Cái giá cửa sự làm giàu là gì?

Người bố giàu cho tôi biết có nhiều cách làm giàu, nhưng mỗi cách đều có cái giá riêng của nó.

1. Bạn có thể làm giàu bằng cách cưới một ai đó có gia tài đồ sộ. Chúng ta ai cũng biết cái giá’ phải trả cho cách đó. Người bố giàu sẽ nhăn mặt và nói, “Con có thể cưới một ai đó vì tiền, nhưng con có hình, dung sẽ như thế nào nếu sống chung suốt đời với một người mà con không yêu hay không? Cái giá đó quá đắt con ạ.”

2. Bạn có thể làm giàu nhờ làm ăn bịp bợm, lường gạt hoặc phi pháp. Người bố giàu nói, “Làm giàu hợp pháp không phải là một điều khó. Tại sao mọi người muốn liều lĩnh vi phạm pháp luật để đi tù nếu như họ không thích thú chuyện mạo hiểm? Rủi ro để vào tù là một giá quá cao mà ta không bao giờ chấp nhận. Ta muốn làm giàu để dược tự do, vậy lý gì phải mạo hiểm để mất tự do? Ta sẽ đánh mất lòng tự trọng của mình. Ta sẽ không dám gặp mặt gia đình và bạn bè nếu ta làm điều phi pháp. Hơn nữa, ta là kẻ nói dối rất tệ. Ta không có trí nhớ tốt nên sẽ không thể nhớ hết những gì ta đã nói dối, tốt nhất là ta nên nói thật. Theo ta, sự trung thực là phương cách tốt nhất.”

3. Bạn có thể làm giàu nhờ được hưởng thừa kế. Người bố giàu nói, “Mike thường xuyên có cảm giác là nó không tự mình tạo ra số của cải này. Nó thường tự hỏi có thể làm giàu bằng nỗ lực của chính nó hay không. Do đó, ta đã cho nó rất ít. Ta đã hướng dẫn nó như hướng dẫn con, nhưng hoàn toàn do nó tạo ra của cải cho chính nó. Điều quan trọng nhất là nó phải suy nghĩ gia tài đó là do công sức nó tạo ra. Không phải ai ai được may mắn thừa kế đều có suy nghĩ như thế.”

Khỉ Mike và tôi cùng lớn lên, gia đình của cả hai chúng tôi đều khá nghèo. Thế nhưng sau khi chúng tôi trưởng thành, bố của Mike đã trở thành triệu phủ trong khi bố tôi nghèo vẫn hoàn nghèo. Mike bắt đầu sự nghiệp từ gia tài đồ sộ của người bố giàu, trong khi tôi bắt đầu hoàn toàn từ tay trắng.

4. Bạn có thể làm giàu nhờ trúng số. Tất cả những gì người bố giàu nói về điều này là, “Không có vấn đề gì trong chuyện mua vé số, nhưng nếu đặt cược cả cuộc sống tài chính của mình vào chuyện trúng số chỉ có kẻ ngu mới làm.”

Điều trớ trêu là nhiều người dân Mỹ coi chuyện trúng số là kế hoạch làm giàu của họ. Sống cả một cuộc đời trong niềm hy vọng mà xác suất trúng chỉ là một phần trăm triệu thì thật là một cái giá quá đắt.

Và khi bạn không có kế hoạch xử lý với vấn đề có quá nhiều tiền, bạn sẽ rơi vào cảnh nghèo túng trở lại. Vừa mới đây, trên báo có một phóng sự về một người đàn ông trúng số. Ông ta trải qua một quãng thời gian sống thật tuyệt vời nhưng chẳng bao lâu, ông bị nợ đến nỗi cuối cùng phải tuyên bố phá sản. Trước khi trúng số, ông ta không hề có vấn đề khó khăn gì với tiền bạc. Để giải quyết tình trạng đó, ông đi mua vé số và không ngờ lại trúng độc đắc một lần nữa. Lần này, ông ta biết khôn đã nhờ các chuyên viên tài chính tư vấn để lập một kế hoạch giữ tiền cho mình. Ý nghĩa của câu chuyện có thật này là nếu bạn trúng số, hãy lập một kế hoạch tài chính ngay. Không có nhiều người có cơ may được trúng độc đắc hai lần như người đàn ông ấy.

5. Bạn có thể làm giàu nhờ trở thành một ngôi sao điện ảnh, ngôi sao ca nhạc, ngôi sao thể thao hay một nhân vật xuất chúng. Người bố giàu nói, “Ta không thông minh, có tài, đẹp trai hay biết cách diễn xuất. Cho nên làm giàu bằng cách trở nên xuất chúng tài giỏi hơn người khác là một chuyện không tưởng đối với ta.”

Holywood có biết bao nhiêu diễn viên nghèo túng. Trong các quán nhạc có biết bao nhóm nhạc luôn mơ ước có số album bán kỷ lục vàng. Trên sân gôn có biết bao nhiêu tay chơi gôn mơ mộng trở thành chuyên nghiệp như Tiger Woods. Thế nhưng, nếu bạn đọc kỹ tiểu sử của Tiger Woods, bạn sẽ thấy anh ta đã trả một giá đắt như thế nào để được như ngày hôm nay. Tiger đã bắt đầu làm quen với trái banh gôn từ lúc 3 tuổi và chỉ đến 20 tuổi mới thực sự đứng vào hàng ngũ chuyên nghiệp. Cái giá của anh ấy là 17 năm miệt mài rèn luyện.

6. Bạn có thể làm giàu bằng cách tham lam. Thể giới có biết bao nhiêu người như thế. Những người ấy hay nói, “Tôi đã có phần của tôi và tôi sẽ giữ nó.” Sự tham lam đối với tiền bạc và tài sản đã khiến họ trở nên keo kiệt, bủn xỉn với những điều khác. Khi được đề nghị giúp đỡ người khác hoặc dạy người khác, họ thường viện cớ là không có thời gian.

Cái giá của sự tham lam là bạn phải làm việc càng nhiều hơn nữa để giữ lấy những gì bạn muốn. Định luật Newton đã nói, “Trong mỗi lực phát sinh đều có lực đẩy ngược lại.” Nếu bạn tham lam, mọi người sẽ đáp lại với bạn y như vậy.

Khi tôi gặp những người đang phải vật lộn với các vấn đề tiền bạc, tôi thường khuyên họ nên đóng góp cho nhà thờ, chùa chiền hay các tổ chức từ thiện một cách thường xuyên. Tuân theo các định luật trong kinh tế học và vật lý, hãy cho ra những gì bạn muốn. Nếu bạn muốn một nụ cười, bạn hãy nở nụ cười trước tiên. Nếu bạn muôn một quả đấm, hãy đấm người khác trước. Nếu bạn muốn có tiền, hãy cho tiền trước. Đối với những người tham lam, rất khó mở được nắm tay hay chiếc ví của họ.

7. Bạn có thể làm giàu nhờ sống tằn tiện đến mức bần cùng. Cách làm giàu này thường khiến cho người bố giàu sôi máu. Người nói, “Làm giàu bằng cách này chứng minh bản thân con cũng bần tiện. Thế giới rất căm ghét những tên bần tiện. Đó là lý do tại sao mà ai ai cũng căm ghét nhân vật Scrooge trong tác phẩm Bài hát Giáng Sinh của nhà văn Charles Dickens. Chính những kẻ làm giàu như nhân vật Scrooge đã làm cho giới người giàu bị mang tiếng xấu. Sống nghèo và chết trong nghèo đói ià một bi kịch nhưng sống nghèo và chết giàu diều đó thật điên rồ.”

ĐỂ CÓ MỘT CUỘC SỐNG TỐT ĐẸP

Người bố giàu nói, “Có hai cách làm giàu. Một cách là kiếm nhiều hơn, còn một cách là bớt nhu cầu lại. Vấn đề ở chỗ hầu như mọi người không ai làm tốt 2 cách này.

Ông quan tâm đến sự tiết kiệm hơn là sự bần tiện. Người nói, “Nếu con muốn giàu thực sự, con cần biết khi nào nên tiết kiệm và khi nào nên xài tiền. Vấn đề ở chỗ là có rất nhiều người chỉ biết sống một cách tằn tiện mà thôi. Điều đó chẳng khác nào như con đi bằng một chân vậy.”

MỘT TRIỆU ĐÔ LA LÀ ĐIỂM BẮT ĐẦU

Ngày hôm nay, có một triệu đô trong tay không có ý nghĩa gì nhiều lắm, mà đó chỉ là điểm xuất phát trên con đường đầu tư trong thế giới người giàu. Theo người bố giàu, sự khôn ngoan về tiền bạc cũng bao gồm sự hiểu biết khi nào nên tiết kiệm và khi nào không nên, do đó cách làm giàu thứ 8 như sau:

8. Bạn có thể làm giàu nhờ sự khôn ngoan về tiền bạc. Nhiều người trở nên giàu có nhờ những hiểu biết vô giá tích lũy được từ nhóm C và Đ. Những người này thường ẩn mình và chỉ hoạt động từ phía sau, quản lý, kiểm soát và thao túng các hệ thống tài chính và kinh doanh trên thế giới.

Hàng triệu người tin tưởng đổ các tài khoản tiết kiệm về hưu và tiền bạc của mình vào thị trường. Thế nhưng, chính những người quyết định hệ thông phân phối và tiếp thị các công cụ đầu tư đó mới thực sự là những người kiếm được tiền, chứ không nhất thiết phải là người đầu tư hay người về hưu. Như người bố giàu dã dạy tôi cách đây vài năm, “Có nhiều người mua vé đi xem trận đấu, và có những người bán vé xem thi đấu. Con cần phải đứng vào phía những người bán vé đó.”

TẠI SAO NGƯỜI GIÀU LẠI GIÀU HƠN

Khi tôi còn nhỏ, người bố giàu thường nói với tôi, “Người giàu lại giàu hơn một phần là vì họ đầu tư khác hẳn với những người khác; họ đầu tư vào những cơ hội không dành cho người nghèo và người trung lưu. Thế nhưng điều quan trọng nhất là họ được giáo dục khác hẳn. Nếu con có sự giáo dục đó, con sẽ luôn luôn kiếm được nhiều tiền.”

8 Davidson cũng chi ra rằng trong thế kỷ vừa qua, đồng đô Mỹ đã mất giá tới 90%. Do đó trở thành triệu phú bằng cách sống tằn tiện vẫn chưa đủ. Để có thể hội đủ điều kiện đầu tư trong giới nhà giàu, giá tối thiểu cũng phải là một triệu đô sau khi trừ hết mọi chi phí sinh hoạt. Thế thì cách sống đó không thể nào kham nổi chuyện đầu tư an toàn trong thế giới người giàu.

Người bố giàu nói “Nếu con muốn đầu tư với những người giàu, con cần phải có 3K – đó là: kiến thức, kinh nghiệm và khoản tiền dư dồi dào.” Và ở mỗi cấp bậc đầu tư 3K đó, lại có những nhóm người đầu tư khác nhau có kiến thức, kinh nghiệm và khoản tiền dư khác nhau.

Cái giá của sự tự do về tài chính đòi hỏi thời gian và quyết tâm đạt được 3K để đầu tư ở những cấp bậc đó. Bạn sẽ biết bạn có khôn ngoan hơn về tiền bạc và hiểu biết nhiều hơn hay không nếu bạn có thể cho tôi biết sự khác nhau giữa những cặp phạm trù này:

1. Nợ tốt và nợ xấu

2. Lỗ tốt và lỗ xấu

3. Chi phí tốt và chi phí xấu

4. Trả thuế với được ưu đãi thuế

5. Công ty bạn đang làm việc với công ty bạn đang làm chủ

6. Cách xây dựng kinh doanh, củng cố doanh nghiệp, và đưa doanh nghiệp lên sàn

7. Các ưu, khuyết điểm của cổ phiếu, trái phiếu, qũy hỗ tương, kinh doanh, bất động sản, bảo hiểm, cũng như các hình thức pháp nhân doanh nghiệp khác nhau và khi nào nên sử dụng công cụ nào.

Phần lớn những nhà đầu tư trung bình chỉ biết:

1. Nợ xấu mà họ phải cố trả dứt

2. Lỗ xâu mà họ nghĩ lỗ như thế là tốt

3. Chi phí xấu mà khiến họ không thích trả tiền

4. Thuế mà họ cho là mức đánh thuế không công bằng

5. Sự ổn định công việc và leo từng nấc thang sự nghiệp trong công ty, thay vì họ nên làm chủ chiếc thang đó

6. Đầu tư từ bên ngoài, và mua cổ phiếu hơn là bán cổ phiếu của công ty do họ làm chủ

7. Chỉ biết đầu tư vào quỹ hỗ tương, hay chỉ chọn cổ phiếu của những công ty, tập đoàn iớn

9. Bạn có thể làm giàu nhờ rộng rãi. Đó chính là cách làm giàu của người bố giàu. Người thường nói, “Ta càng phục vụ cho nhiều người chừng nào thì ta sẽ trở nên giàu có hơn chừng nấy.” Người còn nói, “Vấn đề với những người thuộc nhóm L và T là họ chỉ phục vụ có bấy nhiêu người. Còn nếu như họ xây dựng những hệ thống vận hành lớn trong nhóm C và Đ, họ có thể phục vụ bao nhiêu người họ muốn. Nếu con làm được điều đó, con sẽ trở nên giàu có hơn con tưởng.”

PHỤC VỤ NHIỀU NGƯỜI HƠN

Người bố giàu ví von, “Nếu ta là bác sĩ và ta chỉ có thể khám một bệnh nhân mỗi lần, chỉ có 2 cách để ta làm giàu: hoặc làm việc thêm giờ, hoặc là tăng phí khám bệnh. Nhưng nếu ta vẫn hành nghề bác sĩ, và trong thời gian rảnh rỗi ta nghiên cứu bào chế ra một loại thuốc chữa bệnh ung thư, ta sẽ làm giàu khi phục vụ được nhiều người hơn.”

ĐỊNH NGHĨA CỦA SỰ GIÀU CÓ

Tạp chí Forbes định nghĩa một người giàu là một người có thu nhập 1 triệu đô và có giá trị ròng (net worth) là 10 triệu đô. Định nghĩa của người bố giàu khó khăn hơn: phải có thu nhập thụ động thường xuyên là 1 triệu đô (tức là thu nhập mà bạn vẫn kiếm được cho dù bạn có việc làm hay không), và số tài sản – chứ không phải giá trị ròng, là 5 triệu đô. Theo Người, khái niệm ‘giá trị ròng’ thường khó hiểu và dễ bị thổi phồng. Người cũng cho rằng nếu một người không thể duy trì mức lãi 20% kiếm được từ vốn đầu tư, người ấy không phải là một nhà đầu tư thực sự.

Cái giá để đạt tới đích đề ra như trên của người bố giàu, từ sự bắt đầu bằng hai bàn tay trắng, chính là 3K: kiến thức – kinh nghiệm – khoản tiền dư dồi dào.

BẮT ĐẦU VỚI MỘT KẾ HOẠCH

Để trở thành nhà đầu tư giàu có, bạn cần phải có một kế hoạch, biết tập trung và biết chơi để thắng. Người đầu tư trung bình không có kế hoạch, chỉ đầu tư bằng những mách nước, hay theo đuổi một sản phẩm đầu tư nào đó đang lên cơn sốt ữên thị trường, hết chuyển từ cổ phiếu ngấnh công nghệ thông tin sang hàng hóa, sang bất động sản rồi nhảy sang kinh doanh. Đầu tư nhờ một mách nước nào đó hoàn toàn không có vấn đề gì, nhưng mong bạn đừng bao giờ tự lừa dối mình mà cho rằng mách nước ấy sẽ làm bạn giàu có suốt đời.

Ngoài 3K, người bố giàu còn liệt kê ra 5 yếu tố sau mà bạn cần phải có trên con đường làm giàu từ con số không. Đó chính là:

1. Giấc mơ

2. Sự quyết tâm

3. Nghị lực

4. Thông tin, và

5. Tiền

Hầu hết mọi người chi tập trung vào 2 yếu tố sau cùng là thông tin và tiền. Nhiều người đi học và cho rằng kiến thức hay thông tín mà họ thu được từ đó sẽ giúp cho họ kiếm được tiền. Hoặc nếu như không được đi học, họ sẽ nói, “Tôi không giàu được vì tôi không được đi học,” hay “Phải có tiền mới làm ra tiền,” hay “Nếu tôi làm việc nhiều hơn và kiếm nhiều tiền hơn, tôi sẽ giàu.” Nói cách khác, nhiều người dùng cớ không được đi học hay không có tiền để biện minh mình không thể trở thành những người đầu tư giàu có.

Người bố giàu nói, “Trong thực tế, chính sự tập trung trước hết vào 3 yếu tố đầu tiên sẽ giúp con thu thập được thông tin và số tiền cần có để làm giàu.” Trong các khoá giảng, tôi thường nhận thấy mọi người muốn tìm kiếm nhiều thông tin hơn trước khi hành động, hoặc cho rằng phải kiếm được nhiều tiền trước mới có thể giàu. Trong phần lớn trường hợp, chỉ cố công thu thập thông tin và kiếm tiền lại không làm cho một người trở nên giàu có. Trong khi thông tin và tiền đều đóng vai trò quan trọng, thực sự chỉ khi nào bạn bước ra ngoài và hành dộng, bạn mới có cơ hội làm giàu – nhất là khi bạn bắt đầu từ đôi bàn tay trắng.

KHÉP LẠI PHẦN I

Chương này sẽ khép lại Phần I mà theo ý tôi đây mới là phần quan trọng nhất. Tiền chỉ là một ý tưởng. Nếu bạn cho rằng tiền khó kiếm và bạn sẽ không bao giờ giàu, sự suy nghĩ ấy sẽ trở thành hiện thực đối với bạn. Còn nếu bạn cho rằng tiền đầy dẫy khắp mọi nơi, hiện thực đó sẽ phơi bày trước mắt bạn.

Bốn phần còn lại sẽ đề cập chi tiết đến kế hoạch tài chính của người bố giàu, mà đó cũng chính là kế hoạch của nhiều người giàu nhất trên thế giới. Khi bạn đọc, hãy chú ý đến những mâu thuẫn, điểm bổ sung hay thiếu sót so với kế hoạch tài chính của riêng bạn. Nhưng tôi cũng xin lưu ý với bạn, những phần tôi trình bày sau này chỉ với mục đích hướng dẫn bạn. Do dó, bạn không nên bê nguyên xi vào trong trường hợp của mình, mà hãy nên tư vấn với những chuyên viên tài chính hay luật pháp hầu giúp bạn lập ra một kế hoạch phù hợp nhất với những nhu cầu và mục tiêu của mình.