Nếu bạn muốn tiếp thị bản thân, để được khách hàng chấp nhận, thì không những bạn cần trang bị đầy đủ về mặt tài năng, nhân cách, mà còn phải nắm được nghệ thuật ăn nói, giao tiếp khiến đối phương bị thuyết phục.

Tiếp thị thông thường được hình dung như hoạt động gặp gỡ khách hàng giới thiệu, quảng cáo những sản phẩm của mình, xua tan những mặc cảm không hay về con người, về hàng hóa hay dịch vụ của mình, cuối cùng đạt được mục đích thỏa thuận mua bán giữa hai bên. Hoạt động tiếp thị đòi hỏi một năng lực quan trọng là biết ăn nói, tục ngữ có câu, khéo ăn khéo nói khiến con kiến trong lỗ cũng phải bò ra, hoặc có câu thơ, một lời nói hay như ngọn lửa sưởi ấm giữa mùa đông, một câu nói độc ác như cơn gió lạnh giữa mùa hè. Bạn thấy không, biết khéo ăn khéo nói có thể mang lại hiệu quả khác hẳn.

Khi nói chuyện, bạn cùng lúc truyền đạt hai thông điệp, một là những nội dung chuyển tải trong từ ngữ, câu, hai là phương thức và thái độ giao tiếp của bạn, chẳng hạn nội dung câu nói rất hay, chọn từ chọn ngữ rất tinh tế, nhưng lại được biểu đạt với chất giọng the thé chối tai, hoặc nói một cách uể oải buồn bã, hoặc vừa nói vừa ngáp, hoặc mồm nói mà mắt nhìn lơ láo đâu đâu, hoặc nói giọng ấp a ấp úng, lề rề chậm rãi v.v… thì cảm nhận của người nghe sẽ khác hẳn. Một nhân viên tiếp thị thành công cần đặc biệt rèn luyện nâng cao khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ, dân gian thường khen người biết ăn biết nói là khéo mồm, đây là yếu tố quyết định thành bại trong tiếp thị. Nhân viên tiếp thị khi tiếp xúc với khách hàng mới, không bao giờ nói chuyện cũ, tiếp xúc với khách hàng cũ, thì không nói chuyện mới, với người hiểu biết nông cạn, thì không triết lý sâu xa, với người thanh tao nho nhã, thì không ăn nói thô tục, với người thô tục, thì không nói đạo lý thanh cao. Họ chọn những điều đối phương thích nghe để nói, chứ không nói những gì mình muốn nói, mục đích trao đổi, không phải là để khoe mẽ, mà là khơi gợi nhiệt tình hứng thú của đối phương.

Ngay trong cách chào hỏi, xưng hô đã là cả một bộ môn nghệ thuật mang đậm tính văn hóa, nếu xưng hô không thỏa đáng, không tạo được bầu không khí thân mật gần gủi cảm thông, đối với từng loại khách hàng, phải chọn cách xưng hô thích hợp đúng đối tượng, lứa tuổi, đúng mức độ quan hệ, trong những trường hợp cụ thể có thể hơi suồng sã một tý lại hay hơn quá trịnh trọng khách sáo. Chẳng hạn khi hội đàm phi vụ làm ăn tại văn phòng, thì nên xưng hô một cách tôn trọng lễ phép theo chức vụ và họ tên, ví dụ Cục trưởng Trương, trưởng phòng Lý, nhưng khi đến chơi nhà khách hàng, thì nên thay đổi cách xưng hô cho thân thiết hơn, ví dụ bác Trương, chú Lý, anh Triệu, thím Vương v.v… cách xưng hô thích hợp sẽ rút ngắn khoảng cách giữa hai bên, ngược lại xưng hô không hợp thời, sẽ gây ra không khí căng thẳng, gượng gạo, hoặc tạo ra ấn tượng ban đầu sai lạc về mình.

Khi nhân viên tiếp thị tiến hành tiếp xúc, phỏng vấn, phải trình bày vấn để một cách mạch lạc, khúc chiết, đúng bài bản, đi sâu vào nội dung chủ đề chính, nhưng cũng biết gia giảm pha trò một cách tế nhị, tạo ra bầu không khí vui vẻ, thân mật, thoải mái tự nhiên, quan trọng nhất là đoạn vào đề và kết luận, vào đề tốt coi như cầm chắc thắng lợi một nửa, đương nhiên, muốn nói chuyện được tự nhiên, rôm rả, thì trước khi tiếp xúc cần có quá trình điều tra tìm hiểu, nắm được hứng thú sở thích, điểm mạnh điểm yếu, những đề tài hấp dẫn, những chuyện cần kiêng kỵ của đối phương. Nếu sơ suất về những vấn đề này, lập tức gây ra ác cảm.

Tiếp thị viên xuất sắc còn phải biết vận dụng thể loại ngôn ngữ đúng đối tượng, ví dụ đối với khách hàng trẻ tuổi vui tính, thì nói chuyện theo phong cách hài hước dí dỏm, với người đứng tuổi, từng trải, phải nói chuyện theo phong cách cung kính lịch sự, khiêm tốn, với trẻ nhỏ, thì chọn từ ngữ giàu hình tượng ngắn gọn dễ hiểu.

Ngoài ra trong khách hàng cùng lứa tuổi, còn phải phân biệt các loại cá tính, và đặc biệt là động cơ mua hàng, nói tóm lại phong cách ăn nói ứng xử của nhân viên tiếp thị phải luôn luôn điều chỉnh cho phù hợp với từng môi trường hoàn cảnh và đối tượng, nếu vận dụng hình thức phong cách bất biến cho mọi đối tượng ở mọi lúc mọi nơi, thì không thể gặt hái thành công.

Lời nói hay, ý tứ đẹp nếu kết hợp một cách hài hòa đồng bộ với cử chỉ tư thế, thì hiệu quả giao tiếp sẽ được nhân lên, tạo ra sức cuốn hút có thể thuyết phục khách hàng, ăn nói giỏi, cử chỉ đúng mực cũng là sự bộc lộ ra bên ngoài của tư tưởng tình cảm sâu sắc cao đẹp, trong giao tiếp tránh để xảy ra trường hợp sơ suất hớ hênh. Ví dụ nói rõ hay, nhưng tư thế ngồi không đứng đắn, mắt liếc ngang liếc dọc, khua tay, rung đùi, hoặc không chú ý lắng nghe đối phương trả lời, hoặc tỏ ra sốt ruột không ngừng xem đồng hồ… thì hiệu quả bị giảm sút trông thấy.

Trong ăn nói cần đặc biệt chú ý chọn từ ngữ, đặt câu cho thật thỏa đáng, chính xác, không sử dụng những từ ngữ mang ý nghĩa nước đôi, có thể gây ra hiểu lầm ngộ nhận, tốt nhất là vận dụng đúng theo quy phạm tiêu chuẩn, mà xã hội gọi là ý đẹp lời hay.

Khi giao tiếp với khách hàng, nhân viên tiếp thị cần tuyệt đối tránh mắc các thói xấu dưới đây: Mắt nhấp nháy liên tục, sờ tay lên mũi, ngoáy ngón tay vào lỗ mũi, rướn lông mày, bẻ ngón tay kêu răng rắc, nhay môi, liếm môi, so vai rụt cổ, nói the thé, nhìn ngó lung tung, khạc nhổ, vứt rác bừa bãi… Nói là biểu hiện tố chất bên trong, thể hiện đạo đức, tư cách và trình độ của một con người, có nghĩa rằng, muốn nâng cao năng lực diễn tả ngôn ngữ và giao tiếp, phải rèn luyện phấn đấu toàn diện trở thành một con người mẫu mực hoàn chỉnh. Tục ngữ có câu, trong bình đựng rượu ngon, nếu không rót ra thì chẳng ai biết, thực tế là, nhiều người kiến thức uyên bác, đạo đức cao cả, nhưng không biết cách phô diễn, thì cũng khó phát triển, vì không biết cách tiếp thị bản thân, không được thiên hạ thừa nhận, như vậy đòi hỏi tu dưỡng đạo đức, học tập tri thức, phải tiến hành song song với trau dồi khả năng phô diễn, biết ứng xử tự nhiên, chủ động, đúng mức, đúng nơi, đúng đối tượng để tự tiếp thị quảng cáo cho bản thân đạt hiệu quả cao nhất.

GỢI MỞ NĂNG LỰC

Nói diễn đạt là cả một nghệ thuật, khi nắm vững kỹ năng, kỹ xảo ăn nói, thì bạn có thể tự tiếp thị cho mình, được mọi người thưởng thức, chấp nhận, đó là điều kiện cần thiết để xây dựng sự nghiệp thành công.