Hàng ngày, tất cả chúng ta đều tham gia vào các hoạt động kinh tế. Các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, báo chí, Internet v.v… cũng đầy rẫy những bài viết, phân tích hay đưa tin về các sự kiện kinh tế. Tuy nhiên, với đa số người dân, kinh tế học dường như vẫn là điều gì đó khó hiểu, trừu tượng, một lĩnh vực mà chỉ các “chuyên gia” mới biết và dám bàn đến mà thôi. Điều này hẳn nhiên là không tốt, không chỉ với những “dân ngoại đạo” với kinh tế học, mà còn với cả những người làm chính sách kinh tế, các cơ quan quản lý kinh tế, các doanh nghiệp. Do tất cả các cá nhân và tổ chức trong xã hội đều là các chủ thể kinh tế, sự hiểu biết cơ bản về kinh tế học là vô cùng cần thiết. Chính vì lẽ đó, trong những năm gần đây nhiều học giả kinh tế nước ngoài đã bắt đầu biên soạn những cuốn sách đơn giản, dễ hiểu, nhằm giới thiệu đến độc giả đại chúng những khái niệm cơ bản nhất của kinh tế học, hy vọng giúp lĩnh vực khô khan này trở nên gần gũi hơn với mọi người. Cuốn sách này cũng nằm trong số đó.

Các tác giả bắt đầu cuốn sách như một câu chuyện ngày xưa: trên một hòn đảo nhỏ, chỉ có ba người đàn ông cư ngụ. Họ phải dành cả ngày để bắt cá kiếm ăn bằng đôi tay trần, tuyệt nhiên không có một dụng cụ nào khác. Một ngày nọ, một người trong số họ nghĩ ra cách dùng lưới để bắt cá, sau đó là những dụng cụ bắt cá khác, từ đó dân đảo bắt đầu có những khoảng thời gian dôi dư để theo đuổi những công việc khác. Cá trở thành tiền tệ của hòn đảo, rồi một Ngân hàng trung ương mang tên Ngân hàng Dự trữ Cá ra đời. Câu chuyện cứ thế tiếp diễn trong một nền kinh tế đảo, với vô vàn những câu chuyện vui buồn, thăng trầm của nó…

Peter D. Schiff và Andrew J. Schiff đã biến những bài giảng khô khan về kinh tế học trở nên cực kỳ vui tươi và dễ hiểu. Rất nhiều tranh minh họa dí dỏm trong cuốn sách này cũng góp phần vào giá trị của nó. Độc giả hẳn sẽ có những tiếng “À!”, “Ồ!” thú vị và ngạc nhiên khi đọc tác phẩm này. Ai đó đã từng nói rằng không có gì dễ nghe và dễ nhớ hơn là một câu chuyện, bởi từ bé mỗi chúng ta đều đã quen và thích nghe những câu chuyện kể về đủ mọi thứ trên đời. Cuốn sách này chính là như vậy: đây là một câu chuyện, và hơn nữa, có thể khẳng định rằng đây là một câu chuyện hay, bởi nó khiến chúng ta suy ngẫm!

Chuyện là chuyện do người Mỹ kể, đương nhiên sẽ liên tưởng chủ yếu đến nền kinh tế Mỹ. Đâu có hư cấu nào không dựa trên thực tế, phải không các bạn? Tuy nhiên, người dịch tin tưởng rằng độc giả Việt Nam vẫn có thể nhìn ra những nét liên quan thú vị đến kinh tế và thị trường Việt Nam. Sau gần ba thập niên đổi mới và mở cửa kinh tế, nền kinh tế nước ta đang hội nhập ngày càng cao vào nền kinh tế toàn cầu, câu chuyện kinh tế nói chung đã trở thành chuyện không của riêng ai, từ những nhà hoạch định chính sách cao nhất của Chính phủ đến những bà nội trợ lo toan từng bữa ăn cho gia đình. Những biến động và phản ứng của các chủ thể kinh tế trên các thị trường chứng khoán, thị trường vàng, thị trường bất động sản, thị trường tài chính tiền tệ v.v… trong thời gian gần đây cho thấy sự quan tâm vô cùng lớn, cũng như những bất cập và lỗ hổng trong hiểu biết thấu đáo về kinh tế thị trường của khá nhiều chủ thể kinh tế. Trong bối cảnh này, những cuốn sách như cuốn sách này có thể mang lại một giá trị nhất định. Bản chất của kinh tế thị trường hàm chứa khả năng xảy ra những đợt tăng trưởng và khủng hoảng kế tiếp nhau, đó là quy luật khó tránh khỏi. Hiểu biết thấu đáo về những khái niệm cơ bản nhất của kinh tế học nói chung và kinh tế thị trường nói riêng sẽ giúp chúng ta, dù là cá nhân hay doanh nghiệp, có những ứng xử đúng đắn và hiệu quả trước những biến động của thị trường trong và ngoài nước.

Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách hết sức thú vị và dí dỏm này đến bạn đọc! Sài Gòn, tháng 9/2011

Nguyễn Dương Hiếu

TUYÊN BỐ CÔNG KHAI

Ngoài việc là Tổng Giám đốc, Peter Schiff còn là đại diện được đăng ký và là chủ sở hữu của Euro Pacific Capital Inc. (Euro Pacific). Ngoài nhiệm vụ Giám đốc Truyền thông, Andrew Schiff còn là nhà môi giới chứng khoán tại công ty này. Euro Pacific là công ty môi giới và kinh doanh chứng khoán được đăng ký tại FINRA 1, là thành viên của SIPC (Securities Investor Protection Corporation).

Cuốn sách này được biên soạn thuần túy vì mục đích thông tin. Cuốn sách không phải là lời chào mua / bán, tư vấn mua / bán bất kỳ loại chứng khoán hay công cụ tài chính nào, hay tư vấn áp dụng bất kỳ chiến lược đầu tư nào.

GHI CHÚ CỦA TÁC GIẢ

Trong câu chuyện ngụ ngôn về lịch sử kinh tế Mỹ này, độc giả có thể nhận ra nhiều nhân vật và sự kiện có thật. Tuy nhiên, cũng như khi phải phác họa để cô đọng một câu chuyện phức tạp thành một cuốn truyện tranh, ở đây nhiều chi tiết, nhân vật đã được hòa trộn vào nhau.

Ngoài việc khai thác những nhân vật lịch sử, các nhân vật trong câu chuyện của chúng tôi cũng đại diện cho các luồng ý tưởng và quan điểm rộng hơn. Ví dụ, tuy nhân vật Ben Barnacle rõ ràng là phiên bản của vị Chủ tịch Fed đương nhiệm Ben Bernanke, nhưng hành động của nhân vật Barnacle không chỉ thuần túy lấy từ nguyên mẫu Bernanke mà thôi. Hơn thế, nhân vật này là tiêu biểu cho các nhà kinh tế theo đuổi việc chấp nhận lạm phát cao để chống lại suy thoái.

Trong thực tế, tiền giấy của Fed – Hệ thống Dự trữ Liên bang Mỹ được phát hành hai mươi năm trước khi Franklin D.Roosevelt nhậm chức Tổng thống. Tuy nhiên, xét tới sự ưa thích đặc biệt của vị Tổng thống này với các chương trình chi tiêu của Chính phủ, chúng tôi gán phát minh này cho ông trong câu chuyện của mình! Tương tự, tuy Chris Dodd chỉ là một đứa bé khi Fannie Mae thành lập, nhưng sự hỗ trợ lớn lao của ông cho định chế này sau đó khiến chúng tôi gán cho ông ta danh hiệu “người sáng lập” ra nó. Các quốc gia trong câu chuyện ngụ ngôn phần nào tương ứng với một số quốc gia trên thực tế, nhưng đồng thời chúng cũng là hình ảnh ẩn dụ của mọi quốc gia trong thế giới này.

Vì mục tiêu của câu chuyện, chúng tôi mong quý độc giả chấp nhận và lượng thứ cho những tùy tiện trong việc sử dụng các nguyên mẫu, cả về thời gian lịch sử cũng như tính cách nhân vật.