Nếu như đời người là một cái cây, thì tôn nghiêm là gốc rễ;

Nếu như đời người là nước, thì tôn nghiêm là dòng chảy;

Nếu như đời người là con chim ưng, thì tôn nghiêm là sự bay lượn;

Điều mà tôn nghiêm đích thực muốn đề cao là chất lượng sống chứ không là hình thức sống.

Tôn nghiêm giống như một lá cờ, nó vượt lên trên địa vị xã hội, của cải và quyền lợi của trần tục, tung bay trên đỉnh cao của tâm hồn con người. Nhưng chỉ có những người có lòng tự trọng tự tôn mới coi nó là báu vật, những người không coi trọng nó thì nó sẽ mất đi. Chính vì vậy mà loài người đã có sự phân biệt giữa có hay không có tôn nghiêm.

Vì có tôn nghiêm mà con người trở nên cao lớn; vì sự cao lớn mà tôn nghiêm trở nên thiêng liêng.

Một người mất đi sự tôn nghiêm, tinh thần sẽ trở nên tê dại, không những không thấy được chí tiến thủ tích cực của người khác mà còn không nhận thức được sự nhu nhược bất tài của mình. Mất đi sự tôn nghiêm là điềm báo sẽ đi vào con đường suy sụp; mà sự tê dại lại là nấm mồ chôn vùi sự tôn nghiêm.

***

Vào cuối thập niên 90 của thế kỷ 20 nhà văn nổi tiếng Sa Diệp Tân đã từng có bài viết làm xôn xao dư luận, bài viết có tiêu đề “Tôn nghiêm”. Bài viết này lấy đề tài từ câu chuyện của một cô học sinh Trung Quốc là Khúc Tiểu Tuyết khi du học trên đất Mỹ. Tứ cố vô thân mềm yếu gió thổi bay, Khúc Tiểu Tuyết đã nhận làm bảo mẫu cho một gia đình một bà già người Mỹ. Trong thời gian làm bảo mẫu, cô bé không những không được tôn trọng, mà còn bị ngược đãi thậm chí còn bị con trai bà chủ nhà đánh đập. Lòng đầy phẫn uất, Khúc Tiểu Tuyết đã quyết định tìm đến công lý, cô đã phải mất bốn năm liên tục để đưa một ông chủ ngân hàng Mỹ vừa giàu có lại vừa có thế lực lại đồng thời lại đang tham gia ứng cử vào nghị viện ra toà. Sau cùng toà án Mỹ cũng đã ra phán quyết yêu cầu ông chủ ngân hàng phải công khai xin lỗi Tiểu Tuyết và đưa cho cô một khoản bồi thường tổn thất tinh thần là 5280 USD. Trước công đường, Tiểu Tuyết đã xé vụn tấm séc rồi tung lên trên công đường.

Sau đây là lời tuyên bố của cô bé với công chúng và toàn thể thế giới: “Tôn nghiêm của con người là không thể bị xâm phạm”.

“Thưa các vị luật sư của Oashington, các vị thật không hổ là quyền uy trong thế giới luật học, vừa nãy, sau khi bị cáo bắt buộc phải xin lỗi tôi, các vị đã rất kịp thời đưa cho tôi tấm séc này, hơn nữa lại là đưa rất công khai trên công đường.

Các vị làm như vậy là muốn tạo nên một ấn tượng: Một cô gái Trung Quốc sở dĩ nghỉ học để theo kiện đến cùng chính là vì tấm séc này, chính là vì mấy nghìn USD này, khiến cho người ta cảm thấy tiền là mục đích của vụ kiện, cũng chỉ có tiền mới chấm dứt được vụ kiện này mà thôi.

Các vị tưởng rằng đưa cho tôi 52580 USD thì tôi đã có thể vui vẻ hài lòng, rồi tôi sẽ cảm động rơi nước mắt! Tôi xin hỏi ba vị luật sư một câu, nếu như một người da trắng bị đánh như tôi, liệu các ngài có thể dùng 52580 USD để đuổi họ đi được không?

Cách đây không lâu, một cụ già người da trắng chỉ hơi bị bỏng nhẹ một tí chút ở miệng, mà đòi đền bù tới 600.000 USD, trong con mắt của các ngài, người Trung Quốc rẻ mạt như thế này sao! Nhưng các ngài đã lầm rồi, ít nhất thì cũng còn có tôi và nhiều người Trung Quốc khác quyết không bao giờ cúi đầu trước đồng tiền đôla của các ngài, tôi theo đuổi vụ kiện này đến cùng là nhằm mục đích đòi lại sự tôn nghiêm của một con người! Chính là sự tôn nghiêm! Khi chúng tôi đến nước Mỹ, đại bộ phận người Mỹ đều rất thân thiện họ đối xử bình đẳng với chúng tôi, và cũng đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều, ngay trong khoảng thời gian bốn năm theo kiện này, có rất nhiều người bạn Mỹ đã tận tình giúp đỡ chúng tôi, tôi vô cùng, vô cùng cảm kích! Nhưng cũng có không ít người cho rằng có tiền là sẽ có tất cả; có tiền thì có thể coi thường dân tộc khác; có tiền thì có thể muốn làm gì thì làm; có tiền thì có thể làm tổn hại người khác, có tiền thì có thể bẻ cong được cán cân công lí.

Tôi xin nói cho các vị biết, dù có bao nhiêu tiền cũng không bao giờ có thể mua được sự tôn nghiêm của người con gái Trung Quốc nhỏ bé này!

Tôi theo đuổi vụ kiện này còn có một mục đích nữa là muốn nói cho những người coi khinh chúng tôi biết đừng có tưởng rằng những học sinh Trung Quốc chúng tôi vượt ngàn dặm đại dương đến đây là để tìm kiếm miếng cơm manh áo, là giành giật bát cơm của các người, giành giật đồng tiền của các người, là thấp hơn các người một đẳng cấp, là không có sự tôn nghiêm nhân cách. Các người đã nhầm rồi, lưu học sinh chúng tôi mang đến mảnh đất này tuổi thanh xuân và trí tuệ, mang đến sự cống hiến cao đẹp, chúng tôi không hề thua kém bất kỳ người nào! Ngay trong thời gian 4 năm theo kiện này, tôi vẫn có thể hoàn thành 2 học vị thạc sỹ xã hội và quản lý mạng vi tính trong điều kiện cực kỳ vất vả và mang trên người những vết thương cả về tâm hồn và thể xác.

Tôi có thể hoàn toàn tự hào nói rằng mọi việc tôi đều hoàn thành xuất sắc, đứng trước sự tôn nghiêm của tôi, đồng Đôla không có một chút giá trị nào cả, hãy cút đi những đồng Đôla chết tiệt!”

***

Con người cần phải có sự tôn nghiêm và nhân cách độc lập của mình, những điều sau đây bạn cần ghi nhớ vì nó có thể giúp cho bạn giữ được sự tôn nghiêm của mình:

– Bạn cần phải dùng tối đa các hành động chứ không chỉ là lời nói để hiển thị sự phản kháng.

– Không nên làm những việc mà bạn thực sự không thích hoặc không thuộc bổn phận bắt buộc của bạn.

– Nói những lời quyết đoán, ngay cả trong những trường hợp hết sức bình thường. Cần phải nói ngắn gọn dứt khoát và dõng dạc đối với những người phục vụ nhà hàng, người bán hàng, người lạ, các nhân viên công vụ, tài xế tắc xi. Cần phải đáp trả thích đáng đối với những kẻ lộng hành, hống hách.

Trên đây là bước đầu tiên bạn cần phải trải qua vì nó sẽ giúp cho bạn loại bỏ được tâm lý sợ hãi.

– Không được nói những lời làm tổn hại đến chính bản thân mình, ví dụ trước mặt người khác bạn tự nói về mình như: tôi chẳng làm được gì cả, tôi không được thông minh lắm, tôi mù tịt về các vấn đề pháp luật, trên thực tế đã cho phép người khác coi thường mình, thậm chí lợi dụng bạn.

– Khi bạn gặp phải những người kêu khổ, người tranh luận, nói khoác, cản trở, hoặc những đối tượng đáng ghét khác, bạn cần phải bình tĩnh và nói với họ những lời thức tỉnh họ: bạn đừng quấy rầy tôi nữa; bạn chỉ biết oán trách không thôi thì sẽ chẳng thay đổi được gì. Trước mặt đối phương, bạn càng tỏ ra bình tĩnh, bạn càng thẳng thắn dứt khoát, thì sự tổn thất với bạn sẽ càng ít.

– Hãy cho người khác biết bạn có quyền có khoảng thời gian riêng cho mình: vào giờ nghỉ, bạn hãy mạnh dạn rời khỏi đống công việc vừa bộn hay các nơi không khí khẩn trương để đi ra ngoài nghỉ ngơi một lát, thái độ của bạn phải hết sức kiên quyết. Điều quan trọng nhất là đừng để cho người khác lợi dụng khoảng thời gian này của bạn.

– Không được áy náy và hối hận về hành động quyết đoán của mình. Bạn không được lo là mình đã làm sai, cần phải kiềm chế được sự ảnh hưởng của tâm trạng này. Thông thường khi bạn răn dạy những kẻ đã làm tổn hại đến bạn, họ sẽ không biết phải làm gì với hành động của bạn. Gặp phải trường hợp này, bạn quyết không được dao động.