc hạn hẹp của mình, tôi chỉ là một chú bé to xác và chậm chạp đến từ một thị trấn nhỏ bé và trước sau gì cũng sẽ trở về thị trấn ấy để kiếm 5.117 đô-la mỗi năm. Rồi bỗng nhiên có người bảo tôi rằng tôi có thể trở thành một người vĩ đại. Thật may mắn là tôi ngưỡng mộ và quý trọng Merrell nên tôi đã tin lời ông. Từ đó tôi bắt đầu suy nghĩ, hành động, nhìn nhận và thể hiện bản thân như một nhà vô địch bán hàng thực thụ.

KHI CÓ NIỀM TIN, BẠN SẼ THÀNH CÔNG

Trong hai năm rưỡi “chiến đấu” với đời trong nghề bán hàng, tôi học được cách tìm kiếm khách hàng tiềm năng, sắp xếp các cuộc hẹn, tổ chức thuyết trình về sản phẩm, tiếp nhận và xử lý các ý kiến phản hồi và hoàn thành một thương vụ bán hàng. Trước khi kết thúc năm làm việc thứ nhất, tôi đứng ở vị trí thứ hai trong một công ty có 7.000 nhân viên bán hàng, và được thăng chức ngoạn mục nhất. Năm kế tiếp, tôi trở thành một trong các giám đốc bán hàng được trả lương cao nhất nước Mỹ. Sau đó, tôi trở thành cố vấn bán hàng trẻ tuổi nhất trong lịch sử 66 năm hoạt động của công ty nơi tôi làm việc.

Không phải sau khi gặp Merrell tôi mới bất ngờ có được các kỹ năng bán hàng hay chỉ số thông minh của tôi tăng thêm 50 điểm, nhưng Merrell đã chỉ ra cho tôi thấy rằng tôi có khả năng đó. Ông đã cho tôi một động lực và niềm tin giúp tôi đi tới thành công. Đó không chỉ là niềm tin vào bản thân mình mà còn là niềm tin ở ông ấy, một con người chính trực, một nhà vô địch bán hàng với những kiến thức và kinh nghiệm quý báu đã được ông đúc kết thành sách để truyền đạt lại cho chúng tôi. Nếu không tin ở ông ấy thì những gì ông ấy nói sẽ không thể tác động đến tôi.

Tất nhiên tôi trải qua vô số thăng trầm trước khi gặp Merrell. Tôi kết bạn với những người tốt, đọc những cuốn sách hay để chuyển hóa cuộc đời mình. Cuốn Sức mạnh của Tư duy Tích cực (The Power of Positive Thinking) của Tiến sĩ Norman Vincent Peale đã làm tôi có những bước tiến lớn trong nghề nghiệp. Qua cuốn sách, ông đã chỉ ra cho tôi cội rễ thực sự trong những rắc rối của mình là gì.

Quyển sách đó cùng Khóa học Sinh ra để Chiến thắng – Born to Win, được thiết kế từ nội dung quyển sách – đã làm cuộc sống nghề nghiệp của tôi trở nên khác biệt hơn. Bên cạnh đó, cũng không thể phủ nhận rằng một vài quyển sách của tôi, được dịch ra 34 thứ tiếng khác nhau, cùng với hơn 8 triệu ki-lô-mét di chuyển đây đó để thuyết trình cho khoảng 69.000 khán thính giả từ sinh viên, nhân viên bán hàng của các tập đoàn cho tới các nhóm người ở nhà thờ và câu lạc bộ thể thao, cũng góp phần mang tới cho tôi những “nốt thăng” trong đời. Tôi cùng từng xuất hiện bên cạnh một số cá nhân nổi bật như Tướng Collin Powell, Tướng “Chappie” James, Paul Harvey[17], ngôi sao Olympic Bob Richards[18], W. Clement Stone[19], Tổng thống Ronald Reagan, George Bush, Gerald Ford…

Tôi viết ra những điều này không phải để gây ấn tượng với bạn, nhưng để khích lệ bạn rằng bạn có thể làm được những điều kỳ diệu bằng những khả năng tiềm tàng của mình. Tôi không tin rằng có một người nào đó chỉ ở mức “trung bình” xét về mặt hình thể, sức mạnh, sự thông minh, hay năng lực.

Có nhiều nhân tố và nhiều con người tác động đến cuộc đời tôi, nhưng ảnh hưởng của Merrell đối với tôi là rất rõ ràng. Cuộc nói chuyện của chúng tôi chỉ kéo dài độ 5 phút với vài mươi từ trao đổi với nhau. Đó là lý do tôi biết rằng một bức tranh không đáng giá đến 10.000 từ. Đó cũng là lý do tôi thường cầu xin Chúa “cho con trở thành một người bán hàng giỏi như Merrell trong hôm nay” trước mỗi cuộc trình bày sản phẩm với khách hàng. Đó là lời cầu nguyện của tôi trong quá trình viết cuốn sách này. Merrell đã giúp tôi không còn thấy mình là một chú bé tí hon vật lộn với cuộc sống nơi tỉnh lẻ, mà là một con người đặc biệt có thể đem lại những thứ đặc biệt cho người khác.