Vui buồn vốn là từ hình dung tính cách con người nhưng trong lúc giúp đỡ người khác cũng có người vui người buồn.

Cái gọi là người giúp không thoải mái là người không tự nguyện giúp đỡ, bị bắt buộc phải giúp người khác. Người vui vẻ giúp đỡ thì lúc nào cũng vui vẻ, tự nguyện giúp đỡ người khác.

Nếu như nói giúp đỡ người khác hoàn toàn là tự phát thì chúng ta gọi tình huống đó là “Sự giúp đỡ thoải mái”, cũng là sự giúp đỡ tự nguyện. Trái lại nếu coi giúp người khác hoàn toàn là một loại nghĩa vụ thì cái đó gọi là “Giúp đỡ bắt buộc”, cũng là sự giúp đỡ theo nghĩa vụ.

Trên thực tế, không phải nhất thiết lúc tinh thần thoải mái mới có hành động giúp đỡ. Gần đây có nhiều tài liệu đã chứng minh trong lúc con người không vui hoặc có cảm giác phạm tội cũng dễ có hành động giúp đỡ. Cũng có thể nói, trong lúc tình cảm cởi mở và ưu phiền đều dễ dàng giúp đỡ người khác.

Về lời giải thích này, các nhà tâm lý học đã thông qua thí nghiệm để chứng minh. Thí dụ người nhặt được mấy xu tiền lẻ ở trạm điện thoại với người làm hỏng máy ảnh của người khác đều có hành động giúp đỡ người khác nhiều hơn so với người có tâm lý bình thường.

Ngoài ra, để người đang buồn bã đi kêu gọi sự giúp đỡ thường được đáp ứng rất nhiều. Người cởi mở thích tự nguyện giúp đỡ người khác còn người ưu phiền, lo lắng nói chung giúp đỡ người khác vì nghĩa vụ.