Trong toán học và trong thi đố logic, chúng ta chỉ cần tìm ra câu trả lời đúng, thế là đủ. Nhưng cuộc sống thực tế hoàn toàn khác bởi vì nó chứa đựng yếu tố giá trị. Giá trị là một phần của tư duy. Giá trị thường liên quan đến những người khác. Một giải pháp chính xác mang tính logic về một vấn đề có thể không chấp nhận được bởi vì nó chống lại giá trị của con người (điều này được xem là trái logic).

Nếu chúng ta tư duy về những điều của thế giới thực tại, chúng ta phải nhận thức được giá trị trong mọi tư duy của chúng ta.

Một tuyến đường cao tốc mới được xây dựng qua thành phố. Chúng ta cần xem xét những điều liên quan đến con người và giá trị đi kèm.

– những người nông dân sẽ bị mất đất bởi con đường mới đi qua đó và họ không cảm thấy hạnh phúc.

– những người hàng xóm của nhau giờ bị tách biệt nhau bởi con đường mới và cũng không cảm thấy vui vẻ.

– những người khác sống hai bên đường thì thấy thất vọng bởi vì con đường mới gây ồn ào và ô nhiễm, và gây nguy hiểm đối với con cái họ.

– những người sống ngoài thành phố thì vui mừng vì có thể lái xe vào thành phố nhanh hơn.

– một vài người sống trong thành phố thấy vui mừng vì họ sẽ chuyển ra ngoại ô, nơi nhà rẻ hơn và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

– những người dân thành phố có thể thường xuyên lái xe ra ngoại ô.

– sẽ gây thêm tắc nghẽn giao thông trong thành phố vì ai cũng muốn tự lái xe của mình đi làm hàng ngày.

– sẽ tiêu tốn nhiều năng lượng hơn và cần nhập khẩu thêm dầu.

– những người bán xe ô tô trong nước có thể bán được nhiều xe ô tô hơn và tốc độ nhanh hơn.

– những người sống ở ngoại ô lúc này có thể bán nhà của họ với giá cao hơn lúc trước.

– những trường học tại các làng được tiếp tục duy trì bởi đã có nhiều học sinh tới học.

Không phải mọi tình huống đều phức tạp nhưng tất cả mọi tình huống đều chứa đựng những giá trị khác nhau đối với từng người, hoặc từng nhóm người khác nhau. Thế giới là một nơi quá đông đúc. Những điều tốt cho người này có thể lại xấu đối với người khác. Một sân bay mới có thể tốt đối với những người phải di chuyển thường xuyên bằng máy bay nhưng lại không tốt đối với những người sống trong khu vực đó bởi vì họ phải chịu đựng tiếng ồn.

Dược phẩm và mỹ phẩm được đem thí nghiệm trên các loài động vật để bảo đảm rằng nó an toàn khi con người sử dụng chúng. Điều đó tốt cho con người, nhưng lại gây hại cho các loài động vật.

Nếu bạn tặng gạo miễn phí cho những quốc gia đang thiếu lương thực, việc làm này tốt cho những người đang gặp nạn đói nhưng lại không tốt đối với những người nông dân bởi vì họ sẽ không bán được sản phẩm của họ. Về lâu về dài, điều này có thể ảnh hưởng xấu tới tất cả mọi người vì công việc trồng trọt bị giảm bớt.

Trong tất cả mọi cách tư duy, có hai câu hỏi mấu chốt nên được hình thành thành thói quen tư duy. Những câu hỏi này nên được hỏi một cách thường lệ bất cứ khi nào bạn suy nghĩ về vấn đề gì.

1- những giá trị của nó là gì.

2- ai là người chịu tác động bởi những giá trị đó.

Cả chiếc mũ vàng và mũ đen đều đề cập đến giá trị. Mũ vàng đề cập đến những ích lợi. Mũ đen đề cập đến những nguy hiểm của vấn đề.

Khi xem xét giá trị, chúng ta phải xem xét cùng với nhân tố con người. Công cụ OPV là công cụ cụ thể cho phép chúng ta làm điều này sẽ được giới thiệu ở phần ngay sau đây.

Khi xem xét giá trị, chúng ta cũng cần xem xét kết quả của bất kỳ hành động nào. Công cụ ứng dụng cụ thể C&S sẽ được giới thiệu ở phần sau.

Khi xem xét giá trị, chúng ta cũng cần một cách nhanh chóng để đánh giá những ưu điểm, yếu điểm và khía cạnh lợi ích. Công cụ ứng dụng cụ thể PMI cũng được trình bày ở phần tiếp theo.

Những bài tập về giá trị.

1- bạn yêu thích việc xem tivi. Cha mẹ bạn cho rằng bạn đang xem tivi quá nhiều. Giá trị liên quan ở đây là gì?

2- một luật sư biết rằng thân chủ của mình phạm tội ăn cắp. Liệu cô ấy có nên bảo vệ anh ta trước tòa? Hãy đưa ra những giá trị liên quan.

3- trong phim hoạt hình và trong cuộc sống, chó không thích mèo và chuột cũng không thích mèo. Những giá trị liên quan ở đây là gì?

4- ở một vài quốc gia, phụ nữ làm việc nhà và được trả lương rất thấp cho công việc may vá quần áo. Theo bạn thì những giá trị liên quan là gì?

– ít ra thì người phụ nữ cũng có ít thu nhập.

– bọn trẻ có thêm thức ăn để ăn.

– mức lương quá thấp và người phụ nữ bị bóc lột sức lao động.

– những người chủ thuê muốn có lợi nhuận từ việc bán quần áo.

– những cửa hàng trong vùng muốn bán quần áo.

– bạn thích quần áo rẻ và bạn muốn mua chúng.

5- tình hình tội phạm đang gia tăng. Những người nào liên quan và những người nào bị ảnh hưởng. Giá trị ở đây là gì.

6- mọi người yêu thích việc tán gẫu về người khác ngay cả khi những điều họ nói là không đúng sự thật. Những người nào liên quan đến việc tán gẫu và giá trị ở đây là gì.

7- một người mà bạn biết chán họC và Sử dụng tất cả thời gian để làm việc tại một quán cà phê để kiếm tiền. Ai là những người liên quan và giá trị ở đây là gì.

8- ở Nhật hàng năm xảy ra gần 2000 vụ giết người. Mỹ có dân số gấp đôi Nhật nhưng hàng năm xảy ra 28000 vụ giết người. Những giá trị ở đây là gì.

9- bố bạn không thích người bạn mới của bạn. Bạn có một cuộc tranh luận với bố bạn. Những giá trị xem xét là gì.