Trong những nơi sâu thẳm của khu Rừng Hòa Bình rộng lớn, năm nào vào tháng tám cũng xuất hiện trên các cây thông vài con bướm có màu gio-trắng thuộc cái loài mà người ta gọi là những nữ tu sĩ. Chúng bé tí và có ít nên hầu như chẳng ai nhận thấy cả. Chúng bay chấp chới trong rừng vài đêm rồi đẻ hàng nghìn cái trứng trên các thân cây và một chốc là chết, rơi xuống đất.

Mùa xuân đến, những con sâu bé tí có những chấm đen từ các trứng chui ra và bắt đầu ăn lá thông. Chúng ăn tham tàn vô cùng, nhưng không bao giờ gây những thiệt hại lớn cho cây, vì chúng phải chịu sự thiệt hại lớn cho cây, vì chúng phải chịu sự tấn công mãnh liệt của các loài chim. Thật ít khi mà thoát được lấy vài trăm con sâu.

Những con sâu khốn khổ đó dù sao cũng có đủ thì giờ trưởng thành, chúng leo lên các cành cây, nhả những sợi tơ trắng ra làm kén rồi giam mình vào đấy, nằm im lìm thành con nhộng vài ba tuần. Nhưng đến đấy, hơn một nửa trong số chúng cũng bị chim đến mổ. Nếu độ một trăm con nữ tu sĩ có thể bắt đầu bay được, mà ra khỏi kén trong tháng tám thì có thể cho là năm đó là năm tốt đối với chúng rồi. Suốt bao nhiêu năm, bọn nữ tu Rừng Hòa Bình và không có một tộc đoàn côn trùng nào trong cả vùng mà ít ỏi đến như thế. Chúng nó đã tiếp tục sống ít ỏi và vô hại như vậy, nếu không tình cờ, chúng gặp được một nhân.

Và việc xuất hiện ân nhân ấy liên quan đến vụ bỏ trốn vào rừng. Thật vậy, ngày hôm sau Lông Màu Gio đã đi dạo chơi để làm quen với rừng. Đến quá trưa, đang đi sâu vào giữa mấy bụi gai rậm rạp thì bỗng nó ra một quãng trống trải đất lầy bùn. Một vũng nước đen ở giữa và chung quanh vài cây thông cao gần như trụi hết lá vì tuổi già và suy nhược. Chỗ này không làm cho con nai thích và nó đã bỏ đi ngay, nếu không trông thấy mấy chiếc lá cây ráy xanh sẫm đang thói nát ở gần vũng nước.

Nó vừa cúi xuống các chiếc lá thì đánh thức dậy một con rắn dài đen đang ngủ bên dưới. Karr đã nói với nó về những con rắn độc ở trong rừng, nên khi con rắn ngóc đầu lên, thè cái lưỡi chẻ đôi ra và rít lên chống cự thì con nai nghĩ là đang chạm phải nguy hiểm ghê gớm nọ. Hoảng hốt, nó giơ chân lên, giẫm một cái và đè nát đầu con rắn. Rồi thì nó chạy trốn tức khắc.

Con nai vừa đi khỏi thì một con rắn khác cũng dài và cũng đen bằng con trước, từ vũng nước hiện lên. Nó bò đến phía con rắn vừa bị giết, thè lưỡi liếm vào cái đầu bị vỡ nát.

Nó rít lên: “Có thể nào mình đã chết thật, mụ vợ vô hại của ta? Chúng mình đã sống với nhau bao nhiêu năm. Chúng mình sống sung sướng và vui thích biết bao trong vũng lầy này, chúng mình đã già hơn tất cả các con rắn ráo của rừng này! Thật là cái họa ghê gớm nhất có thể xảy đến cho ta!”.

Con rắn buồn khổ đến nỗi như chính nó bị trọng thương và cả những con ếch suốt đời sống trong nỗi khiếp sợ, giờ này cũng thấy thương hại nó.

Con rắn lại rít lên: “Quả là nó độc ác thật, cái đứa nào đã giết chết một con rắn ráo tội nghiệp vô phương tự vệ! Nó phải bị trừng trị thật đáng tội để làm gương” và lâu mãi nó cứ nằm đấy mà vặn mình vì sầu khổ, rồi bỗng nhiên ngóc đầu lên và nói: “Xin thề là đúng như tên ta là Vô Phương Tự Vệ, và như ta là con rắn ráo già nhất rừng này ta sẽ báo thù, ta sẽ không phút nghỉ ngơi chừng nào mà con nai kia chưa ngã sóng soài mà chết như bà lão hiền từ của ta giờ đây vậy”.

Thề xong, con rắn lăn ra đất để suy nghĩ. Nhưng thật là khó mà tưởng tượng ra được cái việc nào khó hơn là một con rắn lại báo thù nổi một con nai xứ lạnh to và khỏe, thế là lão già Vô Phương Tự Vệ đã phải nghĩ hết bao nhiêu ngay và bao nhiêu đêm mà chẳng làm sao tìm ra được một giải pháp nào.

Nhưng một đêm kia, đang thức để nghiền ngẫm việc trả thù thì nó nghe thấy tiếng lao xao, nhè nhẹ phía trên đầu. Ngước nhìn lên nó thấy mấy con nữ tu sĩ màu gio đang vui đùa, nhởn nhơ giữa các thân cây. Nó nhìn theo chúng hồi lâu rồi, rít lên ầm ĩ với chính mình và cuối cùng thì ngủ thiếp đi, như thể hài lòng về cái điều mà nó vừa nghĩ ra.

Hôm sau, vừa sáng, con rắn ráo đến thăm Bò Sát Đất, con rắn độc sống trong một vùng cao đầy sỏi của Rừng Hòa Bình. Nó kể cho Bò Sát Đất nghe cái chết của mụ vợ già của nó, và nhờ con này là loài biết cắn những miếng độc kinh khủng, nhân lấy việc báo thù cho nó. Nhưng Bò Sát Đất không hề có chút ý muốn tấn công vào các con nai phương Bắc.

Nó nói: “Tớ mà tấn công một con nai phương Bắc thì nó giết tớ chết ngay tức khắc. Bà lão vô hại đã chết, và chúng mình không thể làm cho sống lại được nữa, tại sao tớ lại đi chết cho bà ta nữa cơ chứ?”.

Nghe câu trả lời, rắn ráo ngóc đầu lên cao tới một bộ và rít lên thật kinh khủng: “Vitso, vitso! Vitso, vitso. Một kẻ như đằng ấy đã được phú cho những vũ khí như thế mà lại khiếp nhược đến mức không dám dùng đến, thì thật là thảm hại”. Nghe thế là lại đến lượt con rắn độc nổi giận, nó rít lên: “Ta đã cảm thấy nọc đọc lên đầy cả răng rồi đây này, nhưng mà ta muốn miễn cho người là kẻ mà thiên hạ bảo là đồng loại của ta đấy thôi. Cút đi, lão già Vô Phương Tự Vệ kia!”.

Nhưng con rắn ráo không hề dịch đi một phân và mãi một lúc lâu, cả hai con cứ ở đấy mà rít lên những lời chửi nhau. Đến khi Bò Sát Đất đã giận đến mức không còn tài nào rít được nữa, chỉ thè cái lưỡi ra khỏi mồm mà uốn éo thì con rắn ráo bỗng đổi ngay thái độ và nói với cái giọng khác hẳn. Tiếng nó hạ xuống thấp đến mức chỉ còn là một thứ thì thầm, nhỏ nhẹ hết sức: “Thật ra là tôi muốn trình với bác một điều cầu xin khác cơ. Nhưng mà tôi đã làm bác tức giận đến nỗi sẽ từ chối không còn muốn giúp tôi nữa…”

– Không yêu cầu cái gì điên cuồng quá thì tôi vẫn muốn giúp lắm chứ.

Con rắn ráo lại tiếp: – Trong rừng thông quanh cái ao nhà tôi có một tộc đoàn loài bướm đang sống; cứ những đêm cuối hè là ra bay lượn chập chờn.

– Ta biết đằng ấy muốn nói đến bọn nào rồi, thế chúng nó có gì đặc biệt?

– Đó là một tộc đoàn côn trùng nhỏ nhất trong rừng, và là một tộc đoàn vô hại nhất tất cả, vì các con sâu ấy chỉ ăn có lá thông.

– Ừ, biết.

– Tôi sợ là tộc đoàn loại bướm đó chẳng mấy chốc mà tuyệt diệt, vì thật đông quá những kẻ cứ mùa xuân đến là mổ ăn những con sâu non của chúng.

Nghe đến đấy thì Bò Sát Đất tưởng đã hiểu rõ ràng con rắn ráo muốn gìn giữ những con sâu ấy cho việc riêng của mình và nó trả lời rất dễ thương: “mày có muốn tao bảo bọn cú vọ cứ để cho bọn sâu cây thông ấy được yên thân không?”

– Vâng, như thế thì tốt quá vì bác là kẻ có quyền ăn nói trong rừng này nên tôi có thể nhờ bác việc ấy chứ.

– Có thể ta cũng nói một câu với lũ chim sáo giúp cho bọn ăn lá thông ấy. Ta rất muốn giúp đằng ấy việc đó vì chẳng có gì là khó khăn cả.

– Thật là bác vừa hứa với tôi một lời tuyệt diệu bác Bò Sát Đất ạ. Tôi lấy làm vui sướng vì đã đến đây gặp bác.