Một hôm, ngôi chùa của một vị đại sư nổi tiếng bị trộm đột nhập.

Tên trộm gặp vị đại sư hỏi:

— Tôi còn có thể giác ngộ được không? Nhưng trước tiên, tôi phải nói rõ với đại sư một chuyện. Tôi là một tên trộm và tôi không thể từ bỏ nó. Do đó đừng bắt tôi không được đi ăn trộm nữa, đó là việc không thể xảy ra. Thật ra tôi đã thử từ bỏ công việc đáng xấu hổ này nhiều lần rồi, nhưng mọi nỗ lực đều vô ích, và tôi không muốn tốn thời gian vô ích đó để làm một việc mà tôi không thể làm được. Tôi là một tên trộm, và phải đi ăn trộm. Ăn trộm chính là cuộc sống, là sinh mệnh của tôi. Và tôi phải chấp nhận số phận là kẻ trộm. Ngoại trừ việc này ra, đại sư nói gì tôi cũng làm theo.

— Tại sao thí chủ lại lo lắng chuyện bản thân là một tên trộm? Có ai nói về vấn đề này với thí chủ chưa? – Đại sư hỏi.

Tên trộm nói:

— Lần nào tôi đến chùa gặp các vị sư, họ đều nói tôi cần phải bỏ công việc này.

Đại sư cười và nói:

— Hay là anh đến đó để trộm đồ, bằng không sao họ lại quan tâm đến chuyện anh là một tên trộm, còn ta lại không!

Nghe đại sư nói thế, hắn vui vẻ nói:

— Hay quá, đại sư thật là sáng suốt, bây giờ tôi có thể trở thành môn đệ của ông rồi.

Vì vậy vị đại sư tiếp nhận anh ta:

— Bây giờ anh có thể đi, làm bất cứ gì anh thích, nhưng có một điều kiện: Phải giác ngộ! Anh có thể vào bất cứ nhà nào, trộm bất cứ thứ gì anh muốn, những thứ đó đều là đồ của anh. Anh muốn làm gì thì làm, ta không quan tâm, nhưng phải giác ngộ hoàn toàn nhé.

Tên trộm không biết hắn đã trúng kế, vẫn tiếp tục nói:

— Được như vậy thì tốt quá, tôi sẽ làm thử.

Ba tuần sau tên trộm quay lại nói với đại sư:

— Nếu như tôi giác ngộ, tôi sẽ không đi ăn cắp đồ được nữa. Còn nếu như tôi ăn cắp đồ, giác ngộ sẽ biến mất, tôi rơi vào “cảnh khốn đốn”.

Đại sư vẫn thản nhiên:

— Ta không quan tâm đến những điều đó, đừng nhắc tới chuyện anh là một tên trộm và việc đi ăn trộm của anh nữa. Bây giờ anh quyết định đi! Nếu như anh muốn giác ngộ, thì phải hạ quyết tâm; nếu như không muốn, thì anh cũng phải đưa ra quyết định cuối cùng.

Tên trộm vô cùng khổ sở:

— Nhưng bây giờ thật khó đưa ra quyết định. Tôi đã nhìn thấy rồi, nó đẹp lắm, bất luận đại sư có nói gì đi nữa, tôi cũng không thể bỏ nó.

Ngẫm nghĩ một lúc, hắn lại nói tiếp:

— Có một buổi tối, lần đầu tiên đột nhập vào Hoàng cung, tôi đã mở tất cả các hòm châu báu, nếu trộm chúng tôi có thể trở thành người giàu có nhất, nhưng tôi luôn cố gắng duy trì sự giác ngộ. Khi tôi giác ngộ, động cơ bỗng biến mất, dục vọng cũng biến mất, vàng bạc đá quý trước mắt cũng chẳng khác gì cát đá thông thường. Còn khi tôi đánh mất sự giác ngộ, châu báu lại hiện ra. Cứ như thế, không biết bao nhiêu lần, thậm chí tôi còn bỏ mặc, không thèm dòm ngó đến nó nữa, bởi vì tất cả mọi việc tôi làm đều ngu ngốc, nó chẳng qua chỉ là cục đá mà thôi, tại sao tôi lại vì cục đá mà mất đi chính mình? Cuối cùng tôi quyết định, chúng cũng chẳng có giá trị gì.