Trong mười năm (1889 - 1899), Tolstoy viết cuốn tiểu thuyết Phục sinh một tác phẩm tiêu biểu cho bút pháp hiện thực chủ nghĩa thế kỷ 19. Nội dung của tiểu thuyết bắt nguồn từ câu chuyện có thật của người bạn Tolstoy. Người bạn này là một quan viên kiểm sát tại thành phố Peterburg. Ông kể lại cho Tolstoy nghe câu chuyện của một cô gái điếm bị xét xử về tội ăn cắp, trước khi phạm tội, cô ta đã từng sống trong nhà một người họ hàng và bị ông chủ cưỡng hiếp. Từ những chi tiết có thật Tolstoy đã xây dựng nên một cuốn tiểu thuyết về số phận người con gái nông nô Kachiusa Maxlova. Lấy xung đột ban đầu là tình yêu bị lợi dụng của Kachiusa, nhưng dần dần cuốn tiểu thuyết ''bóc trần mọi thứ mặt nạ'' đó là nhà nước Nga hoàng, toà án, hệ thống cảnh sát, nhà tù, nhà thờ và tất cả mọi thiết chế của chế độ thống trị âm mưu ''biến nước Nga thành một nhà tù khổng lồ''! Tác giả đả kích không thương xót và mỉa mai rằng ''cây tầm gửi lại định nuôi cái cây mà chính nó đang hút nhựa để sống''. Cảm thông với hàng triệu nông dân đang tìm cách trỗi dậy phá tung hệ thống nhà ngục tàn bạo của giới thống trị, chưa khi nào vấn đề giải phóng nông dân nói riêng và nhân dân nói chung lại đặt ra cấp thiết như trong tiểu thuyết này. Đồng thời, sức sống mạnh mẽ của cô gái Kachiusa trải qua bao nhiêu cay đắng nhưng vẫn kiên quyết đấu tranh đã thể hiện ước vọng đẹp đẽ của nhà văn về một mùa xuân ''hồi sinh''. Những kẻ như Nhekhliudop, rút cuộc cũng nhận ra tội ác của bản thân và của xã hội mà hắn phục sự. “Sức mạnh của nghệ thuật hiện thực chủ nghĩa Tolstoy chính là ở sự thâm nhập của bản chất quá trình xã hội vào quá trình tâm lý”. Nhận xét của Burxov – nhà nghiên cứu văn học Nga - đã thể hiện những đánh giá chính xác về đặc trưng cơ bản trong phương pháp nghệ thuật của Tolstoy, Hơn nữa, sau này Lennine đã đánh giá một cách tổng kết toàn bộ sự nghiệp của văn hào ''Lev Tolstoy là tấm gương cách mạng Nga'', ''Tolstoy vĩ đại ở chỗ ông đã nói lên được những tư tưởng và những tâm trạng đã hình thành trong hàng triệu nông dân Nga khi bắt đầu cuộc cách mạng'', ''Tolstoy độc đáo vì toàn bộ tư tưởng của ông, nhìn chung đã diễn đạt đúng những đặc điểm của cuộc cách mạng của chúng ta, về phương diện là một cuộc cách mạng nông dân'' (Về văn học và nghệ thuật, Nhà xuất bản Sự thật). Sự cống hiến của Tolstoy không chỉ đối với nước Nga mà còn với toàn thế giới. Những nhà văn tên tuổi như Anatole France, Romain Rolland của Pháp, Thomas Mann của Đức, Bernard Shaw của Anh, Theodore Dreiser của Mỹ. . . đều thừa nhận mình đã học hỏi được ở ông rất nhiều. Di sản mà ông để lại, do vậy không chỉ là tài sản vô giá của thời hiện tại mà còn ở thời tương lai.