“Ngày nào đó chúng ta sẽ ngồi vào banquetvì những hậu quả của chính chúng ta.” ROBERT LOUIS STEVENSON

CHẾ ĐỘ ĂN LÀNH MẠNH

Tất cả chúng ta đều đã đọc về những chế độ ăn. Số đông trong chúng ta đã thử một hoặc nhiều chế độ nhưng phần lớn lại không thành công về mặt lợi ích lâu dài. Tại sao?

Chế độ ăn bị xem là tạm thời. “Tôi sẽ theo chế độ này và giảm 9kg. Thế rồi sao? Để khỏe mạnh mãi mãi, bạn đơn giản là phải tuân theo thói quen ăn lành mạnh. Không gì có thể tốt hơn. Nếu không tin, hãy hỏi bạn bè của bạn, bảo họ nói cho bạn về chế độ ăn thường xuyên giảm xx kg. Hãy tự tìm hiểu.

Còn bây giờ, hãy cứ cho rằng không có chế độ ăn nào đáng giá hơn. Thì Thói quen ăn lành mạnh là điều chúng ta đang bàn đến.

Đây là hai cuốn sách – chọn lọc từ hàng chục cuốn sách chúng tôi đã đọc về dinh dưỡng và chế độ ăn – nó sẽ giúp bạn nhiều nhất.

“CHẾ ĐỘ ĂN SÁNG SUỐT”

Chúng ta muốn ăn khỏe mạnh. Mãi mãi. Điều đó gồm những gì? Chúng tôi đã đưa ra lời khuyên cho bệnh nhân ung thư ở Chương 5, cách đó tốt cho cả người khỏe mạnh. Ngoài ra còn có thêm một mối quan tâm mà bạn cần phải nhận thức được đó là dị ứng thực phẩm.

Lời khuyên từ một chuyên gia thực thụ

Trong chương trình phát thanh trên trang web của Bill, ông đã phỏng vấn một trong những người thú vị là bác sĩ Keith Scott- Mumby. Một bác sĩ rất có năng lực ở Anh trong 34 năm, bác sĩ Keith chuyển đến Mỹ cách đây vài năm. Tại Anh, ông chuyên về dị ứng thực phẩm. Ông đã điều trị cho hàng ngàn bệnh nhân, giúp họ tìm hiểu dị ứng thực phẩm và đổi mới cuộc sống của họ. Bắt đầu từ năm 1985, ông đã viết năm cuốn sách về đề tài này.

Trong cuốn sách mới nhất của ông, Chế độ ăn sáng suốt – Hãyđể cơ thể bạn lựa chọn thực phẩm phù hợp (Diet Wise – Let Your Body Choose The Food That’s Right

For You) xuất bản năm 2007, bác sĩ Scott-Mumby tổng hợp tất cả kinh nghiệm của ông trong một cuốn sách tuyệt vời. Chỉ một vài ví dụ về kinh nghiệm với bệnh nhân của ông trong cuốn sách này cũng đủ thuyết phục bạn đọc nó.

Một trong những bệnh nhân của ông bị những vấn đề mãn tính về sức khỏe trong 20 năm. Cô ăn một chế độ ăn lành mạnh với rất nhiều rau. Khi bác sĩ Keith thuyết phục cô thử quy trình “chế độ ăn kiểm tra và loại bỏ” của ông, cô phát hiện ra mình bị dị ứng với rau diếp! Khi đã loại bỏ rau diếp khỏi chế độ ăn, tất cả các triệu chứng của cô đã biến mất trong vòng một vài tuần.

Một bệnh nhân khác của ông thấy bị dị ứng với khoai tây. Bà nghĩ rằng bà đã loại bỏ chúng hoàn toàn nhưng một số triệu chứng vẫn tiếp tục. Sau một vài thăm dò đã phát hiện ra rằng viên nén vitamin B6 bà đang dùng hàng ngày có chứa khoai tây như một phần của “chất kết dính” trong viên thuốc. Khi bà ngừng dùng thuốc, tất cả các triệu chứng của bà gần như mất ngay lập tức.

Bác sĩ Keith khá chắc chắn, sau kinh nghiệm của ông với hàng ngàn bệnh nhân, mà tất cả chúng ta đều có phản ứng dị ứng với ít nhất một loại thức ăn. Một số người trong chúng ta phản ứng với tám hoặc chín loại thực phẩm khác nhau. Phản ứng có thể được kích hoạt bởi những liều nhỏ.

Trong Chế độ ăn sáng suốt, ông liệt kê “10 loại” thực phẩm hàng đầu, gây ra phản ứng dị ứng ở hầu hết chúng ta. Đó là: lúa mì, ngô, trứng, sữa, trà, cà phê, mía đường, men, trái cây họ cam quýt (thường màu cam) và pho-mát.

Với rất nhiều ví dụ thuyết phục như trên, chúng tôi tin rằng bạn sẽ muốn thử chế độ ăn “kiểm tra và loại bỏ” của ông. Ông giải thích quy trình rất chi tiết. Khi bạn đã loại bỏ tất cả các nghi ngờ thông thường trong năm ngày, giai đoạn “kiểm tra” vạch ra cho bạn những thực phẩm đã gây ra những vấn đề trong cơ thể của bạn.

Tôi hi vọng chỉ với tiêu đề của một vài chương trong cuốn sách tuyệt vời này sẽ thuyết phục bạn rằng bạn phải đọc nó. Dưới đây là một số chương tiêu đề:

Các truyền thuyết của y học dinh dưỡng

Giải thích bí ẩn hoặc “hiệu quả che đậy”

Các bộ phận quá tải và mục tiêu

Dị ứng não

Tự kiểm kê

Phải làm gì nếu chế độ ăn thành công

Phải làm gì nếu chế độ ăn thất bại

Các tình huống bạn có thể gặp phải trong xóa bỏ ăn kiêng

Rối loạn trao đổi chất glucose (hạ đường huyết)

Kém hấp thu và rò ruột

Nấm candida, nấm men và nấm mốc

Còn nhiều nội dung nữa trong cuốn sách này, trong đó có năm phụ lục với công thức nấu ăn hữu ích, địa chỉ của các đại lý trợ giúp và tài liệu tham khảo.

Làm thế nào để có sách này

Dưới đây là bốn trang web sẽ cung cấp cho bạn nhiều thông tin hơn được bác sĩ Keith Scott-Mumby biên soạn và là nơi bạn có thể mua cuốn Chế độ ăn sáng suốt của ông:

http://www.DietWiseBook.com

http://www.Alternative-Doctor.com

http://www.Alternative-Doctor-Radio.com

http://Healing-Devices.com

Bạn sẽ tìm thấy rất nhiều thông tin tại các trang web này, bao gồm một cuốn sách điện tử miễn phí ở trang web đầu tiên và những hội thảo hữu tuyến và các bản tin tại trang web thứ hai. Nếu bạn muốn được dạy về các nguyên nhân thực sự của các vấn đề về thể chất và làm thế nào để chữa khỏi chúng – hoặc tránh xa chúng – bạn sẽ thấy không ở đâu có nguồn thông tin tốt hơn.

“TRUNG QUỐC HỌC”

Khi Bill lần đầu tiên đọc cuốn sách Trung Quốc học (The China Study) của Tiến sĩ T. Colin Campbell, ông nghĩ “Chà, rốt cuộc là một cuốn sách dinh dưỡng dựa trên khoa học”. Ông đã đọc hàng chục cuốn sách dinh dưỡng và chế độ ăn cho đến lúc đó thì tất cả đều là ý tưởng. Chúng khác nhau hoàn toàn trong lời khuyên và bất đồng trên nguyên tắc cơ bản. Thậm chí có nhiều mẫu thuẫn trong những cuốn sách đó. Cuốn sách này thì khác.

Tiến sĩ Campbell là giáo sư dinh dưỡng tại Đại học Cornell, trong hơn 40 năm, ông đã đi đầu về nghiên cứu dinh dưỡng. Gia tài Trung Quốc học của ông là nghiên cứu toàn diện nhất về sức khỏe và dinh dưỡng từng được thực hiện. Cuốn sách này là đỉnh cao của quan hệ đối tác 20 năm của Đại học Cornell, Đại học Oxford và Viện Hàn lâm Trung Quốc về Y tế dự phòng.

Đừng để việc cuốn sách này là “dựa trên nền tảng khoa học” làm bạn mất hứng. Nó được viết bằng một phong cách rất dễ đọc. Sự khác biệt với sách khác thuộc loại này là tất cả các kết luận của Tiến sĩ Campbell được sao lưu với các dữ liệu thống kê.

Phần lớn trong số đó được rút ra từ nghiên cứu 10 năm ông tiến hành ở Trung Quốc và Đài Loan. Hơn 8.000 người dân ở 65 quận đã tham gia vào nghiên cứu này. Hồ sơ tỉ mỉ lưu giữ về thức ăn họ ăn và căn nguyên trạng thái sức khỏe. Nghiên cứu này chỉ là một trong nhiều nghiên cứu khoa học sử dụng cho các kết luận trong cuốn sách này.

Riêng chương của Tiến sĩ Campbell về “Chấm dứt ung thư” đủ làm bạn rất hạnh phúc khi mua và đọc cuốn sách rất hữu ích này. Vậy, kết luận của ông là gì? Nguyên lý là những người ăn ít đạm động vật là những người khỏe mạnh nhất. Nếu bạn muốn tóm tắt các kết luận của ông, thì đó là năm chữ: “Thực phẩm – gốc thực vật”.

Trong số các thông tin hữu ích khác cho bệnh nhân ung thư, bạn sẽ phát hiện ra ung thư có thể được “bật” và “tắt” chỉ bởi đơn giản điều chỉnh tiêu thụ các sản phẩm sữa và đạm động vật khác. Như ông chỉ ra, các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy cả hai phần phổ biến này của chế độ ăn kiểu Mỹ gây ra ung thư. Bằng cách loại bỏ chúng, ung thư sẽ được chữa lành.

Sau khi đọc cuốn sách này, Bill và vợ ông hạn chế ăn đạm động vật (thịt, cá, động vật có vỏ, thịt gà, gà tây, trứng, v.v…), chỉ ăn một lần mỗi tuần. Họ đã loại bỏ các sản phẩm sữa.

Có thuyết phục không? Hãy đọc sách và nghiên cứu các số liệu thống kê. Bác sĩ Campbell chứng minh chắc chắn rằng hai nguồn đạm – cùng với đường và thực phẩm chế biến – là nguyên nhân chính của dịch bệnh ung thư trong cái gọi là những dân tộc “văn minh”.

Cuốn sách này xuất bản năm 2006 có sẵn trên mạng Amazon.com và trong hầu hết các cửa hàng sách. Chúng tôi khuyên bạn nên đọc nó để củng cố cam kết thay đổi chế độ ăn triệt để và lâu dài để khắc phục hoặc ngăn ngừa ung thư (và tất cả các bệnh suy thoái khác).

Ngoài ra còn có một đĩa DVD cùng chủ đề này của bác sĩ T. Colin Campbell, tác giả Trung Quốc học. Đó là phim tài liệu dài 90 phút có tên Nĩa trên Dao (Forks Over Knives). Có sẵn trên Amazon.com hay Netflix.

TÂM TRÍ LÀNH MẠNH

Những khám phá gần đây chứng minh chính đề có một “mốiliên quan tinh thần và thể xác” thực và chúng ta sẽ trao đổi dưới đây. Bác sĩ Deepak Chopra là tác giả đầu tiên làm rõ mối liên quan này.

Gặp bác sĩ Chopra(1)

Bác sĩ Chopra đến nay đã viết 25 đầu sách được dịch ra 35ngôn ngữ. Ông đã sản xuất hơn 100 tập audio và video. Năm 1999 tạp chí Times đã chọn ông là một trong “Top 100 thần tượngvà anh hùng của thế kỷ”.

Lần đầu Bill tình cờ gặp bác sĩ Chopra trong cuốn sách mang tên Tạo nên sức khỏe (Creating Health) khoảng năm 1990. Ngay sau khi đọc cuốn sách đó, vợ Bill là Marge đã đặt mua bộ băng của ông có tên Cơ thể trẻ mãi, Tinh thần trẻ mãi (Ageless Body, Timeless Mind). Bill tìm thấy ở ông nguồn trí tuệ tuyệt vời về những quan hệ nối kết giữa sức mạnh thể chất, tinh thần, tình cảm và tâm hồn.

Chúng tôi không thể làm tốt hơn những lời nói của ông, vậy chúng tôi xin trích dẫn một số chữ từ cuốn Tạo nên sức khỏe (Creating Health).

“Làm thế nào để khỏe mạnh hoàn hảo và cảm thấy trẻ mãi?

SỨC KHỎE LÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN CỦA CHÚNG TA.WHO đã định nghĩa sức khỏe là không bệnh tật hoặc ốm yếu – sức khỏe là trạng thái thể chất, tinh thần hoàn hảo và giao tiếp xã hội lành mạnh. Ở đây có lẽ phải cộng thêm tâm hồn lành mạnh, hương vị cho cuộc sống, ý nghĩa về sự hoàn thành và tỉnh thức về sự hài hòa với vũ trụ bao quanh. Đó là trạng thái mà trong đó một người cảm thấy trẻ mãi, vui mãi và hạnh phúc mãi. Trạng thái như vậy không chỉ là ước mong, mà hoàn toàn có thể có. Và không chỉ hoàn toàn có thể có, màcòn dễ đạt được.”

Là một bác sĩ có kinh nghiệm, Chopra nhìn thấy những hạn chế của y học “chính thống”. Sự chắc chắn về mối quan hệ giữa tình cảm, thái độ, nhận thức tâm linh và sức mạnh thể chất đã phát sinh từ thực tế lâm sàng của ông. “Linh cảm” này về “mối liên quan thân-tâm” đã xuất hiện trong ông khoảng 25 năm trước khoảng giữa những năm 80. Kể từ đó ông cống hiến cuộc đời mình, sử dụng mọi phương tiện truyền thông để mang thông điệp này đến mọi người.

Để hiểu và đánh giá đúng thông điệp của ông, thực sự bạn cần phải đọc một hay nhiều hơn các công trình trước đây của ông. Tất cả đều có trên trang amazon.com, gồm:

Creating Health – How to Wake Up the Body’s Interligience, xuất bản lần đầu vào năm 1987, phiên bản gần nhất tháng 9 năm 1995.

Quantum Healing – Exploring the Frontier of Mind/BodyMedicine, xuất bản lần đầu tháng 8 năm 1991.

Perfect Health – The Complete Mind/Body Guide, xuất bản lần đầu tháng 8 năm 1991.

Do công trình của ông bao trùm một cái nhìn toàn diện về vũ trụ và vạn vật trong đó, nên sẽ là quá chủ quan khi chỉ trích dẫn những đoạn trích. Thay vào đó, để chúng tôi trích “lời giới thiệu” từ bìa ngoài cuốn Creating Health. Hi vọng nó sẽ gợi

sự quan tâm của bạn.

“Creating Health là cuốn sách đột phá – lần đầu trong đó DeepakChopra sáng tạo một hiểu biết mới về sức khỏe, ốm đau và năng lực chữa trị của tinh thần.

Bác sĩ Chopra được xem là người phát ngôn xuất sắc cho 6.000năm truyền thống chăm sóc sức khỏe từ Ấn Độ – Y học Ấn Độ cổ đại. Trong sách ông pha trộn triết lý y học phương Đông và phương Tây cho cái nhìn rõ hơn, phong phú hơn của con đường đi đến sức khỏe hoàn hảo, một sự cân bằng giữa tâm hồn, thể xác và tinh thần.

Là bác sĩ nội tiết, bác sĩ Chopra đã công tác ở vùng Boston từ năm1971 và là cựu trưởng phòng nhân sự của Bệnh viện New England Memorial ở Stoneham, Massachusetts. Hiện ông là Giám đốc y tế của Trung tâm Sức khỏe Hin-du Ấn Độ cổ đại về Kiểm soát căng thẳng và Y học hành vi (Maharishi Ayurveda Health Center for Stress Management and Behavioral Medicine) ở Lancester, Massachusetts.”

Chứng cứ khoa học

Chỉ vài năm trước, các nhà nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực đã kết luận những ý tưởng của bác sĩ Chopra thực tế là phù hợp với chứng cứ khoa học. Cuốn sách hay nhất về chủ đề này chúng tôi đã đọc là Cân bằng trong – Kết nối khoa học sức khỏe và tình cảm (The Balance Within – The Science Connecting Health and Emotions), của bác sĩ Esther M. Sternburg.

Xuất bản năm 2000, cuốn sách tuyên bố dứt khoát áp lực (stress) ảnh hưởng lên hệ miễn dịch. Chỉ vài năm trước đây “chính giới” y học còn nhạo báng tuyên bố đơn giản này.

Bác sĩ Sternburg mô tả công trình của bà như sau:

“Tính khoa học của những giao tiếp hệ miễn dịch-não là lĩnh vựchoạt động rất tự nhiên [chỉ ra làm thế nào một lĩnh vực chuyên môn hóa có thể áp dụng cho các lĩnh vực khác để kết lại cơ thể con người].Nó nhìn vào bên trong đến mức độ chi tiết nhất của cơ thể hóa chấtvà đồng thời hướng ra ngoài đến những mối quan tâm lớn hơn về sức khỏe và tình cảm. Áp dụng những công nghệ phân tích phân tửvà gen với những công nghệ tượng trưng cho hoạt động của toàn bộcác bộ phận giống như não bộ. Kết nối những bộ môn chuyên ngành của khoa học cơ bản như miễn dịch học và sinh học thần kinh và kết nối những lĩnh vực chuyên ngành của y học như tâm thần học và khoa thấp khớp. Nối những ngành khoa học cơ bản với y học lâm sàng và tất cả chúng tuy vô hình nhưng lại là đầu vào thiết yếu của cảm giác và tình cảm. Kết quả cuối cùng là làm cho thể xác và tinh thần (thân và tâm) nguyên vẹn trở lại”.

Rõ ràng, các phân tử hệ miễn dịch có thể và thực hiện chéo qua “rào cản máu-

não,” mà trước đây nghĩ rằng không thể thấm qua giống như Trường Thành ở Trung Quốc. Kết quả thực tế là cytokine (loại phân tử đặc biệt của hệ miễn dịch) tiêu diệt các nơ-ron trong não và góp phần làm chậm quá trình mất trí nhớ ở các bệnh nhân mất trí nhớ – ví dụ như bệnh Alzheimer, AIDS, lão suy…

Đó nghĩa là hệ miễn dịch yếu dẫn thẳng đến rối loạn suy thoáinão. Có lẽ hơi sớm, nhưng hiểu biết này sẽ dẫn đến những đột phá trong điều trị những bệnh này.

Mặt khác, ngành khoa học này đang tìm thấy “niềm tin cóthể làm bạn khỏe”. Những ví dụ các bác sĩ từng chứng kiến như “tôi sẽ chiến đấu với ung thư này thêm một tháng cho đến khi cháu nội tôi ra đời”, là có một cơ sở khoa học. Thần kinh và hoóc-môn trong cơ thể phản ứng lại chất kích thích được não kiểm soát, thực tế tác động trực tiếp lên hệ miễn dịch của chúng ta.

Công việc có thể là một trải nghiệm tích cực hoặc tiêu cực. Điều kiện có thể xảy ra theo bất cứ hướng nào. Nếu môi trường khuyến khích, hỗ trợ và bổ ích, thì những áp lực kèm theo công việc sẽ trở thành một kích thích tích cực. Nếu nơi làm việc không thuận lợi và không được hỗ trợ, theo nghĩa đen, làm chúng ta bệnh do áp lực. Nhiều nghiên cứu trong những lĩnh vực khác nhau chứng tỏ điều này – nội tiết học, hóa sinh, miễn dịch học và tâm lý học. Bác sĩ Sternburg đã tập hợp tất cả trong ấn phẩm rất thuyết phục. Thư mục tham khảo cuối cuốn sách của bà gồm 14 trang thu thập hàng trăm nghiên cứu.

Tất cả chúng ta đều đã trải nghiệm. Đó là trực giác. Mọi tình cảm tích cực hay tiêu cực tác động lên tế bào hệ miễn dịch của chúng ta. Các nhà tâm lý học đã nhiều lần chứng minh rằng áp lực tiêu cực dẫn đến trực tiếp gia tăng việc dễ bị tổn thương với nhiễm vi-rút. Ví dụ, buồn chán và áp lực trong thời gian dài của những hộ lý chăm sóc bệnh nhân alzheimer và bệnh nhân giai đoạn cuối khác có liên hệ với suy giảm chức năng hệ miễn dịch.

Như bác sĩ Sternburg tuyên bố chắc là cần phải trải qua giai đoạn tăng dần chuyên môn hóa từ Descartes(2) và Bacon(3) đến tận những năm 1960. Hiện nay mỗi bộ môn khoa học bị tập trung quá chi tiết vào từng phần gây ra mất cái nhìn tổng thể. Về sức khỏe, ngay hiện nay các bộ môn đang bắt đầu hợp nhau lại để đến với “thống nhất luận” như đã thấy trong vật lý để giải thích vũ trụ. Chúng ta còn chưa tới đó, nhưng lý thuyết này nhất định bao gồm một tương tác giữa tình cảm và hệ miễn dịch.

Ứng dụng hiểu biết này

Bạn bảo, vậy thì sao? Có gì cho tôi trong đó? Tôi phải làm gì khác? Toàn những câu hỏi hay.

Có ít nhất bốn thay đổi chính bạn cần làm trong cuộc đời một khi bạn có hiểu biết này:

➢ Thay đổi môi trường làm việc của bạn, nếu có thể, đến chỗ tích cực. Nói dễ

hơn làm, đúng không? Nhưng ngày nay có vô vàn sự linh hoạt về thời gian và địa điểm công việc được thực hiện hơn là thời trước internet. Hãy sáng tạo trong việc bạn làm gì và làm ở đâu. Làm việc tại nhà như một chi nhánh cho một hay nhiều trang web khuyến mãi. Liên hệ điện thoại, nếu công việc của bạn cho phép. Thay đổi kết cấu một ngày của bạn với việc ở nhà, thiền hoặc chỉ thư giãn.

➢ Nếu bạn khỏe, hãy nâng cấp hệ miễn dịch của bạn bằng những tương tác tích cực với những người khác và vui mừng về sự sáng tạo. Tham gia các nhóm giúp đỡ, tình nguyện tại các tổ chức hoặc các bệnh viện tế bần địa phương. Hãy bắt đầu với những sở thích tạo ra phản hồi tích cực – hội họa, viết lách, golf, tenis, hát…

➢ Nếu bạn ốm, hãy thúc đẩy hệ miễn dịch của bạn và uống một liều thực phẩm bổ sung cho sức khỏe gồm vitamin, khoáng chất và a-xít amin. Ăn chế độ tốt cho sức khỏe với lượng hydrat cacbon thấp hoặc cách của chúng tôi trong “chế độ Budwig” (Chương 5).

➢ Tăng từ 30 đến 60 phút tập luyện ít nhất bốn ngày một tuần. Tập luyện thường xuyên sinh ra luồng cảm giác tích cực về bản thân cũng như phát triển khả năng chịu đựng và hệ miễn dịch của bạn. Xem Sổ tay tập luyện về một vài gợi ý cụ thể.

Kết quả

Khi đạt đến trạng thái thể chất và tinh thần tích cực, tự bạn sẽ nhận biết. Như thế nào? Vâng, đây là một vài tiêu chí cho cả điều kiện thể chất và cơ thể bạn, chúng sẽ nói giúp bạn khi bạn “đạt đến mức đó”.

Cơ thể bạn đạt đến điều kiện chuẩn khi:

➢ Bạn có thể đi bộ 3,2 km mất dưới 24 phút và vẫn có thể nói chuyện được sau khi kết thúc đi bộ.

➢ Bạn không hút thuốc. Bạn hạn chế rượu bia đến không quá 42,5 gram whiskey hoặc 170 gram rượu vang mỗi ngày.

➢ Bạn dễ ngủ vào buổi đêm. Trung bình bạn ngủ 7 đến 7 tiếng rưỡi mỗi đêm.

➢ Trọng lượng giảm trong khoảng 5% so với trọng lượng chuẩn của bạn. Bảng tra có sẵn ở các phòng tập và cửa hàng thực phẩm dưỡng sinh.

➢ Tỉ lệ chất béo của cơ thể nằm trong khoảng chuẩn. Nếu là nam, tỉ lệ đó là 8 đến 12%. Nếu là nữ, bạn có 15 đến 18% chất béo. [Mọi phòng thể dục đều có thể đo tỉ lệ chất béo của cơ thể cho bạn].

Thái độ tinh thần của bạn khỏe mạnh khi:

➢ Bạn đang làm đúng những gì bạn muốn làm trong cuộc sống và cảm thấy tổng thể là hạnh phúc.

➢ Thức dậy mỗi sáng bạn cảm thấy tuyệt vời.

➢ Bạn thường xuyên có các kỳ nghỉ.

➢ Bạn thấy mình là một phần của hệ thống hỗ trợ tương hỗ rộng lớn và thường xuyên bạn sẵn sàng hỗ trợ gia đình, bạn bè và đồng nghiệp.

➢ Bạn cam kết với giá trị sống cơ bản và thấy đáng sống.

➢ Bạn tin mình có một sứ mệnh trong cuộc sống, và sứ mệnh Bạn đó khớp với mục đích, mà mục đích đó kết nối với gia đình của con người trong vũ trụ bao la.
➢ Bạn có khiếu hài hước. Bạn có thể cười nhạo chính mình khi thấy mình quá nghiêm túc.

Những gợi ý khác giúp bạn nhận biết bạn đang khỏe mạnh:

➢ Bạn chịu trách nhiệm về sức khỏe của mình. Bạn nhận thức rõ, cũng giống như ốm đau, sức khỏe cường tráng là một tập hợp được làm từ nhiều mảnh ghép khác nhau. Bạn thừa nhận bạn chịu trách nhiệm về những mảnh ghép đó.

➢ Bạn đã làm việc để làm cho hệ miễn dịch của bạn vững chắc. Đó là sự điều chỉnh tinh vi, sẵn sàng và có khả năng chiến đấu chống các tác nhân lây nhiễm dẫn đến dị ứng, viêm khớp, tiểu đường hoặc thậm chí ung thư.

➢ Bạn không chỉ gặp phải những áp lực trung bình trong cuộc sống hàng ngày ở phía trước, bạn còn tìm kiếm những thách thức cho chính mình. Thậm chí các kỳ nghỉ của bạn cũng trở thành những thách thức thể xác.

Bạn đã trở thành một người tiêu dùng có hiểu biết. Bạn đọc cẩn thận nhãn hàng trên tất cả đồ ăn bạn sẽ ăn và hiểu nhãn mác đó nghĩa là gì. Bạn là đồng bác sĩ thông minh, tự tìm hiểu kiến thức để giúp mình luôn khỏe mạnh.

Vì sức khỏe của bạn!!