Dinh dưỡng và thực phẩm
CHƯƠNG 30: CÀ CHUA
Vì có nhiều hương thơm lạ và vị hơi chua nên cà chua có thể nấu nhiều cách khác nhau với nhiều loại thực phẩm.
Người châu Âu khám phá ra cà chua ở vùng Trung Mỹ vào thế kỷ thứ 16, rồi sau đó cà chua được dân di cư từ châu Âu mang đến Hoa Kỳ.
Ngày nay, cà chua được trồng khắp nơi trên thế giới, và là một trong những loại rau trái được trồng nhiều nhất. Mùa thu hoạch cà chua cho phẩm chất tốt nhất là đúng vào thời gian nóng của những tháng hè. Vào các thời điểm khác, cà chua thường nhạt hơn nên nhiều người dùng thay thế bằng cà chua hộp.
Vào mùa hè, cà chua được hái chín trên cây và đưa ra thị trường. Mùa đông, cà chua được hái khi còn xanh và có thể để lâu. Khi mang bán, cà chua xanh được xịt ethylen để trở thành màu đỏ nhưng cà vẫn còn cứng và cần được cất trong tủ lạnh cho khỏi hỏng.
Chế biến
Cà chua được chế biến để dành dưới nhiều dạng:
– Cà chua đóng hộp để dành dùng quanh năm, thường có nhiều muối và cung cấp nhiều năng lượng. Để tránh ngộ độc, cà chua hộp cần được nấu kỹ trước khi ăn và loại bỏ những hộp phồng lên vì có thể bị nhiễm vi khuẩn botulinum rất độc.
– Cà chua phơi nắng hoặc sấy khô gói riêng hay với dầu ăn.
– Cà chua dưới dạng bột nhão đã được nấu chín, loại bỏ bớt nước, đựng trong hộp hay ống.
– Nước xốt cà chua là cà chua được nấu sơ qua, loại bỏ bớt nước, thêm gia vị.
– Nước cà chua đóng hộp cũng rất thông dụng.
Tất cả các sản phẩm trên đều được khử trùng bằng sức nóng.
Các loại nước xốt chế biến từ cà chua thường được cho thêm nhiều đường, muối và chất béo nên rất hấp dẫn khi ăn.
Bảo quản
Khi mua, lựa trái cà chua tròn hay bầu dục, cầm nặng tay, nắm thấy chắc chứ không nhũn nước.
Ăn ngay thì lựa trái chín đỏ. Muốn để dành vài ngày thì lựa trái hơi vàng. Cà chín cần cất trong tủ lạnh, còn cà xanh có thể để ngoài phòng cho chóng chín. Cà chua đỏ có nhiều vitamin A hơn cà chua xanh, nhưng cả hai loại đều có giá trị dinh dưỡng như nhau. Muốn cà chua chóng chín kỹ, cho cà chua vào túi giấy chung với vài trái táo.
Thành phần dinh dưỡng
Cà chua có nhiều chất xơ ở vỏ và hạt, nhiều vitamin A, B, folacin và rất nhiều vitamin C ở phần chất lỏng chung quanh hạt. Một quả cà chua cỡ trung bình chỉ cung cấp khoảng 25 calori, nhưng có chứa trong đó 20mg vitamin C và 360mcg vitamin A dưới dạng beta caroten.
Tác dụng trị bệnh
Ngoài công dụng như một thực phẩm, cà chua còn có vài tác dụng tốt trong việc phòng ngừa bệnh tật.
Nghiên cứu tại đại học Harvard cho thấy đàn ông ăn cà chua bốn lần một tuần có thể giảm nguy cơ ung thư tuyến nhiếp hộ tới 20% và cà chua nấu chín tỏ ra có công hiệu hơn cà chua sống. Sự kiện này được giải thích là nhờ có chất bioflavonoid, tương tự như beta caroten, có trong cà chua.
Cũng có nhận xét rằng sở dĩ người Hawai ít bị ung thư dạ dày, người Norway ít bị ung thư phổi đều là nhờ họ ăn nhiều cà chua.
Điều chắc chắn là cà chua có nhiều kali nên rất tốt cho những người cao huyết áp phải uống thuốc lợi tiểu, mất kali.
Tác hại
Một số người nghi ngờ rằng cà chua có thể làm tăng nguy cơ viêm khớp xương, nhưng điều này chưa được xác nhận.
Thực tế thì cà chua có thể gây ra chứng nhức đầu ở người quá mẫn cảm với chất solanin có trong cà chua.
Cà chua cũng là một trong các loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng.
Một hóa chất khác trong cà chua cũng gây ra chứng khó tiêu và ợ chua ở dạ dày.
Ngoài ra, ta cũng nên cẩn thận với lá cà chua vì lá có hóa chất alpha tomatin rất độc với dây thần kinh.
Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.