Khi tôi dùng từ ngu muội, tôi không muốn sử dụng nó theo chiều hướng tiêu cực, tôi không có ý nói về sự thiếu hiểu biết. Tôi muốn nói đến một cái gì đó rất cơ bản, rất thật, rất cụ thể. Đó là sự thật về chúng ta. Đó là bản chất của sự tồn tại bí ẩn này và nó luôn đẹp đẽ.

Mọi kiến thức đều thừa. Kiến thức là thứ không cần thiết. Kiến thức chỉ tạo ra cho chúng ta ảo tưởng rằng chúng ta đã biết. Nhưng sự thật thì chúng ta vẫn không biết. Bạn có thể sống cùng một ai đó trong suốt cuộc đời mình và nghĩ rằng bạn biết rõ người đó nhưng thực ra bạn vẫn không biết. Bạn có thể sinh ra một em bé và nghĩ rằng mình biết rõ về nó nhưng thực ra bạn vẫn không biết.

Bất kỳ điều gì chúng ta nghĩ rằng mình đã biết cũng đều là sự ảo tưởng rằng chúng ta đã biết. Nhưng sự thật thì chúng ta vẫn không biết. Bạn có thể sống cùng một ai đó trong suốt cuộc đời mình và nghĩ rằng bạn biết rõ người đó nhưng thực ra bạn vẫn không biết. Bạn có thể sinh ra một em bé và nghĩ rằng mình biết rõ về nó nhưng thực ra bạn vẫn không biết.

Bất kỳ điều gì chúng ta nghĩ rằng mình đã biết cũng đều là sự ảo tưởng. Một người nào đó hỏi bạn rằng “Nước là gì?” và bạn nói “H₂O”. Khi đó bạn chỉ đang chơi một trò chơi nào đó mà thôi.

Bạn không biết H là gì và cũng chẳng biết O là gì. Bạn chỉ gọi tên nó mà thôi. Một người nào đó lại hỏi bạn rằng H là gì, bạn lại trả lời rằng nó là chất Hyđrô, rồi bạn tiếp tục với cấu trúc phân tử của nó, hạt điện tử của nó. Nhưng, một lần nữa bạn chỉ gọi tên nó thôi. Vấn đề này vẫn chưa được giải quyết trọn vẹn. Nó chỉ được hoãn lại và vẫn còn đó trong bạn sự ngu muội vô cùng. Trước đây chúng ta không biết nước là gì; giờ đây chúng ta không biết hạt điện tử là gì nên chúng ta vẫn chưa có được sự hiểu biết nào cả. Chúng ta đã chơi trò này – trò chơi gọi tên, phân loại, phân nhóm – nhưng cuộc sống vẫn là một chuỗi dài bí ẩn. Sự ngu muội đến mức không gì có thể đẩy lùi được nó. Khi bạn có thể thấu hiểu được nó, bạn có thể sống thanh thản cùng với nó. Nó rất đẹp, rất nhẹ nhàng… vì không có nơi nào để bạn đến cả. Bạn không cần phải tìm kiếm bất kỳ thứ gì vì bạn chẳng thể biết được bất kỳ thứ gì. Sự ngu dốt luôn phổ quát, cơ bản và rất thật. Nó bao la và sâu thẳm.