Trên thương trường cạnh tranh mạnh mẽ, muốn có không gian phát triển của riêng mình thì cần phải biết mình biết người. Chỉ khi nào biết rõ mục đích và kế hoạch hành động của đối phương thì bạn mới đề ra được sách lược chiến thắng đối phương. Biết mình biết người trăm trận trăm thắng.

Bước sang thềm thế kỷ mới, con đường sự nghiệp của Bill Gates ngày càng rộng thênh thang và thành công ngày càng nhanh. Tuy nhiên, không có con đường nào trải đầy hoa hồng, Bill Gates cũng gặp rất nhiều khó khăn. Những khó khăn ấy do các đối thủ cạnh tranh, do Tổ chức thương mại nước ngoài gây ra, do cả Chính phủ Mỹ đem đến. Mỗi khi đối mặt với vấn đề gai góc, ông đều “biết mình biết người”.

Nhìn lại quá trình phát triển của Microsoft, chúng ta sẽ thấy Microsoft phải trải qua ít nhất là hai cửa ải vô cùng gian nan:

– Một là, sự can thiệp của Chính phủ: Đó là của EC và Bộ Tư pháp Mỹ.

Năm 2002, trong bài phát biểu của Chủ tịch Ủy ban Liên minh châu Âu – EU tại Bruxel có đề cập đến vấn đề, đầu năm 2003 EU sẽ tiến hành điều tra Microsoft. Nhân viên điều tra của EC đã kiện Microsoft lạm dụng phần mềm Windows của công ty để chiếm vai trò chính trong thị trường hệ thống thao tác của máy tính cá nhân. Vai trò chính này còn xâm nhập vào các thị trường có liên quan đến phần mềm của máy chủ và của cả hệ thống truyền thông. Microsoft sẽ phải đối mặt với khoản tiền bồi thường rất lớn của EC.

Đến tháng 6/2002, Microsoft lại gặp tiếp khó khăn nữa. Đó là EC tuyên bố đang bắt tay vào điều tra việc công ty Microsoft lấy thông tin cá nhân của các hộ sử dụng phần mềm trên mạng. Trước đó, Nghị sĩ Pháp đã đệ trình vấn đề này lên Ủy ban liên minh châu Âu, nói rằng Ủy ban Liên minh châu Âu nên tiến hành điều tra Microsoft. Qua đó xem xem Microsoft có vi phạm bí mật cá nhân hay không. Việc Microsoft nâng cấp dung lượng là để cho cá nhân hộ sử dụng mạng có thể vào mạng mua bán hàng hóa, chơi cổ phiếu được dễ dàng. Máy chủ do Microsoft cung cấp sẽ thông qua IP của khách hàng để thu thập các thông tin cá nhân của họ.

Rất nhanh chóng, EC có ý kiến và lập tức bắt tay vào điều tra Microsoft. Nếu kết quả điều tra này được EC thừa nhận thì Microsoft sẽ gặp rất nhiều rắc rối.

Năm 2002, Microsoft cũng mắc phải rắc rối với 9 bang của nước Mỹ. 9 bang này yêu cầu Microsoft phải cung cấp một bộ hệ thống thao tác Windows giá rẻ không bị trói buộc bởi bất cứ phần mềm nào của Microsoft.

Nếu Microsoft không chấm dứt ngay hành động lũng đoạn thị trường thì sẽ tiến hành cưỡng chế buộc công ty phải công bố mã bộ phận tìm kiếm trên mạng và công bố cả mã của hệ thống thao tác Windows. Điều đó cho thấy, Chính phủ Mỹ đã có những biện pháp cứng rắn với Microsoft.

Theo tiết lộ của một luật sư chuyên làm về mảng chống lũng đoạn thị trường, khi Microsoft không thể bồi thường được những yêu cầu mà bên khởi kiện nêu ra thì chính phủ mới ép được Microsoft cung cấp mã. Ngoài ra, không phải phần mềm nào của Microsoft cũng bị hạn chế như vậy, chỉ có những phần mềm vi phạm đến yêu cầu bồi thường thì mới bị áp dụng, tức là cưỡng chế công bố mã.

Lúc ấy, một số chuyên gia nhận định rằng, Bill Gates không lo lắng lắm đến vụ kiện lũng đoạn thị trường của Bộ Tư pháp Mỹ. Vì dù gì, cả thị trường phần mềm máy tính Mỹ và các thị trường thông tin khác đều có cống hiến của Microsoft.

– Hai là, khó khăn từ chính đối thủ cạnh tranh.

Năm 1998, doanh số của Microsoft lên đến 15 tỷ USD, trong đó lợi nhuận đạt 4,6 tỷ USD, tăng 27% so với năm 2007. Con số này chiếm vị trí hàng đầu trong các công ty phần mềm trên toàn thế giới. Doanh số của Microsoft chiếm trên 12% doanh số phần mềm trên toàn thế giới và lợi nhuận chiếm 33%. Tuy nhiên, hàng năm Microsoft đầu tư rất nhiều kinh phí để nghiên cứu, khai thác sản phẩm mới. Từ năm 1995 đến năm 1997, Microsoft có cổ phiếu của khoảng 32 công ty khác. Năm 2008, Microsoft đứng hàng thứ 44 trong số 500 doanh nghiệp mạnh nhất thế giới. Cây lớn luôn dễ gặp gió nên lúc nào Microsoft cũng phải đối mặt với rất nhiều đối thủ cạnh tranh, nhiều khi các đối thủ cạnh tranh này còn liên kết lại với nhau để chống lại Microsoft. Chính vì vậy, Microsoft phải luôn luôn cố gắng.

Trong quãng thời gian mười mấy năm phát triển của mình, Microsoft đã tạo ra khá nhiều đối thủ. Microsoft đụng chạm đến nhiều lĩnh vực nên đối thủ cạnh tranh khá nhiều. Về phần mềm đồ họa có đối thủ cạnh tranh là công ty Adobe; về mạng có đối thủ cạnh tranh là Google và Yahoo; về phát triển công ty thì có IBM; về phần mềm máy tính thì Microsoft khó thể địch nổi Nokia… Đứng trước hàng loạt những đối thủ cạnh tranh đáng gờm này, Bill Gates không chỉ áp dụng những biện pháp cạnh tranh linh hoạt mà còn phải đi sâu vào tìm hiểu đối thủ cạnh tranh, hiểu được hướng phát triển cũng như kế hoạch lâu dài của họ. Chỉ có như vậy thì Microsoft mới không thất bại.

Dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng Bill Gates vẫn đưa Microsoft phát triển mạnh mẽ dựa trên quan điểm “biết mình biết người”.