Thô

Thứ bảy, 23 tháng Tư

Nilx bay rất cao trên không; phía dưới trải ra đồng bằng rộng lớn tỉnh Ơxteryơtlanđ. Chú đếm chơi các nhà thờ màu trắng mà những ngọn tháp nhô lên giữa các chòm cây. Chẳng mấy chốc mà đã đếm được năm chục. Rồi chú lẫn lộn và không đếm tiếp nữa.

Phần lớn các trại đều có những nhà to hai tầng quét vôi trắng, quanh cảnh thật tráng lệ, làm Nilx rất đỗi ngạc nhiên. Chú nghĩ: “Chắc trong xứ này không có nông dân vì không có ấp trại của nông dân

Bỗng đàn ngỗng cất tiếng kêu lên: “Ở đây nông dân sống như những lãnh chúa. Ở đây nông dân sống như những lãnh chúa”.

Trên đồng bằng, tuyết và băng đã tan hết: việc đồng áng mùa xuân đã bắt đầu.

– Những con tôm càng nào bò qua các cánh đồng thế? Nilx hỏi

– Những cái cày và những con bò. Những cái cày và những con bò, đàn ngỗng đồng thanh trả lời.

Các con bò đi chậm đến nỗi chỉ thấy hơi nhúc nhích, đàn ngỗng bèn kêu lên bảo chúng:

– Sang năm mới đến nơi. Sang năm mới đến nơi.

Các con bò nào có chịu thua. Chúng hếch mõm lên không, rống lên:

– Trong một giờ chúng tớ làm nhiều việc ích lợi hơn các đằng ấy trong suốt cả một đời.

Đây đó có những con ngựa kéo cày. Chúng đi nhanh hơn bò nhiều, nhưng đàn ngỗng vẫn không cưỡng lại nổi ý muốn trêu chúng:

– Các đằng ấy không xấu hổ vì đi làm công việc của mấy con bò à?

Thế là các con ngựa hí lên:

– Chính các đằng ấy lại không xấu hổ vì đi làm cái việc của bọn vô công rồi nghề à?

Trong khi ngựa và bò đang đi cày thì con cừu đực ở nhà và đi dạo trong sân. Nó vừa mới cắt lông và nhanh nhẹn đùa nghịch bằng cách húc ngã trẻ con, đẩy con chó giữ nhà vào chuồng, rồi đi lại oai vệ, tự hào như chính nó là ông chủ nhà vậy.

– Cừu đực, cừu đực, bộ lông đã đem làm gì rồi? Đàn ngỗng vừa bay qua vừa kêu.

– Mình gửi đến các xưởng máy Đrag ở Norrtsiơping rồi, cừu trả lời với một tiếng bê dài.

– Cừu đực, cừu đực, đôi sừng đã đem làm gì rồi?

Nhưng mà cừu ta chưa bao giờ có được đôi sừng, và điều đó làm nó phiền muộn lắm, nên không thể có cách nào xúc phạm đến nó nặng bằng hỏi nó về đôi sừng. Nó tức giận đến nỗi chạy lồng lộn lên một hồi lâu quanh sân, vừa chạy vừa húc đầu vào không khí.

Trên đường cái, một người đàn ông đang đi, xua trước mặt một đàn lợn sữa tỉnh Xkône, mới chỉ đẻ độ vài tuần, định đem lên bán trên mạn Bắc. Dù bé thế, các chú lợn con vẫn chạy lon ton rất bạo dạn, và sát mình vào nhau để tự vệ.

“Nơp! Nơp! Nơp! Người ta bắt chúng mình lìa mẹ, lìa cha sớm quá! Nơp, nơp, nơp tội nghiệp thân mình, rồi sẽ ra sao?” Chúng nó kêu, giọng trong và sắc.

Chính đàn ngỗng cũng chẳng còn bụng dạ nào mà nhạo báng những đứa bé đáng thương ấy. “Các cháu sẽ thấy mọi việc rồi cũng sẽ tốt lành cho các cháu thôi”, chúng kêu lên để an ủi đàn lợn.

Trong lúc bay qua đồng bằng rộng lớn ấy, Nilx bỗng nghĩ đến một truyện đã được đọc trước kia trong cuốn lịch sử Thụy Điển, mà nay nhớ lại một cách mơ hồ. Đó là truyện về một chiếc váy nhưng dệt chỉ vàng, mà một miếng lại là vải len thô. Và ai đó đã phủ lên miếng vải len thô kia bao nhiêu là ngọc trai và ngọc thạch, làm cho nó mĩ lệ và rực rỡ, giàu sang hơn cả tấm nhung dệt chỉ vàng.

Chú nhớ đến miếng vải len thô đó khi từ trên cao nhìn xuống Ơxteryơtlanđ, vì tỉnh này gồm một đồng bằng rộng, kẹp giữa những miền núi và rừng, chạy dài ở hai phía Bắc và Nam. Những ngọn núi xanh biếc một màu tuyệt diệu, huy hoàng trong ánh ban mai dưới những màn sương nhẹ mờ mờ vàng; đồng bằng trải ra đến vô tận những cánh đồng trơ trụi, nhìn chẳng đẹp hơn miếng vải len thô chút nào.

Tuy vậy, chắc chắn là người ta đã thấy sung sướng ở trong đồng bằng vì nó tốt lành và quảng đại, và người ta đã đem hết sức ra tô điểm cho nó. Đối với Nilx, đang lượn trên chốn rất cao, thì hình như bao nhiêu những thành phố và ấp trại, những nhà thờ và nhà máy, những lâu đài và nhà ga lỗ chỗ trên mặt đồng bằng, đều là bấy nhiêu vật trang sức. Những mái ngói rực rỡ và những cửa kính long lanh khác nào những viên ngọc thạch. Những đường cái màu vàng, những đường sắt bóng nhoáng và những dòng kênh xanh biếc chạy ngang dọc như một mạng lưới đan bằng lụa. Thành phố Lintsiơping khảm ngôi nhà thờ lớn của mình như một viên kim cương vào giữa những hạt ngọc trai; và những cái trại ở nông thôn thì trông như những chiếc trâm nhỏ và những chiếc cúc quý. Bố trí thì không đều đặn lắm, nhưng thật là một cách tráng lệ, nhìn không chán.

Đàn ngỗng đã từ giã vùng núi Umbey và đang bay ngược sông đào Yơta ở phía Đông. Con sông cũng đang trang điểm để vào hè. Những người thợ đang sửa sang lại các bờ kênh và sơn hắc ín các cánh cửa lớn ở cái âu thuyền.

Khắp nơi người ta làm lụng để đón tiếp mùa xuân một cách xứng đáng, cả trong các thành phố cũng vậy. Ở đấy, thợ quét vôi và thợ nề, đứng trên giàn giáo, lo sửa sang các bức tường bên ngoài, những người ở gái leo lên các mép cửa sổ mở rộng, lau chùi các tấm kính. Trong các bến, người ta sửa chữa và sơn mới các thuyền buồm và tàu máy.

Đến Norrtsiơping đàn ngỗng trời từ giã đồng bằng và rẽ về phía nam rừng Kolmorden. Đàn bay một lúc theo một đường làng cũ hòng nát, uốn lượn ven những khe sâu, dưới chân những sườn núi dốc đứng, thì Nilx bỗng kêu lên một tiếng. Chú đung đưa chơi cái chân và chiếc giày gỗ của chú rơi xuống đất.

“Ngỗng đực, ngỗng đực, mình mất chiếc giày gỗ” chú kêu lên.

Ngỗng đực bay trở lại và hạ thấp xuống đất, nhưng Nilx trông thấy hai đứa trẻ đang đi trên đường cái, đã nhặt chiếc giày gỗ.

“Ngỗng đực, ngỗng đực, chú kêu lên. Bay lên nhanh đi. Chậm mất rồi. Có ai nhặt mất rồi”.

Nhưng mà ở bên dưới, giữa đường cái, Axa, cô bé chăn ngỗng và đứa em, Matx đang tò mò nhìn một chiếc giày gỗ bé tí từ trên trời rơi xuống.

– Ngỗng trời đánh rơi đấy, bé Matx nói.

Axa, cô bé chăn ngỗng, đứng lặng hồi lâu, ngắm nghía chiếc giày, sau cùng, chậm rãi nói, vẻ suy nghĩ:

– Em có nhớ không, bé Matx à, khi đi qua Ơveđsilôxter, trong một cái trại chúng mình có nghe nói là có những người đã trông thấy một gia thần mặc quần da và đi giày gỗ như một người thợ bình thường là gì? Ở xa tí nữa, bé gái có trông thấy một yêu lùn đi giày gỗ, cưỡi một con ngỗng. Và khi mình về đến nhà, đến cái nhà của mình, bé Matx à, chúng mình đã trông thấy rõ ràng một con người bé tí, ăn mặc đúng như thế, và người ấy cũng cưỡi một con ngỗng đực bay lên. Hay có lẽ chính là kẻ ấy đang đi qua trên cao và đánh rơi chiếc giày gỗ.

– Chắc là người ấy, bé Matx nói.

Hai đứa trẻ lật đi lật lại chiếc giày gỗ xem xét kỹ lưỡng, vì không phải ngày nào người ta cũng bắt được chiếc giày gỗ của một gia thần ở trên đường cái.

– Này, thong thả, bé Matx à, Axa, cô bé chăn ngỗng bỗng kêu lên. Có chữ gì viết ở đây này, ở phía bên!

– Ờ thật nhỉ. Nhưng mà chữ bé quá.

– Để chị xem! Có chữ viết: Nilx Hôlyerxôn ở Vextra Vemmenhơg.

– Em chưa bao giờ thấy cái gì lạ lùng đến thế này, bé Matx nói.