Chiêu “Cá trích đỏ” là một biến tấu của chiêu Giăng bẫy. Với chiêu Giăng bẫy, đối phương đưa ra một vấn đề giả tạo để được nhượng bộ về vấn đề thực sự. Với chiêu “Cá trích đỏ”, đối phương có thể đưa ra một vấn đề giả tạo mà sau đó anh ta sẽ rút lại, chỉ để đổi lại một nhượng bộ. Chiêu này có thể đánh lừa khiến bạn nghĩ rằng đó là vấn đề quan trọng đối với đối phương nhưng thực ra lại không phải. “Cá trích đỏ” là một thành ngữ nói về việc săn cáo của Anh. Ở Anh có rất nhiều nhà hoạt động xã hội mạnh mẽ về quyền của động vật mà mục tiêu chính của họ là trò săn cáo. Theo đó, cá trích được sấy khô và ướp muối cho có màu đỏ giống như cá ngừ hun khói. Tiếng Anh gọi đó là “cá trích hun khói”. Những người phản đối trò săn cáo thấy nếu họ để một miếng cá trích đó dọc đường đi săn thì sẽ làm mất mùi của cáo và chó săn sẽ không xác định được đường đi. Khi đó người thợ săn sẽ nói:

“Mấy thằng cha khó chịu này lại làm hỏng lũ chó của mình rồi.” Cụm từ “cá trích đỏ” trở thành câu tiếng Anh, ý nói việc đưa ra một vấn đề để đánh lạc hướng đối thủ.

TRIỀU TIÊN ĐÃ DÙNG CHIÊU “CÁ TRÍCH ĐỎ” NHƯ THẾ NÀO?

Ví dụ kinh điển của việc áp dụng chiêu “Cá trích đỏ” bắt nguồn từ cuộc đàm phán đình chiến cho cuộc Chiến tranh Triều Tiên. Ngay từ đầu các bên đã đồng ý là các quan chức ngoại giao của ba nước trung lập và nhà thương lượng ở nước họ sẽ đại diện cho mỗi bên tại bàn đàm phán. Hàn Quốc chọn Na Uy, Thụy Điển và Thụy Sỹ làm ba nhà đàm phán trung lập của mình. Triền Tiên chọn Ba Lan, Tiệp Khắc nhưng có vẻ chưa tìm được nước thứ ba. Họ đề nghị cứ bắt đầu đàm phán rồi họ sẽ xác định sau.

Thực ra là họ định tạo khoảng trống cho việc áp dụng chiêu “Cá trích đỏ”. Khi thời gian chín muồi và đã chuẩn bị xong, họ tuyên bố chọn nước thứ ba là Liên Xô. Cộng đồng thế giới đồng loạt phản đối: “Liên Xô? Chờ đã. Liên Xô đâu phải là nước trung lập.”

Triều Tiên đáp lại là Liên Xô không liên quan trực tiếp đến cuộc chiến nên không có lý gì lại cho họ là không trung lập.

Họ cứ giằng co mãi quanh chiêu “Cá trích đỏ” (xin lỗi vì sự chơi chữ này) một thời gian cho đến khi tình thế trở nên buồn cười. Điều mà Triều Tiên đang áp dụng cùng chiêu “Cá trích đỏ” là một chiến thuật nài nỉ lặp đi lặp lại mà trẻ con ở đâu cũng biết.

Đứa con nói: “Bố, cho con đi xem phim tối nay đi!”

Với quyền lực của bậc phụ huynh, ông bố nói: “Không, con trai. Bố không muốn con đi tối nay.”

Đứa con nài nỉ: “Sao lại thế hả bố?”

“Vì tuần trước con đã đi xem phim rồi.”

“Con biết, nhưng tại sao hôm nay lại không được?”

Người bố nói: “Bố không muốn con đi xem phim nhiều quá.”

“Tại sao lại không hả bố? Con không hiểu.”

Phải đến khi người cha nhắc đi nhắc lại 10-12 lần thì ông ta đã quên mất tại sao mình lại cứ phải lo ngại việc con trai đi xem phim. Lý lẽ của ông dường như đã mất hết ý nghĩa và ông bắt đầu nghĩ mình đang chuyện bé xé ra to.

Đó là chiến thuật mà Triều Tiên áp dụng để hỗ trợ cho chiêu “Cá trích đỏ” của mình. Họ tiếp tục khăng khăng là không hiểu tại sao mọi người lại phản đối việc coi Liên Xô là nước thứ ba trung lập, cho đến khi sự phản đối của Hàn Quốc cũng buồn cười giống như đề nghị của Triều Tiên và cuộc thương lượng rơi vào bế tắc.

Ngay khi tưởng chừng như việc tranh luận vô ích cứ kéo dài mãi thì Triều Tiên tuyên bố họ sẽ không khăng khăng phải có Liên Xô trên bàn thương lượng, nhưng họ cũng muốn có nhượng bộ tương ứng từ phía bên kia.

Trước đó cả hai đã đồng ý là không bên nào được xây dựng lại đường băng. Nhưng Triều Tiên nhận ra là điều này khiến họ rơi vào thế bất lợi nghiêm trọng vì Mỹ có thể dùng tàu sân bay mà Triều Tiên thì vẫn cần đường băng cho mình. Họ quyết định đã đến lúc áp dụng chiêu “Cá trích đỏ” và đề nghị đưa Liên Xô vào làm nước thứ ba trung lập. Giờ đã đến lúc ngả bài: Họ sẽ nhượng bộ và chọn nước khác để đại diện cho mình nhưng với điều kiện Hàn Quốc bãi bỏ qui định cấm xây dựng lại đường băng.

Triều Tiên không bao giờ nghĩ là chúng ta sẽ chấp nhận để Liên Xô tham gia đàm phán. Tuy nhiên, họ đã rất tài tình khi tạo ra một vấn đề để mặc cả rồi đánh đổi lấy một vấn đề mà họ thực sự quan tâm.

Những điểm chính cần nhớ

1. Hãy tỉnh táo nếu đối phương áp dụng chiêu “Cá trích đỏ” với bạn.

2. Họ có thể tạo ra một vấn đề để cố tình đánh đổi sau đó.

3. Để ý đến vấn đề thương lượng thực sự và đừng để họ dùng chiêu “Cá trích đỏ” để đổi lấy một nhượng bộ mà bạn không muốn.