Việc đã rồi là một thành ngữ của Pháp nghĩa là “coi như xong”. Chẳng hạn đến lỗ thứ 16, chiến thắng của Tiger Woods(2) là việc đã rồi.

Trong thương lượng nó có nghĩa hơi khác một chút.

Nếu bạn từng gửi cho ai đó một tấm séc có giá trị ít hơn những gì họ yêu cầu và ghi lại vào sau tấm séc là “Đã thanh toán hết”, điều đó có nghĩa là bạn đã dùng chiêu Việc đã rồi. Đó là khi một nhà thương lượng coi đối phương sẽ chấp nhận phương án giải quyết còn hơn là phải thương lượng lại. Nguyên tắc ở đây là thà xin lỗi còn hơn xin phép.

Ở California và các bang khác, Việc đã rồi trở thành quá phổ biến trong ngành sửa chữa ô tô đến mức chúng tôi đã phải thông qua luật chống lại việc này. Các trạm dịch vụ ở đây thường sửa chữa xe của bạn mà không cần bạn phải đồng ý về dự toán chi phí khiến cho bạn không thể làm gì được một khi họ đã sửa xe cho mình và sẽ giữ xe của bạn cho đến khi bạn chịu trả tiền.

Một người bạn của tôi, Mike sở hữu một công ty quảng cáo ở Asheville, Bắc Carolina và đang phải thương lượng với một người nông dân đã để cây mọc trên đất của ông ta, làm che khuất và mất đi giá trị thương mại của mấy tấm biển. Mike đã cố thương lượng về mức đền bù với thiện chí để người nông dân kia tỉa bớt mấy cái cây đi nhưng ông ta đòi một số tiền khá lớn vì nghĩ là Mike không có lựa chọn nào khác. Mike quyết định dùng chiêu Việc đã rồi với ông ta.

Một buổi sáng anh thuê bốn công nhân đến khu đất của người nông dân để đồng loạt cưa đổ mấy cái cây và lái xe đi trước khi người nông dân kịp lấy súng ngắn. Sau đó, Mike tới xin lỗi về sự hiểu lầm và đã có thể dàn xếp được một thỏa thuận hợp lý hơn với người nông dân.

CHIÊU VIỆC ĐÃ RỒI CÓ THỂ HẠI BẠN

Chiêu Việc đã rồi không tạo ra tình cảm tích cực mà mỗi bên dành cho nhau. Khi nhà sản xuất phim Batman Peter Guber và Jon Peters được mời tham gia vào các vị trí chủ chốt ở Sony Studios trong khi vẫn đang có hợp đồng với Warner Brothers, họ đã quyết định vẫn ký và dùng chiêu Việc đã rồi với Steve Ross, sếp của họ ở Warner. Ross đã nổi điên với cách hành xử của Guber và Peters và quyết định đấu lại họ về vụ này.

Cuối cùng Guber và Peters phải mất hơn 500 triệu đôla để chuyển nhượng hợp đồng. Đó là một chọn lựa thương lượng tồi vì Ross có lẽ đã để họ ra đi mà không đòi phạt nếu việc này không làm ông ta tức giận đến thế. Bạn rút ra những gì từ chuyện này? Đừng dùng chiêu Việc đã rồi trừ khi bạn không cần quan tâm đối phương sẽ phản ứng như thế nào vì việc này sẽ không làm họ quí mến bạn.

Đôi khi chiêu Việc đã rồi khiến bạn phải ngậm bồ hòn với người đã áp dụng một cách thái quá. Hồi tôi còn nhỏ, tôi đã cho một người lớn tuổi hơn vẫn thường có nhiều chỉ bảo cho tôi mượn một chiếc máy ảnh đắt tiền. Anh ta liền đem chiếc máy đi cầm đồ và gửi cho tôi tờ biên nhận kèm một tờ giấy có ghi: “Anh rất tiếc nhưng anh đang cần tiền. Đây là một bài học cuộc đời rất quan trọng cho em – đừng tin vào bất kỳ ai cả.”

Gần đây một công ty diễn thuyết mời tôi đến nói chuyện và thu phí hơn 6.500 đôla nhưng không chia cho tôi một đồng nào cả. Anh ta nói với người phụ trách kinh doanh của tôi là anh ta phải dùng tiền để trả cho người chủ nợ đang bắt đầu kêu ca khó chịu. Khi cố đưa ra một lý do để ăn chặn như vậy, anh ta nói: “Tôi thấy Roger đã quá giàu và không cần tiền như tôi nữa.” Sự trơ tráo của anh ta làm chúng tôi sửng sốt và khó chịu đến mức chúng tôi bắt buộc phải đòi tiền của anh ta.

Có nhiều dạng tế nhị hơn của Việc đã rồi rất hiệu quả trong việc tạo áp lực cho người khác. Nếu bạn bị đòi số tiền quá cao, hãy cứ gửi tờ séc với với số tiền đúng có ghi “Đã thanh toán hết” ở đằng sau còn hơn là đi tranh luận với họ. Nếu bạn ký hợp đồng và không đồng ý về một vài điểm nào đó, hãy cứ tự sửa và gửi lại bản hợp đồng đã sửa lại cho họ. Họ cũng có thể chấp nhận những thay đổi đó còn hơn là phải thương lượng lại.

Những điểm chính cần nhớ

1. Việc đã rồi là một thành ngữ của Pháp có nghĩa là “coi như xong”.

2. Nếu được coi như một chiêu thương lượng, nó có ý nghĩa hơi khác, liên quan đến việc gửi cho đối phương ký một thỏa thuận trong đó mặc định sẵn là họ sẽ đưa ra những nhượng bộ mà bạn yêu cầu.

3. Thủ thuật này có thể khiến đối phương tức giận nên đừng áp dụng nó nếu bạn cần quan tâm đến phản ứng của họ.