–                     Ý tưởng chung ở đây là gì?

–                     Để hành động, chúng ta cần ý tưởng được chi tiết hóa.

Đã bao giờ bạn đi dọc một con đường? Chắc chắn là rất nhiều lần. Và trên thực tế, luôn có một cách cụ thể để bạn đi dọc theo bất cứ con đường nào: bằng ô tô, xe buýt, xe máy, xe đạp, đi bộ, đi ngựa… “đi” là ý tưởng tổng quát hoặc phương pháp chung, và sau đó có một ý tưởng “chi tiết” để phương án đó được vận hành vào thực tế như thế nào.

Chuyển từ một ý tưởng chung sang một ý tưởng chi tiết để có thể thực hiện được ý tưởng là một thói quen tư duy, đồng thời cũng là một hành động tư duy quan trọng.

–                     Cho tôi một loại đồ uống.

–                     Cho tôi một loại đồ uống nhẹ.

–                     Cho tôi một ly nước chanh.

Chúng ta chuyển từ tổng quát sang chi tiết. Ví dụ nêu trên biểu hiện ba cấp độ. Cấp độ chi tiết luôn luôn là một phương án chúng ta có thể thực hiện được. Nếu có bất cứ một loại đồ uống nhẹ nào, đó chính là một loại đồ uống được nêu ở cấp độ cụ thể.

–                     Tôi sẽ thưởng anh ta.

–                     Tôi sẽ thưởng anh ta bằng tiền.

–                     Tôi sẽ thưởng anh ta 50$.

Lại một ví dụ nữa cho thấy chúng ta chuyển từ một ý định chung sang một hành động cụ thể có thể được thực hiện…

Trong tư duy, chúng ta cần có những ý tưởng chi tiết và cụ thể, bởi có những lúc những ý tưởng chung không đưa ra cho chúng ta một câu trả lời cụ thể. Nhưng có những lúc chúng ta sử dụng ý tưởng chung để suy nghĩ về sự việc lại rất hiệu quả.

Tạo nên những sự thay thế

Có một lỗ hổng lớn trên tấm sàn bê tông, và lỗ đó hiện thời đang đầy nước. Bạn muốn lấy hết nước ra khỏi lỗ.

–                     Tôi sẽ hút nước ra.

–                     Tôi sẽ nhấc nước ra.

–                     Tôi sẽ dời chỗ nước đó.

Mỗi một ý tưởng nêu trên đều là một ý tưởng, một phương pháp hoặc một khái niệm chung. Một khi chúng ta có được một ý tưởng chung, nó sẽ được thực hiện bởi một ý tưởng chi tiết. “hút  nước ra” gợi ý đến việc sử dụng một cái bơm hoặc một ống hút bằng xiphong. “nhấc nước ra” gợi ý việc sử dụng một cái xô, một cái gáo, một miếng xốp hoặc một miếng giẻ lau. “Dời chỗ nước đó” gợi ý việc bỏ vào trong lỗ những viên đá hoặc một túi nhựa đầy nướcvà sau đó lấy những vật đó ra sau.

Thay vì ngay lập tức cố gắng tìm một ý tưởng chi tiết, nếu chúng ta chú tâm vào tìm kiếm một vài ý tưởng chung, điều đó là một kiểu tư duy đúng đắn. Một khi bạn đã có ý tưởng chung, bạn sẽ có được những cách để thực hiện nó qua một cách cụ thể nào đó.

Việc luyện tập để có được thói quen tư duy đi tìm những cách tiếp cận chung về một sự việc, một vấn đề và sau đó cố gắng thực hiện chúng bằng những cách cụ thể là một thói quen tư duy hiệu quả.

Việc sử dụng chiếc mũ xanh lá cây hoặc một APC để tạo ra những ý tưởng cũng thường được tư duy theo cách này.

Rút ra ý tưởng chung

Có những lúc chúng ta cần bắt đầu hành vi tư duy theo cách khác. Thay vì bắt đầu bằng việc đặt ra một ý tưởng chung và sau đó cố gắng tìm một cách cụ thể để thực hiện ý tưởng, chúng ta có thể bắt đầu với ý tưởng cụ thể và sau đó cố gắng rút ra ý tưởng chung ẩn sau ý tưởng cụ thể đó.

Một người nông dân có một chiếc gậy gỗ nhọn, ông ta cắm nó xuống đất để đào một lỗ nhỏ, sau đó thả một hạt giống vào lỗ. Ý tưởng chung ở đây là gì? Nó có thể là: “ tạo những cái lỗ để gieo hạt”, hoặc “gieo hạt xuống đất”. Một khi chúng ta có ý tưởng chung, chúng ta có thể tìm kiếm xung quanh những cách khác nhau để thực hiện ý tưởng.

Ví dụ, chúng ta có thể phát minh ra một chiếc máy có thể cùng lúc tạo một vài cái lỗ và tự động bỏ vào mỗi lỗ một hạt giống. Hoặc chúng ta có thể rắc hạt giống trên bề mặt đất sau đó phủ một lớp đất lên.

Nếu chúng ta đang tìm điểm để hoàn thiện hoặc thay đổi điều gì đó, cách để chúng ta thực hiện nó là rút ra một ý tưởng chung. Khi chúng ta có ý tưởng chung, chúng ta có được hai điều: thứ nhất, chúng ta xem xét liệu có ý tưởng chung nào khác có thể phục vụ mục đích của chúng ta (điều mà chúng ta muốn giành được). Hai là: chúng ta có cách nào tốt hơn để thực hiện nó.

Khái niệm và chức năng.

Chúng ta thường sử dụng một số từ khác nhau để mô tả “ý tưởng chung”.

–                     Ý tưởng chung.

–                     Phương pháp tổng quát.

–                     Nguyên lý.

–                     Khái niệm chung.

–                     Khái niệm.

Tùy từng trường hợp mà việc chọn lựa sử dụng một trong những từ trên chính xác hơn những từ còn lại.

–                     Chức năng của công tắc này là gì?

–                     Khái niệm của khóa học này là tự học.

–                     Nguyên lý là trả cho họ những gì họ làm ra, chứ không tính bao lâu họ mới làm ra nó.

–                     Phương pháp chung chúng ta sử dụng là phân chia nạn nhân thành ba nhóm: nhóm những người có thể chờ đợi được; nhóm những người không thể cứu sống được và nhóm những người cần cứu chữa ngay lập tức.

Chúng ta nên nhận thức rằng những từ trên là những từ khác nhau. Chúng có sự khác nhau không đáng kể về mặt ý nghĩa, nhưng bạn đừng cố gắng để nhớ sự khác nhau đó, bởi vì điều này sẽ làm bạn lẫn lộn. Hãy chỉ nghĩ về “ý tưởng chung” và “ý tưởng cụ thể”.

Thực chất thì có ba cấp độ để tư duy: ý tưởng cụ thể, ý tưởng chung và cách tiếp cận chung. Nhưng khi áp dụng thực tế, chúng ta chỉ cần tập trung vào những ý tưởng cụ thể (có thể thực hiện được) và sau đó là ý tưởng chung.

Một số ý tưởng chung này khái quát hơn ý tưởng chung khác, cũng giống như có những con đường rộng hơn những con đường khác.

Tóm lược

Tư duy theo cấp độ ý tưởng chung và ý tưởng cụ thể là một kiểu tư duy hữu ích. Việc lựa chọn cấp độ nào trước tiên để tư duy là một hành động tư duy quan trọng và cũng là một thói quen hữu ích.

Bài tập luyện tổng quát và chi tiết

1-                 Làm thế nào bạn có thể miêu tả ý tưởng chung theo sau mỗi ý tưởng sau:

–                     Đèn giao thông.

–                     Một tấm bản đồ.

–                     Một chiếc tay lái ô tô.

–                     Một nơi đỗ xe ô tô.

2-                 Bạn có một sở thích mới hoặc một người bạn mới rất thú vị và bạn muốn càng có nhiều thời gian để thực hiện sở thích đó hoặc đi cùng với người bạn mới đó. Hãy đưa ra hai cách tiếp cận chung làm thế nào để bạn có được thời gian.

3-                 Một con chó cảm thấy đang bị chủ đối xử một cách tàn nhẫn. Hành động chung mà con chó có thể làm là gì?

4-                 Một người cung cấp thực phẩm đang trong lúc chuẩn bị thực phẩm cho một bữa tiệc lớn thì nhận được một cú điện thoại đe dọa sẽ cho thuốc độc vào đồ ăn trừ khi người này chịu chi trả tiền. Lựa chọn hành động chung của anh ta là gì?

5-                 Tại một siêu thị, luôn có những hàng người đợi để thanh toán. Bạn muốn cải thiện tình hình. Ý tưởng chung mà bạn định sử dụng là gì? Bạn có thể nghĩ ra cách nào khác để thực hiện ý tưởng chung đó.

6-                 Bạn được mời tham dự một bữa tiệc hóa trang. Hãy đưa ra ba ý tưởng chung để bạn xem xét và lựa chọn quần áo.

7-                 Anh trai bạn (hoặc chị gái hoặc bạn của bạn) luôn lấy đồ của bạn mà không hỏi bạn. Điều này làm bạn khó chịu. Cách tiếp cận chung để bạn giải quyết vấn đề này là gì?

8-                 Một chính trị gia biết rằng ông trông không được dễ nhìn cho lắm khi xuất hiện trên truyền hình. Ông ta có thể làm gì (chỉ ra hai ý tưởng chung)?.

9-                 Ý tưởng chung đằng sau một môn thể thao là gì?