Phòng xử án Oxnard nhỏ bé và lạnh lẽo đến nỗi Bob Koch tưởng mình sẽ bị viêm phổi. Dù sao thì anh cũng thấy không khỏe chút nào. Cơn nhức đầu sau khi chè chén để lại cảm giác chua chát trong bao tử anh. Thẩm phán là một anh chàng khá trẻ, khoảng bốn mươi, trông anh ta cũng có vẻ bị nhức đầu sau khi uống rượu. Mà có lẽ không phải vậy. Koch đằng hắng giọng.

“Thưa quý tòa, tôi ở đây để đại diện cho cô Alexandra Burnet không thể đích thân đến đây được.”

“Phiên tòa nay đã tống đạt lệnh yêu cầu cô ta trình diện trước tòa.” Thẩm phán nói. “Đích thân trình diện trước tòa.”

“Tôi ý thức được như vậy, thưa quý tòa, nhưng cô ấy và đứa con của mình hiện đang bị một kẻ săn tiền thưởng săn đuổi. Người này định lấy mô từ cơ thể mẹ con họ, và do đó cô phải chạy trốn để không bị lấy mô.”

“Tên săn tiền thưởng nào?” Thẩm phán nói. “Tại sao có tên săn tiền thưởng nào đó dính líu trong vụ này?”

“Chúng tôi muốn biết chính điều đó đấy, thưa quý tòa.” Bob Koch nói.

Vị thẩm phán quay người sang hướng khác. “Ông Rodriguez?”

“Thưa quý tòa,” Rodriguez đứng lên nói. “không hẳn có tay săn tiền thưởng.”

“Chậc, vậy có gì chứ?”

“Có một chuyên gia truy bắt đào phạm đang làm việc.”

“Với ủy quyền nào?”

“Anh ta không hẳn được ủy quyền. Trong trường hợp này anh ta đang thực hiện quyền bắt giữ của công dân, thưa quý tòa.”

“Bắt giữ ai cơ?”

“Bắt giữ cô Burnet và con trai cô ta.”

“Dựa trên cơ sở nào?”

“Sở hữu tài sản bị đánh cắp, thưa quý tòa.”

“Để thực hiện quyền bắt giữ của công dân, hành vi sở hữu tài sản lấy cắp phải được người bắt giữ chứng kiến.”

“Vâng, thưa quý tòa.”

“Vậy người ta đã chứng kiến được gì?”

“Chứng kiến hành vi sở hữu tài sản lấy cắp đang nói đến, thưa quý tòa.”

“Anh đang nói tới hệ tế bào Burnet.” Thẩm phán nói.

“Vâng, thưa quý tòa. Như đã trình bày trong hồ sơ trước phiên tòa này, hệ tế bào đó do UCLA sở hữu và cấp phép cho BioGen ở Westview. Quyền sở hữu này đã được nhiều phán quyết trước đó của tòa chứng thực.”

“Vậy thì làm cách nào mà nó bị đánh cắp?”

“Thưa quý tòa, chúng tôi có bằng chứng cho thấy ông Burnet đã âm mưu loại bỏ hệ tế bào thuộc sở hữu của BioGen. Nhưng dù chuyện đó có xác thực hay không thì BioGen vẫn có quyền phục hồi những hệ tế bào mà công ty sở hữu.”

“Công ty ấy có thể phục hồi tế bào từ ông Burnet ư?”

“Vâng, thưa quý tòa. Giả định là như vậy, bởi vì tòa đã phán quyết rằng tế bào của ông Burnet thuộc sở hữu của BioGen, nên lúc nào họ cũng có thể lấy thêm tế bào. Tài sản này có thật sự tồn tại bên trong cơ thể của ông Burnet hay không không quan trọng. BioGen sở hữu những tế bào này.”

“Anh đang phủ nhận quyền bảo vệ toàn vẹn cơ thể của ông Burnet ư?” Thẩm phán chau mày nói.

“Xin lỗi, thưa quý tòa, không có quyền nào như vậy cả. Giả sử ai đó lấy nhẫn kim cương của vợ ngài rồi nuốt nó vào bụng. Chiếc nhẫn vẫn là tài sản của ngài.”

“Phải,” Thẩm phán nói. “nhưng có lẽ người ta sẽ yêu cầu tôi kiên nhẫn chờ cho đến khi chiếc nhẫn xuất hiện trở lại.”

“Vâng, thưa quý tòa. Nhưng giả sử vì một lý do nào đó chiếc nhẫn bị kẹt trong ruột. Ngài có quyền lấy nó ra không? Nhất định là có. Nó không thể tách rời khỏi ngài được. Nó ở đâu thì cũng là tài sản của ngài. Bất cứ ai nuốt nó đều phải chấp nhận rủi ro nó sẽ bị lấy ra khỏi cơ thể người đó.”

Koch nghĩ anh nên vào cuộc.

“Thưa quý tòa,” Anh nói. “nếu tôi nhớ không sai kiến thức sinh học ở phổ thông thì bất cứ thứ gì nuốt vào bụng chưa hẳn nằm trong cơ thể, cũng như một thứ nằm giữa chỗ hổng của bánh vòng không phải nằm bên trong cái bánh vòng đó. Chiếc nhẫn nằm bên ngoài cơ thể.”

Rodriguez bắt đầu lắp bắp. “Thưa quý tòa…”

“Thưa quý tòa,” Koch cất cao giọng nói. “tôi tin tất cả chúng ta đều đồng ý rằng chúng ta không phải đang nói về những chiếc nhẫn kim cương bị đánh cắp. Chúng ta đang nói về tế bào nằm trong cơ thể người. Cái ý niệm rằng những tế bào này có thể được người khác sở hữu mặc dù tòa thượng thẩm đã ủng hộ một phán quyết từ ban hội thẩm – dẫn đến những kết luận vô lý, như ngài thấy đấy. Nếu BioGen không còn sở hữu tế bào của ông Burnet nữa, vậy thì họ đã đánh mất chúng bởi chính hành động ngu ngốc của họ. Họ không có quyền trở lại và lấy thêm. Nếu ngài mất chiếc nhẫn kim cương, ngài không thể quay trở lại mỏ kim cương và tìm cái thay thế.”

Rodriguez nói:

“So sánh này không chính xác.”

“Thưa quý tòa, mọi so sánh đều không chính xác.”

“Trong trường hợp này,” Rodriguez nói. “tôi sẽ yêu cầu tòa chỉ chú trọng kỹ lưỡng đến vấn đề đang bàn, và xem xét những kết luận của những phiên tòa trước có liên quan tới vấn đề này. Tòa đã phán quyết rằng BioGen sở hữu những tế bào này. Chúng có nguồn gốc từ ông Burnet nhưng chúng là tài sản của BioGen, Chúng tôi cho rằng chúng tôi có quyền lấy lại tế bào bất cứ lúc nào.”

“Thưa quý tòa. Lập luận này mâu thuẫn trực tiếp với điểm sửa đổi thứ Mười ba của Hiến Pháp Mỹ, nghiêm cấm hành vi chiếm hữu nô lệ, BioGen có thể sở hữu tế bào của ông Burnet. Nhưng họ không thể sở hữu ông Burnet được. Không thể.”

“Chúng tôi chưa bao giờ nói là mình sở hữu ông Burnet cả, chỉ là tế bào của ông ta thôi. Và đó là tất cả những gì chúng tôi đòi hỏi ngay lúc này.” Rodriguez nói.

“Nhưng hệ quả thực tế của phát biểu ấy nghĩa là các ông trên thực tế đã sở hữu ông Burnet, bởi lẽ các ông cho rằng mình có quyền xâm nhập cơ thể của ông ta bất cứ lúc nào…”

Vị thẩm phán trông có vẻ mệt mỏi. “Này hai vị, tôi hiểu vấn đề rồi,” Anh nói. “nhưng tất cả những chuyện này có liên quan gì đến mẹ con cô Burnet?”

Bob Koch lùi lại. Cứ để Rodriguez tự chôn mình với chuyện này vậy, anh nghĩ. Kết luận mà hắn yêu cầu tòa rút ra hoàn toàn không thể tưởng tượng được.

“Thưa quý tòa,” Rodriguez nói. “nếu tòa chấp nhận tế bào của ông Burnet là tài sản của thân chủ tôi, như tôi đây tin là vậy, thì tế bào đã nói đến ấy là tài sản của thân chủ tôi cho dù chúng ở đâu đi chăng nữa. Chẳng hạn như, nếu ông Burnet hiến máu cho ngân hàng máu, thì máu này sẽ chứa tế bào mà chúng tôi sở hữu. Chúng tôi có thể khẳng định quyền sở hữu những tế bào đó, và yêu cầu trích chúng ra khỏi máu, bởi vì theo luật ông Burnet không thể cho bất cứ người nào khác những tế bào đó được. Chúng là tài sản của chúng tôi.”

“Tương tự, cũng chính những tế bào mà chúng tôi sở hữu ấy – những tế bào giống nhau y đúc – cùng nằm trong cơ thể con cái và hậu duệ của ông Burnet. Do đó chúng tôi cũng có quyền sở hữu những tế bào ấy nữa. Và chúng tôi có quyền lấy những tế bào ấy.”

“Còn tay săn tiền thưởng?”

“Chuyên gia truy bắt đào phạm ấy,” Rodriguez nói. “đang thực hiện quyền bắt giữ công dân dựa trên cơ sở sau đây. Nếu anh ta thấy hậu duệ của ông Burnet thì họ rõ ràng đang sở hữu tài sản bị lấy cắp, và do đó có thể bị bắt bởi vì theo định nghĩa họ đang đi loanh quanh với tài sản của chúng tôi.”

Vị thẩm phán thở dài.

“Thưa quý tòa,” Rodriguez nói. “kết luận này đối với tòa có vẻ như vô lý, nhưng sự thật là chúng ta đang ở vào một kỷ nguyên mới, và những gì mà hôm nay dường như lạ lẫm đối với chúng ta thì vài năm sau nữa sẽ không còn lạ lẫm như vậy nữa. Bộ gien người đã được sở hữu với một tỷ lệ lớn rồi. Thông tin di truyền của nhiều vi sinh vật gây bệnh đã được sở hữu. Ý niệm cho rằng những nguyên tố sinh học như thế này thuộc sở hữu tư nhân nghe lạ lẫm chỉ là do nó quá mới đối với chúng ta. Nhưng tòa buộc phải phán quyết hợp với những phán quyết trước đó. Tế bào Burnet là tế bào của chúng tôi.”

“Nhưng trong trường hợp hậu duệ thì tế bào ấy chỉ là bản sao thôi.” Vị thẩm phán nói.

“Vâng, thưa quý tòa, nhưng chuyện đó không quan trọng. Nếu tôi sở hữu công thức tạo ra một thứ gì đó, và có người sao chép công thức đó ra giấy và trao cho một người khác, nó vẫn là tài sản của tôi. Tôi sở hữu công thức đó, cho dù nó được sao chép như thế nào đi nữa, hoặc do ai sao chép đi nữa. Và tôi có quyền lấy lại bản sao chép đó.”

Vị thẩm phán quay sang Bob Koch. “Ông Koch?”

“Thưa quý tòa, ông Rodriguez đã yêu cầu ngài phán quyết kỹ lưỡng. Tôi cũng yêu cầu như thế. Những phiên tòa trước đã phán quyết rằng một khi tế bào của ông Burnet ra khỏi cơ thể ông ta, chúng không còn thuộc sở hữu của ông ấy nữa. Họ không nói rằng ông Burnet là một mỏ vàng di động mà BioGen muốn cướp đoạt lúc nào thì cướp đoạt. Và họ cũng chẳng bao giờ nói điều gì có ngụ ý là BioGen có quyền tận tay lấy những tế bào này bất chấp ai mang tế bào ấy. Tuyên bố đó đi quá xa so với ngụ ý của phán quyết trước đây của tòa. Thật sự thì đây chỉ là một tuyên bố mới mẻ phát sinh từ chuyện mơ mộng viển vông mà thôi. Và chúng tôi đòi hỏi tòa yêu cầu BioGen dừng ngay tay săn tiền thưởng này lại.”

Vị thẩm phán nói:

“Tôi không hiểu dựa vào cơ sở nào mà BioGen đã tự hành động như thế hả ông Rodriguez. Dường như chuyện này hấp tấp và không cần thiết. Các ông có thể chờ cô Burnet ra trước tòa trình bày cơ mà.”

“Thưa quý tòa, không may là chuyện đó sẽ không xảy ra. Tình trạng kinh doanh của thân chủ tôi đang ở mức nghiêm trọng. Như tôi đã nói, chúng tôi tin chúng tôi là nạn nhân của một âm mưu tước đoạt thứ thuộc về chúng tôi. Tôi không nói chi tiết nhưng tôi nghĩ việc thay tế bào ngay lập tức là một việc làm cấp bách. Nếu tòa buộc phải trì hoãn, chúng tôi có thể mất nhiều cơ hội kinh doanh trong thời gian chờ, như vậy công ty của chúng tôi sẽ phải đóng cửa. Chúng tôi chỉ cố gắng phản ứng đúng lúc đối với một vấn đề cấp bách.”

Bob có thể thấy vị thẩm phán đang chấp nhận điều đó. Mấy thứ hợp thời khốn kiếp ấy có tác dụng đối với anh ta; anh ta không muốn phải chịu trách nhiệm việc khiến một công ty công nghệ sinh học ở California phải đóng cửa. Vị thẩm phán xoay người trong ghế, nhìn đồng hồ trên tường, rồi xoay người trở lại.

Bob phải thoát ra khỏi tình huống này. Và anh phải làm ngay.

“Thưa quý tòa,” Anh nói. “còn một vấn đề nữa có liên quan tới quyết định của ngài. Tôi muốn ngài chú ý đến một bản khai tuyên thệ sau đây từ Trung tâm Y dược Đại học Duke, đề ngày hôm nay.” Anh đưa cho Rodriguez một bản sao. “Tôi tóm tắt nội dung bản khai này cho quý tòa, và nói ngắn gọn nó ảnh hưởng như thế nào đối với vấn đề trước mặt ngài.”

Hệ tế bào Burnet, anh ta giải thích, có thể tạo ra lượng lớn một loại hóa chất gọi là chất TLA7D cytotoxic (có độc tính đối với tế bào), một chất kháng ung thư cực mạnh. Chính hóa chất này làm cho hệ tế bào của BioGen có giá trị đến vậy.

“Tuy nhiên, tuần qua Cục Sáng chế Mỹ đã cấp bằng sáng chế cho gien TLA4A. Đây là gien hoạt hóa có tác dụng mã hóa enzim có chức năng cắt ra một nhóm hydroxy từ tâm của một protein tên ‘protein 4B liên quan tới lym phô bào T cytotoxic’. Protein này là tiền thể của TLA7D cytotoxic, được tạo thành khi nhóm hydroxy bị mất đi. Nếu nhóm hydroxy không bị mất đi thì protein này không có hoạt tính sinh học. Vì vậy gien kiểm soát việc sản xuất sản phẩm của BioGen do Đại học Duke sở hữu, và họ khẳng định quyền sở hữu của mình qua hồ sơ trong tay quý vị.”

Rodriguez đỏ bừng mặt.

“Thưa quý tòa,” Anh ta nói. “đây là nỗ lực nhằm gây xáo trộn một vụ việc vốn rất đơn giản. Tôi đề nghị ngài…”

“Vụ việc này thật sự đơn giản.” Bob đồng ý. “Nếu BioGen không thể thỏa thuận được chuyện cấp phép với Duke, họ không thể sử dụng enzim cho gien Duke tạo ra. Enzim này và sản phẩm của nó do một người khác sở hữu.”

“Nhưng ở đây…”

“BioGen sở hữu một tế bào, thưa quý tòa.” Bob nói. “Nhưng không phải tất cả các gien bên trong tế bào đó.”

Vị thẩm phán lại nhìn đồng hồ. “Tôi sẽ xem xét vấn đề này kỹ lưỡng,” Anh ta nói. “và sẽ đưa ra phán quyết vào ngày mai.”

“Nhưng thưa quý tòa…”

“Cảm ơn hai vị. Phần tranh luận đã kết thúc.”

“Nhưng thưa quý tòa, chúng ta có một người phụ nữ và con trai bị săn đuổi…”

“Tôi tin là tôi hiểu vấn đề. Tôi cần tìm hiểu luật. Hẹn gặp hai ông ngày mai, các luật sư ạ.”