Chắc chắn tính hài hước của tôi là một điểm mạnh. Khi tất cả những người khác thất bại, tôi vẫn sẽ cười. Và cả sự lạc quan nữa. Mỗi sáng thức dậy tôi đều tin rằng hôm nay sẽ tốt đẹp hơn hôm qua, và một điều tuyệt vời nào đó đang đến. Một điểm mạnh khác trong năng lực của tôi là biết lùi lại một bước để nhìn toàn cảnh xem rốt cuộc mình muốn gì. Còn nữa, tôi có bên mình một đội ngũ tuyệt vời. Tôi thích được làm việc đội nhóm!

Caryl Stern, Chủ tịch kiêm CEO Quỹ UNICEF Hoa Kỳ

Thậm chí nếu ngưỡng hạnh phúc của bạn vốn đã khá cao, và bạn sống trong một cung điện tráng lệ đi nữa, thì khi bắt tay vào những việc làm ý nghĩa, bạn vẫn sẽ mang lại cho cuộc sống của mình một cú hích thần kỳ. Và nếu bạn bẩm sinh không may mắn có được lợi thế tuyệt vời đó, thì những hoạt động bạn chọn thực hiện càng quan trọng hơn nữa. Vì vậy, hãy sáng suốt chọn những gì có khả năng thổi bùng đam mê trong bạn! Nói thì dễ, nhưng làm không hề đơn giản, đặc biệt là khi giờ đây ta quá bận bịu với cuộc sống, còn thời gian đâu nghĩ về điều đó.

Cách chắc chắn nhất để lựa chọn những hoạt động đúng đắn chính là tập trung vào những điểm mạnh căn cơ trong bạn. Đa số chúng ta dành cả đời để khắc phục khuyết điểm. Các bậc phụ huynh và giáo viên có ý tốt chỉ ra những điểm yếu của ta; bảng đánh giá kết quả làm việc trong công ty cũng dựa trên nguyên tắc tương tự. Đến một lúc nào đó, bạn cảm thấy như cả thế giới quay lại soi mói từng khuyết điểm của bạn. Hãy gạt chuyện tìm cách cải thiện bản thân sang một bên. Trước khi nghĩ đến chúng, bạn phải biết mình có những ưu điểm gì, và nó sẽ dẫn dắt bạn đến với những hoạt động giúp mang lại những thay đổi sâu sắc, khiến bạn sống ý nghĩa và mãn nguyện hơn.

Chủ tịch kiêm CEO của Time Inc., Ann Moore, đặc biệt đam mê rèn giũa các thế mạnh của mình, và tìm những công việc hoàn toàn phù hợp với chúng. Đó là những gì cô làm, và cô tìm được lòng dũng cảm để đầu tư, thay đổi và tung ra thị trường những tờ tạp chí về sau trở thành gia tài của doanh nghiệp.

Chạm đến những khả năng tiềm tàng

Ann lớn lên trong một gia đình có truyền thống phục vụ trong Không Quân Mỹ. Học chưa đến lớp 6 cô đã phải đổi qua sáu ngôi trường, thuộc các vùng Biloxi, Mississippi và Nhật Bản. Đón nhận sự thay đổi trở thành phẩm chất con người cô, chứ không còn là việc phải làm. Và vì là đứa cháu gái lớn nhất trong số 32 người cháu trong gia đình nên cô sở hữu một tố chất khác rất nổi trội, đó là tinh thần lãnh đạo. Anna kể, “Tôi cho là mình đã phải gánh vác trách nhiệm từ khi còn khá nhỏ. Mà cũng có thể tôi chịu ảnh hưởng từ mẹ, người một tay chăm lo việc nhà, chăm sóc gia đình, quản lý trường học, trông nom việc nhà thờ và đứng đầu cả ủy ban chính trị ở địa phương. Bà là một nghệ sĩ tung hứng một cách thành thạo, có tổ chức nhất mà tôi từng biết. Và bà rất giỏi trong việc bảo con cái làm theo ý mình.”

Mẹ của Ann từng mong con gái mình sẽ trở thành y tá giống với mọi phụ nữ khác trong gia đình cô. Nhưng điều Ann muốn lại hoàn toàn khác. “Tôi nghĩ trước khi có hai cậu con trai, thời điểm mẹ tôi chỉ sinh liên tục ba cô con gái, cha tôi – vốn là một người hâm mộ thể thao – đã tin rằng mình chỉ có thể sinh con gái. Vì vậy nhân dịp Giáng sinh năm tôi học lớp 5, ông mua cho tôi một trái bóng rổ. Tôi ao ước khi lớn lên mình sẽ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp với thủ thuật ném bóng tuyệt vời.” Mặc dù khi lớn lên Ann không theo đúng con đường cô mong muốn, nhưng thể thao vẫn đóng một phần quan trọng trong cuộc sống của cô. “Tôi thật sự cho rằng sự nghiệp hiện nay của tôi tất cả bắt nguồn từ bóng rổ,” Ann nói. Sau khi tốt nghiệp Trường Kinh doanh Harvard, tôi nhận một công việc tại Time Inc. bởi tôi muốn được làm việc cho tờ thể thao Sports Illustrated.”

Ann chuyên tâm trui rèn khả năng của mình và khuyên mọi người hãy làm điều tương tự. “Nếu bạn muốn tìm một sự nghiệp ý nghĩa, hãy bắt đầu bằng việc tìm kiếm tất cả những đầu mối bạn có. Câu hỏi số 1, bạn là ai?” cô nói. “Tôi sẽ nói bạn nghe điều mà bản thân tôi thấy nó rất kỳ quặc: có bao nhiêu người nói rằng họ không thích làm việc với những con số nhưng lại ép mình đi theo nghề tài chính. Tại sao bạn không dựa vào thế mạnh của mình? Đừng mãi ám ảnh về những điểm yếu. Bạn có thể tiến xa hơn rất nhiều nếu biết phát huy thế mạnh của bản thân. Ai cũng có thế mạnh cả.”

Ann làm đúng với những gì cô khuyên người khác làm và những gì cô tin tưởng, bất chấp rủi ro trong sự nghiệp. “Tôi từng từ chối quyết định thăng chức, và ban quản lý cấp cao thật sự nổi giận vì điều đó,” Ann kể. “Nhưng đối với tôi đó là quyết định đúng đắn. Sẽ thật sự là một sai lầm to lớn nếu tôi từ bỏ những gì mình đang làm để chuyển sang một lĩnh vực mình không thật sự thích. Sẽ rất gượng ép. Hành động ngược đời đó đã gây lắm rắc rối cho tôi, và tôi phải trả giá. Nhưng đó là những gì tôi phải làm. Lúc này những vị sếp đó đâu còn ngồi đây, nhưng tôi thì còn.”

Khi nhìn các bạn mình, Ann nhận ra những người hạnh phúc nhất chính là những người đánh giá bản thân chính xác nhất. “Họ biết rõ họ là ai,” cô giải thích. “Họ biết những giá trị sống của mình là gì, và họ quyết định dựa trên những chân giá trị đó.”

Rất có thể việc đánh giá đúng bản thân chính là lý do để Ann bắt tay cho ra đời một tờ tạp chí mới, song song với những ấn phẩm đang có chỗ đứng vững vàng của Time Inc như Time, Fortune và People. Cho ra đời tạp chí mới là một bước đi mạo hiểm trong kinh doanh, và ngoài khả năng phải trụ vững trong thời gian đầu, nó đòi hỏi ở bạn sức sáng tạo để xác định chính xác những nhu cầu còn bị bỏ ngỏ của độc giả, cũng như tìm kiếm thị trường quảng cáo phù hợp sẵn lòng hỗ trợ xuất bản phẩm này.

Đó là lúc Ann phải quyết định. “Thời điểm tôi gia nhập, chúng tôi mới có năm tờ tạp chí, tất thảy đều nhắm vào độc giả là nam giới, trừ tờ People,” cô nhớ lại. “Vào khoảng 1984, tôi có con và ra mắt ấn phẩm đầu tiên Sport Illustrated For Kids (Thể Thao Dành Cho Trẻ Em), bởi tôi sợ con trai mình sẽ không bao giờ chịu đọc những ấn phẩm kia.”

Khả năng tiên đoán mức độ thành công chính là sở trường tuyệt vời của Ann, và điều này đã giúp cô dẫn dắt đội ngũ mình không ngừng đổi mới. Ví dụ, không mấy người tin tờ In Style’s (Phong Cách) sẽ thành công. Ann nhớ lại: “Ai cũng cười nhạo. Ba năm sau, không còn ai dám cười kiểu đó nữa.” Bởi đội ngũ của Ann đã cải tiến nó thành một ấn phẩm mới chuyên về làm đẹp và thời trang, lật đổ mọi tạp chí khác, vươn lên vị trí quán quân. Trường hợp của tờ Real Simple (Giản Đơn) cũng không khác mấy, cô nhận xét. “Mọi người lôi số đầu tiên ra làm trò cười, mà đúng thế thật, nó quá kinh khủng. Nhưng tôi nói, ‘Tôi có niềm tin mạnh mẽ vào ý tưởng này đến nỗi tôi sẽ ra ngoài kia, gom hết số đầu tiên về, làm lại cái mới.’ Tôi biết chúng tôi không dễ khuất phục như thế. Nữ giới đang rất căng thẳng trong cuộc sống và họ cần một tờ tạp chí giúp cuộc sống của họ ổn định trở lại. Trung bình một người phụ nữ tại Mỹ cần 55 phút một ngày chỉ để đi tìm thứ này thứ kia. Thời gian là món hàng quý giá nhất tôi có thể mang lại cho họ.” Chỉ trong vòng hai năm, Real Simple trở thành một ngôi sao sáng.

Thành công mà Ann có được là nhờ vào những thế mạnh cốt lõi cô sở hữu, kể cả khả năng dám đương đầu với thực tế và đưa ra những quyết định khó khăn. “Có một ấn phẩm không được may mắn là tạp chí Makeover (Làm Mới Cuộc Đời),” cô nói. “Ý tưởng thì rất tuyệt, nhưng khi bắt tay vào thực hiện, chúng tôi nhận ra chuyện không như mình nghĩ. Các phụ nữ trong nhóm khách hàng mà chúng tôi hướng đến đều từ chối, ‘Không, cảm ơn. Bạn có thể làm lại tóc, trang điểm lại cho tôi, nhưng tôi yêu cuộc sống hiện tại.’ Vì vậy chúng tôi quyết định ngưng ngay sau số đầu tiên.”

Bạn cần thời gian để khám phá ra đâu là thế mạnh của mình, và cần thêm rất nhiều thời gian để biến chúng thành năng lực bản thân. “Tôi làm tốt công việc này,” Ann nói. Nhưng cô cũng nhấn mạnh rằng mọi thứ không phải diễn ra chỉ sau một đêm. “Quá trình ấy là một cuộc đua ma-ra-tông đường dài, không phải thi chạy nước rút. Bạn đừng vội vã tìm cách vươn lên hàng đầu quá sớm, vì bạn chưa chuẩn bị kỹ càng đâu.” Sau 25 năm theo đuổi sự nghiệp, Ann rút về làm cố vấn cho doanh nghiệp. Một thế mạnh mới của cô chăng? Giờ đây cô lãnh trách nhiệm chọn đúng người cho đúng việc, điều này sẽ giúp nhân viên phát huy hết năng lực cũng như những gì tốt đẹp nhất của họ.

Giờ đến lượt bạn

Hãy lùi lại để nhìn bức tranh toàn cảnh, và nghĩ xem bạn thật sự phát huy hết tiềm năng trong lĩnh vực nào. Loại công việc nào có vẻ dễ dàng đối với bạn? Công việc nào khiến bạn thấy thời gian trôi qua vùn vụt – và công việc nào bạn thấy thời gian lê từng bước nặng nề? “Hãy thành thật với chính mình về những gì bạn làm tốt và những gì bạn yêu thích,” đó là lời khuyên của Abby Joseph Cohen, chuyên gia hoạch định chiến lược đầu tư kiêm giám đốc điều hành của Goldman Sachs. “Tôi biết, dù gì đi nữa đó cũng là công việc. Bạn cũng không thể yêu hết mọi chuyện diễn ra trong một ngày nơi công sở. Nhưng vào cuối tuần, cuối tháng hoặc cuối năm, bạn phải cảm thấy mình đã làm được điều gì đó. Phải là cảm giác của sự hài lòng.”

Những điểm mạnh nào khiến bạn khác biệt so với những người còn lại? Người khác có công nhận những khả năng đó góp phần làm nên con người bạn không? Bạn có thấy hào hứng, mạnh mẽ khi sử dụng chúng không? Nếu bạn trả lời có, thì bạn đã khám phá ra sức mạnh cốt lõi của bản thân mình.

Nhiều phụ nữ chúng tôi gặp vốn là những người thẳng thắn nhưng lại ngồi im thin thít khi được hỏi về thế mạnh của mình. Khiêm tốn là một đức tính tốt, nhưng chúng tôi tự hỏi còn điều gì khác đang diễn ra hay không. Một bảng danh sách được lập sẵn sẽ dễ dàng hơn cho phụ nữ xác định bản thân. Đó là lý do tại sao chúng tôi quay sang tìm hiểu mô hình nghiên cứu sở trường của hai nhà tâm lý học tích cực Martin Seligman và Chris Peterson. Họ đã chỉ ra 24 ưu điểm có ở bất kỳ ai trên thế giới, dựa trên một nghiên cứu xã hội mở rộng trong cộng đồng người không phân biệt vùng miền địa lý, tôn giáo hay tuổi tác. Danh sách của họ biết đâu sẽ gợi lên trong bạn những ý tưởng về sức mạnh cốt lõi vốn tạo nên ý nghĩa to lớn cho cuộc sống của bạn:

Trí tuệ: tò mò, ham học hỏi, biết phán xét, khéo léo, thông minh cảm xúc và biết cân nhắc

Dũng khí: dũng cảm, kiên trì và liêm chính

Tính nhân văn: tốt bụng và yêu thương

Tính công bằng: văn minh, không thiên vị và có tố chất lãnh đạo

Tính hòa nhã: biết tự kiềm chế, thận trọng và khiêm tốn

Điểm nổi trội: biết trân trọng vẻ đẹp lẫn tài năng, biết ơn người khác, biết hy vọng, biết tư duy, biết tha thứ, hài hước và say mê

Nếu xếp thứ tự ưu tiên 24 tính cách tốt đẹp ấy sao cho phù hợp với mình, bạn sẽ biết những yếu tố nào cấu thành tính cách con người bạn. Ai cũng có 5 ưu điểm nổi trội nhất. Thế mạnh của bạn là gì?

Một cách để bạn khám phá ra 5 điểm nổi bật nhất của mình là đi hỏi người hiểu bạn nhất. Con cái, vợ/chồng, hoặc những bạn bè có thể nhìn ra được tính cách của bạn còn rõ hơn cả chính bạn. Cấp trên của bạn sẽ nói gì?

Khách hàng sẽ nói gì? Mẹ của bạn sẽ nói gì?

Bây giờ, chúng ta hãy cùng xem những thế mạnh này có tác dụng gì trong công việc của bạn. Hãy nghĩ về vài trải nghiệm mà bạn thành công rực rỡ. Hãy đào sâu hơn để hiểu vì sao bạn làm được điều đó. Nhiều khả năng bạn sẽ khám phá ra được thế mạnh tiềm ẩn của bản thân.

Dĩ nhiên sẽ có những công việc hoàn toàn không giúp được gì cho bạn. Nếu công việc hiện tại không mang lại cơ hội để bạn tìm đến những ưu điểm đặc trưng của chính mình, hãy nghĩ đến những vai trò có ý nghĩa hơn. Bạn không chắc chắn ư? Hãy trò chuyện với đồng sự, những người có vẻ rất hào hứng với công việc họ làm; điều gì khiến họ yêu công việc đến vậy? Nếu sau vài lần hỏi chuyện, bạn vẫn không cảm nhận được những gì họ nói, có lẽ bạn cần mở rộng phạm vi tìm kiếm.

Nhưng bạn không cần phải đợi đến lúc thay đổi công việc mới bắt đầu tận dụng thế mạnh của mình. Lấy ví dụ, nếu một trong 5 thế mạnh lớn nhất của bạn là tốt bụng, thì bạn hãy chọn bất kỳ việc tốt nào đó để thực hiện mỗi ngày. Nếu thế mạnh đặc trưng nhất của bạn là ham học hỏi, thì việc tìm kiếm những bất cập mới trong công việc hẳn có tác dụng thúc đẩy bạn. Nếu con đường vẫn chưa trải ra trước mắt bạn, hãy dành thời gian sau giờ làm việc để tiếp tục học hỏi và phát triển. Hãy cố gắng hướng những việc mình làm hàng ngày đến với thế mạnh bên trong bạn. Rồi bạn sẽ ngạc nhiên với kết quả khả quan mình có được – nguồn năng lượng, cảm giác thoải mái, hài lòng với công việc và cả với bản thân.

Cuối cùng, hãy nhớ bài tập này bạn không chỉ làm một lần trong đời là đủ. Năm ưu điểm lớn nhất của bạn sẽ thay đổi cùng thời gian; nghĩa là bạn ngày càng trưởng thành hơn. Và với những thế mạnh mới, khả năng vươn lên hàng lãnh đạo của bạn sẽ càng cao.