Phép mầu thật đơn giản! Trong Hộp Xanh lúc ấy đang giờ ăn trưa, và thực tình Đêa muốn biết tại sao sáng nay Guynplên không đến ngồi ở cái bàn con của hai người.
– Em! – Guynplên reo lên, và thế là hết. Nó không có chân trời nào khác, hình ảnh nào khác bầu trời trong đó có Đêa.
Ai chưa thấy nụ cười tột khởi của biển cả sau trận phong ba, thì không sao hiểu nổi những phút êm đềm như vậy. Không gì yên tĩnh hơn vực thẳm. Vì nó nhấn chìm dễ dàng quá. Trái tim con người cũng thế. Tuy nhiên không phải luôn luôn như vậy.
Chỉ cần Đêa xuất hiện là tất cả ánh sáng trong Guynplên tỏa ra và đến với cô; sau lưng Guynplên choáng váng chỉ còn một lũ yêu ma chạy trốn. Lòng tôn thờ một nữ thần bị hoá giải hết sức tài tình!
Lát sau cả hai người ngồi đối diện nhau, Uyêcxuyt ngồi giữa, Ômô dưới chân. Trên bàn đặt ấm trà với chiếc đèn con thắp sáng. Fibi và Vinox đều ở ngoài và đang lo công việc.
Bữa trưa cũng như bữa tối đều dọn ở ngăn giữa. Do cách kê cái bàn quá hẹp, Đêa ngoảnh lưng về vào phía lỗ hổng của bức vách, hướng ra cửa Hộp Xanh.
Đầu gối hai người chạm nhau, Guynplên rót trà cho Đêa.
Đêa duyên dáng thổi vào tách nước. Thình lình cô hắt hơi. Đúng lúc ấy, trên ngọn đèn, một làn khói đang toả nhẹ, và như có tàn giấy rơi xuống thành tro. Chính làn khói đó đã làm Đêa hắt hơi.
– Gì thế – Cô hỏi
– Không có gì đâu – Guynplên đáp.
Và nó tủm tỉm cười.
Nó vừa đốt bức thư của người nữ công tước.
Thiên thần bảo vệ người đàn bà được yêu, chính là lương tâm của con người đàn ông đang yêu.
Bớt được bức thư đó trên người, Guynplên thấy nhẹ nhõm lạ kỳ và nó cảm thấy lòng thành thật của mình như đại bàng có đôi cánh.
Hình như sự cám dỗ đang bay theo làn khói toả, và cùng với tờ giấy, người nữ công tước đang hoá thành tro bụi.
Hai bên vừa chuyện trò vừa đổ lẫn hai tách trà và thay nhau uống chung một tách. Tiếng thỏ thẻ của cặp uyên ương như tiếng ríu rít của đôi chim sẻ. Trò trẻ thơ xứng đáng với Mẹ ngỗng và Hôme. Hai trái tim yêu đương. Phải chăng tìm tứ thơ ở đâu xa hơn; hai cái hôn đối đáp nhau, cần gì đi đâu xa hơn, cần gì đi đâu xa hơn mới tìm ra ý nhạc.
– Anh có biết chuyện gì không?
– Không.
– Anh Guynplên ạ, em mơ thấy chúng mình là những con vật, và chúng ta có cánh.
– Cánh, thế là chim – Guynplên nói khẽ.
– Vậy nghĩa là thiên thần – Uyêcxuyt lẩm bẩm.
Cuộc trò chuyện lại tiếp tục.
– Anh Guynplên này, nếu không có anh…
– Thì sao?
– Thì sẽ không có chúa lòng lành.
– Trà nóng quá. Bỏng em mất, Đêa.
– Anh thổi vào tách em đi.
– Sáng nay em đẹp quá?
– Anh phải biết, có bao nhiêu chuyện anh muốn nói với anh cơ.
– Em nói đi
– Em yêu anh
– Anh tôn thờ em!
Uyêcxuyt lẩm bẩm một mình:
– Lạy chúa, đúng là những người trong trắng.
Khi người ta yêu nhau, điều tuyệt diệu nhất là những phút giây im lặng. Nó như tích tụ tình yêu để sau đó bùng nổ nhẹ nhàng.
Ngừng một lúc rồi Đêa nới to:
– Ôi giá mà anh biết được Tối tối, lúc chúng mình biểu diễn, khi tay em chạm vào trán anh… Ôi! Guynplên, anh có một mái đầu thật cao quý!… Khi em cảm thấy làn tóc của anh dưới ngón tay em, em bủn rủn cả người, em có một niềm vui thần thánh, em tự nhủ, trong cõi trần đen tối bao quanh em đây, trong vũ trụ cô đơn này, trong cảnh sụp đổ mông mênh tăm tối em đang sống đây, trong cảnh rung chuyển hãi hùng của em và của tất cả: em có một điểm tựa, nó đây. Chính nó. Chính là anh.
– Ôi! em yêu anh quá!
Guynplên nói:
– Anh cũng vậy trên trần gian anh chỉ có mình em. Đối với anh. Em là tất cả. Đêa, em muốn anh phải làm gì? Em có ước mong nột thứ gì không? Em cần gì nào?
Đêa đáp:
– Em thông biết. Em hạnh phúc lắm rồi.
– Ôi! – Guynplên tiếp luôn – cả hai ta đều hạnh phúc!
Uyêcxuyt nghiêm nghị nói to:
– Hừ hai đứa chúng mày hạnh phúc! Thế là phạm tội vi cảnh đấy. Tao đã căn dặn chúng mày rồi kia mà. Hừ! Chúng mày hạnh phúc! Vậy thì phải giữ gìn đừng để ai nhìn thấy chúng mày. Phải chiếm thật ít chỗ thôi. Muốn hạnh phúc phải chui vào lỗ. Nếu có thể, phải thu mình nhỏ hơn hiện giờ nữa. Ý Chúa là kẻ sung sướng càng bé thì hạnh phúc càng to. Những ai mãn nguyện đều phải lẩn trốn, như kẻ gian phi. Hừ, chúng mày toả sáng, trời ơi: chúng mày là những con đom đóm độc ác, người ta sẽ xéo nát chúng mày ra, và thế là phải. Tất cả những trò hú hí ấy là gì? Tao, tao có phải bà bảo mẫu có nhiệm vụ ngồi nhìn anh ả rỉa lông rỉa cánh cho nhau đâu. Sau cùng, chúng mày làm tao đau đầu lắm. Chúng mày cút xéo đi cho rảnh.
Và cảm thấy giọng nói chua chát của mình cứ dịu dần, trở thành trìu mến, ông vội dìm tình cảm của mình vào một tràng cảu rảu rất dài.
– Bố ơi – Đêa nói – sao bố nặng lời thế!
– Là vì tao không ưa người ta sung sướng quá – Uyêcxuyt đáp.
Đến đây, Ômô bỗng như đáp lại lời Uyêcxuyt. Có tiếng gầm gừ dưới chân đôi trai gái.
Uyêcxuyt cúi xuống, đặt tay lên đầu Ômô.
– Đúng rồi, mày nữa, mày cũng bực mình. Mày gầm gừ. Mày dựng đứng cả bờm trên cái thủ sói của mày. Mày không ưa những trò mèo mỡ. Vì mày khôn ngoan. Không cần. Cứ im lặng. Mày đã lên tiếng. Mày đã cho biết ý kiến của mày, được rồi; bây giờ, cứ nằm im đấy.
Con sói lại gầm gừ nữa.
Uyêcxuyt nhìn xuống gầm bàn.
– Yên nào, Ômô! Thôi, đừng có nhấn mạnh nữa, anh triết gia!
Nhưng con sói đứng thẳng lên và nhe răng về phía cửa ra vào.
– Mày làm sao thế – Uyêcxuyt nói.
Và ông nắm lấy da cổ Ômô.
Đêa không để ý đến tiếng gầm gừ của con sói, chỉ ngồi tơ tưởng và thưởng thức một mình giọng nói của Guynplên, im lặng trong trạng thái ngây ngất riêng biệt của những người mù, đôi khi trạng thái đó dường như dành cho tâm hồn họ một tiếng hát để nghe và thay thế cho họ cái ánh sáng họ thiếu bằng một thứ nhạc lý tưởng nào đó. Cảnh mù loà là một đường hầm trong văng vẳng thứ hoà âm sâu sắc bất tận.
Trong lúc Uyêcxuyt cúi đầu mắng Ômô thì Guynplên đã ngước mắt nhìn lên.
Đang định uống tách trà, nó thôi không uống, đặt tách trà xuống bàn, thong thả như chiếc lò xo chùng lại, ngón tay vẫn xoè; và ngồi im, mắt nhìn chằm chằm, không thở nữa.
Một người đàn ông đứng sau lưng Đêa, giữa khung cửa.
Y vận toàn đồ đen với áo choàng tư pháp. Y đội bộ tóc giả xoã xuống tận lông mày, tay cầm một cái gậy sắt hai đầu chạm trổ hình vương miện.
Cái gậy ngắn và to.
Ta hình dung Mêduyzơ[38] thò đầu giữa hai cành cây trên thiên đàng.
Cảm thấy có người mới đến, Uyêcxuyt rùng mình ngẩng đầu lên, tay vẫn giữ chặt Ômô, và nhận ra ngay nhân vật đáng sợ kia, ông nhìn hắn từ đầu đến chân. Ông khẽ nói vào tai Guynplên.
– Quan thiết trượng đấy.
Guynplên chợt nhớ ra.
Một tiếng ngạc nhiên suýt bật lên, nó vội ghìm lại. Chiếc gậy sắt có vương miện ở hai đầu là cây thiết trượng.
Đó là chiếc gậy sắt trên đó các quan tư pháp thành phố lúc nhậm chức phải tuyên thệ; chính nó đã đẻ ra chức vụ thiết trượng quan ngày xưa, của ngành cảnh sát nước Anh.
Sau lưng người đội tóc giả, trong bóng tối lờ mờ, thấp thoáng ông chủ quán thất đảm. Người kia, hiện thân của Muta Themis[39] trong các hiến chương ngày xưa, không có một lời nào, hạ cánh tay phải qua đầu Đêa vẫn hăm hở, và dùng cái gậy sắt chạm vào vai Guynplên, trong khi ngón tay cái trái của y chỉ cánh cửa Hộp Xanh phía sau lưng. Hai cử chỉ ấy, thầm lặng nên càng mang tính chất hách dịch, có nghĩa là: Đi theo ta Pro signo exeundi, sursum nghe[40], pháp điển xứ Normăngđi dạy.
Người nào bị chiếc gậy sắt chạm vào chỉ còn quyền vâng lời. Không còn ý kiến gì trước mệnh lệnh thầm lặng đó cả. Những hình phạt nặng nề của nước Anh chờ đợi kẻ nào ương bướng.
Dưới bàn tay cứng nhắc đó của pháp luật, Guynplên rùng mình, rồi ngồi đờ ra như phỗng.
Giá bị cái gật sắt nện mạnh vào đầu chứ không phải chạm nhẹ vào vai, có lẽ nó cũng không choáng váng hơn thế. Nó thấy buộc lòng phải đi theo viên cảnh sát. Nhưng tại sao? Nó không hiểu.
Về phía mình, Uyêcxuyt cũng thấy hoang mang đau xót ông thoáng thấy một điều gì đó khá rõ nét. Ông nghĩ đến bọn hát rong, đến cánh truyền giáo, đến những kẻ cạnh tranh với ông, đến gánh Hộp Xanh bị tố giác, đến con sói phạm pháp, đến việc rắc rối của chính ông với ba lão ở tôn giáo pháp đình Bisopghết, và biết đâu? Có lẽ những điều này qua thật là hãi hùng, đến những lời nói vô lễ và phản nghịch của Guynplên liên quan đến quyền lực nhà vua, ông run sợ sâu sắc.
Đêa vẫn tủm tỉm cười.
Cả Guynplên, cả Uyêcxuyt, chẳng ai nói nửa lời. Hai người đều chung một ý nghĩ không nên làm cho Đêa lo lắng. Có lẽ con sói cũng cùng tư tưởng đó, nó không gầm gừ nữa. Nói cho đúng thì Uyêcxuyt cũng không buông nó ra.
Vả lại tuỳ lúc Ômô cũng có mặt tinh khôn của nó. Ai mà chẳng nhận thấy một đôi trường hợp lo lắng khôn ngoan của súc vật?
Có lẽ trong chừng mực một con sói có thể hiểu được con người, nó cũng tự cảm thấy bị loại trừ.
Guynplên đứng dậy.
Không thể có chuyện chống đối. Guynplên hiểu như vậy nó nhớ lại những lời nói của Uyêcxuyt và không thể đặt một câu hỏi nào hết. Nó đứng im trước mặt viên thiết trượng quan. Viên thiết trượng quan nhấc cái gậy khỏi vai Guynplên, rụt nó về, cầm thẳng trong tư thế chỉ huy, một cử chỉ của cảnh sát thời ấy được toàn dân hiểu rõ, và bao hàm mệnh lệnh sau đây:
– Người này hay đi theo ta, và không một ai khác, tất cả cả phải ngồi nguyên chỗ. Im lặng.
Không ai được tò mò. Thời nào cũng thế cảnh sát vốn thích những lối rào chắn như vậy.
Lối bắt giữ ấy được mệnh danh là: “bắt giữ người”.
Viên thiết thượng quan, chỉ bằng một động tác và như một cái máy xoay tròn, ngoảnh lưng lại rồi oai vệ, trang nghiêm, bước về phía lối ra của Hộp Xanh.
Guynplên nhìn Uyêcxuyt.
Uyêcxuyt chỉ đóng tuồng câm, khẽ nhún vai, khuỷu tay áp sát cạnh sườn, bàn tay xoè rộng, và lông mày dướn cong lên, ý nói: phục tùng người lạ mặt.
Guynplên nhìn Đêa. Cô đang mơ màng và vẫn tiếp tục cười nụ.
Guynplên để mấy đầu ngón tay lên môi gửi cho Đêa một cái hôn khó tả.
Nhờ một lúc quan thiết trượng ngoảnh mặt đi, Uyêcxuyt, phần nào thấy đỡ hãi hùng, liền lợi dụng thời cơ để rỉ tai Guynplên:
– Muốn sống thì chớ có nói trước khi người ta hỏi.
Guynplên cố không làm ồn như khi bước vào phòng người ốm, lấy ở trên vách xuống cái mũ và chiếc áo khoác, quàng áo lên đến tận mặt và kẻo sụp mũ xuống trán; vì chưa ngủ nên nó vẫn còn áo quần làm việc, và trên cổ vẫn còn cái lá sen bằng da; nó nhìn Đêa một lần nữa. Đến cửa ngoài Hộp Xanh, viên thiết trượng quan liên giơ cái gậy lên và bắt đầu bước xuống chiếc thang con bên ngoài; thế là Guynplên cất bước đi theo, như người kia kéo bằng một sợi dây vô hình; Uyêcxuyt nhìn Guynplên ra khỏi Hộp Xanh; con sói lúc ấy mới khẽ gầm gừ: nhưng Uyêcxuyt giữ nó nằm im và khẽ nói với nó:
– Rồi nó khắc về.
Trong sân, ông chủ Nicơlex, bằng một cử chỉ hèn hạ và hách dịch, ngăn chặn những tiếng kêu hốt hoảng từ miệng Vinox và Fibi. Hai ả này buồn bã nhìn theo Guynplên bị dẫn đi, theo bộ quần áo mầu tang và cây gậy sắt của viên thiết trượng quan.
Hai cô gái đờ đẫn như hai pho tượng đá.
Gôvicâm, rụng rời, trố mắt thò mặt giữa một cửa sổ mở hé.
Viên thiết trượng quan đi trước Guynplên mấy bước, không ngoảnh lại, không nhìn nói với thái độ bình thản lạnh lùng, yên trí mình là luật pháp đây.
Cả hai người, trong cảnh im lặng, tha ma, vượt qua sân, qua căn phòng tối của quán rượu và đi ra bãi. Ở đó đang có mấy người qua đường tụ tập trước cửa quán, lão pháp quan định túc số[41] chỉ huy một phân đội cảnh sát. Đám người tò mò này, sững sờ, chẳng nói chẳng rằng, tránh dạt ra và đúng theo kỷ luật Anh Cát Lợi trước cây gậy sắt của viên cảnh sát; lão thiết trượng quan đi về hướng các phố nhỏ, lúc bấy giờ gọi là Litơn Xtren, chạy dài theo sông Tami; còn Guynplên, bên phải bên trái đều có quân của viên pháp quan định túc số đi thành hai hàng rào, thì tái mét, không một cử chỉ, không một động tác nào khác những bước chân của nó, mình quấn chiếc áo khoác như một tấm vải liệm, thong thả rời khỏi quán rượu, câm lặng bước theo sau con người lầm lỳ, y hệt một pho tượng đi theo một bóng ma.
Chú thích:
[38] (Mèduse): theo thần thoại Hy Lạp, là một nữ quái có mái tóc rất đẹp, nhưng vì xúc phạm thần Minecvơ nên bị Minecvơ hoá phép phạt. Mặt Mêduydơ thành xấu xí, mỗi sợi tóc thành một con rắn, mắt nhìn ai thì người đó hoá đá.
[39] Tiếng La tinh – công lý thầm lặng.
[40] Tiếng La tinh – khi người ta ra lệnh cho mày đi ra thì hãy đứng dậy.
[41] Định túc số (Quorum): số hội viên được tối thiểu qui định để hội nghị họp, thảo luận và quuyết nghị được hợp lệ.